Mensen weten de weg niet

Zorgland is ingewikkeld

De kern van het probleem is denk ik de onduidelijkheid en de verschillende regels en

organisaties in zorgland. Dat mensen niet meer weten waar ze naar toe moeten en daardoor soms later dan goed is zich melden. En het nu nog niet voldoende bekend zijn van het MNV, bij klanten maar ook bij professionals. Ik denk dat het komt door de veranderingen, dat is nu sinds 2015 dat de Wmo een deel indiceert, dat het CIZ nog een deel indiceert dat de Zvw daarin nog een deel indiceert. Door eigenlijk wel de veranderingen, en er zijn op dat moment wel heel veel spotjes op tv geweest en info in de kranten, maar als dat op dat moment niet aan de orde is bij jou dan ben je daar niet echt in geïnteresseerd maar als het aan de orde komt denk je ineens ho, en dan ga je ineens uitzoeken en dan denk je wat is het ingewikkeld. Dus ik denk wel omdat het je pas interesseert als het aan de orde komt dat je dan merkt dat het lastig is en dat je er hulp bij nodig hebt, of tenminste als je er niet uitkomt dat je hulp weet te

vinden, dat je effe aan de bel kan trekken. Maar ik denk dat door die veranderingen, en die veranderingen houden natuurlijk niet echt op, die blijven ook doorgaan.

Mensen zijn zoekend. Het overzicht is weg rondom ouderenzorg en dementie. Waar kan ik terecht? Zorgkantoor? Wmo? Wlz? PGB? Wat is de beste zorg voor mijn familielid? Er zijn zoveel organisaties rondom deze doelgroep, maar niemand heeft een totaaloverzicht. Een lokale loketfunctie, op dorpsniveau, zou heel erg kunnen helpen. Combinatie van instellingen die samen bijeenkomsten houden. Waar bewoners van gemeente Voorst gebruik van kunnen maken.

Ook wat je heel vaak ziet is dat ze hun weg helemaal niet kennen in gezondheidsland. En dat kan betekenen dat bijvoorbeeld zwangere nieuwkomers problemen hebben rond de

zwangerschap. Omdat ze te laat, ze kennen de hele verloskundige zorg niet. Er moet je verteld worden wat het belang daarvan is en dat je dat moet doen. De huisartsen dat kennen ze niet in die landen. Iemand had gevraagd: hebben die mensen geleerd? Want ze gaven geen medicijnen en praten alleen maar. Maar ook wanneer 112 bellen en wanneer niet? Dat is ook risicovol. De een zal het te snel doen en krijgt verwijten, de ander zal te lang wachten met alle risico’s van dien. Verzekeringen, dit systeem kennen ze niet. En probeer dan maar eens te snappen dat a) je maandelijks moet betalen terwijl je niet ziek bent en b) als je dan bij de apotheek staat, dat je dan toch bij moet betalen vanuit een eigen bijdrage en dat dat weer iets anders is dan je eigen risico. Maar ook de tandartszorg, de jeugdgezondheidszorg, dat je je kind van jongs af aan wordt gevolgd door de jeugdarts en de jeugdverpleegkundige. Dat dat heel gewoon is, dat iedere Nederlander dat doet, bijna iedere Nederlander. Dat je vaccinaties hebt, nou hebben ze dat in andere landen ook, maar hoe dat hier zit. Dus er zit ook al een gezondheidsachterstand waardoor hun gezondheid aan alle kanten wordt bedreigd.

Daar komt bij dat gezinnen met armoede zorg gaan mijden, met als gevolg taalachterstand bij kinderen en psychotisch gedrag van een kind dat tot nood zal leiden doordat er geen grip meer is op een zorglandschap dat sowieso al complex is georganiseerd. Die situatie kan weer tot situaties leiden waarin veel volwassenen/kinderen worden gemangeld tussen partijen.

94

Mogelijk is ook dat er meerdere ketens zijn. Een situatie die voortvloeit uit het feit dat deze aanpak is ingevoerd met de decentralisaties. Het voordeel daarvan is, dat een en ander nu veel goedkoper uit te voeren is. Het doel zou moeten zijn dat bovenliggende instanties bij elkaar gebracht worden. Zo is het openbaar ministerie aangesloten op de casuïstiek van de GGZ en die aanpak komt nu ook op gang waar het gaat om informatie met elkaar te delen.

