LITERATUURLIJST Literatuur
Bijlage 5 Interview respondent 1 (R1) Naam interviewer: Tonke Huizing
Naam geïnterviewde: J. Pijnappel
Soort bezoeker: tentoonstellingsbezoeker Datum interview: 01-12-2015 Datum uitgewerkt: 01-12-2015 Duur: 00:38:51 Interviewer = I Respondent = R1 Leeftijd: 57 Woonplaats: Bombay
Studie/werk/bezigheid: manager van een beeldend kunstenares Bezocht EYE alleen/met…: alleen
I: Eh ik zal eerst mezelf even introduceren. Eh ik ben Tonke en zoals ik al zei heb ik vorig jaar hier stage gelopen en doe ik onderzoek naar de functies van kunstmusea in de huidige maatschappij. En EYE is hierbij mijn case study. Eh kunt u uzelf misschien kort
introduceren?
R1: Eh ik ben Johan Pijnappel eh ik ben kunsthistoricus afgestudeerd uit Leiden. En ik woon op het moment in Bombay.
I: Oke. Eh sorry, in? R1: Bombay.
I: Oh dus niet in Nederland. R1: Nee.
I: Oke. Woont u al langer in het buitenland? R1: Vijftien jaar.
I: Oke. En wat is uw leeftijd als ik vragen mag? R1: Eh zevenenvijftig.
I: Zevenenvijftig, oke. En bezoekt u ook regelmatig andere musea? R1: Ja.
I: Eh en welke, wat voor musea?
R1: Meerendeels eh hedendaagse kunst. I: Ja. En ook echt regelmatig?
R1: Eh ja wat noem je regelmatig? I: Ja, heeft u een Museumkaart? R1: Ja heb ik.
I: En eh heeft u nog met iemand EYE bezocht vandaag of bent u alleen? R1: Ik ben alleen.
I: Ja. En eh was u voor het eerst in EYE of bent u hier al eerder geweest? R1: Ik ben al eerder hier geweest.
I: Voor een tentoonstelling of film? R1: Tentoonstellingen en film. I: Allebei.
94
I: En u bent één keer hier geweest of al wel echt regelmatig. R1: Regelmatig.
I: Ja, oke. En met nu wat vragen in het algemeen over museumbezoek. Met welk doel zou u een museum bezoeken? Gewoon in het algemeen, waarom gaat u over het algemeen naar een museum?
R1: Omdat ik eh geïnteresseerd ben.
I: Ja. En kijkt u dan ook echt naar de tentoonstelling of gaat u ook vaak naar een museum en ziet u dan wat er is?
R1: Eh nee ik eh het is hoofdzakelijk een eh gepland bezoek.
I: Ja precies. En welke verwachtingen heeft u als u een museum bezoekt? R1: Dat het mij interesseert, verrast, ontroert.
I: Ja. En bezoek u graag musea alleen of het liefst met anderen?
R1: Eh beide. Vaak eh als ik met mensen ben geweest ga ik nog een keer alleen om het nog een keer echt eh te zien.
I: Oké ja. En eh als u naar een museum gaat om een tentoonstelling te bezoeken, bezoekt u dan over het algemeen ook aanvullende diensten zoals het museumcafé of de winkel of een lezing ofzo?
R1: Eh ja, dat wel, dan wandel je er doorheen of je maakt het mee.
I: Ja. En gaat u ook wel eens naar een lezing die omtrent tentoonstellingen wordt georganiseerd?
R1: Ja.
I: Bent u ook bij EYE wel eens bij zoiets geweest? Bij zo'n lezing? R1: Eh ja.
I: Oké. En eh wat verwacht u van de informatievoorzieningen van musea, dus in welke vorm eh krijgt u het liefst informatie tot u? Dus folder of eh audiotour.
R1: Je bedoelt in het museum of buiten het museum?
I: In het museum. Gewoon zowel in het geheel in een museum als in een tentoonstelling zelf. R1: Ja dat hangt af van het type tentoonstelling. Als de audio zodanig is dat het andere mensen eh stoort dan heb ik liever gewoon een handson.
I: Ja, precies. En mist u hier een audiotour? R1: Eh, nee, ik miste wel andere dingen maar eh. I: Zoals?
