Beleidsveld Verenigingen en subsidies
Deelprogramma 1 CULTURELE INFRASTRUCTUUR
In het collegeprogramma ‘Groningen progressief met energie, stad voor iedereen’ hebben we afgesproken dat we impulsen geven aan het culturele leven en ruimte bieden aan
vernieuwende initiatieven. Cultuur – in brede zin – is de voedingsbodem voor vele sociale en economische activiteiten van onze stad. Groningen bruist! En dat moet zo blijven. Een aantrekkelijk, boeiend en verrassend cultuurklimaat draagt bij aan het imago van Groningen als kennisregio en centrum voor creativiteit en cultuur. De culturele infrastructuur in onze stad zien wij als een keten van de functies leren (educatie en talentontwikkeling), produceren en presenteren. Idealiter krijgen deze functies in alle disciplines en op verschillende artistieke niveaus vorm. Aan de top staan de (inter)nationale manifestaties en instellingen. Deze worden gevoed met kennis, talent en innovatie door een middensegment. Aan de basis staan de cultuurdeelnemers, variërend van amateur tot professioneel (ook: scholen, verenigingen, wijkorganisaties). De kunstvakopleidingen leiden op tot professionele kunstenaars. De keten ontleent zijn kracht aan samenwerking en samenhang. De segmenten staan in voortdurende wisselwerking met elkaar en met de ‘buitenwereld’. Hoe breder de basis, hoe groter:
de kans op ontdekking en doorstroming van nieuw talent; het draagvlak voor manifestaties en gezelschappen; de kans op nieuwe impulsen voor de stedelijke economie.
Andersom draagt de top weer bij aan belangstelling, draagvlak, bereik en economische spin-off als het gaat om kunst en cultuur. In Groningen streven wij waar mogelijk complete ketens na voor alle verschillende disciplines, zoals voor bijvoorbeeld de podiumkunsten. Kortom: op elk gebied de drie basisfuncties en een doorstroming van basis naar top.
Beleidsvelden
Podiumkunsten Letteren Beeldende kunst
Erfgoed materieel en immaterieel Amateurkunst
Media
GELD
Het lastentotaal van het deelprogramma Culturele infrastructuur bedraagt 43,1miljoen euro. Deze lasten worden gedekt uit: entreegelden bezoekers, lesgelden en huuropbrengsten, onttrekking reserves, overige inkomsten en een bijdrage uit de algemene middelen.
Beleidsveld
Podiumkunsten
Op het gebied van de podiumkunsten heeft onze stad een gevarieerd en uitgebreid aanbod. Theater, dans en muziek in alle soorten en verbindingen: Groningen heeft het. Onderzoeker Gerard Marlet concludeert in zijn rapport Het belang van cultuurstad Groningen (2012) dat Groningen met zijn cultuuraanbod de tweede plaats in Nederland bezet, direct na Amsterdam. Dat willen we graag zo houden. In dit beleidsveld bundelen we onze ambities en activiteiten op het gebied van
podiumkunsten.
Doelen Wat wilden we bereiken?
We wilden een positie in de landelijke top 5, met voldoende en gevarieerd aanbod, door een effectieve samenwerking tussen instellingen op het gebied van marketing, kaartverkoop en publieksbereik, en een goed en compleet educatief aanbod. We wilden de productiefunctie voor theater behouden.
MEETBAAR RESULTAAT 2013 indicator Behaald 2012 Beoogd 2013 Behaald 2013 Middellang termijndoel (2016) Aantal bezoekers Grand
Theatre 44.400 48.400 45.000 49.700
Aantal bezoekers NNT geen
subsidie relatie
43.940 50.047 43.940
Aantal bezoekers Noorderzon 150.000 135.000 150.000 135.000
Aantal bezoekers OPSB 202.890 313.000 269.186 313.000
Aantal bezoekers Jonge Harten festival 10.000 11.500 9.000* 11.500 Aantal bezoekers De Noorderlingen 2.343 niet bekend 2.490 niet bekend Aantal bezoekers Club
Guy&Roni
13.000 29.270 15.152** 39.145
Aantal bezoekers NNO 96.757 32.750 86.551 36.500
Aantal bezoekers Urban House 500 8.000 9292 8.000
Aantal bezoekers Simplon 40.933 29.500 Niet
bekend
32.000
Aantal bezoekers Vera 55.351 62.600 55.291 73.900
Aantal bezoekers Eurosonic/Noorderslag
34.595 140.880 35.058 149.951
* Het beoogde bezoekersaantal van het Jonge Harten Festival voor 2013 (11.500) is gebaseerd op een bijdrage van het Fonds Podiumkunsten van 50 duizend euro. Dat is uiteindelijk 12,5 duizend euro geworden en heeft dientengevolge invloed gehad op de omvang van het aangeboden programma en dus de bezoekersaantallen.