Onbekendheid van het CJG, MNV en Wmo-loket

De bekendheid van het MNV dat vind ik nog een gemis omdat je preventief heel veel in kunt zetten en we juist daarmee veel kunnen voorkomen. Eerder in beeld krijgen maar het kan ook zijn voorkomen van bijvoorbeeld overbelasting van de mantelzorger. En we vragen wel

ondersteuning door het netwerk, maar het moet ook bekend zijn dat de gemeente nog wel zorg biedt daarnaast. En dit zie ik dan bij dementie maar ik heb ook veel te maken met de Wlz en daar zie ik ook wel eenzelfde lijn. Zorgland is best wel ingewikkeld. Belangrijk is dat ze, als ze hulp nodig hebben, wel gewoon aan kunnen kloppen bij het MNV. En dat wordt ook wel steeds meer gedaan maar ik denk dat het nog wel breder kan. Dat je daar de mantelzorger ook in kan ontlasten want die ziet alle formulieren en die schrikt ervan. Want als je ziet hoeveel formulieren er ingevuld moeten worden… en als er dan niet heel veel zorg bij betrokken is of zorginstellingen nemen het niet over, ja dan kunnen wij daar wel een deel in begeleiden.

Ik heb nagedacht over wat vanuit hier en vanuit het dementienetwerk nu eigenlijk wel een probleem is. En wat ik zelf heel erg merk is dat als ik bij klanten kom dat je soms al wel eerder ingeschakeld had kunnen worden. Dus de onbekendheid van het MNV en dat je eigenlijk al sneller of eerder wat kan betekenen voor klanten. Zowel klanten met een dementiezorgvraag maar ook klanten die gewoon een medische zorgvraag hebben. Ik merk dat de weg in zorgland best heel ingewikkeld is. De veranderingen, de Wlz wat eerst de AWBZ was en de

zorgverzekeringswet. Je merkt dat dat voor klanten best ingewikkeld is en ook waar kan ik wat vragen. En dat soms de drempel om iemand in te schakelen best wel hoog is. Dat vind ik nog wel een probleem, dat mensen eerder het MNV in hadden kunnen schakelen voor vragen die ze hebben. En dat nog niet gebeurt.

Er ontstaat een doelgroep die steeds minder mobiel is, thuis gekluisterd is, internet niet onder de knie heeft en niet per se een netwerk van mensen om hen heen heeft of waarvan de

kinderen en familie al belast zijn. De weg naar wat ze allemaal kunnen en moeten regelen is ook niet makkelijk. Weten deze mensen de weg goed te vinden naar de ouderenadviseur in de gemeente en naar het Wmo-loket?

Mensen weten het Maatschappelijk Netwerk te vinden in het Kulturhus, maar we zijn niet goed zichtbaar, te weinig bekendheid. De naam Team Maatschappelijk Netwerk is verwarrend.

We moeten beter zichtbaar zijn Ook het vinden van hulp blijft een punt. Vorige week sprak ik nog iemand die nog nooit van het CJG gehoord had bijvoorbeeld. Veel organisaties zijn nog niet goed genoeg zichtbaar. Dit doet niks af aan het werk dat inhoudelijk gedaan wordt, maar sommige communicatie kan beter en helder. Het moet duidelijk zijn waar mensen terecht kunnen met vragen en hulp. Dit moet beter uitgedragen worden.

95

Ik merk dat het voor de klant niet zoveel uitmaakt wie het financiert, als ze de zorg maar ontvangen. En het scheelt dat mensen die voor 2015 een indicatie hadden, die werden wel meegenomen door de gemeente of door diegene die de zorg leverde. Dus dan hadden ze zelf niet zoveel zorgen over dat het nu geïndiceerd werd door de Wmo en niet meer door het CIZ.

Ik denk dat die daar toen minder last van hebben gehad. Ik denk dat in 2015 bij de start wel heeft gespeeld dat ook in de communicatie steeds eigen verantwoordelijkheid en

zelfredzaamheid benadrukt werd en dat mensen niet aanvragen omdat ze denken dat ze “wel niet in aanmerking zullen komen”. Toen werd de huishoudelijke hulp ook minder. En toen is er niet altijd eerst een gesprek geweest maar werd het afgebouwd omdat van een stukje

zelfredzaamheid werd uitgegaan. En het was toen ook niet zo duidelijk dat de huishoudelijke hulp onder de Wmo bleef vallen. Nu is dat weer duidelijk en krijgen klanten een gesprek. En er wordt wel breder gekeken naar of familie kan helpen en wat iemand zelf kan. Ik kan me wel voorstellen dat klanten aan wie het toen niet is toegewezen dat die denken, oh de gemeente die helpt mij niet meer. En dat was ook door de veranderingen en de gemeenten wisten ook niet hoe het zou gaan lopen. Dus die klanten hebben we blijkbaar wel gehad, maar toen was ik hier nog niet aan het werk, wat dat betreft ben ik weer in de goeie tijd ingestapt. Maar dat merken we nu niet meer, mensen hebben nu wel meer het vertrouwen dat als het nodig is ze zich kunnen melden. Maar ik sta nog wel versteld dat als ik me voorstel bij een klant met een medische zorgvraag of dementie en ik kom bij de klant dan zeggen: oh je komt van de gemeente, wat fijn dat ze dat doen, dat ze nu al zo meekijken. En dat zegt ook iets over de lage bekendheid, daar hebben we het al over gehad, maar mensen weten niet dat we zo werken. En niet alleen de onbekendheid maar zeker ook dat mensen het zo waarderen dat de gemeente dus echt mee wil kijken, en hulp of ondersteuning zo nodig kunnen bieden of begeleiding. En op die manier, zo toch preventief te werk gaan. En ik merk, weet, dat dit nog niet zo is in alle gemeenten.