R1: Nou op een gegeven moment hebben ze hier de vitrines zodanig ingericht dat ze niet leesbaar zijn door het lichtgehalte. En ik kan me indenken dat je een bepaalde hoeveelheid licht mag hebben voor zulke originele documenten, maar ik heb nog nergens in de wereld zulke slechte vitrines zien ingericht. En over het algemeen heb ik EYE zeer hoog zitten, maar deze keer moet ik zeggen dat die vitrines, eh wat heel veel werk is om allemaal samen te stellen en unieke documenten enzovoorts, maar ja. Misschien ligt het aan de leeftijd met de ogen, maar ik had echt het idee ik moest buigen met de neus erboven en dan nog eh. I: Ja, ik heb dat ook, ik moest dat ook doen.
R1: Ja, gemiste kans denk ik dan.
I: En welke tentoonstellingen heeft u hier eerder bezocht, weet u dat nog?
R1: Eh Kentridge heb ik gezien, ik dacht dat ze één hadden van Johan van der Keuken. Eh ja ik denk een stuk of eh, Isaac Julian. Eh en er was ook nog een groepstentoonstelling van meerdere kunstenaars eh ook nog de tentoonstelling uit het archief heb ik gezien.
I: Ja, Desmet toch? Jean Desmet.
R1: Ja, klopt. Wat wel heel eh boeiend samengesteld, en alles leesbaar.
I: Oké, ja. Hmhm. En eh wat verwacht u over het algemeen van de service in een museum, dus aan de balie en in het restaurant?
95
R1: Ja die is goed. Ik vond het enkel nu dat deze tentoonstelling om een of andere reden drie euro extra had, en dat zie je soms wel bij het Stedelijk enzovoorts en misschien is het omdat ze deze tentoonstelling niet zelf hebben gemaakt maar overgenomen hebben zodat ze een aankoop of het huurkosten zijn, dat weet ik niet maar dat had ik niet verwacht. Maar over het algemeen de service hier is prima.
I: Hmhm. En welke verwachtingen had u voordat u EYE ging bezoeken vandaag? Welke verwachtingen had u van uw bezoek?
R1: Ja eh ik dacht van oh gaat hij nou Antonioni aanpakken in zijn, eh hoe ga je dat tonen? Ja die film, clipjes ervan enzovoorts enzovoorts. Maar eh het was een ander ding wat ik nog, het begin eh viel me op dat je kunt alleen maar betalen met pinnen. En er zijn ook nog mensen die geen creditcard hebben of een pinpas. Eh die zijn er nog.
I: Ja.
R1: Eh misschien een uitstervend ras, maar ik eh. En van de andere kant kan ik me indenken dat je voor de veiligheid van het personeel achter de balie pinnen prefereert, maar het is toch een beetje soms onhandig. Ook onhandig is dat ze hier bijvoorbeeld geen Museumkaart verkopen. Je kunt wel met een Museumkaart naar binnen, maar je kunt hem niet hier kopen. En dan denk ik je bent een museum, waarom zou je als museum geen Museumjaarkaart verkopen? Als je het hebt over service, dan vind ik dat geen echte service.
I: Oke. En eh waarom heeft u ervoor gekozen om de tentoonstelling te bezoeken? Was dat specifiek vanwege de tentoonstelling of?
R1: Ja voor deze tentoonstelling eh over het algemeen volg ik het een beetje en aanstaande vrijdag ga ik weer terug naar Bombay, en ik dacht ik neem het even mee.
I: Ja. En waren er nog bepaalde behoeftes die u had waardoor u besloot ik moet naar EYE? Bijvoorbeeld om te ontspannen of?
R1: Nee, nee ik was gewoon benieuwd naar Antonioni.
I: Ja, oké. Eh en eh welke informatiebronnen heeft u voorafgaand aan het bezoek gezien? R1: Eh website.
I: En wat vond u van de website? R1: [Korte stilte] Oké.
I: Ja? Kon u alles vinden? R1: Ja.
I: Ontvangt u ook de nieuwsbrief van EYE? R1: Je bedoelt per post?
I: Nee, gewoon in de mailbox. R1: Digitaal, volgens mij niet nee.
