Persoonsgebonden nummer

In Caribisch Nederland heet het persoonsnummer het ID-nummer.¹⁴ De juridische basis van het ID-nummer ligt in de Wet identiteitskaarten BES. Het ID-nummer heeft de volgende kenmerken:

a) Alle ingezetenen van Caribisch Nederland krijgen bij eerste inschrijving in de basisadministratie PIVA een ID-nummer toegewezen.

b) Het nummer bestaat uit tien cijfers. In de PIVA staat het nummer overigens als 9-cijferig nummer vermeld, het eerste cijfer van het jaartal waarmee het millennium wordt aangeduid wordt in de PIVA wegegelaten (dus ‘980’ i.p.v. ‘1980’ of ‘006’ i.p.v. ‘2006’).

c) Het ID-nummer is niet random en wordt lokaal door het openbaar lichaam gegenereerd.

Het bevat informatie over de houder. Het ID-nummer is namelijk als volgt opgebouwd:

jaar-maand-dag van geboorte, gevolgd door een codegetal oplopend van 01 tot en met 99.

Bij het codegetal geldt: 60-75 voor Bonaire, 86-92 voor Saba en 93 tot en met 99 voor Sint Eustatius. De eerste ingezetene van bijvoorbeeld Sint Eustatius die is geboren op 04-03-1984 krijgt dus als nummer: 1984030493. Wanneer iemand met dezelfde geboortedatum op Sint Eustatius als eerstvolgende ingezetene wordt ingeschreven krijgt hij het ID-nummer 1984030494.

Het aantal beschikbare ID-nummers is, door het werken met een beperkte range volgnummers, eindig. De geïnterviewde hoofden Burgerzaken en ook de leverancier van PIVA geven in de interviews aan dat het nu nog nauwelijks is voorgekomen dat een range is uitgeput. Maar naarmate meer ID-nummers bij één geboortedatum zijn verstrekt zal het ook vaker voorkomen dat de range op een eiland is uitgeput.

d) Het nummer kan, in tegenstelling tot veel andere belangrijke identificatie- of banknummers, geen 9- of 11-proef doorstaan. Daardoor kan niet automatisch getoetst worden of er een fout wordt gemaakt bij het intypen van het nummer.

e) Het openbaar lichaam koppelt het ID-nummer blijvend aan één persoon. Wanneer een persoon overlijdt of naar het buitenland verhuist, wordt het nummer niet opnieuw uitgegeven.

f) Bij een verhuizing naar een ander openbaar lichaam, Caribisch land of Europees Nederland kan de houder het ID-nummer niet blijven gebruiken om contact met de (lokale) overheid te onderhouden.

14 In Caribisch Nederland zijn daarnaast ook andere persoonsnummers in gebruik. Persoonslijsten bevatten een A-nummer. Dit is in Europees Nederland en de Caribische landen ook zo. Dit nummer is uniek binnen het Koninkrijk en wordt alleen tussen overheden gebruikt, bijvoorbeeld bij migraties. Daarnaast is er het CRIB nummer, dat wordt verstrekt door de Belastingdienst CN. Niet iedere ingezetene heeft echter een CRIB nummer.

18 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

Het ID-nummer wordt in Caribisch Nederland beperkt gebruikt door andere overheidsorganisaties – het Zorgverzekeringskantoor gebruikt het nummer intensief en de belastingdienst noteert het ID-nummer wel in haar systemen, zonder daar overigens veel gebruik van te maken (de dienst gebruikt een eigen identificerend nummer, het CRIB-nummer). Politie en justitie maken geen gebruik van het nummer. De KMar maakt een digitale scan van sédula’s of paspoorten bij het overschrijden van de grens¹⁵ op de luchthaven van elk eiland.

Ook wordt het ID-nummer in het maatschappelijk verkeer opgevraagd door bedrijven (vooral

nutsbedrijven en zakelijke dienstverleners) of gebruikt door loterijen. Uit ons onderzoek blijkt niet dat bedrijven in Caribisch Nederland ook echts iets met het ID-nummer doen.

Uit onze interviews wordt duidelijk dat de verbondenheid van ingezetenen met het nummer groot is:

het nummer wordt vaak gebruikt en veel burgers kennen hun ID-nummer uit het hoofd.

