INLEIDING
In 1994 is zowel voor- als voortgezet onderzoek uitgevoerd met ijsbergslarassen voor de zomerteelt. Voor het vooronderzoek werden acht nieuwe rassen ingestuurd. Uit het vooronder
zoek in de zomerteelt van 1993 gingen drie rassen over naar het voortgezet onderzoek in 1994.
Van het voortgezet onderzoek in 1993 kwam een ras in aanmerking voor opname in de ras-senlijst. Dit ras, Strada, is samen met Crispino, Keivin en Saladin als vergelijker in de proeven opgenomen. In dit verslag staan de resultaten van het voor- en voortgezet onderzoek in de zomerteelt samengevat.
PROEFOPZET
De proeven zijn uitgevoerd op de proeftuinen in Breda, Meterik en Westmaas en op de proef-boerderij te Munnekezijl. Op de proeftuin te Meterik zijn de planten in eigen beheer opge
kweekt. Voor de overige proefplaatsen is de opkweek uitbesteed bij plantenkwekers. Ras drie leverde bij de opkweek problemen op. Het ras kiemde goed, maar daarna trad een groeistil-stand op. Hierdoor is ras drie op alle proefplaatsen vervallen.
Tengevolge van het extreem warme weer stond in Breda een geel gewas dat erg slijtagege-voelig bleek te zijn. Vooral als gevolg van rand, bolrot en nerfbruin liep de kwaliteit sterk terug. In Westmaas was de gewasontwikkeling wat beperkt en bleef de omvang van de bol wat compact. In de proef in Meterik kwam in een laat stadium een lichte meeldauwaantasting voor.
Vier rassen bleven vrij van meeldauw.
Tabel 1. Onderzochte rassen in de zomerteelt.
object rasnaam kweekbedrijf
1 2 3 4 5 6 7 8
9 Calgary Royal Sluis
10 Leopard Enza
11 RS 912109 Royal Sluis
12 Crispino Royal Sluis
13 Kelvin Royal Sluis
14 Saladin Harris Moran
15 Strada L. de Mos
PROEFVELDGEGEVENS EN UITVOERING
Enkele proeftechnische gegevens van de proef te Westmaas worden hieronder weergegeven.
Grondsoort: klei Plantdatum: 1 juni
Plantafstand: 37,5 x 32,5 cm
Oogstdata: 15 juli, 18 juli, 21 juli, 22 juli
Ter beoordeling van het gewas is de commissie op iedere proefplaats een keer bij elkaar geko
men. Hierbij zijn de rassen op een aantal eigenschappen beoordeeld. De legenda van de ver
schillende criteria is hier onder vermeld. De nerfverkleuring die in de proeven in Breda en Meterik optrad, is bij de gewasbeoordeling als extra criterium meegenomen. Als schaal voor de mate van aantasting geldt: 1 = zeer veel en 9 = geen aantasting. In Munnikezijl en Westmaas kwam geen nerfbruin voor.
Legenda van de beoordelingscriteria
uniformiteit: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
vroegheid: 1 = zeer laat 9 = zeer vroeg
hoeveelheid omblad: 1 = geen omblad * 9 = zeer veel omblad omvang van de bol: 1 = zeer klein 9 = zeer groot kleur van de bol: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed vorm van de bol: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed sluiting onderzijde: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
vulling: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
gebruikswaarde: 1 = zeer slecht 9 = zeer goed
smet: 1 = zeer veel 9 = geen smet
Bij de oogst is rekening gehouden met de vroegheid van de rassen. De vroegere rassen zijn eerder geoogst dan de latere rassen. Na de eerste oogst is afhankelijk van de gewasontwik
keling met een interval van een aantal dagen de tweede respectievelijk derde oogst uitgevoerd.
Op ieder oogsttijdstip zijn per veld 20 planten geoogst en op kwaliteit gesorteerd waarbij de oor
zaak van de classificatie is aangegeven. Verder zijn een aantal bollen doorgesneden om de diameter e?i de vulling te bepalen. Aan de hand van de verzamelde opbrengstgegevens is later het optimale oogsttijdstip vastgesteld. Dit is in principe de oogst waarbij het aantal krop
pen in de kwaliteit I het hoogst en de vulling voldoende is. In het uitzonderlijke geval dat geen optimaal oogsttijdstip werd bereikt is de beste vulling van het betreffende ras als criterium geno
men. De oogstgegevens van de proef in Breda zijn niet in de samenvattingen meegenomen.