I: En eh kunt u uw bezoek beschrijven vanaf het moment dat u binnen kwam, dus wat u allemaal eh. Of bent u rechtstreeks naar de tentoonstelling gegaan?
R1: Ja ik heb eh een kaartje gekocht, ik heb mijn jas in de locker gedaan, en toilet en uiteindelijk naar boven toe. En nu zit ik hier.
I: Ja, en bent u ook van plan om nog naar het museumrestaurant of de museumwinkel te gaan? R1: Oja, de museumwinkel die had ik ook al even, was ik ook al eventjes. Want het was er rustig dus ik dacht van eh.
I: Nu even snel naar binnen. R1: Ja, ja.
I: En heeft u ook het Panorama bezocht of gaat u die nog bezoeken? R1: Die heb ik al een keer gekeken. Je bedoelt eh.
I: Daar beneden, de vaste opstelling. R1: Ja daar beneden, die heb ik al gezien. I: Oke en wat vond u daarvan?
96
I: En waar lette u allemaal op in de tentoonstelling? Wat heeft u allemaal bekeken? Heeft u ook de teksten op de wanden gelezen?
R1: Ja, eh heb ik gedaan. Maar ook daarbij misschien een wat klein font eh lettertje enzovoort. Maar ja uiteraard als je naar een tentoonstelling gaat dan lees je de bijschriften enzovoorts enzovoorts.
I: Ja en afgezien van het lettertype wat vond u van de teksten, waren ze informatief? R1: Helder en informatief ja. Maar ook heel handig dat ze dit nog hebben gemaakt
[respondent laat de bijlage van de Filmkrant over de tentoonstelling zien], maar onhandig dat dit pas aan het eind ligt, en niet in het begin. Althans, ik heb het niet gezien.
I: Oh, dat is wel apart inderdaad. Oke en eh wat vond u in het algemeen van de tentoonstelling? Wat is u bijgebleven?
R1: Eh het was minder verrassend dan de andere tentoonstellingen. Eh ik bedoel eh de
toegevoegde waarde dan eh was minimaal. Ik bedoel de eh analyse van het werk is bekend, en als zodanig is dat geïllustreerd. En ik moet zeggen bij tentoonstellingen als van Johan van er Keuken of bijvoorbeeld dat archief van Desmet had je echt het gevoel iets eh iets eigens te zien, iets nieuws te zien, iets bijzonders te zien. Maar hier zie je, ja goed de films heb ik gezien, de bijschriften ken ik min of meer, dus dat viel eigenlijk wel eh een beetje tegen. I: Ja, oke. En hoe heeft u in het algemeen uw hele bezoek tot nu toe ervaren?
R1: Ja het is prima hier altijd.
I: Oké. Eh en u bent dus ook op de hoogte van dat er een aanvullend flankerend programma rondom de tentoonstellingen is. Eh kunt u zich nog herinneren dat u lezingen bezocht wat u daarvan vond?
R1: In het verleden bedoel je? I: Ja.
R1: Eh, ja goed, boeiend. Want dan ga je in een andere laag eh en dat is interessant. I: Ja. Want u bezocht dus bijvoorbeeld deze tentoonstelling ook om wat te leren? R1: Ja eigenlijk wel, maar helaas werd er zo weinig uitleg gegeven.
I: Oke, en heeft u deze folder al doorgelezen? R1: Nee, nog niet.
I: En heeft u al andere folders doorgelezen? R1: Je bedoelt op het moment, in het verleden of? I: Nee, van dit bezoek, vandaag.
R1: Eh ik heb even de folder in handen gehad van die Japanse folder, maar die heb ik niet meegenomen.
I: Oké, en eh deze folder heeft u dus nog niet gelezen, die andere ook nog niet? R1: Nee ik heb nog niks gelezen.
I: Eh wat vind u van het gebouw van EYE? Welke rol speelt het gebouw?
R1: Eh ja ik ging vroeger altijd naar het filmmuseum in het Vondelpark, maar dit is natuurlijk en dynamisch, een trefpunt met Amsterdam Noord. Dus eh als zodanig functioneert het goed. Het is een beetje voor de wat oudere mensen, die hele trap die zo uitgestrekt zo voor is, het zou handig zijn als er ook nog een soort korte route is, al weet ik niet of die er is ook voor gehandicapten. Maar als je eenmaal binnen bent is het fantastisch.
