Mensen krijgen moeilijk hulp

Juist bij lichte, preventieve hulp moeten mensen zelf betalen

We hebben nu die raamovereenkomst waarin alle zorgaanbieders staan. Die zorgaanbieders hebben zich kunnen aanmelden, maar er is niet echt een soort selectie of criteria geweest waar mensen aan moeten voldoen en welke hulp zij mogen bieden. Dus die lijst is ontzettend groot, het zijn 400 aanbieders. Het zou nog eens simpel kunnen zijn door daar preciezer naar te kijken. Welke mensen zijn nou echt samenwerkingspartners van ons. Er zitten nu ook

zorgaanbieders er bij die meer coach zijn, dat is dus eigenlijk meer voorliggend en preventief.

102

Dat vind ik soms wel een dilemma, want wat ik soms lastig vind is… als ik een ouder aan de telefoon krijg en die zegt dat hun dochter angstig is, dat het nog niet ernstig is, maar dat ze wel een aantal gesprekken wil. Ze merken dat hun dochter minder contact maakt met andere kinderen of niet meer naar sport gaat. Dan kunnen ouders naar het voorliggend veld gaan om daar een aantal gesprekken te voeren. Dan kunnen ze bijvoorbeeld naar het opvoedsteunpunt.

Daar werkt een orthopedagoog die ze een aantal keren kunnen zien. Dat vergoedt de

gemeente dan. Hebben de ouders bedacht om naar een kindercoach te gaan, dan moeten ze dat zelf betalen en wordt dat niet vergoed. Dan betalen mensen zo 60 euro per uur. Terwijl als wij het complexer vinden en we zeggen dat iemand binnen de raamovereenkomst hulp mag krijgen dan wordt het wel vergoed. Soms merk ik dat ik daar moeite mee heb, want dat is een omgekeerde wereld. We willen namelijk dat ze preventieve hulp zoeken, maar dan gaan we zeggen dat ze te lichte hulp nodig hebben en het zelf moeten regelen.

Bij het delen van verantwoordelijkheid ontstaat een afschuivingssysteem

Er moet meer duidelijkheid komen over wie welke verantwoordelijkheden en taken heeft. Nu worden vaak verantwoordelijkheden overgenomen. Dingen worden dubbel gedaan. Wel is het beter dubbel gecheckt dan niet gedaan. Wie gaat het nou doen en wie gaat het controleren?

Bijvoorbeeld voordat een casus aan de beschermingstafel besproken wordt is deze wel door drie mensen van te voren gecontroleerd. Het gevoel dat je het eerst aan twee anderen moet voorleggen die er ook weer een plasje overheen moeten doen zorgt ervoor dat je je niet serieus genomen voelt in je verantwoordelijkheid. Bij het delen van verantwoordelijkheid ontstaat het afschuivingssysteem.

Er is zoveel versnippering. 1 plan, 1 medewerker, ik zie het niet gebeuren. Er zijn teveel partijen betrokken. Dat leidt tot een afschuifsysteem. Wie gaat dat dat doen? Er wordt nog teveel gesteggeld en gezocht. Dit speelt dan onder hulpverleners. Gezinnen merken dat en haken dan af. Het is vergeleken met vier jaar geleden er niet gemakkelijker op geworden.

Mensen zijn uitbehandeld en tijdelijk buiten beeld

We hebben de boel niet voor elkaar in de samen… eh, regelgeving. Ik heb een casus gehad die 2 jaar lang speelde, die meneer veroorzaakte overlast, was eigenlijk ook best wel een

gevaarlijk iemand, ik begreep ook later dat die ex-tbs’er was. Dat weten wij ook niet van tevoren. Dat bleek dan wel, dus het is ook iemand waar dan wel wat mee is. Verslaafd, kwam hier in contact met verkeerde mensen en kwam in psychoses terecht, veroorzaakte daardoor in de buurt echt overlast. Liep ’s nachts op straat, had op een gegeven moment ook

