Bus
GELD
Het lastentotaal van het deelprogramma openbaar vervoer bedraagt 318 duizend euro. Deze lasten worden gedekt uit werken derden en een bijdrage uit de algemene middelen.
Beleidsveld
Spoor
In het kader van het Regionaal Specifieke Pakket (RSP) hebben we de afgelopen jaren plannen, ontwerpen en keuzes gemaakt voor diverse spoorse projecten en de samenkomst van de sporen in het stationsgebied. In de in 2013 herijkte HOV-Visie heeft het spoor als ruggengraat van het openbaar vervoer een nog belangrijkere rol gekregen. De drie treinstations in de stad zijn van groot belang voor de verdeling en spreiding van reizigersstromen. Het openbaar vervoer wordt hierdoor beter, aantrekkelijker en voor zowel reizigers als overheid betaalbaarder. Bovendien is het hierdoor mogelijk om minder bussen door de binnenstad te laten rijden, terwijl de bereikbaarheid van de binnenstad met het openbaar vervoer op een hoog niveau blijft.
Doelen Wat wilden we bereiken?
Goed openbaar vervoer draagt bij aan de bereikbaarheid van stad en regio en een goede bereikbaarheid draagt bij aan een aantrekkelijke en leefbare gemeente. Doel is dan ook om reizigersstromen zo goed als mogelijk te faciliteren. Een indicator hiervan is het aandeel openbaar vervoer in de modal split en het aantal in- en uitstappers op de stations.
MEETBAAR RESULTAAT 2013 indicator Behaald 2011 Beoogd 2013 Behaald 2013 Middellang termijndoel (2014) Aandeel OV (bus en trein) modal
split binnen de gemeente Groningen*
4,2% N.v.t. N.v.t. 5%
Aantal in- en uitstappers op de treinstations op een gemiddelde werkdag
39.036 40.000 ** 40.000
* Het aandeel bepalen we met behulp van het verkeersmodel, dat we om de 4 á 5 jaar actualiseren.
** Het aantal in- en uitstappers op de treinstations wordt niet langer geteld door NS. We weten daarom niet
nauwkeurig of het gestelde doel behaald is. Wel is een steigende lijn te zien in het gebruik van station Europapark.
Activiteiten Wat hebben we hiervoor gedaan?
Verbetering busverbinding corridor west (voorheen Spoorlijn Groningen – Heerenveen)
In 2012 is besloten te stoppen met de ontwikkeling van de spoorlijn Groningen - Heerenveen. Het opgenomen pakket maatregelen in het project ‘Verbetering busverbinding corridor west’ is het alternatief voor het Groningse deel van de spoorlijn Groningen – Heerenveen. In 2013 is aan dit pakket maatregelen vorm gegeven. Bij instemming van Provinciale Staten met de voorkeursvariant optimalisatie omgeving P+R Hoogkerk wordt er onder andere een onderdoorgang voor al het
verkeer bij de Eemsgolaan/Zuiderweg aangelegd. Ook worden de rotondes bij de toe-en afritten van de A7 geoptimaliseerd.
Spoorlijn Groningen – Leeuwarden (inclusief tunnel Paterswoldseweg)
Er komt een extra sneltrein op de spoorlijn tussen Groningen en Leeuwarden. De provincies Groningen en Fryslân, de gemeenten Leeuwarden, Groningen en Zuidhorn, ProRail en de overige gemeenten aan het spoor werken samen aan dit project. De verwachting is dat de trein eind 2017 rijdt. De vier belangrijkste onderwerpen voor ons zijn de komst van een extra (vierde) trein per uur, de aanleg van een tweede spoor tussen Zuidhorn en de Zuiderweg in Hoogkerk, de
spoorconfiguratie in Hoogkerk ter voorbereiding op een station en een tunnel voor al het verkeer onder het spoor bij de Paterswoldseweg. In 2013 zijn de plannen verder uitgewerkt en is begonnen met het opstellen van het Ontwerp-tracébesluit.
