Buspiron (versie 2012)

Richtlijntekst: VERSIE 2012

Effectiviteit, dosering, lange termijn

Aanbevelingen:

Buspiron is effectief bij de behandeling van gegeneraliseerde angststoornis. Vergeleken met benzodiazepinen is er meer effect op psychische angstsymptomen dan op de somatische. De streefdosering is 30 mg per dag. Bij onvoldoende effectiviteit kan de dosis na 6 weken verhoogd worden tot maximaal 60 mg per dag. Deze verhoging wordt wederom na 6 weken geëvalueerd. Een vergelijkende studie met een antidepressivum liet geen verschil in effect zien. Buspiron wordt in het algemeen goed verdragen.

Nadat buspiron na zes weken effectief gebleken is, wordt de patiënt langdurig, in ieder geval een jaar,

doorbehandeld. De dagdosering kan worden verlaagd van 60 mg tot 15-30 mg. Bij recidiveren van de GAS bij afbouwen is het beleid: weer terug naar die dosering waarop er geen verschijnselen waren en langer

doorbehandelen.

Wetenschappelijke onderbouwing:

De systematische review van Chessick e.a. (2006), is een Cochrane review gebaseerd op literatuur tot en met mei 2006. Hierin wordt de werkzaamheid en acceptatie van de azapirones (5HT-1A-agonisten) (met name het middel buspiron) vergeleken met placebo (gepoolde data op basis van 2 RCT's) en benzodiazepines (4 RCT's). De studies hadden een duur van 4 tot 9 weken. De effectiviteit van de interventies werd gemeten met de Clinical Global Impression Scale (CGI) en de Hamilton Anxiety Scale (HAM-A). De systematische review laat zien dat de azapirones op korte termijn (4 tot 9 weken) significant effectiever zijn dan placebo (RR 1.74; 95% BI 1.21-2.5, p=0.003). De azapirones worden ook beter verdragen dan placebo: er is minder uitval (RR 0.64; 95% BI 0.47-0.87, p=0.005).

Vier RCT's met een directe vergelijking van de azapirones en benzodiazepines, konden ofwel geen verschil in effectiviteit tussen beide middelen aantonen of lieten een verschil ten gunste van de benzodiazepines zien. Bovendien worden benzodiazepines beter verdragen, hetgeen blijkt uit een lager uitvalpercentage (voor

azapirones versus benzodiazepines is de RR 1.30; 95% BI 1.01-1.79, p=0.04).

In de systematische review van Chessick e.a. (2006), werd één RCT opgenomen waarin azapirones vergeleken werden met andere behandelingen (psychotherapie, antidepressiva) Er werd geen verschil gevonden tussen deze drie behandelingen.

De meta-analyse van Mitte e.a. (2005) betreft een meta-analyse met 48 RCT's (n=12.223), gebaseerd op literatuur tot en met mei 2002, waarin behandeling met benzodiazepines (gemiddelde duur 5,3 weken, met name diazepam, alprazolam en lorazepam) of azapirones (gemiddelde duur 7,2 weken, met name buspiron) vergeleken werd met behandeling met placebo. De meest gebruikte schaal om de effectiviteit van de

behandeling te meten was de Hamilton Anxiety Scale (HAM-A).

De meta-analyse laat zien dat behandeling met een azapirone of benzodiazepine effectiever is dan placebo in het reduceren van zowel angstsymptomen (effect size overall Hedges g=0.31; 95% BI 0.26-0.37) als

depressieve symptomen (HAM-D: effect size overall g=0.31; 95% BI 0.20-0.42). Er werd in deze meta-analyse geen significant verschil in effectiviteit tussen de azapirones en benzodiazepines aangetoond. De Cochrane review van Chessick e.a. (2006) toonde aan dat benzodiazepines superieur waren aan azapirones. Het percentage patiënten dat uitviel verschilde significant tussen benzodiazepines en azapirones, in het voordeel van de benzodiazepines (resp. 20.5%, SD 14.30 en 30.7%, SD 17.96). Bij een behandeling tot 6 weken geven de onderzoekers de voorkeur daarom aan een benzodiazepine, terwijl een azapirone een geschikt alternatief is voor de langer durende behandeling.

