INLEIDING
ZW708
In dit verslag worden de resultaten weergegeven van het gebruikswaarde-onderzoek met ijs
bergsla in de vroege teelt. Het onderzoek in 1994 betrof zowel voor- als voortgezet onderzoek.
Voor het vooronderzoek werden zeven nieuwe rassen ingezonden. Uit het vooronderzoek van 1993 kwamen drie rassen in aanmerking voor het voortgezet onderzoek. Verder zijn in de proe
ven drie rassen opgenomen die voor de vroege teelt zijn aanbevolen. Dit betreft de rassen Kelvin, Roxette en Strada.
PROEFOPZET
De proeven zijn uitgevoerd op de proeftuinen in Breda, Meterik en Westmaas en op de proef-boerderij te Munnekezijl. Op de proeftuin te Meterik zijn de planten in eigen beheer opge
kweekt. Voor de overige proefplaatsen is de opkweek uitbesteed bij plantenkwekers. Bij de proeven in Breda is bedekking, toegepast. Volgens de planning van het onderzoek zou in Meterik en Westmaas geen bedekking worden toegepast. In verband met te verwachten wild-schade te Westmaas werd besloten het gewas toch met agryl af te dekken. In de proef in Meterik ging het om een onbedekte teelt.
Tabel 1. Onderzochte rassen in de vroege teelt.
object rasnaam kweekbedrijf
1 2 3 4 5 D 7
8 Calgary Royal Sluis
9 Leopard Enza
10 RS 912109 Royal Sluis
11 Kelvin Royal Sluis
12 Roxette Rijk Zwaan
13 Strada L. de Mos
PROEFVELDGEGEVENS EN UITVOERING
Enkele proeftechnische gegevens van de proef te Westmaas worden hieronder weergegeven.
Grondsoort: klei Plantdatum: 13 april Plantafstand: 37,5 x 32,5 cm Agryl tot: 20 mei
Oogstdata: 7 juni, 10 juni, 14 juni, 16 juni en 20 juni
Ter beoordeling van het gewas is de commissie op iedere proefplaats een keer bijelkaar geko
men. Hierbij zijn de rassen op een aantal eigenschappen beoordeeld. De legenda van de ver
schillende criteria is hier onder vermeld.
Legenda van de beoordelingscriteria
uniformiteit: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
vroegheid: 1 = zeer laat 9 = zeer vroeg
hoeveelheid omblad: 1 = geen omblad 9 = zeer veel omblad omvang van de bol: 1 = zeer klein 9 = zeer groot kleur van de bol: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed vorm van de bol: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed sluiting onderzijde: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
vulling: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
gebruikswaarde: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
smet: 1 = zeer veel 9 = geen smet
Bij de oogst is rekening gehouden met de vroegheid van de rassen. De vroegere rassen zijn eerder geoogst dan de latere rassen. Na de eerste oogst is afhankelijk van de gewasontwik
keling met een interval van een aantal dagen de tweede respectievelijk derde oogst uitgevoerd.
Op ieder oogsttijdstip zijn per veld 20 planten geoogst en op kwaliteit gesorteerd waarbij de oor
zaak van de classificatie is aangegeven. Verder zijn een aantal bollen doorgesneden om de diameter en de vulling te bepalen. Aan de hand van de verzamelde opbrengstgegevens is later
het optimale oogsttijdstip vastgesteld. Dit is in principe de oogst waarbij het aantal kroppen in de kwaliteit I het hoogst en de vulling voldoende is. In het uitzonderlijke geval dat geen opti
maal oogsttijdstip werd bereikt is de beste vulling van het betreffende ras als criterium geno
men.
RESULTATEN
De resultaten van de proeven zijn opgenomen in de tabellen 2 tot en met 7. In de tabellen 2 en 3 staan de beoordelingsresultaten en de optimale oogst van ROC Westmaas vermeld. In de tabellen 4 en 5 zijn de beoordelingsresultaten en opbrengstgegevens van de proeven in 1994 samengevat. In de tabellen 6 en 7 staan de beoordelingsresultaten en opbrengstgegevens van de rassen die twee jaar in onderzoek zijn geweest.