Het beheer van dit ID-nummer wordt gevoerd met de basisadministratie personen PIVA. Op iedere persoonslijst wordt het ID-nummer van de desbetreffende persoon opgenomen. Tevens worden de nummers van de vermelde familieleden (partner, ouders, kinderen) opgenomen (als zij een ID-nummer hebben). Op basis van PIVA is ook een overzicht van de reeds verstrekte ID-nummers te genereren.

Wanneer een burger wordt ingeschreven in PIVA, en de geboortedatum is ingevoerd, dan genereert de PIVA-applicatie automatisch een ID-nummer uit geboortedatum en het volgende, nog niet bij deze geboortedatum gebruikte, volgnummer.¹⁶

Het is niet uit te sluiten dat er in een openbaar lichaam soms meer personen zijn ingeschreven (geweest) die op dezelfde datum zijn geboren dan er volgnummers beschikbaar waren. In dat geval worden extra ID-nummers samengesteld met een volgnummer uit de reeks van een ander openbaar lichaam of Caribisch land. Daardoor is het niet uit te sluiten dat er binnen het totale PIVA-gebied (en dus ook in PIVA-V) twee personen bestaan met eenzelfde ID-nummer. En ook binnen één PIVA wordt er geen geautomatiseerde controle uitgevoerd waarmee kan worden voorkomen dat een ID-nummer dubbel wordt verstrekt.

3.1.3 Registraties

Basisadministraties persoonsgegevens

In de basisadministraties persoonsgegevens van Caribisch Nederland, de PIVA’s, worden de persoonsgegevens van alle ingezetenen geregistreerd. PIVA (Persoonsinformatievoorziening Nederlandse Antillen en Aruba) is een decentrale administratie, dat wil zeggen dat door ieder openbaar lichaam van Caribisch Nederland een eigen administratie wordt bijgehouden.

15 Dit gebeurt met het BorderManagement System

16 Het is opmerkelijk dat dit gebeurt bij de eerste inschrijving aangezien de juridische basis van het ID-nummer ligt in de Wet identiteitskaarten BES, die sédula’s toekent aan personen van 12 jaar en ouder.

19 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

De Wet basisadministraties persoonsgegevens BES geeft de volgende aanwijzingen voor inschrijving:

Diegene die een rechtmatig verblijf geniet en niet als ingezetene is ingeschreven in de

basisadministratie en die naar redelijke verwachting gedurende een half jaar ten minste twee derde van de tijd in het openbaar lichaam verblijf zal houden, wordt als ingezetene ingeschreven in de basisadministratie.¹⁷

Een aantal groepen worden van deze basisregel uitgezonderd, te weten:

a) de leden van diplomatieke zendingen en van consulaire posten,

b) de leden van het administratieve en technische personeel van diplomatieke zendingen en consulaire posten,

c) de inwonende gezinsleden van de onder a en b bedoelde personen en

d) andere personen die krachtens internationaal recht een bijzondere verblijfsrechtelijke status hebben. Daarnaast komen leden van de krijgsmacht niet in aanmerking voor inschrijving, tenzij zij woonachtig zijn aan de wal.

De inschrijving en de bijhouding vinden plaats met een geautomatiseerde systeem.

Dit systeem wordt geleverd door Centric, die het product “Key2PIVANOBO” noemt. Het systeem is in feite een variant van de Europees Nederlandse GBA-applicatie van Centric, waarin een aantal functies zijn uitgezet en enkele instellingen zijn gewijzigd.

In het systeem zijn persoonsgegevens vastgelegd op een persoonslijst (PL). Welke gegevens exact worden vastgelegd is bepaald in de Wet Basisadministraties persoonsgegevens BES.¹⁸

Er is, anders dan in Europees Nederland, in Caribisch Nederland geen Wet basisregistratie personen die regelt dat de hele overheid de persoonsgegevens uit PIVA moet gebruiken en terugmelding moet verzorgen bij het vermoeden van fouten.

Een eenmaal in PIVA opgenomen PL wordt niet meer verwijderd. Wel kan het bijhouden van de PL worden opgeschort. Dit gebeurt in geval van overlijden, emigratie, ministerieel besluit en bij een ten onrechte aangemaakte PL.

