INLEIDING
Het PAGV heeft de afgelopen twee jaar met ROC Zwaagdijk en ROC Westmaas onderzocht welke witte koolrassen het meest geschikt zijn voor de teelt van kilokooltjes voor de directe afzet in september en/of de bewaring tot maart/april.
Voor deze teelt worden rassen met een 'benige' structuur gebruikt die bij een hoge standdicht
heid worden geteeld. Rassen van dit type koof zijn ook kortenof soms langer te bewaren.
Door de hoge plantdichtheid kunnen de uniformiteit en inwendige kwaliteit problemen geven bij enkele rassen.
Na de bewaring verschillen de rassen vooral in kleur en opbrengst.
PROEFOPZET
Het onderzoek werd in 1992/1993 uitgevoerd op het PAGV in Lelystad en op ROC Zwaagdijk.
In het seizoen 1993/1994 werd hier nog als derde proefplaats een praktijkperceel in Langedijk aan toegevoegd. Deze kolen zijn bewaard op ROC Westmaas.
PROEFVELDGEGEVENS EN UITVOERING
Enkele proeftechnische gegevens van de proef te Westmaas worden hieronder weergegeven.
Plantdatum: 2 juni 1993
Plantafstand (pl/ha): 50 x 30 cm (66.667 pl/ha) Oogstdatum: 21 oktober 1993
Bewaarmethode: koolboxen Veilingklaargemaakt: 14 maart 1994 Dagen in de bewaring: 129 dagen
De planten zijn begin juni geplant op een plantafstand van 50 x 30 (67.000 planten/ha).
Een deel van het veld werd geoogst als de kolen ongeveer 1100 gram waren. Dit was dus per ras verschillend en varieerde van begin tot eind september. De rest van het veld werd half okto
ber geoogst en bewaard tot eind maart bij een temperatuur van 0-1 °C.
RESULTATEN
De kolen zijn vrij klein gebleven. Dit werd onder andere veroorzaakt door het feit, dat ze vrij laat geplant zijn. Verder was het ook een slecht groeiseizoen. De resultaten van ROC Westmaas
staan vermeld in de tabellen 1 en 2. De gemiddelde resultaten van de afgelopen twee jaar staan vermeld in de tabellen 3 en 4.
De roodverkleuring is beoordeeld nadat de kolen een aantal dagen in het licht hebben gelegen.
Tabel 1. De beoordelingen van de kolen, herfst-/bewaarteelt Westmaas 1993/1994 na de bewaring.
ras unifor vorm kleur inwendige algemene % pelb.-
rood-miteit kwaliteit indruk pitl. heid verkl.
Babyion 7,1 6,6 5,0 7,4 5,0 47 4,7 9,0
Delus 6,3 6,9 6,7 6,1 6,3 60 6,3 7,0
Apex 6,1 6,6 6,4 6,8 6,2 53 4,3 8,3
National 6,0 6,9 7,3 5,3 5,3 65 6,0 6,7
Slawdena 7,0 6,1 7,2 6,7 6,9 58 5,3 5,7
Sonic 6,0 7,3 6,8 6,7 6,2 59 5,7 6,0
Krypton 7,0 6,9 6,0 6,0 5,5 62 5,3 7,3
Bison 6,3 6,7 5,7 6,0 5,4 64 6,3 6,7
Bingo 5,8 7,6 7,7 5,0 5,1 66 6,3 7,0
Tonino 5,8 7,4 6,4 5,3 4,9 62 6,0 8,0
Impala 7,3 8,1 6,4 4,7 4,8 64 6,3 7,0
gem. 6,4 7,0 6,5 6,0 5,6 60 5,7 7,2
Tabel 2. Opbrengstgegevens herfst-/bewaarteelt Westmaas 1993/1994 na de bewaring.
