E: 'Je weet wel, van die dingen als de kraan niet te lang open en doe het licht uit. Op gegeven moment hadden we een potje en elke keer als je het licht aan liet staat moest je er vijfentwintig cent in gooien en aan het eind gingen we een ijsje kopen. Dat soort dingetjes. In de pinkstervakantie ging ik altijd met mijn familie op een boerderij kamperen voor een aantal dagen.
55
Het zijn van die kleine dingetjes, maar ik denk wel dat het heeft bijgedragen aan de vorming.'
T: 'En kun je je verder nog specifieke gebeurtenissen herinneren die hebben bijgedragen aan jouw duurzaamheidbesef?' E: 'Ik denk dat dit een soort van vorming is en dat dat wat ik net noemde met de biologische producten, dat dat al aan de wieg heeft gestaan van een periode dat ik er meer mee bezig ben gegaan. Dat is ongeveer twee jaar geleden van 'Wat is nou duurzaamheid' en 'Wat betekent dat voor mij?' en 'Hoe wil ik dat vorm gaan geven?' dat is iets wat zich nog steeds blijft
60
vormgeven, wat zich nog steeds blijft ontwikkelen.' T: 'En hoe ben je dat vorm gaan geven?'
E: 'Nou, dat is ook eigenlijk een ontwikkeling. In het begin is dat geweest, ik woonde toen op mijzelf twee jaar geleden al en toen ben ik ook biologische producten gaan kopen en op gegeven moment ben ik daar ook meer over gaan lezen en meer experimenteren zoals bijvoorbeeld op gegeven moment ben ik een half jaar naar Duitsland gegaan en toen heb ik ook een
65
half jaar mijn haar niet gewassen. Gewoon van; 'Kan je eigenlijk zonder shampoo?' Hoe werkt dat?' Dat heeft voor mij niet gewerkt. Mijn haar werd er gewoon ontzettend vet van. Ieder keer moest ik het vet eruit borstelen. Dat vond ik geen redelijke optie. Momenteel was ik het één keer in de drie, vier dagen en dan wel met babyshampoo omdat ik weet dat dat biologisch afbreekbaar is. Dat soort dingen. Een vriend van mij is momenteel bezig met tandenborstels waar je geen tandpasta voor nodig hebt. Dat soort dingetjes. Gewoon om te kijken; 'Wat is mogelijk en wat is niet mogelijk?'
70
T: 'In je eigen privésfeer zo ben je daar mee aan het experimenteren?'
E: 'Ja, dat is één aspect, maar ook van die clichédingen als proberen producten van dichterbij te kopen. Dat lukt niet altijd, want ik hou ook van lekker eten en van Thais en van Chinees eten, Indonesisch of Indiaas. En ik hou van reizen en dat draag ook enorm bij. Elke keer het vliegtuig.'
T: 'Want dat doe je nog wel gewoon, elke keer het vliegtuig?'
75
E: 'Ja.'
T: 'En heb je een indicatie van hoeveel je dan reist?' E: 'Veel meer dan gemiddeld.'
T: 'Ervaar je dat als een zonde?'
E: 'Nee, niet als een zonde, omdat ik het een opweging vind van; 'Vind ik het opwegen tegen anderen?' Dan denk ik;
80
'Momenteel wel'. Misschien dat ik op gegeven moment zoiets heb van; 'Nu heb ik genoeg gereisd, maar momenteel is mijn leven in zo'n fase dat ik heel veel wil ontdekken. Ik wil dan wel de vluchten die ik neem compenseren van Greenseat.' T: 'In de rest van je vervoer, als je niet in het vliegtuig zit, speelt dan duurzaamheid een rol?'
E: 'Ja en nee. In zoverre, dat ik geen auto heb en ook niet hoef, want ik kan dingen prima met het openbaar vervoer doen en omdat ik geen auto heb doe ik ook alles met het openbaar vervoer en ik fiets ook en ook als ik bij mij moeder ben is het heel
85
makkelijk om te zeggen; 'Mam, haal me even van het station op', maar de busverbinding is daar zo goed. Eigenlijk kost het veel minder tijd om met de bus te komen. Anders moet zij daarheen komen en weer terug rijden. Dat kost haar dubbel de tijd. Het kost dezelfde tijd om met de bus te gaan. Dan denk ik; 'De bus die rijdt toch'. Dat is beter dan een ritje heen en een ritje terug.'
T: 'Verder in je manier van wonen? Hoe woon je?'
90
E: 'Ik woon in een onderhuis. Mijn huurbaas woont met zijn gezin in het gedeelte boven ons. Het onderhuis deel ik met een huisgenootje.'