17 Artikel 2, Besluit basisadministratie persoonsgegevens BES.

18 Logisch ontwerp BES, versie 10 oktober 2010, onderdeel van de Regeling basisadministratie persoonsgegevens BES.

20 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

Op de PL staan twee persoonsgebonden nummers, het A-nummer en het ID-nummer (zie voor het ID-nummer de vorige paragraaf). Alle bevolkingsadministraties van het Koninkrijk kennen een gemeenschappelijk persoonsgebonden nummer, het zogeheten A-nummer. Dit nummer wordt toegekend aan een persoon bij het aanleggen van een persoonslijst en verhuist mee met migraties tussen de verschillende delen van het Koninkrijk. Hierdoor is elke persoon individueel te

onderscheiden binnen het Koninkrijk. De nummers worden verstrekt door BPR. Het A-nummer wordt alleen gebruikt tussen overheden, niet in de communicatie tussen overheid en burger.

In de PIVA(‘s) zijn de volgende aantallen actieve persoonslijsten opgenomen:¹⁹

Bonaire St. Eustatius Saba

Aantal ingezetenen 15.666 3.643 1.824

Van de gegevens in de drie PIVA’s van Caribisch Nederland is een centrale afslag gemaakt naar voorbeeld van de GBA-V, voor afnemers in Europees en Caribisch Nederland. Deze centrale afslag wordt PIVA-V genoemd (PIVA-Verstrekkingen) en bestaat sinds 10-10-’10, omdat de openbare lichamen sinds die datum ook hun persoonsgegevens beschikbaar moet stellen aan andere overheden. Geautoriseerde overheidsinstellingen kunnen deze gegevens gebruiken voor het uitoefenen van hun wettelijke taak. De openbare lichamen zelf zijn géén afnemers van PIVA-V.

Omdat voor de verstrekkingen uit PIVA-V geen gebruik gemaakt kan worden van berichtenverkeer zoals bij de GBA-V zijn alleen systematische en ad hoc verstrekkingen mogelijk en geen spontane verstrekkingen. PIVA kent verder ook geen verplicht gebruik of een terugmeldplicht bij een gerede twijfel over de juistheid van de gegevens.

Op dit moment is in Caribisch Nederland alleen het Zorgverzekeringskantoor aangesloten op PIVA-V.

Verstrekkingen aan o.a. de eigen overheidsdiensten worden incidenteel door de openbare lichamen zelf verzorgd. In Europees Nederland gaat het om 122 op de PIVA-V aangesloten gemeenten en 10 andere organisaties.

De andere ontwikkelingen die voor de GBA zijn gerealiseerd in het kader van de modernisering GBA (terugmeldingen, kwaliteitsprocessen) zijn niet in PIVA doorgevoerd.

Identiteitsdocumentregistratie

De openbare lichamen ontvangen een voorraad blanco, te personaliseren, identiteitsdocumenten van de leverancier Multipost. Er wordt geen administratie bijgehouden van deze blanco kaarten.

Elke sédula die wordt uitgegeven krijgt een uniek documentnummer. Agentschap BPR kent nummerreeksen aan ieder eiland toe. Zo wordt voorkomen dat één documentnummer meermaals wordt verstrekt.

19 Statline, CBS, 2 januari 2012.

21 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

Het documentnummer komt, in tegenstelling tot het documentnummer van paspoorten, niet op de persoonslijst in PIVA te staan. Het nummer wordt wél bijgehouden in CAS – het systeem waarin de aanvraag en personalisatie van een sédula verwerkt wordt.

Wordt een sédula ingenomen of wordt een vermissing gemeld, dan dient dit in CAS te worden geregistreerd. Dit zou niet op ieder eiland daadwerkelijk en altijd gebeuren. Dit wordt ook niet doorgezet naar systemen die andere overheden kunnen raadplegen.

In St. Eustatius en Saba zijn na 10-10-‘10 nieuwe sédula’s verstrekt aan alle ingezetenen van 12 jaar en ouder. In Bonaire zijn alleen nieuwe sédula’s verstrekt aan personen die nog geen sédula hadden (ook al moesten zij er eigenlijk al één hebben), of aan personen waarvan de sédula verliep.