ras bewaarbaar na bew. gem. gew. kwal. I kwal. II
bewaar-ton/ha ton/ha na bew % gew % gew verlies
gram v.d. opbr v.d. opbr %
Babyion 95 76 1383 100 0 20
Delus 84 70 1245 99 1 17
Apex 92 74 1334 93 7 20
National 76 59 1216 100 0 23
Slawdena 82 £6 1103 99 1 20
Sonic 66 51 1062 98 2 22
Krypton 67 47 922 99 1 30
Bison 67 44 1018 96 4 34
Bingo 78 59 1166 99 1 24
Tonino 80 65 1187 98 2 19
Impala 70 52 1065 100 0 25
gem. 78 60 1155 98 2 23
Tabel 3. De beoordelingen van de kolen herfst-/bewaarteelt gemiddeld over de jaren 1992/1993 en 1993/1994 na de bewaring.
ras unifor vorm kleur inwendige algemene % pelb.-
rood-miteit kwaliteit indruk pitl heid verki.
Babyion 6,7 7,3 3,9 7,6 3,8 42 5,9 8,6
Delus 6,5 6,1 6,4 6,4 5,6 54 6,9 7,2
Apex 7,0 6,7 6,0 7,2 4,8 45 6,1 5,7
National 5,6 6,3 6,9 6,3 5,6 54 7,3 5,8
Slawdena 6,7 6,5 6,9 6,7 5,4 53 6,3 2,9
Sonic 6,0 6,5 6,5 7,0 6,2 51 6,8 4,9
Krypton 5,9 6,3 5,0 6,5 4,7 54 6,7 6,2
Bison 6,2 6,0 5,4 6,3 5,3 56 7,0 5,2
Bingo 5,9 6,8 6,8 5,5 5,5 60 7,2 7,5
Tonino 6,3 6,5 5,6 6,3 5,4 54 7,3 7,4
Impala 5,8 6,3 5,5 5,5 4,8 59 7,2 7,0
gem. 6,2 6,5 5,9 6,5 5,2 53 6,8 6,2
Tabel 4. Opbrengstgegevens herfst-/bewaarteelt gemiddeld over de jaren 1992/1993 en
roodverkleuring 1 = veel roodverkleuring 9 = geen roodverkleuring
RASBESCHRIJVINGEN Babyion (Nickerson Zwaan)
Dit is een snelle groeier van een 'witter' type. De inwendige kwaliteit is door een erg korte pit en goede vulling goed. Hij heeft goed voldaan voor de kilo-kolen teelt voor de directe afzet.
Babyion is slechts zeer kort bewaarbaar. Bij langere bewaring is de kleur slecht, de pelbaar-heid matig en ontstaat veel uitval door rotte kolen.
Delus (Royal Sluis)
Ook dit ras is een snelle groeier en heeft goed voldaan. De inwendige kwaliteit is voldoende bij een kilo. De kool zit wat minder diep in het blad.
Voor de bewaring tot maart/april is dit ras minder geschikt omdat er wat inwendig rand in voor
kwam. Een kortere bewaring is waarschijnlijk wel mogelijk. Vanwege de groeikracht lijkt Delus vooral geschikt voor minder groeikrachtige percelen.
Apex (Nickerson Zwaan)
Dit is ook een kool van een wat 'witter' type die bij het gewicht van 1180 gram een goede inwen
dige kwaliteit heeft. Hij is wel gevoelig voor trips. Apex heeft goed voldaan voor de verse markt.
Voor de bewaring tot maart/april is dit ras niet geschikt. De opbrengst is laag en door de trips-gevoeligheid is het percentage kwaliteit II wat hoger. Hij is gevoelig voor roodverkleuring in het handelskanaal en voor grijs.
National (Bejo)
Dit ras heeft een voldoende voor inwendige kwaliteit bij de kilo kolen. Een plantdichtheid van 67.000 planten/ha is echter wel maximaal. National heeft voldaan voor de directe afzet van de kilo-kolen.
Na de bewaring is de inwendige kwaliteit voldoende evenals de pelbaarheid. De kleur is goed.
De kolen wegen na de bewaring gemiddeld 1530 gram. Hij is wel wat gevoelig voor roodver
kleuring. National zal vooral op minder groeikrachtige gronden goed voldoen.
Dit ras heeft redelijk voldaan in de bewaring.