Spoorlijn Groningen – Assen – Zwolle
Met ingang van de NS-dienstregeling 2013 rijden er vier treinen (2 stoptreinen en 2 intercity) per uur tussen Groningen en Zwolle. In 2013 is onderzocht of op dit traject tussen Assen en Groningen zelfs een 5e en 6e trein mogelijk is. De verwachting is dat deze 5e en 6e trein medio 2016 in de spitsen gaat rijden. In 2013 is ook besloten om het spoor vanaf het spooremplacement Zwolle tot Herfte te verdubbelen van twee naar vier sporen. Daardoor komen de spoorlijnen naar Dalfsen (Emmen) en Meppel vrij van elkaar te liggen. Ter hoogte van de spoorsplitsing bij Herfte komt een onderdoorgang, oftewel een ondergronds stuk spoor, zodat treinen elkaar vrij kunnen kruisen. Het grootste voordeel voor Groningen is dat bij deze toekomstvaste oplossing de treinen in Groningen beter op andere treinen en bussen kunnen aansluiten.
Stationsgebied
Sinds een aantal jaren werkt de gemeente samen met de provincie, het Rijk, ProRail en NS aan de toekomst van het Stationsgebied. Deze samenwerking kent twee accenten. De ontwikkelingsvisie Stationsgebied onder onze regie en de Knoop Groningen onder regie van de provincie.
Binnen het project Knoop Groningen vallen de wijzigingen aan de sporen die door de komst van extra treinen nodig zijn; het verplaatsen van het opstelterrein en de aanleg van een
transfervoorziening. In 2013 heeft uw raad de ontwikkelstrategie vastgesteld. ProRail heeft in 2013 de planuitwerking voor de spoor gerelateerde infrastructuur op en rond het station (Knoop Groningen) vrijwel afgerond. Wat betreft de transfer heeft uw raad de voorkeur voor een tunnel uitgesproken. De stuurgroep Stationsgebied heeft in 2013 besloten om deze variant verder uit te werken.
Conclusie Wat hebben we bereikt?
De toevoeging van de vierde trein tussen Zwolle en Groningen zorgt voor een groei in het reizigersaantal. Bovendien neemt station Europapark een steeds belangrijkere plek in in het OV-netwerk van Groningen.
Beleidsveld
Bus
Binnen het beleidsveld bus werken we aan busverbindingen en –stations. Hoogwaardige openbaar vervoerknooppunten waarbij het overstappen tussen trein-bus en bus-bus wordt gefaciliteerd zijn een belangrijk onderdeel van het netwerk. Het verbeteren van de efficiëntie van het openbaar vervoer is daarbij cruciaal om de groeiende vervoersbehoefte te faciliteren.
Doelen Wat wilden we bereiken?
Goed openbaar vervoer draagt bij aan de bereikbaarheid van stad en regio. En een goede bereikbaarheid draagt bij aan een aantrekkelijke en leefbare gemeente. We willen zo veel mogelijk mensen met het openbaar vervoer naar, vanuit en binnen de stad laten reizen. We willen het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets maximaliseren, als alternatief voor de auto. Doel is dan ook om reizigersstromen zo goed als mogelijk te faciliteren. Indicatoren hiervoor zijn het aantal busreizigers in de stad en het aantal P+R-reizigers. Het aantal toegankelijk gemaakte haltes is een indicator voor de toegankelijkheid van het openbaar vervoer.
MEETBAAR RESULTAAT 2013 Indicator Behaald 2012 Beoogd 2013 Behaald 2013 Middellang termijndoel (2014) Aantal busreizigers in de Stad (in
miljoenen reizigers)
21 20,9 19,0* 21
Aantal P+R-busreizigers (in miljoenen reizigers)
1,94 2,9 1,99** 3
Totaal aantal toegankelijke bushaltes binnen de gemeente Groningen.
250 320 335 420
*reden van afname veroorzaakt door andere telmethode. Wij hebben het beeld dat het totale reizigersaantal in de stad gelijk is gebleven, maar dat een deel van de reizigers binnen de stad gebruik maakt van streeklijnen en Q-liners in plaats van de getelde stadsbussen.
** Het totale aantal P+R-busreizigers in de stad is nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal is
afgenomen op P+R locaties Sontweg en Europapark (14% en 6%). Het plaatsen van slagbomen op P+R Europapark is een mogelijke verklaring voor deze afname. Op de P+R locaties Kardinge en Haren is het reizigersaantal toegenomen met 8%.