Aantallen sédula’s uitgegeven sinds 10-10-’10 tot september 2011:

Bonaire St. Eustatius Saba

Eenmalig Geen +/- 3.000 +/- 1.500

Sindsdien +/- 6.500 ²⁰ +/- 500 ²¹ +/- 300 ²²

Het aantal verstrekte documenten sinds 10-10-‘10 is groot. Waarom dat zo is kunnen de

gesprekspartners niet goed verklaren. Mogelijk heeft dit van doen met de toestroom (en uitstroom) van vreemdelingen en aan vreemdelingen gelijkgestelde Nederlanders (studenten, ambtenaren).

3.1.4 Processen

1. Creatie van persoonsgegevens

Van de rechtsfeiten geboorte, huwelijk, echtscheiding en overlijden worden in Caribisch Nederland net zoals in Europees Nederland akten van de burgerlijke stand opgesteld (echtscheiding wordt aangetekend op de huwelijksakte). Bij aangifte van een rechtsfeit wordt door de ambtenaar van de burgerlijke stand een akte of een latere vermelding (dit is een wijziging op een reeds bestaande akte) opgemaakt.

Deze documenten (akten) worden geregistreerd en gearchiveerd in de betreffende registers van de burgerlijke stand en dienen vervolgens als brondocumenten voor de registratie van persoons-gegevens (en de wijzigingen daarin) in de basisadministratie persoonspersoons-gegevens.

Er zijn verschillen tussen het Burgerlijk Wetboek (BW) in Europees en Caribisch Nederland.

Het huwelijk tussen twee partners van gelijk geslacht is nu niet mogelijk in Caribisch Nederland (mogelijk wel in 2012). Ook kent het BW in Caribisch Nederland (nog) geen geregistreerd partnerschap. De bij deze akten gecreëerde persoonsgegevens kunnen dan ook niet in PIVA worden geregistreerd.

20 Op basis van CAS. Daarvan zijn er ongeveer 200 “rejected” – bijvoorbeeld omdat er iets mis ging met de printer.

21 Schattingen op basis van gesprekken met Burgerzaken

22 Schattingen op basis van gesprekken met Burgerzaken

22 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

2. Beheer van persoonsgegevens in de basisadministratie

Alle ingezetenen van een openbaar lichaam moeten zich laten inschrijven in de basisadministratie PIVA. Daarbij wordt altijd gebruikgemaakt van de persoonsgegevens zoals vermeld op akten van de burgerlijke stand. Deze gegevens worden door de ambtenaar Burgerzaken overgenomen van (kopieën) van akten en ingevoerd in PIVA of via de module burgerlijke stand van de PIVA-applicatie (alleen als het een rechtsfeit betreft dat ook in hetzelfde openbaar lichaam is gecreëerd). In het geval van een overlijden wordt de persoonslijst opgeschort. Het ID-nummer blijft gekoppeld aan de persoonslijst en zal later niet aan een andere ingezetene worden verstrekt. Ook bij mutaties in de burgerlijke stand moeten de gewijzigde gegevens van de akten van ingezetenen worden

overgenomen in PIVA.

Een belangrijke aanleiding voor nieuwe inschrijvingen in PIVA zijn immigraties. Alle personen die zich willen vestigen in een openbaar lichaam in Caribisch Nederland en die zelf (of in het geval van Nederlanders: één van hun ouders) niet zijn geboren in Caribisch Nederland moeten eerst een verblijfsvergunning of een Verklaring van Rechtswege (alleen voor Nederlanders) bij de IND aanvragen. Met die vergunning en met afschriften van hun authentieke akten (geboorte, huwelijk) kunnen zij zich melden bij Burgerzaken voor inschrijving in PIVA.

In de praktijk blijkt dat niet iedere vreemdeling en aan een vreemdeling gelijk gestelde Nederlander aan wie een verblijfsvergunning respectievelijk een Verklaring van Rechtswege is toegekend ook daadwerkelijk aangifte van verblijf en adres gaat doen, met het oog op inschrijving in de

basisadministratie.