huurachterstand, wilde niet geholpen worden daarmee, en uiteindelijk hebben we hem toch uit moeten zetten, maar wel gezorgd dat hij een Rechterlijke Machtiging kreeg zodat hij drie maanden lang gedwongen is opgenomen geweest. Maar daarna houdt het op. Hij zwerft nu en hij gaat op bezoek bij iemand anders die ook een verslaving heeft. Die zoeken elkaar op, en nu zit die daar. Maar zelf kunnen ze het oplossen. Het probleem is niet opgelost met een RM, en ik zou graag willen dat er een soort van vervolgtraject is, laat die man inderdaad ergens wonen en begeleid hem dan en leer hem zelfstandig te wonen. Dat heeft hij nooit geleerd. Ik denk dat we samen binnen een gemeente of regionaal dit wel op kunnen pakken want dan is Voorst

103

misschien een beetje klein en zoveel van dit soort problemen hebben we dan ook niet maar als je het regionaal bijvoorbeeld oppakt met Apeldoorn, Deventer, Zutphen, noem maar op, de Stedendriehoek. Dat je er dan toch wat meer mee bezig bent en alert op bent. De

achterliggende oorzaak bij deze meneer als we het daar over hebben, dat hij dus blijkbaar uit een vroegere probleemsituatie komt in een gezin, wat een probleemgezin is. Hij heeft nooit geleerd om zelfstandig te wonen. Hij is uit een instelling gekomen, hij is hier in Voorst komen wonen, of in Twello met z’n punten. Als je dan ingeschreven staat, kun je gewoon reageren met je punten en krijg je gewoon een woning van ons. Er is daar vanuit die instelling altijd begeleid wonen geweest, en in één keer komt die hier, en er is geen overdracht geweest.

Ik denk vooral dat het is wat mensen zeggen dat ze niet ergens anders terecht kunnen; als je zelf iemand bent die psychisch niet helemaal lekker in elkaar zit, je bent, ik heb mensen die al uitbehandeld zijn bij een psychiatrisch ziekenhuis, daarna is er nog vrij weinig achter aan.

Vroeger was dat anders, liep het allemaal langer door. En nu worden mensen snel teruggeplaatst, naar huis gezet, je bent klaar hier, en dat daar vrij weinig nog voor is.

Hoe ontstaat dat na een paar maanden? Nou er ontstaat dan frustratie tussen beide partners, de ene is niet meer zoals hij was en dat komt er dan thuis op een gegeven moment echt wel uit, iemand heeft een korter lontje gekregen. Of de man deed altijd de administratie en dat lukt niet meer en de vrouw kan dat op dit moment ook niet, dus het loopt ook financieel in de soep. Ja dat iemand minder initiatief neemt, gaat ernaartoe dat de trekker van het echtpaar het wel oké vindt. Mensen blijven wat meer bij huis, en ruzies/agressie ontstaan. Toevallig moeten we deze week ook naar een gezin en die mensen dachten het zelf op te lossen… Dat is ook heel goed hoor. Ik vind niet dat je direct mensen hulp moet gaan bieden het is ook goed om te kijken hoe ver mensen zelf kunnen komen, maar daar is echt sprake van huiselijk geweld erbij, met politie. Soms heb je bij NAH zelf het ziekte-inzicht niet en hebt ook een korter lontje en dat de cliënt zelf het idee heeft dat het wel meevalt. Terwijl het inzicht er niet is dat het niet meevalt. Dus de persoon kan er ook niks aan doen, maar het is voor partners niet te handelen.

Dat komen we ook zeker tegen. Maar in dat gezin kwam thuiszorg die dat signaleerde en volgens mij hebben de kinderen aan de bel getrokken dat het niet goed ging. Er is ook