Tabel 2. Beoordelingsresultaten ijsbergsla vroege teelt 1994 te Westmaas.
ras uni vroeg hoeveel bol- kleur vorm sluiting vulling gebruiks
formi heid heid omvang onderkant waarde
teit omblad
1 5,7 5,3 7,8 7,1 6,8 5,5 5,8 4,9 4,6
2 5,2 5,6 8,6 6,7 6,0 5,6 5,8 5,5 4,6
3 6,1 7,1 6,9 7,0 6,6 6,2 6,4 7,1 6,2
4 5,5 4,6 8,7 7,6 6,3 4,1 4,7 4,2 3,8
5 5,6 6,5 6,8 6,5 6,1 5,0 4,6 6,1 4,7
6 5,9 4,5 8,1 7,6 6,3 5,3 5,6 4,1 3,9
7 6,0 6,0 7,3 6,7 6,7 5,1 5,6 5,8 5,0
Calgary 6,1 7,1 7,1 8,1 6,2 6,4 6,8 6,6 6,1
Leopard 6,5 7,3 7,0 7,1 6,6 6,4 6,6 7,4 6,6
RS 912109 6,4 7,1 7,3 7,7 6,9 7,0 7,0 7,3 6,9
Kelvin 6,3 7,6 7,1 7,0 6,6 6,8 7,1 7,9 7,0
Roxette 6,1 7,2 6,7 7,2 6,9 6,7 6,8 7,3 6,5
Strada 5,2 7,0 6,2 6,9 6,2 5,9 6,3 6,9 5,4
gem. 5,9 6,4 7,3 7,2 6,5 5,9 6,1 6,3 5,5
Opmerkingen bij rassen:
Ras 1: traag Ras 2: wild Ras 4: wild
Ras 6: grove nerf, groot snijvlak Calgary: groot snijvlak Strada: groot snijvlak
Tabel 3. Optimale oogst ijsbergsla vroege teelt 1994 te Westmaas.
ras diameter vulling gem. percentage kwaliteit • kwaliteit II gewicht l li lil gebarsten los smet div.
1 14 6,9 670 81 4 15 0 100 0 0
2 13 7,1 659 90 4 6 0 67 33 0
3 13 7,0 504 90 10 0 0 100 0 0
4 13 6,6 731 94 6 0 50 0 0 50
5 14 6,9 597 85 10 5 0 83 0 17
6 14 6,9 681 95 3 2 0 0 0 100
7 13 7,5 603 90 8 2 0 60 0 40
Galgary 14 6,6 780 83 9 8 0 50 25 25
Leopard 13 6,7 581 90 7 3 0 100 0 0
RS 912109 14 7,1 672 82 8 10 0 100 0 0
Kelvin 13 7,0 616 90 8 2 0 60 20 20
Roxette 13 6,5 589 95 3 2 0 100 0 0
Strada 13 7,1 472 95 5 0 0 100 0 0
gem. 6,9 628 89 7 3
Tabel 4. Samenvatting van de beoordelingsresultaten ijsbergsla vroege teelt 1994.
ras uni vroeg hoeveel bol- kleur vorm sluiting vulling gebruiks
formi heid heid omvang onderkant waarde
teit omblad
Tabel 5. Samenvatting optimale oogst ijsbergsla vroege teelt 1994.
ras diameter vulling gem. percentage kwaliteit kwaliteit II gewicht l II lil gebarsten los smet div.
Tabel 6. Samenvatting van de beoordelingsresultaten ijsbergsla vroege teelt 1993 en 1994.
Tabel 7. Samenvatting optimale oogst ijsbergsla vroege teelt 1993 en 1994.
ras diameter vulling gem. percentage kwaliteit kwaliteit II gewicht l Ii III gebarsten los smet div.
Galgary 14 6,9 597 86 11 3 15 48 22 6
Leopard 14 7,1 537 92 7 1 14 43 12 5
RS 912109 14 6,8 563 90 7 3 1 42 5 5
Kelvin 14 6,7 495 95 4 1 3 38 5 20
Roxette 13 7,1 514 96 3 1 0 21 25 8
Strada 13 7,2 456 95 3 1 17 33 6 12
gem. 14 6,9 527 93 6 1 8 37 13 10
CONCLUSIES Ras 1
Bas 1 heeft niet voldaan. Het ras is traag en vormt zeer. veel omblad. De bollen hebben een vrij grote omvang, een vrij donkergroene kleur en hebben een redelijke vorm. De onderkant is vrij goed gesloten. Het gemiddeld stuksgewicht is hoog en het percentage kwaliteit I is vrij hoog.
Het ras is vrij gevoelig voor smet.