** Het beoogde bezoekersaantal voor Club Guy & Roni voor 2013 is gebaseerd op hun plan waarbij de instelling verwachtte te worden opgenomen in de Basis Infrastructuur (BIS). Dit is niet gebeurd, wat heeft geresulteerd in een veel lagere bijdrage van het Rijk en een vermindering van het aanbod.
Activiteiten Wat hebben we hiervoor gedaan?
Kruithuis gesloten
Conform de cultuurnota 2013-2016 hebben we Het Kruithuis gesloten aan het eind van het theaterseizoen 2012-2013.
Samenwerking podia
Vanaf het nieuwe theaterseizoen 2013-2014 tonen Het Grand Theatre, De Oosterpoort en de Stadsschouwburg het kleiner gemonteerd theater- en dansaanbod in het Grand Theatre. Publiciteit en kaartverkoop van het Grand Theatre is opgenomen in de Agenda en de website van de
Oosterpoort en de Stadsschouwburg.
Door uitbreiding van de stoelencapaciteit in de grote zaal van het Grand Theatre is een zaal ontstaan van 230 zitplaatsen. Dit was 160. Bovendien is de tribune uitschuifbaar. De
mogelijkheden voor het boeken van interessante voorstellingen is door deze maatregelen vergroot. Ook is de toegankelijkheid voor mensen in een rolstoel vergroot.
In 2013 is extern boekenonderzoek verricht naar onze werkmaatschappijen, waaronder De Oosterpoort & de Stadsschouwburg. Conclusie was dat het in deze tijden van crisis en bezuiniging vanwege de hoge kosten niet verantwoord is om tot verzelfstandiging van OPSB over te gaan. De intentie tot verzelfstandiging blijft overeind, maar 2017 als beoogd jaartal vinden we te vroeg. Wel brengen we als uitkomst van het boekenonderzoek alle kosten, rechten en plichten rond OPSB in 2014 zo helder mogelijk in kaart.
Samenwerking popsector
Ter versterking van de popsector in Groningen hebben we een samenwerkingsconvenant voorbereid met alle popinstellingen.
Faillissement Simplon
Op 26 november 2013 is het faillissement van de stichting Simplon uitgesproken. Met het oog op de programmering van Eurosonic/Noorderslag in zijn de activiteiten onder verantwoordelijkheid van de curator tot 1 februari 2014 voortgezet. Eind 2013 is onderzocht of een voortzetting van de activiteiten van Simplon haalbaar is. Inmiddels is een ervaren en betrouwbare partner gevonden om de activiteiten voort te zetten en tot een succes te maken en uitvoering van de activiteiten voort te zetten.
Onderhoud Oosterpoort/Stadsschouwburg
Het boekenonderzoek bevestigde in 2013 de al bekende problemen bij onze werkmaatschappij De Oosterpoort & de Stadsschouwburg (OPSB): een forse onderhoudsachterstand bij de schouwburg en een structureel exploitatietekort bij OPSB. Eind 2013 gaven we opdracht tot een plan van aanpak voor renovatie, begin 2014 besloten we tot de overdracht van het vastgoed OPSB aan ons Shared Service Center. In 2014 willen we met aanvullende maatregelen de exploitatie van OPSB verder op orde brengen. Een aantal van deze maatregelen, zoals intensievere samenwerking met culturele instellingen als Martiniplaza, zijn ook genoemd in het boekenonderzoek.