schaamte en angst. Op een gegeven moment komt het natuurlijk wel naar boven, maar dan is het al lang aan de gang. En het komt voor dat mensen een paar dagen op de CVA-afdeling in het ziekenhuis hebben gelegen en ze komen thuis en er is geen hulp meer. Dat gebeurt regelmatig. Ook vanuit artsen, mensen worden gewoon losgelaten, terwijl er best behoorlijk wat beschadigd is. Dat is triest hoor. Vanuit het ziekenhuis zijn er CVA- verpleegkundigen die vragen mensen wel na 3 maanden of een half jaar terug op de poli en die vragen dan hoe het gaat. Maar stel dat de cliënt alleen gaat en die zegt dat het goed gaat, dan kan zo iemand niet signaleren of dat mevrouw niks durft aan te geven. We komen het echt wel tegen. Bij voorbeeld dat iemand echt geen hulp wil want dat vindt hij niet nodig, dan komen we wel eens binnen als begeleiders van de partner om langzaamaan aan toch daar binnen te komen en de vrouw te steunen en handvaten te geven. En om te signaleren. Wij kunnen niet binnenkomen om de cliënt te begeleiden want die ziet het niet. En hoe je dat kan voorkomen is echt lastig.

104 Mensen haken af omdat ze moeten wachten

In mijn werkrelatie heb ik met veel inwoners van onze gemeente te maken. Ook met veel problematiek van onze inwoners. Het is belangrijk contacten te leggen met instanties om samen met instanties, de juiste persoon op de goede plek te krijgen. Bij problemen is het proces binnen school al lang. De vervolgstap is vaak extern. Ook daar moet je lang wachten, voordat er werkelijk iets gebeurt. Daardoor gaan mensen afhaken. Als je te maken hebt met andere culturen is de communicatie ook lastig. Zij begrijpen ook vaak niet waarom alles zo lang duurt.

Het belangrijkste is open staan voor mensen. Gelegenheid geven aan de jongeren om volwassen te worden. En onze protocollen onder de loep nemen. Wanneer een deskundige, bijvoorbeeld een orthopedagoog, een voorstel voor behandeling geeft dat niet opnieuw laten wegen door andere deskundigen. Dat kost onnodig tijd, waardoor het probleem groter wordt.

Hetzelfde geldt voor de begeleiding. Niet met een hele groep van deskundigen, alhoewel die zeker in het begin geraadpleegd moeten worden. Maar begeleiding is maatwerk. Liever één goede vrijwilliger die vervolgens de weg weet voor aanvullende hulp. Ik heb meegemaakt dat een buitenlandse vrouw vanwege een scheiding in de moeilijkheden kwam en vervolgens verstrikt raakt in het woud van hulp. Wat ook zinvol is om hulp laagdrempelig te houden. Hier op school is bijvoorbeeld de schoolverpleegkundige een belangrijke schakel voor een goed gesprek. Dat werkt soms beter dan een gesprek met een groep deskundigen.

Er moet heel veel aan de hand zijn wil je hulp krijgen

Ik ben geen inwoner van de gemeente Voorst. Maar persoonlijk gezien ervaar ik dat er voor ouders van een eerste kind heel veel komt kijken bij het ouderschap waar je vooraf eigenlijk geen weet van hebt. Mijn vriendin en ik zijn ouders van een jong zoontje. En wij ervaren persoonlijk dat het ouderschap heel wat voeten in aarde heeft. En als er bepaalde problemen optreden dan is het vooral heel erg lastig om hulp te krijgen. Er moet echt heel veel aan de hand zijn, wil je daadwerkelijk hulp krijgen. Je wordt dan eigenlijk teveel teruggeworpen op je eigen kracht. Mijn vriendin en ik zijn beiden goed opgeleid en ik ben zelf werkzaam in het Sociaal Domein. Dus uiteindelijk hebben we wel de weg naar hulp gevonden. Maar dit was dus niet eenvoudig en dan vraag ik me af welke gevolgen dat heeft voor mensen die meer

kwetsbaar zijn en die dan toch niet zelf de weg naar hulp vinden. De problemen kunnen dan eigenlijk alleen maar verergeren.