Ras 2
Ras 2 heeft niet voldaan. Het ras is traag, maakt zeer veel omblad en vormt een vrij grote bol met een vrij donkergroene kleur. De vorm van de bol is redelijk en de onderkant is redelijk gesloten. Het gemiddeld gewicht is vrij hoog en het percentage klasse I is hoog. Het ras is matig gevoelig voor smet.
Ras 3
Ras 3 heeft redelijk voldaan. Het ras groeit vrij snel en vormt vrij weinig omblad. De omvang van de bollen is vrij klein en de kleur is middelgroen. De vorm van de bollen en de sluiting van de onderkant zijn vrij goed. Het gemiddeld gewicht is redelijk en het percentage kwaliteit I is hoog. Het ras is matig gevoelig voor smet.
Ras 4
Ras 4 heeft niet voldaan. Het ras is zeer traag en heeft een vrij gróte bol met zeer veel omblad.
De kleur van de bol is middelgroen. De vorm van de bol is matig en de onderkant is redelijk gesloten. Het gemiddeld gewicht en het percentage klasse I is hoog. Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.
Ras 5
Ras 5 heeft redelijk voldaan. Het ras groeit vrij snel en vormt een vrij kleine middelgroene bol met vrij veel omblad. De bollen zijn vrij goed van vorm. De sluiting van de onderkant is matig.
Het gemiddeld stuksgewicht is vrij goed en het percentage kwaliteit I is hoog. Het ras is weinig gevoelig voor smet.
Ras 6
Ras 6 heeft niet voldaan. Het ras is zeer traag en heeft zeer veel omblad. De omvang van de vrij donkergroene bollen is vrij groot. De vorm is redelijk en de sluiting van de onderkant is vrij goed. Het gemiddeld gewicht is vrij goed en het percentage klasse I ligt hoog. Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.
Ras 7
Ras 7 heeft redelijk voldaan. Het ras groeit vrij snel, en vormt veel omblad. De bollen zijn vrij groot van omvang en hebben een vrij donkergroene kleur. De vorm is redelijk en de onderkant is vrij goed gesloten. Het gemiddeld gewicht is vrij hoog en het percentage klasse I ligt hoog.
Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.
Calgary (Royal Sluis)
Calgary heeft vrij goed voldaan. Het ras is vrij snel, vormt vrij veel omblad en heeft een vrij grote bol met een vrij donkergroene kleur. De vorm van de bol is vrij goed en de onderkant is goed gesloten. Het gemiddeld gewicht en het percentage kwaliteit I is hoog. Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.
Leopard (Enza)
Leopard heeft vrij goed voldaan. Het ras groeit snel en maakt vrij veel omblad. De omvang van de bol is goed en de kleur is vrij donkergroen. De vorm van de bol is vrij goed en de onderkant is goed gesloten. Het gemiddeld bolgewicht is vrij hoog en het percentage kwaliteit I is zeer hoog. Het ras is matig gevoelig voor smet.
RS 912109 (Royal Sluis)
RS 912109 heeft vrij goed voldaan. Het ras groeit vrij snel, vormt veel omblad en een vrij grote bol die vrij donkergroen van kleur is. De bollen hebben een vrij goede vorm en zijn aan de onderkant goed gesloten. Het gemiddeld gewicht is vrij hoog en het percentage klasse I is zeer hoog. Het ras is matig gevoelig voor smet.
Kelvin (Royal Sluis)
Keivin heeft vrij goed voldaan. Het ras is snel, heeft veel omblad en een goede bolomvang. De bollen zijn vrij donkergroen van kleur en hebben een vrij goede vorm en een vrij goede sluiting van de onderkant. Het gemiddeld stuksgewicht is vrij goed en het percentage kwaliteit I is zeer hoog. Kelvin is vrij weinig gevoelig voor smet.
Roxette (Rijk Zwaan)
Roxette heeft goed voldaan. Het ras groeit zeer snel, maakt vrij veel omblad en vormt bollen met een goede omvang en met een vrij donkergroene kleur. De vorm van de bol is vrij goed en de sluiting van de onderkant is goed. Het gemiddeld bolgewicht is vrij goed. Het percentage klasse I is zeer hoog. Roxette is vrij weinig gevoelig voor smet.
Strada (L. de Mos)
Strada heeft redelijk voldaan. De uniformiteit was in 1994 matig. Het ras groeit zeer snel en vormt vrij weinig omblad. De omvang van de bol is goed; de kleur is lichtgroen. De vorm is vrij goed en de onderkant is goed gesloten. Het gemiddeld bolgewicht is redelijk en het percenta
ge klasse I is zeer hoog. Strada is matig gevoelig voor smet.