Activiteiten Wat hebben we hiervoor gedaan?
Netwerkanalyse: HOV-visie
Vanuit de Netwerkanalyse is nagedacht over het openbaar vervoer in de hele regio. Samen met de provincie Groningen heeft de stad een HOV-visie gemaakt en eind 2013 is deze visie door beide partijen vastgesteld. Samen hebben we een bedrag van 20 miljoen euro uitgetrokken om de maatregelen uit de HOV-visie te realiseren. De maatregelen betreffen tal van infrastructurele investeringen, die de reistijd en –afstand verkorten
Busdienstregeling
In 2013 is de nieuwe dienstregeling bus 2014 voorbereid. Onderdeel daarvan was de aanschaf van
nieuwe bussen en de introductie van Qlink. Hierdoor wordt het openbaar vervoer beter en efficiënter en daardoor betaalbaar.
HOV-as Peizerweg
Om een hoogwaardige openbare vervoersverbinding (HOV) te maken tussen P+R Hoogkerk en het Hoofdstation moeten we nog een deel van het tracé aanleggen. Deze laatste (3e) fase betreft het tracédeel Paterswoldseweg-Hoofdstation. Met het oog op de verkeersveiligheid maken we een ongelijkvloerse kruising van het spoor en de Paterswoldseweg. In 2013 is onderzoek verricht naar een tracé waarbij zoveel mogelijk rekening is gehouden met eventuele toekomstige
ontwikkelingen. De busbaan zal medio 2015 in gebruik kunnen worden genomen.
Aansluiting P3 op Europaweg
Op 7 december 2012 is het nieuwe kruispunt Europaweg/Boumaboulevard/Herningweg in gebruik genomen. Doel van deze aansluiting is tweeledig. De automobilisten kunnen makkelijker gebruik maken van het P+R-terrein en de bussen kunnen relatief eenvoudig vanaf de Europaweg naar het P+R-terrein. Deze aansluiting is opgeleverd. De financiële afronding was in 2013.
Busdoorstroming Europaweg
Om de busdoorstroming richting de binnenstad en het UMCG over de Europaweg te verbeteren, is in augustus 2013 een grotendeels vrij liggende busbaan tussen P+R Europapark en het UMCG geopend. Deze busbaan heeft een belangrijke functie in het openbaar vervoernetwerk, zoals deze in de in 2013 vastgestelde HOV-Visie is verwoord.
Bus toe- en afrit Hoogkerk
Om de doorstroming van bussen naar en vanaf P+R Hoogkerk op de A7 te verbeteren, realiseren we een aparte bustoe- en afrit. In 2013 is afgesproken om deze bus toe-en afrit als een van de eerste werken van de Aanpak Ring Zuid uit te voeren.
Halteplan toegankelijkheid
Het toegankelijk maken van bushaltes, in combinatie met de inzet van lagevloerbussen, maakt het openbaar vervoer in de stad beter toegankelijk voor ouderen, gehandicapten en reizigers met kinderwagens. In overeenstemming met het provinciale halteplan wordt voor 2015 van ons verwacht dat wij 420 van de 650 haltes in de stad (64,6%) toegankelijk maken. In 2013 zijn 85 haltes toegankelijk gemaakt; in totaal zijn er nu 335 haltes toegankelijk gemaakt.
Dynamische Reis Informatie Systemen (DRIS) op belangrijke haltes
Sinds eind 2008 werken we in samenwerking met het OV-bureau aan de invoering van DRIS. Met DRIS worden reizigers via digitale schermen geïnformeerd over de actuele aankomst- en
vertrektijd van hun bus. In 2013 is de opdracht verstrekt om ook de wachtende busreizigers op de bushalte via DRIS te informeren. We gaan dit doen door circa 230 van de 650 bushaltes in
Groningen van informatiepanelen te voorzien. In 2013 zijn de eerste DRIS-panelen geplaatst bij o.a. het Station Europapark en op P+R Kardinge. In 2014 volgt de verdere uitrol.
Bijdrage OV bureau
De jaarlijkse bijdrage aan het OV-bureau is 159 duizend euro. Voor 2013 is dit beschikbaar gesteld uit de extra beleidsmiddelen.
Conclusie Wat hebben we bereikt?