Het is ook wisselend. We krijgen ook wel eens ouders die geen weet hebben van het CJG en die dus via, via iets over ons hebben gehoord. En daarom ook makkelijker naar ons toestappen dan naar de gemeente. En sommige zitten al jaren in een traject en die zijn al wel bekend bij de gemeente. Ik denk dat het komt doordat mensen de gemeente toch een stukje officiëler vinden. Terwijl dat niet eens altijd hoeft. En het kan ook komen dat het niet gelijk zichtbaar is wat de begeleiding dan inhoudt. Als ze hier komen, dan zien ze gelijk wat de begeleiding inhoudt. En de gemeente praat over de begeleiding en er wordt wel verteld hoe de begeleiding er uit ziet maar het blijft van een afstandje. Maar je merkt ook dat ouders die wel bij de

gemeente beginnen, juist door de gemeente naar ons worden gestuurd, van goh ga daar eens kijken hoe het daar uit ziet.

Wat ik wel jammer vind is dat het CJG nog niet overal echt bekend is wat zij voor ouders kunnen betekenen. Ouders zouden eerder en meer voor advies naar het CJG kunnen stappen en niet denken dat hetzelfde is als de kinderbescherming. Niet alle ouders zijn op de hoogte en vanuit school zou meer doorverwezen moeten worden naar het CJG. Er wordt veel zelf geprobeerd te helpen. In mijn eigen omgeving zie ik wel dat er op school van alles geprobeerd is. En nu er pas in groep 7 is doorverwezen gaat het veel beter, dus dat had eerder gemoeten

96

denk ik. Er is ook wel veel keuze en er is zoveel wat een kind kan hebben en hoe dan verder te gaan met een etiket dat weten veel ouders misschien ook niet. En of je dan de goeie

organisatie of diagnose of hulpverlener hebt weet je ook nooit goed. Maar ouders weten vaak niet goed wat er aan mogelijkheden is en wat ze zelf kunnen of moeten doen. Op internet kan je wel veel vinden, maar daar is bijna te veel informatie.

Ik denk dat we moeten bereiken dat die bekendheid er komt, ook bij heel veel

zorgprofessionals, gewoon die bekendheid van het MNV en hoe ze die kunnen bereiken. En ook gewoon bij de inwoners, dat die bekendheid gewoon uitgebreid wordt. En het is dan toch de onbekendheid. In gesprekken, ik doe veel kennismakingsgesprekken, merk ik bijvoorbeeld ook niet dat ze niet willen samenwerken maar juist dat het wel als prettig ervaren wordt. Het willen samenwerken is geen probleem. Tijdsinvestering is niet het probleem. Het wint ook wel weer tijd, je hebt je korte lijnen, je weet elkaar dan te vinden. Dus je haalt ook wel weer heel veel winst uit die kennismakingsgesprekken. Dus er is nog wel wat te behalen. De bekendheid en de samenwerking, dat je geen dingen los van elkaar en naast elkaar gaat doen. En

deskundigheidsbevordering is ook van belang. En een goed samenwerkingsverband. En dan merk je ook dat bekendheid daar een belangrijke rol bij speelt. Dus bekendheid bij inwoners en bij professionals. Elk op en eigen vlak maar wel nodig om elkaar te vinden. Ik denk dat dit juist wel met Voorst onder de Loep te maken heeft, dat juist daardoor wel veel preventiever te werk kan gaan. En dat is wat we als gemeente juist graag uitvoeren. Dat heeft al heel erg met onder de Loep te maken.

Mensen weten niet waar ze hulp moeten vragen

Mensen weten vaak niet waar ze hulp moeten vragen. Het ene moet je bij de Wmo aanvragen en het andere bij de verzekering. Daar helpt een maatschappelijk werker in het

revalidatiecentrum mee, maar als mensen geen revalidatieperiode hebben gehad niet. En als er thuiszorg in beeld is gekomen dan kan die ook doorverwijzen. Die hebben daar een

belangrijke rol in.