Conclusie Wat hebben we bereikt?
Instellingen hebben gewerkt aan versterking van de samenwerking tussen de podia. Op het gebied van publiciteit en marketing werken De Oosterpoort & de Stadsschouwburg en het Grand Theatre nauw samen. Op het gebied van programmering van het jeugdtheateraanbod in de stad is er intensief overleg tussen het Grand Theatre en de Stadsschouwburg. De reeds bekende problematiek rond de werkmaatschappij OPSB en vooral De Stadsschouwburg is volledig in beeld gebracht en voorzien van een plan van aanpak. Op basis van het externe boekenonderzoek maken we de relatie van OPSB met de rest van de gemeente het komende jaar zo helder mogelijk.
Beleidsveld
Letteren
Bij de discipline letteren zijn alle onderdelen van de culturele keten aanwezig: instellingen geven invulling aan productie, presentatie, talentontwikkeling en educatie. Met hun uitwerking op het literaire klimaat spelen Stichting Literaire Activiteiten Groningen (SLAG) en het Poëziepaleis een grote rol in de productiefunctie van onze stad. Als gemeente stimuleren we de literaire keten verder via het opdrachtgeverschap, bijvoorbeeld aan de stadsdichter. De meeste productie vindt echter plaats zonder gemeentelijke steun, door de inzet van uitgevers. Het Groninger Forum en de bibliotheek leveren een belangrijke bijdrage aan lezen en literatuur. In dit beleidsveld hebben we onze ambities en activiteiten op het gebied van letteren gebundeld.
Doelen Wat wilden we bereiken?
Wij willen op het gebied van letteren in de stad:
behoud van onze positie in de top vijf van letterensteden; een complete keten met een betere onderlinge samenwerking; het literaire klimaat in de stad stimuleren;
ons profileren als City of Talent;
blijven inzetten op kwalitatief hoogwaardig bibliotheekwerk in de stad met een sterke toonaangevende toekomstbestendige bibliotheek in het Groninger Forum en
toekomstbestendige familiebibliotheken in de wijken;
dat de bibliotheek alle scholen in de stad bereikt met leesbevorderingsprojecten zodat bijgedragen wordt aan het voorkomen van taalachterstanden.
We willen met het Groninger Forum:
activiteiten integraal aanbieden en verder ontwikkelen; ontwikkelingen voor een breed publiek toegankelijk maken; de ‘place-to-be’ creëren voor iedereen.
Concreet wilden we in 2013:
het aantal bibliotheekuitleningen op hetzelfde niveau houden als in 2012 (1.377.000); het aantal leden van de bibliotheek op hetzelfde niveau houden als in 2012 (46.000); het aantal bezoekers van de bibliotheek verhogen;
het aantal unieke bezoekers van de bibliotheekwebsite provincie Groningen verhogen; een nieuwe stadsdichter benoemen;
taalachterstanden bestrijden
MEETBAAR RESULTAAT 2013 Bibliotheekwerk
indicator Behaald 2012 Beoogd 2013 Behaald 2013
Middellang termijndoel (2016) Leden 26.428 26.000 25.807 26.000 Jeugdleden 17.809 17.000 17.286 17.500 Uitleningen volwassenen 1196300 1.20000 1121251 1200000 Uitleningen jeugd 452.189 450.000 465.710 460.000 Reserveringen 120.181 122.000 124.512 125.000 Website bezoekers 316.111 317.000 317.608 320.000
Activiteiten Wat hebben we hiervoor gedaan?
Stadsdichter
In januari 2013 hebben we Joost Oomen voor een periode van twee jaren benoemd tot stadsdichter.
Samenwerking Lettereninstellingen.
De samenwerking tussen de lettereninstellingen is geïntensiveerd. Tussen SLAG het Poëziepaleis en de bibliotheek wordt beter samengewerkt. Dit heeft onder meer geleid tot succesvolle edities van Dichters in de Prinsentuin en ‘Het grote gebeuren’.
Groninger Forum
De directie van het Groninger Forum heeft in 2013 een nieuwe koers gepresenteerd gericht op populaire cultuur, lezen en ontmoeting. Er is overeenstemming bereikt met Biblionet over de overgang van de stadsbibliotheek. Dit wordt in 2014 verder uitgewerkt.