I: Bent u ook wel al eens in het museumrestaurant geweest? R1: Ja.
I: En als u eh vandaag of in het verleden EYE bezocht was dat dan puur om de tentoonstelling of ook om daar met iemand in het restaurant te zitten?
R1: Nou in eerste instantie voor de tentoonstelling, en eh uiteindelijk als je dan met iemand bent soms dan eh gebruik je ook het eh restaurant. Maar nooit alleen maar voor het restaurant. I: Oké. Maar vind u het wel belangrijk, een belangrijk iets dat het er is?
97
I: En het hele bezoek, heeft dat tot nu toe aan uw verwachtingen voldaan? R1: Ja hoor.
I: En ook eh in behoeftes voorzien waarvoor u naar EYE bent gekomen? R1: Ja.
I: Oké. En wat zijn volgens u de sterke punten van EYE?
R1: Eh diversiteit in de programmering, eh dat ze het eigen archief gebruiken, dat ze voorbij de film gaan, en het integreren met beeldende kunst. Die driehoek eigenlijk. En dat ook eh dat ze niet alleen maar een film vertonen, maar ook die tentoonstellingsfunctie hebben.
I: Ja. Want hoe ziet u dat, ziet u dat als twee rollen die uiteenlopend zijn of juist die elkaar versterken?
R1: Versterken.
I: Ja. En vind u dat dat op dit moment ook goed lukt?
R1: Ja eh Guldemond is een heel goed eh curator. Die heeft zijn sporen verdiend, en dat maakt hij ook hier weer heel waar.
I: Ja, en eh u noemde net al wat verbeterpunten. Ziet u verder nog verbeterpunten voor EYE? R1: Ja eh om analyses te gaan geven om het beleid en de tentoonstelling enzovoorts ja, nee dat eh dat kan ik niet één twee drie. Het is eh het is een eh professioneel goed bedrijf, eh instituut. En dat de ene tentoonstelling meer spreekt dan de andere, of de ene film je iets meer aanspreekt dan de andere, eh ja dat is ook de persoonlijke keus. Maar dat die diversiteit aangeboden wordt, en dat het niet alleen maar plat voor de show zijn, dat is van belang. Maar inmiddels heeft het eigenlijk een plaats veroverd. Want ik kan je vertellen toen ik nog vaak naar het eh in het park bij de Overtoom, want ik woonde op de Overtoom, heb ik meegemaakt dat ik letterlijk alleen zat met mijn vrouw in de bioscoopzaal. En ik weet nog dat ik zei
draaien jullie hem wel vandaag? Ja hoor, jullie zijn er toch. Dat was natuurlijk ontzettend romantisch en leuk, maar ik vind het zo mooi dat het hier eigenlijk vol is. Dat eh er mensen komen.
I: Ja, precies. En als u aan EYE denkt, welke associaties komen er bij u op?
R1: Ja de naam EYE vind ik nou eigenlijk niet goed of eh interessant. Ik geloof dat EYE ook in eerste instantie een samenwerking was tussen twee andere instituten.
I: Klopt.
R1: En eh maar sorry wat was je vraag ook alweer?
I: Eh wat zijn uw associaties als u aan EYE denkt, waar denkt u dan aan?
R1: Ja eh [korte stilte] filmmuseum op een eh prachtige locatie, mooi pand, interessante tentoonstellingen en eh nu inmiddels beter bereikbaar.
I: Ja.
R1: Daar denk ik dan aan. Maar heel jammer is dat ze er nooit rekening mee hebben gehouden toen ze die metro aan het doortrekken waren dat ze geen halte hier hadden. Dan denk ik o god, zeker deze hele kop gaat zich ontwikkelen en als die metrohalte hiervoor was, het is natuurlijk hartstikke leuk om met het bootje te gaan, maar soms met die wind. Als hier de metro voor stopte, of als ze een tunnel hadden gelegd zoals nu de treinen een nieuwe tunnel is, dan fietste je er zo onderdoor. Makes sense he?
I: Hmhm, ja zeker. En als u EYE in één woord zou moeten omschrijven?