Slawdena (Bejo)
Dit ras heeft een voldoende inwendige kwaliteit en uniformiteit bij de kilokolen. Slawdena is erg gevoelig voor trips. De kolen zitten wat minder diep in het blad. Slawdena heeft redelijk voldaan voor de directe afzet van de kilo-kolen.
Voor de bewaring tot april/mei heeft Slawdena, ondanks een goede kleur, niet voldaan. Het per
centage kwaliteit II is door de tripsgevoeligheid aan de hoge kant. Daarnaast is Slawdena erg gevoelig voor roodverkleuring in het handelskanaal en gevoelig voor grijs.
Sonic (Bejo)
Dit ras is iets later dan het ras National. De uniformiteit en inwendige kwaliteit zijn voldoende bij de kilo-kolen. Voor de directe afzet heeft Sonic goed voldaan.
Na de bewaring is de opbrengst wat lager door de iets lichtere kolen (1440 gram). De kwaliteit na de bewaring is goed. Hij is wel wat gevoelig voor roodverkleuring in het handelskanaal en voor trips. Voor de bewaring heeft Sonic goed voldaan.
Krypton (Nickerson Zwaan)
Dit is een laat ras. Voor de kilokolen teelt voor de directe afzet heeft dit ras redelijk voldaan door de voldoende inwendige kwaliteit en uniformiteit.
Voor de bewaring tot maart/april heeft Krypton niet voldaan vanwege de lage produktie en de onvoldoende kleur na bewaring. Krypton lijkt vooral geschikt voor groeikrachtige grónden.
Bison (Nickerson Zwaan)
Dit ras is nog iets later dan het ras Krypton. Voor de directe afzet van de kilokolen heeft dit ras voldoende voldaan. De inwendige kwaliteit en uniformiteit zijn voldoende. De kool zit wat min
der diep in het blad.
Voor de bewaring tot maart/april heeft dit ras niet voldaan vanwege de lage produktie en de onvoldoende voor de kleur. Daarnaast is hij gevoelig voor roodverkleuring. Bison lijkt vooral geschikt voor groeikrachtige percelen.
Bingo (Bejo)
Dit is een snelgroeiend ras. De kwaliteit bij 1201 gram is door een lange pit en een slechte vul
ling echter onvoldoende. Vandaar dat het ras voor de kilokolen teelt niet heeft voldaan.
Na de bewaring zijn de kleur en de opbrengst goed (een gemiddeld koolgewicht van 1688 gram). De inwendige kwaliteit bij de wat meer uitgegroeide kool is iets beter maar blijft matig.
Bij een wat ruimere planting zal de inwendige kwaliteit waarschijnlijk beter worden. Voor de bewaring heeft dit ras voldaan.
Tonino (Bejo)
Dit ras heeft bij de 1123 gram een matige vulling. De kool zit niet zo diep in het blad en is mooi glad. Voor de kilo-kolen teelt voor de directe afzet heeft dit ras door de matige inwendige kwa
liteit niet voldaan.
Na de bewaring is de kleur matig. Hij is weinig gevoelig voor roodverkleuring. De inwendige kwaliteit is bij dé meer uitgegroeide kool voldoende. Voor de bewaring heeft dit ras matig vol
daan.
Impala (Bejo)
Dit is een wat later ras. De inwendige kwaliteit bij kolen van 1057 gram is onvoldoende door een lange pit en slechte vulling. Hij heeft dan ook niet voldaan voor de directe afzet van kilo
kolen.
Na de bewaring is de opbrengst goed. De kolen zijn gemiddeld 1546 gram. De inwendige kwa
liteit blijft echter matig, evenals de kleur. Daarom heeft dit ras niet voldaan voor de bewaring.
CONCLUSIE
De rassen Delus, NIZ 91-032, Apex, National, Sonic, Slawdena, Krypton en Bison hebben in het onderzoek voldaan voor de directe afzet van kilokolen.
De rassen Bingo, Tonino, National en Sonic hebben in het onderzoek voldaan voor de bewa
ring tot maart/april. Impala heeft niet voldaan in het onderzoek.