Als gevolg van diverse oorzaken bleef het percentage in vergelijking met de andere proeven ver achter.
RESULTATEN
De resultaten van de proeven zijn opgenomen in de tabellen 2 tot en met 7. In de tabellen 2 en 3 staan de beoordelingsresultaten er\ de optimale oogst van ROC Westmaas vermeld. In de tabellen 4 en 5 zijn de beoordelingsresultaten en opbrengstgegevens van de proeven in 1994 samengevat. In de tabellen 6 en 7 staan de beoordelingsresultaten en opbrengstgegevens van de rassen die twee jaar in onderzoek zijn geweest.
Tabel 2. Beoordelingsresultaten ijsbergsla zomerteelt 1994 te Westmaas.
ras uni
Tabel 3. Optimale oogst ijsbergsla zomerteelt 1994 te Westmaas.
ras dia- vulling gem. percentage kwaliteit kwaliteit II
meter gewicht l II lil gebarsten los smet div.
Tabel 4. Samenvatting van de beoordelingsresultaten ijsbergsla zomerteelt 1994.
Tabel 5. Samenvatting optimale oogst ijsbergsla zomerteelt 1994.
ras dia- vulling gem. percentage kwaliteit kwaliteit II
meter gewicht l li lil gebarsten los smet div.
-Tabel 6. Samenvatting van de beoordelingsresultaten ijsbergsla zomerteelt 1992 t/m 1994.
Tabel 7. Samenvatting optimale oogst ijsbergsla zomerteelt 1992 t/m 1994.
ras dia- vulling gem. percentage kwaliteit kwaliteit II
meter gewicht l II III gebarsten los smet div.
1 14 6,4 627 92 3 5 33 17 0 17
Galgary 14 7,1 762 84 10 6 10 20 12 27
Leopard 14 7,1 704 87 11 2 11 30 24 31
RS 912109 14 7,0 730 85 7 8 28 25 0 5
Crispino 14 7,0 692 75 15 10 51 41 0 0
Kelvin 14 6,8 682 94 4 2 11 37 7 11
Saladin 15 6,6 753 84 9 7 41 26 8 5
Strada 13 6,9 567 91 7 2 3 47 19 3
gem. 14 6,9 699 86 9 5 22 32 10 12
CONCLUSIES Ras 1
Ras 1 heeft matig voldaan. Het ras groeit vrij traag en vormt zeer veel omblad. De bol is vrij groot van omvang en heeft een vrij donkergroene kleur. De vorm is vrij goed en de onderkant is goed gesloten. De bollen zijn redelijk gevuld. Het gemiddeld stuksgewicht is vrij hoog en het percentage klasse I is zeer hoog. Het ras is weinig gevoelig voor smet.
Ras 2
Ras 2 heeft niet voldaan. Het ras is traag en maakt zeer veel omblad en een vrij grote bol met een donkergroene kleur. De vorm van de bol is redelijk. De sluiting van de onderkant is vrij goed. De vulling van de bol is vrij goed. Het gemiddeld stuksgewicht is vrij hoog en het per
centage kwaliteit I is hoog. Het ras is weinig gevoelig voor smet.
Ras 3
Ras 3 kon vanwege de slechte kieming niet beproefd worden.
Ras 4
Ras 4 heeft vrij goed voldaan. Het snel groeiende ras vormt vrij veel omblad en een grote bol met een vrij donkergroene kleur. De vorm van de bol en de sluiting van de onderkant zijn goed.
De vulling is vrij goed. Het gemiddeld gewicht is vrij hoog en het percentage kwaliteit I is hoog.
Het ras is weinig gevoelig voor smet.
Ras 5
Ras 5 heeft goed voldaan. Dit ras groeit snel en vormt veel omblad en een vrij grote en vrij don
kergroene bol. De vorm is goed en de sluiting van de onderkant is vrij goed. De bol is vrij goed gevuld. Het gemiddeld stuksgewicht is hoog en het percentage klasse I is zeer hoog. Dit ras is weinig gevoelig voor smet.