Sinds 10-10-’10 kunnen ook elders voltrokken huwelijken tussen partners van gelijk geslacht en elders geregistreerde partnerschappen in Caribisch Nederland worden geregistreerd in PIVA.

Bij een verhuizing worden deze gegevens ook overgenomen.

Dan zijn er nog de feiten waarvan geen akte wordt opgemaakt. Voor dit rapport is het belangrijkste feit een verhuizing.

Migratiestromen in 2010:²³

Immigratie Emigratie Saldo

Bonaire 1.200 1.028 172

St. Eustatius 233 263 -90

Saba 283 244 39

In het geval van een verhuizing binnen het openbaar lichaam meldt de burger deze zelf bij Burgerzaken. Die past het woonadres op de persoonslijst aan. Op dit moment kent men geen postcodes in Caribisch Nederland. Ook worden de straatnamen niet steeds op dezelfde wijze geschreven en ontbreken er huisnummers. Veel woningen hebben namelijk geen huisnummer. De

23 Statline, CBS, 2010.

23 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

eilanden streven ernaar medio 2012 de straatnamen en huisnummers vast te stellen en deze voor eind 2012 in PIVA door te voeren. Over de eventuele invoering van postcodes is nog niets bekend.

In het geval van een verhuizing naar een ander openbaar lichaam of Caribisch land wordt de verhuizing door de afdeling Burgerzaken behandeld als een emigratie. De persoonslijst van de ingezetene - inclusief het persoonsnummer - wordt opgeschort in PIVA en de (voormalig) ingezetene ontvangt een bewijs van uitschrijving. Hij dient zijn sédula in te leveren. Bij een verhuizing binnen Caribisch Nederland mag de ingezetene de oude sédula ook inleveren bij aangifte van het nieuwe verblijfsadres op het nieuwe eiland. De ambtenaar knipt een gat in de sédula en tekent in CAS aan dat de sédula uit het maatschappelijk verkeer is genomen. Dit zou niet altijd en overal daadwerkelijk gebeuren.

De PIVA-applicatie biedt de mogelijkheid om in geval van een verhuizing tussen twee openbare lichamen de persoonslijst digitaal te verzenden via de PIVA-mailbox. De bedoeling van het toesturen van de persoonslijst is dat het nieuwe eiland van inschrijving de persoonsgegevens kan gebruiken bij het aanleggen van een nieuwe persoonslijst. Bij het aanleggen van de nieuwe persoonslijst wordt niet alle historie (vroegere woonadressen, vroeger ID-nummer) overgenomen.

In de praktijk blijkt regelmatig dat niet iedere emigrant aangifte van vertrek komt doen met het oog op uitschrijving. De sédula wordt in dat geval ook niet ingeleverd. Daarom staan er nog personen als ingezetene in PIVA terwijl ze volgens de regels niet meer ingezeten zijn, en zijn er sédula’s in omloop die dat niet meer zouden mogen zijn.

Meerdere persoonslijsten binnen het Koninkrijk

Bij vertrek van een Caribisch eiland wordt de persoonslijst opgeschort, maar blijft de persoonslijst aanwezig in het PIVA-bestand. Iemand kan dus in Caribisch Nederland meerdere persoonslijsten hebben in meerdere PIVA-bestanden (maximaal drie), waarbij hij maar één keer als ingezetene ingeschreven zou mogen staan. Diezelfde persoon zou in theorie ook nog een persoonslijst kunnen hebben in elk ander Caribische land en in Europees Nederland!

In geval van een verhuizing tussen Caribisch Nederland en Europees Nederland wordt deze verhuizing gezien als een emigratie / immigratie. Het proces dat de ingezetene doorloopt is gelijk aan de emigratie / immigratie tussen openbare lichamen. Ook wordt de PL overgedragen aan de nieuwe basisadministratie. De PL wordt, in het geval van een verhuizing van of naar Europees Nederland, digitaal overgedragen via de zogenaamde PIVA-GBA-Koppeling (PGK-module).