Bibliotheekwerk
De openbare bibliotheek heeft een redelijk goed jaar achter de rug. In aansluiting op landelijke trends is er een kleine daling te zien van het aantal volwassen leners. Het aantal uitleningen van jeugdleden is gestegen. Dit is te danken aan de grote inzet van de bibliotheek voor deze
doelgroep. Ook zijn alle scholen bereikt met ondersteuning voor de schoolbibliotheek. Er zijn verschillende activiteiten en projecten opgezet, gericht op het voorkomen en bestrijden van taalachterstanden zoals Boekstart voor baby’s.
Conclusie Wat hebben we bereikt?
We hebben onze positie in de top vijf van letterensteden behouden. Tevens zijn we er in geslaagd om kwalitatief goed bibliotheekwerk in stand te houden. De cijfers van de bibliotheek zijn conform landelijke trends. Het Groninger Forum heeft stappen gezet naar een helder beleidsplan en een goede samenwerking tussen de partners. De instellingen werken vaker en beter met elkaar samen.
Beleidsveld
Beeldende kunst
Op beeldend kunstgebied heeft Groningen veel potentie. Er is een volledige keten, met schakels op het gebied van presentatie, productie en talentontwikkeling. Mede door het kunstvakonderwijs telt Groningen relatief veel beeldend kunstenaars. Dat maakt de stad levendig en interessant. In dit beleidsveld hebben we onze ambities en activiteiten op het gebied van beeldende kunst gebundeld.
Doelen Wat wilden we bereiken?
We willen dat Groningen zich effectiever profileert als beeldende kunststad. Dat willen wij doen door de samenhang en zichtbaarheid van de beeldende kunstsector te vergroten en door het klimaat voor beeldende kunstenaars verder te verbeteren.
Concreet wilden we in 2013:
meer samenwerking en afstemming in de programmering; een integraal aanbod voor cultuureducatie realiseren.
Activiteiten Wat hebben we hiervoor gedaan?
Presentatie, productie, en educatie
Als gemeentelijke instelling is het CBK platform voor de beeldende kunst in onze stad. In 2013 onderzocht het CBK hoe binnen deze sector meer samenwerking mogelijk is, bijvoorbeeld door afstemming in de programmering en gezamenlijke activiteiten voor promotie en educatie. Volgens het onderzoek is vooral het goed benoemen van gedeelde belangen en verwachtingen van belang. De samenwerking op projectbasis is vaak al goed, constateert het CBK, maar de angst voor het verlies van de eigen identiteit belemmert een meer structurele samenwerking.
In 2013 is hier wel een belangrijke stap in gezet door de gezamenlijke inrichting van een website. Dit digitale platform informeert medio 2014 het publiek over alle aspecten van de Groninger beeldende kunst. Daarnaast startten er diverse samenwerkingen in 2013, zoals van CBK met Tschumi Paviljoen en Academie Minerva rond net afgestudeerde kunstenaars, en van CBK en NP3 voor een project rond Eurosonic/Noorderslag. In 2014 worden deze verbanden verder uitgediept.
CBK
In 2013 lieten we een extern boekenonderzoek verrichten naar onze werkmaatschappijen,
waaronder het CBK. Hieruit bleek dat er nog veel te winnen is als het gaat om het verhelderen van de relatie tussen CBK en de rest van onze gemeente. In 2014 willen we deze relatie dan ook zo helder mogelijk in beeld brengen. We maken de betrokken kosten, geldstromen en plichten inzichtelijk, zodat verantwoordelijkheden goed kunnen worden benoemd.
Kunst op straat
Met het programma Kunst op Straat regelt het CBK de kunst in onze openbare ruimte. In 2013 werden 2 projecten opgeleverd, waaronder de strip van Barbara Stok op de bouwschutting van onze nieuwe Oostwand. Veel projecten werden ontwikkeld waarvan oplevering volgt in 2014, zoals 3 kunstopdrachten, waaronder de verbeelding van Groninger dorpen in de vergaderruimtes van het Provinciehuis. Ook zijn kunstwerken geïnitieerd voor het 400-jarig bestaan van de RuG, voor de wijkontwikkeling van De Velden/Oosterparkwijk en in het kader van healthy ageing. Tot slot zijn voorbereidingen getroffen voor een kunstwerk in de parkeergarage onder het Forum.