Ras 6
Ras 6 heeft matig voldaan. Dit ras groeit vrij traag en maakt zeer veel omblad. De bol is vrij groot en heeft een donkergroene kleur. De bollen hebben een vrij goede vorm en de onderkant is vrij goed gesloten. De vulling is vrij goed. Het gemiddeld stuksgewicht is vrij hoog en het per
centage kwaliteit I is zeer hoog. Het ras is weinig gevoelig voor smet.
Ras 7
Ras 7 heeft niet voldaan. Het is een traag groeiend ras met zeer veel omblad en een vrij grote bol die een donkergroene kleur heeft. De vorm van de bol is vrij goed en de onderkant is goed gesloten. De bollen zijn vrij goed gevuld. Het gemiddeld stuksgewicht is vrij hoog en het per
centage kwaliteit I is zeer hoog. Het ras is weinig gevoelig voor smet.
Ras 8
Ras 8 heeft niet voldaan. Het ras is te heterogeen, groeit traag en vormt zeer veel omblad. De bol is groot van omvang en heeft een vrij donkergroene kleur. De vorm is matig en de sluiting van de onderkant is vrij goed. De bollen zijn vrij goed gevuld. Het gemiddeld stuksgewicht is vrij goed en het percentage klasse I is vrij hoog. Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.
Calgary (Royal Sluis)
Calgary heeft vrij goed voldaan. Het ras is vrij snel, vormt vrij veel omblad en heeft een vrij grote bol met een vrij donkergroene kleur. De vorm van de bol en de sluiting van de onderkant zijn goed. Het gemiddeld stuksgewicht en het percentage kwaliteit I is hoog. Het ras is enigs
zins gevoelig voor smet.
Leopard (Enza)
Leopard heeft vrij goe voldaan. Het ras groeit snel en heeft vrij veel omblad en een grote bol met een vrij donkergroene kleur. De bollen zijn vrij goed van vorm en de onderkant is goed gesloten. De vulling is goed. Het gemiddeld bolgewicht is vrij hoog en het percentage kwa
liteit I is zeer hoog. Het ras is weinig gevoelig voor smet.
RS 912109 (Royal Sluis)
RS 912109 heeft vrij goed voldaan. Het is een vrij snel groeiend ras en vormt vrij veel omblad.
De bol heeft een goede omvang en een vrij donkergroene kleur. De vorm van de bol is vrij goed en de onderkant is goed gesloten. De vulling is goed. Het gemiddeld gewicht is vrij hoog en het percentage kwaliteit I is hoog. Het ras is enigszins gevoelig voor smet.
Crispino (Royal Sluis)
Crispino heeft redelijk voldaan. Het ras groeit snel en maakt veel omblad. De omvang van de middelgroene bol is goed en de vorm is vrij goed. De onderkant heeft een redelijke sluiting en de bollen zijn vrij goed gevuld. Het gemiddeld stuksgewicht is vrij goed en het percentage klas
se I is hoog. Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.
Kelvin (Royal Sluis)
Keivin heeft vrij goed voldaan. Het is een snelgroeiend ras met vrij veel omblad. De omvang van de vrij donkergroene bol is goed. De bollen zijn vrij goed en de onderkant is goed geslo
ten. De vulling is vrij goed. Het gemiddeld gewicht ligt vrij goed en het percentage kwaliteit I is zeer hoog. Het ras is enigszins gevoelig voor smet.
Saladin (Harris Moran)
Saladin heeft maar matig voldaan. Het ras is traag en vormt zeer veel omblad en een vrij grote bol met een donkergroene kleur. De vorm van de bol en de sluiting van dé onderkant zijn vrij goed. De bol is vrij goed gevuld. Het gemiddeld gewicht is vrij hoog en het percentage kwali
teit I is hoog. Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.
Strada (L. de Mos)
Strada heeft vrij goed voldaan. Het ras groeit zeer snel en maakt vrij weinig omblad. De bol is vrij klein en heeft een lichtgroene kleur. De bollen hebben een vrij goede vorm en de onderkant is goed gesloten. De vulling is goed. Het gemiddeld stuksgewicht is redelijk en het percentage kwaliteit I is zeer hoog. Het ras is vrij weinig gevoelig voor smet.