T: 'En doe je daar nog dingen op het gebied van duurzaamheid?'
E: 'Een voorbeeld is dat ik op Earth Day ben begonnen met zaadjes. Ik heb nu een minimoestuin in eierdoosjes. Mijn idee was ook een beetje om te kijken of ik recycleproducten kon gebruiken om het in te planten. Dus ik heb nu dan eierdoosjes en
95
daar heb ik aarde in gestopt en biologische zaadjes van verschillende kruiden en eetbare bloemen en groenten.' T: 'En wat is Earth Day?'
E: 'Ik denk dat Earth Day voornamelijk is voor 'awareness', om mensen bewust te maken van duurzaamheid. Één van de acties die ze doen is boompjes planten. Verder weet ik ook niet wat voor andere acties ze hebben.'
T: 'Waar is dat van?'
100
E: 'Dat weet ik ook niet. Ik ken het eigenlijk omdat ik bij UMP zit, het Universitair Milieu Platform en het UMP organiseert elk jaar een groene week rondom the Earth Day. Zodoende dat ik ervan af weet.'
T: 'Het UMP, vertel daar eens wat over.'
E: 'Het UMP is een groep studenten die zich probeert in te zetten voor duurzaamheid hier op de campus.' T: 'Van alle studies en faculteiten?'
105
E: 'Ja, het is voor iedereen. Het voornamelijke idee is dat een groep studenten bepaalde dingen organiseert, zoals etentjes en lunches. Meestal is dat rond een bepaald thema. Pas geleden was dat 'The sound of science', een soort muziekfestival op de Beta-faculteit. Toen zijn we gevraagd daarvoor te koken. Daar hebben we een veganistische maaltijd voor gekookt. Het is heel grappig om te merken. Het was vrij groots. Ik denk dat er tweehonderd mensen van gegeten hebben, dat er dan zoveel positieve reacties komen van; 'Goh, veganistisch kan ook lekker zijn.' Dat is eigenlijk ook een beetje proberen bewust te
110
maken. We hebben veel etentjes, films, lezingen en ook dingen op de universiteit aanpakken. Één van de dingen waarmee we zijn begonnen is kijken of we de universiteit aan een duurzame bank kunnen helpen, Triodos. We hebben gekeken of de universiteit, die heeft nu Fair Trade koffie in plaats van gewone koffie.'
T: 'Dat hebben jullie ook voor geknokt?' E: 'Ja.'
115
T: 'Hoe gaat dat dan? Is dat lobby of is dat actie?'
131
zeggen. Er is net iemand die heeft gezegd; 'Ik vind dat belangrijk. Zijn er mensen die daar mee bezig willen gaan?' Dan zeggen later mensen; 'Dat vinden we wel of niet leuk. Daar willen we ook onze tijd in steken.' We hebben eigenlijk eergisteren een vergadering gehad en wat we meestal doen bij vergaderingen is eten van tevoren. Nu was er heel veel eten
120
over van de Sound of Science, soep en dergelijke. Er was brood over van de lunch, de duurzame lunch. Dat hebben we dus gegeten. Daarna is dan de vergadering. Daar hebben we het gehad over de groene week, de evaluatie. We zijn bezig met boekenplanken, met boekenruilplanken, dus op verschillende plaatsen op de universiteit planken of kastjes met boeken en die kun je gewoon lekker eruit halen en meenemen.'
T: 'Een soort weggeefwinkel boekenwinkel?'
125
E: 'Ja, eigenlijk wel. Een ruilsysteem is het meer inderdaad. Je haalt er eentje uit en gooit er weer wat in.' T: 'Heb je enig idee hoe het leeft. Krijg je reacties van buitenaf?'
E: 'Nou, wat we ook doen is groentepaketten. Dat is een heel eenvoudige manier ook.' T: 'Dat doen jullie ook?'
E: 'Ja.'
130
T: 'Vertel daar eens wat over.'
E: 'Daar weet ik niet zoveel over omdat het al heel lang loopt. Ik ben hier zo'n anderhalf jaar geleden bij gekomen. Ik heb vorig jaar min of meer actief meegedraaid en nu weer. Het is gewoon iets wat loopt. Het zit in papieren zakken en komt van een biologische boer. Je kunt kiezen voor verschillende zakken, voor één persoon, voor twee personen of voor een gezin, zoiets. Dat kun je ophalen bij Akku.'
135
T: 'Akku hoort ook bij UMP?'
E: 'Nee, Akku is de studentenvakbond. Die komt op voor de rechten van alle studenten in Nijmegen, ook HAN studenten. Daar is het UMP weer een onderdeel van, het is zeg maar een commissie. Het is ook geen losse organisatie, maar een commissie van.'