24 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

Geautomatiseerde systemen, PIVA-GBA-Koppeling (PGK-module)

Gemeenten, openbare lichamen en Caribische landen maken voor de gegevensuitwisseling tussen Europees Nederland en het Caribisch gebied gebruik van de PGK-module. Via deze module worden bij migratie van een persoon tussen Europees Nederland en Caribisch Nederland of een Caribisch land, de gegevens zoals die voorkomen op de persoonslijst van de betrokkene, overgebracht van de PIVA naar de GBA of omgekeerd. De persoonslijst in de gemeente of het Caribische eiland van vertrek wordt opgeschort. De persoonslijst wordt via de PGK-module aan de nieuwe gemeente of het nieuwe Caribische eiland gestuurd. Daar maakt de ambtenaar

Burgerzaken een nieuwe persoonslijst aan in PIVA of de GBA, waarbij hij gebruik maakt van de via de PGK-module aangeleverde gegevens. De betrokken persoon krijgt een nieuw persoonsnummer toegekend (BSN of ID-nummer). In het geval dat de betrokkene al eerder ingezetene was van het GBA-gebied of het betreffende Caribische eiland - en dus al een persoonsnummer heeft - wordt de oude persoonslijst geactiveerd. Dit is vergelijkbaar met de procedure in Europees Nederland.

Vreemdelingen en aan vreemdelingen gelijk gestelde Nederlanders melden zich in eerste instantie bij de toelatingsorganisatie (IND). Wanneer zij daar de juiste documenten hebben overlegd, worden zij ingeschreven in een vreemdelingenregister.

Geautomatiseerde systemen IND

De IND gebruikt hiervoor het Foreigner Management System (FMS). Dit systeem is niet gekoppeld aan PIVA. Op korte termijn moet het systeem gekoppeld zijn aan het Border Management System (BMS), AcPOL, Ac18 en het systeem van het OM.

De IND heeft geen geautomatiseerde inkijk in de PIVA (of GBA), maar belt wanneer zij meer informatie wil met Burgerzaken. In Nederland zijn de GBA en de Vreemdelingenregistratie wel met elkaar gekoppeld. Een dergelijke beslissing is nog niet genomen voor Caribisch Nederland.

Na de inschrijving in het FMS ontvangt de vreemdeling (of de aan vreemdeling gelijk gestelde Nederlander) een papieren verblijfsvergunning. Dit is een papieren document met relatief weinig echtheidskenmerken en daardoor relatief eenvoudig na te maken.

Met deze verblijfsvergunning moet de vreemdeling zich inschrijven bij Burgerzaken. Sommige vreemdelingen, vaak de aan vreemdelingen gelijk gestelde Nederlanders, schrijven zich niet in de basisadministratie in. Omdat er geen gestructureerde uitwisseling van informatie plaatsvindt tussen de vreemdelingendienst en Burgerzaken, is de informatie vaak niet beschikbaar bij Burgerzaken zodat deze ook niet ambtshalve kan worden bijgewerkt.

Gaat de vreemdeling wél naar Burgerzaken, dan vraagt Burgerzaken de vreemdeling om de juiste (bron)documenten en de verblijfsvergunning te overleggen. Dan schrijft zij de vreemdeling in.

Als Burgerzaken twijfel heeft over de echtheid van de vergunning, dan neemt zij contact op met de IND. Dit komt echter niet of nauwelijks voor.

25 Caribisch Nederland: huidige identiteitsinfrastructuur

Het blijkt dat een deel van de vreemdelingen na afloop van hun verblijfsvergunning geen

hernieuwing daarvan aanvraagt. Na een ononderbroken legaal verblijf van vijf jaar in het Koninkrijk der Nederlanden kan een vreemdeling in aanmerking komen voor naturalisatie. Bij het bepalen of een vreemdeling inderdaad zo lang legaal in het Koninkrijk verblijft, gebruikt de IND informatie uit de

hernieuwing daarvan aanvraagt. Na een ononderbroken legaal verblijf van vijf jaar in het Koninkrijk der Nederlanden kan een vreemdeling in aanmerking komen voor naturalisatie. Bij het bepalen of een vreemdeling inderdaad zo lang legaal in het Koninkrijk verblijft, gebruikt de IND informatie uit de

In document Identiteisinfrastructuur in Caribisch Nederland: Exploratief onderzoek naar mogelijke varianten voor de toekomst (pagina 29-44)