Mensen moeten moeite doen om steun te krijgen

Voor veel mensen is een eerste stap naar hulpverlening zetten een moeizame; mensen geven liever niet toe dat er hulp nodig is en schamen zich vaak voor familie of buurt. En is er dan eenmaal hulp dan blijkt regelgeving vaak niet toepasbaar op de hulpvraag. Hierdoor kan er wederom wrijving of onbegrip ontstaan. Het meest knellende is dat mensen die erg ziek zijn, geestelijk of lichamelijk zo moeten vechten voor attributen en geld. Veel collega´s doen hun uiterste best en vol overgave en liefde voor de medemens maar toch blijkt vaak dat mensen die echt aandacht en steun nodig hebben al een hele ´reis´ achter de rug hebben voordat ze uiteindelijk de steun ontvangen die ze nodig hebben.

105

Als ik het nu zie hoe moeilijk het is voor kinderen die psychische ondersteuning nodig hebben, hoe lastig het is voordat zij daadwerkelijk hulp kunnen krijgen. Dat zijn kinderen die moeten in een paar weken geholpen kunnen worden. Het is een heel onduidelijk traject geworden. Bij wie moeten de mensen aankloppen, alleen dat al. Voordat kinderen worden doorverwezen naar de juiste persoon. Het is een heel ingewikkeld traject geworden. Ga maar eens zoeken hoe dat moet met jouw kind. Eigenlijk zou je met je kind naar de huisarts moeten kunnen, en die signaleert hier moet snel hulp op, druk op de knop, dat je dan direct bij de juiste persoon komt. In wezen net als bij een gebroken arm, dan zegt de huisarts ook je moet naar het ziekenhuis. Als het gaat om geestelijke problematiek dan lukt dat niet. Terwijl dat ook heel acuut kan zijn. Er zijn zoveel instanties die zich daar mee bezig moeten houden. Of het wel of niet mag. En hoeveel dagen dat eraan besteed mag worden. En welke psychiater wel of niet onder welke ziekenfonds valt. We proberen allemaal met elkaar via websites en dat soort dingen op te lossen. Dat maakt het niet voor iedereen even makkelijk hoor. Dat maakt het ongelofelijk ingewikkeld. Deze websites zijn vaak een belemmering. Het betekent heel veel tekst lezen. Als mensen niet zo goed kunnen lezen, die komen niet uit die teksten. Dan heb je al een heel eenvoudige belemmering waardoor dat traject vastloopt. We denken dat we heel veel dingen makkelijker kunnen oplossen, omdat er zoveel informatie beschikbaar is. De informatie is er ook wel, maar het kunnen lezen en op de goede manier kunnen toepassen is een heel ander verhaal. En dat is iets waar je op school mee bezig bent met dingen. Er komt heel veel informatie op jou af en daar moet je keuzes in maken. Hoe kun jij bepalen of informatie veilig is en klopt. Er staat zoveel informatie online, hoe kun jij checken wat klopt?

Nou ik heb het zelf meegemaakt, een vriend van mij heeft suïcide gepleegd. De vader was inmiddels overleden. De moeder belde me op en ik zat in de cliëntenraad. En ik was helemaal overdonderd want ik wist dat hij opgenomen was. En er was een hele toestand geweest. Hij was in het ziekenhuis overleden en werd getransporteerd van een ziekenhuis naar een GGZ. En het was een heel gezeur, want alles moet gerechtelijk geregeld zijn want anders mag je niets doen. We werden allemaal verwezen naar de patiënt vertrouwenspersoon. En het is een

landelijke zaak geweest en het is ook in de media helemaal uitgemeten. Het is ongeveer bijna 10 jaar geleden. Maar die jongen die werd niet gehoord. Hij had wel een lastig ziektebeeld en was wel een moeilijk persoon. Maar ook de mensen om hem heen, dus zijn zus zijn moeder, zijn zwager. Die hebben dat toch gemist. En ja dat is een heel extreem voorbeeld wat ik nu noem maar het kan op een veel lager niveau. Bijvoorbeeld jij hebt een handicap maar je kunt wel functioneren omdat je bepaalde hulpmiddelen hebt. Waar haal je hulpmiddelen vandaan.

Ja, je gaat bijvoorbeeld een vrijwilligersfunctie doen dan is het wel fijn als je een stukje

opleiding hebt. De stimulans om hulp te krijgen nadat het eenmaal is aangeboden. Dat mis ik weleens.

106