INLEIDING
In de seizoenen 1992/1993 en 1993/1994 onderzocht het PAGV in samenwerking met ROC Zwaagdijk en ROC Westmaas witte koolrassen voor de lange bewaarteelt.
De rassen voor deze teeltwijze moeten naast een goede inwendige kwaliteit (korte pit, fijne structuur en goed gevuld), goede uniformiteit en een hoge opbrengst ook een goede kleur na
de bewaring hebben. Deze kleur mag niet te wit/geel zijn en niet te dof. Ook is het van belang dat de kolen niet teveel verkleuren in het handelskanaal (de kolom roodverkleuring in de tabel) en weinig vatbaar zijn voor ziekten en plagen. Vooral rand of zwart na de bewaring heeft de afgelopen jaren incidenteel problemen gegeven. In het onderzoek is hier ook op gelet.
PROEFOPZET
Het onderzoek werd in 1992/1993 gestart met 14 rassen en uitgevoerd op het PAGV in Lelystad en op ROC Zwaagdijk. In het seizoen 1993/1994 werd het onderzoek vervolgd met acht ras
sen en werd er nog een praktijkperceel in Langedijk als derde proefplaats aan toegevoegd.
Deze kool werd bewaard op ROC Westmaas.
PROEFVELDGEGEVENS EN UITVOERING
Enkele proeftechnische gegevens van de proef te Westmaas worden hieronder weergegeven.
Plantdatum: 2 juni 1993
Plantafstand (pl/ha): 50 x 60 cm (33.333 pl/ha) Oogstdatum: 21 oktober 1993
Bewaarmethode: koolboxen Veilingklaargemaakt: 17 mei 1994 Dagen in de bewaring: 194 dagen
De rassen zijn begin juni geplant als kluitplant op een plantafstand van 50 x 60 (33.000 plan
ten/ha). Ze zijn 21 oktober geoogst en bewaard tot half mei bij een temperatuur van 0-1°C. Als vergelijkers werden de rassen Galaxy, Lennox, Bingo en Bently meegenomen.
RESULTATEN
Doordat de kolen vrij laat zijn geplant (normaal is dat half mei) en door het slechte groeiseizoen zijn de kolen vrij klein gebleven met een matige inwendige kwaliteit. De resultaten van ROC Westmaas staan vermeld in de tabellen 1 en 2. De gemiddelde resultaten van de afgelopen twee jaar staan vermeld in de tabellen 3 en 4.
De roodverkleuring is beoordeeld nadat de kolen een aantal dagen in het licht hadden gelegen.
Legenda van de eigenschappen:
uniformiteit 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
vorm (6 = rond) 1 = zeer plat 9 = hoogrond
kleur 1 = geel/wit 9 = groen
inwendige kwaliteit 1 = zeer slecht 9 = zeer goed algemene indruk 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
pelbaarheid 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
roodverkleuring 1 = veel roodverkleuring 9 = geen roodverkleuring
Tabel 1. Beoordeling witte kool Westmaas 1993/1994 na de bewaring.
ras unifor vorm kleur inwendige algemene % pelb. rood .
miteit kwaliteit indruk pitl. heid verkl.
Bently 6,0 8,0 7,7 4,7 5,3 64 7,5 8,3
Lennox 6,3 6,3 6,7 5,7 6,0 68 6,7 4,3
Galaxy 5,7 7,3 6,7 3,0 3,3 73 6,8 7,0
Lion 6,7 6,0 5,4 7,3 5,7 60 5,8 7,0
Bingo 7,0 6,0 7,3 5,0 6,3 64 6,8 8,0
Tonino 6,3 6,1 6,0 5,9 6,0 60 5,3 8,3
Amtrak 7,0 6,9 5,9 4,7 5,7 64 5,7 2,3
Hilton 6,7 4,3 4,7 7,0 4,7 58 6,8 8,0
gem. 6,5 6,4 6,3 5,4 5,4 64 6,3 6,7
Tabel 2. Opbrengstgegevens witte kool Westmaas 1993/1994 na de bewaring.
ras bewaarbaar na bew. gem. gew. kwal. I kwal. II
bewaar-ton/ha ton/ha na bew. % gew. % gew. verlies
gram v.d. opbr v.d. opbr %
Bently 70 58 1810 97 3 17
Lennox 86 69 2311 96 6 21
Lion 89 66 2287 90 10 26
Bingo 90 74 2267 98 2 17
Tonino 91 73 2318 90 10 19
Amtrak 91 72 2301 91 9 21
Hilton 93 69 2381 84 16 26
gem. 86 68 2215 92 8 21
Tabel 3. Beoordeling gemiddeld over de jaren 1992/1993 en 1993/1994 na de bewaring.
ras unifor vorm kleur inwendige algemene % pelb.-
rood-miteit kwaliteit indruk pitl. heid verkl.