Groninger Museum
Het Groninger Museum heeft een relatief goed jaar achter de rug. De bezoekersaantallen van het Groninger Museum zijn met ruim 197.000 bezoekers bijna weer terug op het niveau van voor de reorganisatie, ondanks een langere looptijd per expositie. In 2013 hebben wij 100 duizend euro incidenteel nieuw beleid ingezet voor het onderhoud van het Groninger Museum. In de begroting 2013 stelden wij voor in 2013 een structurele oplossing te vinden voor de verhoging van de onderhoudslasten van het Groninger Museum. Bij raadsbesluit d.d. 25 september 2013 heeft u besloten om het voordeel uit de nacalculatie Groninger Museum in 2014 in te zetten voor de dekking van de onderhoudslasten. Daarnaast wordt vanaf 2015 jaarlijks 102,5 duizend euro structureel meegenomen in het meerjarenbeeld.
Noorderlicht
De 20ste editie van Noorderlicht werd op het Suikerunieterrein gevierd met de fotomanifestatie The Sweet en Sour Story of Sugar. De manifestatie op het Suikerunieterrein was voor velen aanleiding om dit stukje stad te verkennen.
Talentontwikkeling
Op het gebied van talentontwikkeling kent onze beeldende kunstsector een aantal vaste waarden. In januari werd het jaarlijkse George Verberg Stipendium voor net afgestudeerde kunstenaars uitgereikt. Voor de bijeenkomst in Academie Minerva was veel publieke belangstelling. Op dat moment liep nog een tentoonstelling bij het CBK met werk van de winnaars van het Hendrik de Vries Stipendium 2012. Zomer 2013 coachte kunstenaar Edwin van der Heide 7 jonge talenten in de professionele uitwerking van een opdracht. Het resultaat was te zien tijdens het Time Shift Festival. Het CBK werkt aan meer afstemming in de coaching van kunstenaars en startte hiervoor in 2013 een inventarisatie van de bestaande mogelijkheden. Op basis van de uitkomst wordt in 2014 een symposium rond cultureel ondernemerschap voor startende kunstenaars gehouden.
MEETBAAR RESULTAAT 2013 Indicator Behaald 2012 Beoogd 2013 Behaald 2013 Middellang termijndoel (2016) Aantal Kunst op Straat
projecten (opgeleverd) 4 4 2 4
Conclusie Wat hebben we bereikt?
We constateren met veel genoegen dat het Groninger Museum de zaken weer op orde heeft. Met een nieuwe directeur en mooie bezoekersaantallen is het museum weer helemaal terug aan de top. Voor de beeldende kunstsector in zijn geheel is er nog veel te winnen op het gebied van
samenwerking. Hiertoe zijn in 2013 onder regie van het CBK stappen gezet, met als belangrijk resultaat een gezamenlijk digitaal platform dat in 2014 van start gaat. Tegelijkertijd constateren we dat de angst voor het verlies van (artistieke) autonomie, intensieve samenwerking nog teveel in de weg staat. We willen hier de komende jaren een verdere doorbraak in bewerkstelligen. Dit geldt voor programmering en promotie, maar ook voor talentontwikkeling en cultuureducatie. De inventarisatie die het CBK in 2013 voor talentontwikkeling is gestart, biedt hiervoor een goede uitgangspositie. Het aantal projecten voor Kunst op Straat is stabiel. De in 2013 gestarte voorbereiding voor een kunstwerk in de garage onder het Groninger Forum is wederom een voorbeeld van de door ons gewenste synergie tussen stadsontwikkeling en beeldende kunst. Op basis van het externe boekenonderzoek maken we de relatie van CBK met de rest van de gemeente het komende jaar zo helder mogelijk.