Eind 2013 is de nieuwe dienstregeling ingegaan die is opgesteld naar aanleiding van de Netwerkanalyse en HOV-visie. Het aantal reizigers in de stad en het aantal P+R-reizigers is gestegen. De grootste groei zit op de drukste lijnen.
Deelprogramma 3
AUTO
In ons ommeland is sprake van een lage mate van verstedelijking. De auto is dan ook een belangrijk vervoersmiddel voor het sociaal en economisch functioneren van de stad en de omgeving. Om de stad ook in de toekomst goed bereikbaar te houden, zijn aanpassingen aan de hoofdautostructuur nodig. Niet alleen voor de economie van de stad, maar ook om te
voorkomen dat er alternatieve autoroutes ontstaan op plekken in de stad waar dat ongewenst is.
Beleidsvelden
Regionale ontsluiting en ringwegen Stedelijke hoofdstructuur
In de wijken
GELD
Het lastentotaal van het deelprogramma auto bedraagt 4,6 miljoen euro. Deze lasten worden gedekt uit werken derden en de algemene middelen.
Beleidsveld
Regionale ontsluiting en ringwegen
Uitbreiden van capaciteit op de ringwegen
De komende jaren neemt de druk op het wegenstelsel toe. Meer autoverkeer leidt tot
doorstromingsproblemen en een verminderde leefbaarheid in de stad. We lossen dit op door zowel goede OV- en fietsalternatieven te bieden voor de auto, het hoofdwegennet beter te benutten en anderzijds de capaciteit van ons ringwegenstelsel te vergroten. We doen dit nu al met de Oostelijke Ringweg en vanaf 2015 starten we met de Zuidelijke Ringweg.
Doelen Wat wilden we bereiken?
De doorstroming van de auto op onze hoofdwegen (ring) verbeteren.
Activiteiten Wat hebben we hiervoor gedaan?
Zuidelijke Ringweg Groningen
De ombouw van de Zuidelijke Ringweg verbetert de verkeersafwikkeling en veiligheid en draagt bij aan een goede, veilige en duurzame autobereikbaarheid van de regio Groningen. Daarbij is een goede ruimtelijke inpassing en leefbaarheid van de omgeving uitgangspunt. In 2013 heeft het Ontwerp Tracébesluit, de Ontwerp InrichtingsPlannen voor het onderliggend wegennet en de omgevingsvergunning voor de Helperzoomtunnel ter inzage gelegen. Dit resulteert half 2014 in een onherroepelijk Tracébesluit. Dit is later dan verwacht met name als gevolg van de nieuwe
regelgeving geluidhinder.
Opwaarderen Oostelijke Ringweg
Met de provincie Groningen als trekker wordt in samenwerking met Rijkswaterstaat de doorstroming en verkeersveiligheid op de Oostelijke Ringweg verbeterd. Dit doen we door alle kruisingen op de Oostelijke Ringweg ongelijkvloers te maken.
Verkeerslichten zijn dan niet meer nodig. Het verkeer stroomt hierdoor beter door. In 2013 zijn de kruispunten Kardinge/Ulgersmaborg en Beijum Noord/Groningerweg in uitvoering gegaan. Bij de uitvoering van het kruispunt Beijum Noord/Groningerweg wordt de verdubbeling van de op- en afritten van het knooppunt Oostelijke/Noordelijke Ringweg meegenomen (een onderdeel uit het basispakket verkeersmanagement van Groningen Bereikbaar). De werkzaamheden op de
kruispunten Lewenborg/Ulgersmaborg en Beijum Zuid/De Hunze zijn in 2013 afgerond.
Noordzeebrug vervangen en kruising Bedumerweg/Noordelijke Ringweg ongelijkvloers maken
Om de vaarweg Lemmer-Delfzijl geschikt te maken voor het vervoer van meerdere lagen containers moeten de bruggen in het van Starkenborghkanaal worden verhoogd. De provincie is hiervoor projectleider. Deze werkzaamheden hebben invloed op de kruising Noordelijke
Ringweg/Bedumerweg. Om die reden is besloten de gehele kruising sterk te verbeteren en wordt deze ongelijkvloers gemaakt, waarmee de verkeerslichten komen te vervallen. Dit draagt bij aan
een betere bereikbaarheid van het noordoostelijk deel van de (binnen)stad. De werkzaamheden aan de brug en het ongelijkvloers maken van de kruising worden in samenwerking tussen
gemeente en provincie uitgevoerd. Aan de oostkant van de weg komt een fietspad. In 2013 is het project in uitvoering gegaan. Ondanks het failliet gaan van de aannemer, ligt het project nog op planning.