Mensen moeten ook de weg weten te vinden naar bepaalde instanties. Zoals deelname aan het sociale leven door leerlingen met een vergoeding voor de schoolboeken, de bibliotheek of de sportclub. Weet iedereen dat deze mogelijkheden bestaan en hoe ze hiervan gebruik kunnen maken? Ik vind dat de overheid de mensen een beetje moet inbedden en ondersteunen.

Er is een flink verschil tussen wel hulp willen krijgen en ook daadwerkelijk weten waar je moet zijn en vertrouwen hebben om te melden.

De accountmanager houdt zich bezig met de werkgevers. Ik focus me op de Wajonger en mensen mee te laten doen in de maatschappij, mensen trots te laten zijn en zich te kunnen ontwikkelen. Soms heeft iemand vele jaren niet gewerkt en vraag ik hun waarom ze dan niet bij het UWV hebben aangeklopt. Soms weet men niet waar ze hulp kunnen halen en raken in een isolement. Proberen juist die mensen erbij te betrekken. Dat kan door vrijwilligerswerk en de participatieladder. Bovenaan de ladder hoeft niet, maar een tree hoger is goed voor hen.

97

Ik denk dat veel dingen niet duidelijk zijn voor mensen die er een beroep op willen doen. Er zijn heel veel verschillende loketten waar men naar toe moet. Er is voor de gemeente niet duidelijk waar de zorg gehaald moet worden. Dat is ongeveer wat ik om me heen hoor. En ik denk dat er daar nog wat winst te behalen is. Daar met de gemeente iets communicatiever in zijn. Er moet meer duidelijkheid zijn van waar men terecht moet. En waar mensen recht op hebben. We moeten bereiken dat er geen lange wachttijden zijn. Dat je probeert die

wachttijden zo kort mogelijk te houden. Dat als een jeugdige komt met een hulp vraag, of dat een gezin komt met een hulpvraag, dat je daar direct op anticipeert. Dus een zeer efficiënte en snelle behandeling. Omdat het voor mensen al heel moeilijk is om een hulpvraag te stellen. En dan hebben ze al heel lang over na gedacht en dan leeft die hulpvraag al heel lang. Dus op het moment dat mensen het lef hebben om de vraag te stellen denk ik dat je ook heel direct op moet reageren.

En wat er mist in de gemeente? Nou ja, ik denk dat het voor mijn gevoel nog niet altijd duidelijk is waar ze voor welke vraag terecht kunnen. Wie ze met welk probleem kan helpen, weet je, het is voor iedereen al lastig om aan te kloppen voor hulp maar als je dan echt moet gaan zoeken van waar kan ik de hulp en vinden en je wordt misschien van de ene organisatie naar de andere gestuurd, ja, dan wordt het heel lastig. Dus ik denk ten eerste heel duidelijk van heb je dit soort vragen, dan kun je hier terecht en heb je dat soort vragen dan kun je daar terecht. Dat dat echt heel helder is. Ja ik denk dat dat heel belangrijk is.

Nou waar het bij ons om gaat, of bij mij omgaat. Is dat er veel psychiatrie in de maatschappij voor komt en lang niet iedereen komt hier terecht. Er is veel onzichtbare psychiatrie en het is denk ik belangrijk voor mensen om te weten dat daar ondersteuning bij is. En dan zijn wij er voor de betrokkenen. Dus niet voor de persoon zelf die psychische problemen heeft, wij zijn van preventie GGNet, maar wel de omgeving. Dus om die ondersteuning te bieden, het is nogal wat als je depressief wordt of psychotisch of stemmingsstoornis hebt, dat is heel heftig om te hebben maar ook voor de mensen die er omheen mee te maken hebben. En de vraag die wij centraal stellen is; en hoe is het nu met u, hoe is het nu met jou?

Zelfs als mensen naar de huisarts gaan, dat is vaak het eerste waar men komt. Vaak zie je dat zelfs daar de problemen al heel erg opgelopen zijn. Het is vaak lang dat mensen al door hebben gelopen met iets. En zeker als ze hier komen zijn mensen al behoorlijk uitgeput, de familie dan hé. Zien niet meer zitten hoe ze er verder mee om moeten gaan. Dan is het nog steeds preventief hoe we erger kunnen voorkomen. En soms zijn mensen al wel heel vroeg hier hoor, de POH stuurt wel eens vroeg door of als mensen een berichtje in de krant lezen over een cursus die gaat beginnen. Het is niet altijd zo dat het al opgelopen is maar over het algemeen staan we niet aan het begin van het traject.

Mensen weten niet dat ze (financiële) ondersteuning kunnen krijgen

Mensen zijn te weinig op de hoogte van de mogelijkheden die kunnen. Bijvoorbeeld de

subsidies, bijzondere bijstand. We werken veel met stichting leergeld en jeugdsportfonds, daar

subsidies, bijzondere bijstand. We werken veel met stichting leergeld en jeugdsportfonds, daar