Beleidsveld
Erfgoed materieel en immaterieel
Wij vinden het belangrijk dat Stadjers de stadsgeschiedenis kennen en zich bewust zijn van hun eigen identiteit in relatie tot het verleden van hun directe leefomgeving. Naast presentatie, productie en educatie is het beheer van de eigen collectie hierbij kerntaak en talentontwikkeling juist weer niet. Daarmee verschilt de erfgoedsector wezenlijk van andere disciplines. Erfgoed staat voor alles wat is overgeleverd uit het verleden. Bij immaterieel erfgoed gaat het om levend erfgoed: de gewoonten, gebruiken, tradities en rituelen uit het verleden, die voor mensen van nu betekenis hebben. Door het gezamenlijk vieren van bijvoorbeeld Gronings Ontzet en Sinterklaas is Groningen een aantrekkelijke stad voor iedereen. Dit beleidsveld bundelt onze ambities en activiteiten op het gebied van materieel en immaterieel erfgoed.
Doelen Wat wilden we bereiken?
Op het gebied van erfgoed willen we in de stad:
Verregaande inhoudelijke en organisatorische samenwerking tussen de erfgoedinstellingen van de stad;
Onze historische collectie vaker en meer in samenhang tonen;
Vrij toegankelijke volksfeesten mogelijk maken voor alle Stadjers en we streven hierin naar een nieuw evenwicht tussen programma, publieksbereik, veiligheid en budget.
Concreet willen we:
Streven naar een fusie van het Grafisch Museum en het Noordelijke Scheepvaartmuseum; de Collectie Groningen beter zichtbaar maken voor het publiek.
MEETBAAR RESULTAAT 2013 indicator Behaald 2012 Beoogd 2013 Behaald 2013 Middellang termijndoel (2016)
Bezoekers GR-ID 6370 7.000 Niet
bekend 7.000
Bezoekers Noordelijk
Scheepvaartmuseum 28.066 28.000 26344 30.000
Activiteiten Wat hebben we hiervoor gedaan?
Samenwerking erfgoedpartners
Het laatste half jaar is gebleken dat de samenwerking tussen het Noordelijk Scheepvaartmuseum en het GR-ID op dit moment niet haalbaar is vanwege enerzijds de nieuwe inhoudelijke koers van het GR-ID en anderzijds de fysieke afstand tussen de musea. Het NSM is verder gegaan met zijn planontwikkeling en heeft de laatste tijd nauw overleg met het Groninger Museum en de Groninger Archieven. In december hebben de instellingen een manifest aangeboden aan de wethouder cultuur. Hierin wordt gesproken over een inhoudelijke taakverdeling op het gebied van erfgoed en over manieren om intensiever samen te werken.
Collectie Groningen
In 2013 is de intentie uitgesproken om voortaan de gemeentelijke archeologische collectie te exposeren in het Noordelijk Scheepvaartmuseum. Het museum wordt hierdoor versterkt en de archeologische collectie wordt hierdoor meer onder de aandacht van het publiek gebracht.
Volksfeesten
In 2013 stonden twee volksfeesten in de stad in een bijzonder daglicht: Koninginnedag en de intocht van Sinterklaas. Beide feesten zijn in een project setting georganiseerd in samenwerking met de Oranjevereniging en de Koninklijke Vereniging voor Volksvermaken. Koninginnedag stond in het teken van de abdicatie van Koningin Beatrix en de inhuldiging van Willem Alexander en Máxima. Een bijzondere programmering heeft voor een onvergetelijk feest gezorgd waar naar schatting 250.000 mensen aan deelnamen. Bij de landelijke intocht van Sinterklaas genoten 45.000 mensen van de festiviteiten en dit was op de landelijke televisie te volgen met prachtige beelden van de stad.
Conclusie Wat hebben we bereikt?
In 2013 zijn er goede stappen gezet op weg naar meer samenwerking in de erfgoedsector door het manifest van het Groninger Museum, de Groninger Archieven en het Scheepvaartmuseum. Het onderbrengen van de archeologische collectie in het Scheepvaartmuseum sluit aan bij de
omvorming van de instelling naar een breder historisch museum voor stadsgeschiedenis. Het is een eerste stap op weg naar het meer tonen van de collectie Groningen. De georganiseerde