Reitdiepplein fase 2 en verdubbelen verbindingsbogen Westelijke/Noordelijke Ringweg
Het project Reitdiepplein omvat het vloeiender maken van de afslag Noordelijke
Ringweg/Westelijke Ringweg, het verwijderen van de verkeerslichten bij dit knooppunt en het aanpassen van een oprijmogelijkheid naar de Westelijke Ringweg vanaf de Hoogeweg. Om de ringweg als alternatieve route tijdens de ombouw van de Zuidelijke Ringweg geschikt te maken, worden de verbindingsbogen tussen de Noordelijke en Westelijke verdubbeld. Beide projecten worden gezamenlijk opgepakt en getrokken door de provincie. In 2013 is de planuitwerking gestart.
Groningen Bereikbaar
We houden de stad bereikbaar, ook tijdens de bouw van onze grote projecten. Dat gaat niet vanzelf. Met de projectorganisatie Groningen Bereikbaar stemmen we de bouwwerkzaamheden op elkaar af en we zorgen voor een zo slim mogelijke fasering in de uitvoering. Daarnaast sturen we op verandering in mobiliteitsgedrag door het bieden van alternatieven. In 2013 is Groningen Bereikbaar steeds meer zichtbaar geworden met onder andere de bereikbaarheidskranten, website, het regelscenario voor de intocht van Sinterklaas en de onderwijsdag.
Investeren in dynamisch verkeersmanagement (DVM)
In 2012/2013 hebben we samen met Rijkswaterstaat en de provincie Groningen informatieborden geplaatst op enkele aanrijroutes naar de stad en hebben we een start gemaakt met het
verbeteren van de doorstroming bij thuiswedstrijden van FC Groningen. In 2013 is ook een start gemaakt met de planvorming van het Basispakket Verkeersmanagement, waaronder een nieuw ParkeerRouteInformatieSysteem en het vernieuwen van verkeerslichten. Dit pakket is nodig om gebruik te maken van de DVM-systemen, die verkeersstromen goed kunnen sturen tijdens zowel de uitvoering van de grote projecten als daarna. DVM zorgt ervoor dat de beschikbare capaciteit op onze wegen beter wordt benut. Vanaf 2013 tot en met 2020 investeren we daarom samen met de provincie, het Rijk en de regio 14 miljoen euro in DVM.
Mobiliteitsmanagement
Met het convenant Mobiliteitsmanagement Regio Groningen- Assen, dat is gericht op de grotere werkgevers in onze regio, nemen we maatregelen om het aantal automobiliteiten in het woon- werkverkeer terug te dringen. Dit is zeer succesvol geweest. Ga slimmer reizen & werken Taskforce Mobiliteitsmanagement Regio Groningen Assen heeft namelijk samen met haar Convenantpartners in 2 jaar tijd, 9,6% autokilometers uit de spits gehaald. Hiermee heeft zij vergeleken met andere regio’s in de kortste tijd en geringste budget het hoogste resultaat bereikt.
Met Groningen Bereikbaar verbreden we de focus van mobiliteitsmanagement naar onder andere bezoekers, bevoorrading, MKB en onderwijs. Hierbij wordt niet alleen gefocust op een structurele gedragsverandering, maar ook wat extra nodig is tijdens de uitvoering van de vele projecten, zoals een actief beleid op “spitsmijden”. In 2013 is begonnen met planvorming voor verschillende maatregelen.
Conclusie Wat hebben we bereikt?
De doorstroming op het hoofdwegennet is nog niet voldoende, daarom zijn er nu projecten in uitvoering dan wel in planvorming om deze doorstroming te verbeteren. De organisatie Groningen Bereikbaar speelt een belangrijke rol in de communicatie en afstemming om de stad tijdens de uitvoering van deze grote projecten bereikbaar te houden.