Bently 6,3 6,4 6,1 6,0 5,4 55 7,0 5,5
Lennox 6,5 6,2 6,5 6,1 5,9 56 6,7 2,6
Galaxy 5,8 6,1 5,5 5,0 4,6 57 7,4 6,0
Lion 6,4 6,0 6,1 6,8 6,1 53 6,6 4,5
Bingo 6,7 6,2 7,1 5,6 5,9 59 6,9 5,5
Tonino 6,8 6,3 5,3 6,3 5,5 53 6,6 7,7
Amtrak 6,9 6,7 6,0 5,1 5,8 58 7,0 2,9
Hilton 6,9 4,5 5,8 6,8 5,4 49 6,3 6,1
gem. 6,6 6,1 6,0 6,0 5,6 55 6,8 5,1
Tabel 4. Opbrengstgegevens gemiddeld over de jaren 1992/1993 en 1993/1994 na de bewaring.
ras bewaarbaar na bew. gem. gew. kwal. I kwal. II
bewaar-ton/ha ton/ha na bew. % gew. % gew. verlies
gram v.d. opbr. v.d. opbr. %
Bently 105 81 2607 92 8 22
Lennox 107 82 2687 91 9 24
Galaxy 109 83 2818 92 8 25
Lion 113 88 2917 91 9 22
Bingo 113 88 3010 89 11 22
Tonino 116 88 2985 85 15 24
Amtrak 117 85 2933 90 10 28
Hilton 125 87 3247 92 8 31
gem. 113 85 2901 90 10 25
RASBESCHRIJVINGEN Bently (Bejo)
Dit ras heeft veel blad. N.a de bewaring zijn de kleur, uniformiteit en de inwendige kwaliteit vol
doende. Bently is door een lager koolgewicht (2607 gram) iets minder produktief. Bently is tamelijk gevoelig voor roodverkleuring, maar weinig vatbaar voor trips en Mycosphaerella. In het seizoen 1992/1993 waren er nogal wat kolen met inwendig zwart, vandaar dat Bently niet heeft voldaan.
Lennox (Bejo)
Ook dit ras heeft veel blad en de kool zit diep in het blad. De uniformiteit is voldoende evenals de inwendige kwaliteit. De kleur na de bewaring is goed. De kolen wegen na de bewaring gemiddeld 2687 gram. Lennox lijkt gevoelig voor trips en Mycosphaerella en is erg gevoelig voor roodverkleuring in het handelskanaal. Lennox heeft vrij goed tot goed voldaan in het onderzoek.
Galaxy (Royal Sluis)
Dit ras heeft veel blad en de kool zit tamelijk diep in het biad. De kleur na de bewaring is matig, wat er op zou kunnen wijzen dat het ras middenlang bewaard kan worden. De inwendige kwa
liteit was in het onderzoek onvoldoende. Galaxy is een ras dat vroeg geplant en laat geoogst moet worden. De inwendige kwaliteit wordt dan iets beter. Galaxy is gemiddeld produktief.
Galaxy is wat minder gevoelig voor trips, weinig vatbaar voor Mycosphaerella en weinig gevoe
lig voor roodverkleuring. De pelbaarheid is goed.
Galaxy heeft matig voldaan in het onderzoek.
Lion (Nickerson Zwaan)
Dit ras heeft vrij veel blad. De uniformiteit en kleur na de bewaring zijn voldoende. De inwendi
ge kwaliteit is goed. Met een gemiddeld gewicht van 2917 gram is de opbrengst goed. Lion is wel gevoelig voor trips, Mycosphaerella en voor roodverkleuring in het handelskanaal. Lion heeft goed voldaan in het onderzoek.
Bingo (Bejo)
Dit ras heeft vrij weinig blad. De kool zit tamelijk diep in het blad. De uniformiteit en de kleur zijn goed. De inwendige kwaliteit is door een lange pit en een matige vulling matig. De opbrengst is goed. De kolen wegen na de bewaring gemiddeld 3010 gram.
Bingo is gevoelig voor Mycosphaerella en trips waardoor het percentage kwaliteit II soms wat hoog is.
Bingo heeft vrij goed voldaan in het onderzoek.
Tonino (Bejo)
Dit ras heeft vrij weinig blad en de kolen zitten niet zo diep in het blad. De uniformiteit is goed en de inwendige kwaliteit is voldoende. Tonino is gevoelig voor trips en Mycosphaerella. De opbrengst is met een gemiddeld gewicht van 2985 gram goed. Het percentage kwaliteit II is echter vrij hoog doordat de kleur na de bewaring onvoldoende is. Tonino heeft door zijn mati
ge kleur niet voldaan in het onderzoek en lijkt vooral geschikt voor kortere bewaring.
Amtrak (Bejo)
Dit ras heeft voldoende blad. De uniformiteit is goed. De kleur na de bewaring is voldoende. De inwendige kwaliteit is onvoldoende. De kolen zijn iets hoogrond. Amtrak is erg gevoelig voor roodverkleuring en lijkt wat minder gevoelig voor trips, maar erg vatbaar voor Mycosphaerella.
Amtrak heeft niet voldaan in het onderzoek.
Hilton (Nickerson Zwaan)
Dit ras heeft vrij veel blad. De kool zit niet zo diep in het blad. De uniformiteit is goed. De kolen zijn nogal plat en de kleur is matig. De inwendige kwaliteit is goed. De pit is erg kort. De opbrengst van Hilton is erg goed. Na de bewaring is het gemiddeld koolgewicht 3247 gram. Het percentage rotte kolen is echter aan de hoge kant. De kolen zijn weinig gevoelig voor roodver
kleuring maar lijken wel gevoelig voor trips en Mycosphaerella. Hilton heeft door de platte kolen en het vrij hoge percentage rotte kolen niet voldaan in het onderzoek.
CONCLUSIE
De rassen Bently, Tonino, Amtrak en Hilton hebben niet voldaan in het onderzoek. De rassen Lennox, Lion en Bingo hebben vrij goed tot goed voldaan en het ras Galaxy heeft matig vol
daan in het onderzoek naar de lange bewaarteelt.