T: 'En hoe ben je zelf hier bij gerold?'
140
E: 'Ik denk omdat ik echt op zoek was naar iets met duurzaamheid, dat ik dit tegenkwam.'
T: 'En dat is ook sinds twee jaar geleden toen je bent begonnen met experimenten met duurzaamheid. Dit is uit dezelfde periode?'
E: 'Ik denk dat het iets langer geleden is, dat zal wel twee en half of drie jaar geleden zij. Ik zie het meer als een fase waar ik nog steeds mee bezig ben. Toen ik terug kwam uit India, waar ik voor een onderzoek ben geweest, toen hoorde ik dat er ook
145
weer een nieuw initiatief is gestart wat … plus heet. Het idee daarvan is om verschillende initiatieven te organiseren op één website en dan ook op het gebied van menselijkheid, dus meer omgang met elkaar en elkaar positiever te maken op het gebied van vrijwilligersorganisaties, veel breder. Daar heb ik dus ook heel veel op websites gestruind gewoon om te kijken; 'Wat is er allemaal?' Daar had ik een hele lijst gemaakt met; 'Dit is op het gebied van eten. Daar kom je hele interessante dingen tegen.'
150
T: 'Heb je binnen het UMP dan ook een specialisme of iets waar je je mee bezig houdt?'
E: 'Nee, het is meer dat er bepaalde onderwerpen genoemd worden. Een voorbeeld wat nu nieuw is, is een picknick en dan met muziek erbij. Dan zegt de rest; 'Dat is een goed idee. Dat wel en dat niet.' Dan proberen we daar ook studieverenigingen aan te linken zodat je ook weer het publiek erbij betrekt. Dan kun je de mensen van die studievereniging uitnodigen om te komen.'
155
T: 'Gaat het goed met jullie? Krijgen jullie nieuwe mensen of is dat moeilijk?'
E: 'Nou, ik denk dat we met dit jaar met een grotere groep zijn dan vorig jaar. Gisteren waren we met negen man en vrouw.' T: 'Dat is het UMP waar je het nu over hebt?'
E: 'Daar vroeg je toch ook om?'
T: 'Ja, maar je zei ook de Akku, gewoon UMP dus.'
160
E: 'Akku heb ik eerlijk gezegd niets mee, het heeft niets met duurzaamheid te maken. Het is gewoon een onderdeel van de Akku. Met negen man dus en ik denk dat dat ook prima is. Anders wordt het onoverzichtelijk, tenzij je zegt; 'We gaan met deel commissies werken en deelprojecten'. Ik denk dat het op zich wel prima is om een soort kerngroep te hebben die organiseren. Als je maar genoeg mensen hebt die geïnteresseerd zijn om naar de activiteiten te komen. Dat is ook al een manier van laten zien dat je een affiniteit heb met duurzaamheid.'
165
T: 'En is dat zo?'
E: 'Dat wilde ik dus noemen. Die groentepaketten worden heel veel afgehaald. Op gegeven moment heb ik vorig jaar genoemd dat we dat zouden kunnen gaan uitbreiden en The Sound of Science was ook een groot succes als je ziet hoeveel reacties erop komen. In de groene week hadden we een duurzaam diner en we hadden gerekend op maximaal dertig menen en ik geloof dat er vijftig kwamen. In ieder geval dat er een enorme proportie meer mensen was. Daar waren we enorm om
170
verbaasd en verrast ook. Daar blijkt toch wel uit dat het toch wel gewaardeerd wordt.' T: 'Bij je eigen opleiding, speelde daar ook nog duurzaamheid een rol, zoals je studiekeuze?'
E: 'Nee, ik heb gegeven moment wel overwogen om in plaats van antropologie ontwikkelingsstudies te gaan doen, maar dat heeft meer te maken met ontwikkeling en duurzaamheid in ontwikkelingslanden. Dat is iets wat mij wel aanspreekt.' T: 'En in je vrije tijd? We hebben het al gehad over reizen en vliegen, maar bijvoorbeeld je hobby's, is daar nog iets waar
175
duurzaamheid een rol speelt?'
E: 'Ja, bij koken. Koken is de grootste hobby van mij.' T: 'En dan biologisch?'
E: 'Ja. In principe wel. Ik probeer wel bij de Albert Heijn biologische producten te halen of af en toe bij de biologische winkel, maar wat ik net al noemde, is ook weer een afweging, want ik houd van buitenlands eten.'
180
T: 'Je woont met een huisgenoot. Hebben jullie ook iets met duurzaamheid, bijvoorbeeld dat jij dan biologisch kookt?' E: 'Niet echt. Het komt terloops wel eens ter sprake.'