R1: Eh [korte stilte] ik zou het niet weten in één woord. Ik ben niet zo goed in oneliners. I: Maakt niet uit. En is er een verschil tussen hoe u EYE zag voordat u EYE bezocht en nu? R1: Hoe bedoel je?
I: Zeg maar na uw bezoek, is er iets veranderd in de manier waarop u tegen EYE aankijkt? R1: Nee.
I: Oké. En hoe ziet u de waarde van EYE ten opzichte van andere kunstmusea?
R1: Eh aanvullend. Eh er is bewegend beeld, dat is het medium van de twintigste eeuw en ook van de eenentwintigste eeuw. Andere musea, Stedelijk Museum enzovoort, doen er wel wat
98
aan maar niet op deze manier. Plus, in tegenstelling tot bij wijze van spreken het MoMa in New York is film in het Stedelijk Museum nog steeds niet geïntegreerd. De eerste films die ze in het MoMa aankochten was de hele serie van James Bond. Nou ik vond, ik bedoel van wat dat betreft loopt het Stedelijk Museum echt tot op zekere hoogte redelijk achter. En dan zie je dat we EYE echt nodig hebben. En eh als zodanig ja, laten we hopen dat EYE dat kan
volhouden en verder uitbreiden.
I: Ja. En welke musea ziet u als de concurrenten van EYE?
R1: Geen. Althans niet hier in Amsterdam. Je kunt stellen dat de tentoonstelling van Kentridge, eh we hadden er eerder eentje in het Joods Historisch Museum dat was ook een goede tentoonstelling, die zou ook kunnen hebben plaatsvinden in het Stedelijk Museum. Isaac Julian zou ook daar hebben plaats kunnen vinden. Maar de link met het scherm geeft hier wel een eh extra waarde. En tot nu toe eh tja dat heeft misschien ook met de huidige opening te maken van Het Stedelijk enzovoorts enzovoorts, maar zij neigen dan misschien iets meer naar de beeldende kunst. Ik weet het niet, maar dat zou de enige in Amsterdam een beetje concullega kunnen zijn.
I: Ja, precies. Oké. Eh nou dan gaan we naar de laatste paar vragen. Eh ik maak in mijn scriptie een onderscheid tussen de taken en functies van musea. De taken dat zijn echt de werkzaamheden die het bestaansrecht van musea uitmaken, waarvoor ze de opdracht van de overheid als het ware krijgen. Dus dat is het collectiebeheer, het verzamelen maar ook presenteren van de collectie en het renoveren. En voor EYE komen daar dan nog twee taken bij, dat is de eh coördinatie van de landelijke filmeducatie, dus niet de educatie die ze in het museum doen maar op de basisscholen en middelbare scholen. En de internationale promotie van de Nederlandse film en filmsector. En functies van musea zijn dan echt de manieren waarop die taken uitgevoerd worden, dus meer richting het publiek, welke doelen daarbij kunnen komen kijken. He bijvoorbeeld dat ze educatie in een museum doen. Eh hoe ziet u de functies van EYE? Wat zijn volgens u vanuit dat opzicht functies?
R1: Ja god eh wat je omschrijft zijn inderdaad de eh basisfuncties van een museum. Een van de jammere zaken is toen hier de bouw te duur wordt, dat is altijd bij museumgebouw, dat het dan het budget overschrijdt en dat er dan functies worden weggestreept. Dus bijvoorbeeld hier zou een aparte functie komen voor een hoogleraar, over het medium. Maar omdat het budget overtreden is is die functie uiteindelijk niet ingesteld. Nou de academische taak van een museum is naast het conserveren en de educatieve, en de promotie en naar het buitenland, vind ik dat de academische taak ook behouden moet blijven. Want we kunnen niet kijken naar eh kwantitatieve bezoekcijfers en dat als doorslaggevend succes hebben. Eh dan maak je er een soort hamburger-cultuur van. En dat moet ik zeggen dat ze hebben natuurlijk nu wel die lezingen enzovoorts, maar ook in het onderzoeken, en ze maken ook die catalogi enzovoorts dus als zodanig werken ze als een museum. Maar het zou toch prettig zijn als de overheid eh de academische tak meer serieus nemen binnen de diverse musea. Bij een museum als het Van Gogh, het Rijksmuseum kan dat allemaal, want die hebben de voldoende financiële