Benzodiazepines tonen in het algemeen een respons na een tot twee weken, terwijl buspiron dat doet na twee tot drie weken behandeling. Wat betreft vermindering van psychische angst is er geen verschil tussen

buspiron en het benzodiazepine, wat betreft de somatische angstverschijnselen is het benzodiazepine effectiever.

De minimaal effectieve dosering van buspiron is 30 mg per dag; zonodig kan de dosering na zes weken verhoogd worden tot maximaal 60 mg per dag.

Er zijn twee open lange termijn studies verricht van één jaar bij in totaal enkele honderden patiënten (Feighner, 1987; Rakel, 1990). Hieruit blijkt dat de verbetering op buspiron zich verder voortzet ook na 3 maanden behandeling. De meest gebruikte dosering in de lange termijnstudies is 15-30 mg; deze doseringen worden goed verdragen.

Literatuur

Chessick CA, Allen MH, Thase M, Batista Miralha da Cunha AB, Kapczinski FF, de Lima MS et al. Azapirones for generalized anxiety disorder. Cochrane Database Syst Rev 2006; 3:CD006115. 1.

Feighner JP. Buspirone in the long-term treatment in generalized anxiety disorder. J Clin Psychiatry 1987; 48: 3-6.

2.

Mitte K, Noack P, Steil R, Hautzinger M. A Meta-analytic Review of the Efficacy of Drug Treatment in Generalized Anxiety Disorder. Journal of Clinical Psychopharmacology 2005; 25:141-150.

3.

Olajide D, Lader M. A comparison of buspirone, diazepam and placebo in patiënts with chronic anxiety states. J Clin Psychopharmacol 1987; 7: 148-152.

4.

Rakel RE. Longterm buspirone therapy for chronic anxiety: a multi-centre international study to determine safety. Southern Medical Journal 1990; 83: 194-198

5.

Conclusies:

Niveau 1

Het is aangetoond dat behandeling met azapirones (in de Nederlandse praktijk buspiron) effectiever is dan behandeling met placebo.

Buspiron is effectief bij de behandeling van GAS in een dosering van 30 tot 60 mg per dag. Effectiviteit is na 6 weken te beoordelen. Buspiron heeft meer effect op de psychische angstverschijnselen dan op de somatische.

A1 Chessick e.a., 2006; A2 Olajide e.a., 1987

Niveau 1 Het is aangetoond dat behandeling met azapirones op korte termijn effectiever is dan placebo in het reduceren van zowel angstsymptomen als

A1 Mitte e.a., 2005

Niveau 2

Er kon geen verschil aangetoond worden in effectiviteit en uitval van patiënten tussen behandeling met antidepressiva en azapirones.

A2 Chessick e.a., 2006

Er kon geen verschil aangetoond worden in effectiviteit tussen behandeling met psychotherapie en azapirones.

A2 Chessick e.a., 2006 Niveau 3

Buspiron blijft ook bij doorbehandeling effectief in een dosering van 15-30 mg. C Feighner, 1987; C Rakel, 1990

Overige overwegingen:

Buspiron wordt in het algemeen, na initiële bijwerkingen, goed getolereerd. De meest gerapporteerde bijwerkingen van buspiron zijn duizeligheid, licht gevoel in het hoofd, hoofdpijn, misselijkheid, diarree. In tegenstelling tot benzodiazepinen heeft buspiron geen sederende of verslavende effecten, zijn er geen negatieve effecten op rijgedrag, geen onttrekkingsverschijnselen bij staken van de buspiron en geen potentiërende effecten op alcohol. De streefdosering is 30 mg per dag. Bij onvoldoende effectiviteit kan de dosis na 6 weken verhoogd worden tot maximaal 60 mg per dag.

De Richtlijnwerkgroep adviseert de patiënt minimaal één jaar door te behandelen.

8.1.4 Benzodiazapinen (versie 2012)