4 SYSTEMEN VOOR FINANCIEEL MANAGEMENT EU 2003–2005
4.1 Planning en uitvoering begroting .1 Beleidsterreinen en directoraten-generaal
Het grootste deel van de begroting van de EU betreft uitgaven voor activiteiten die worden uitgevoerd door de DG’s van de Europese Commissie, in gedeeld beheer of op gecentraliseerde wijze.
Overzicht 4 laat zien welke DG’s betrokken zijn bij de uitvoering bij het beleid uit de verschillende hoofdstukken van de EU-begroting. De overige diensten worden hier buiten beschouwing gelaten.
Overzicht 4. Geraamde uitgaven en aantal vaste personeelsleden per DG van de Europese Commissie in 2004–2005
Begrotingshoofdstuk Directoraat-generaal 2004 2005
Kredieten
(mln euro) Personeel
Kredieten
(mln euro) Personeel Gemeenschappelijk landbouwbeleid Landbouw en plattelandsontwikkeling 50 460 1 125 53 186 1 243
Structuele acties Landbouw en plattelandsontwikkeling idem idem idem idem
Regionaal beleid 26 785 646 27 295 692
Werkgelegenheid en sociale zaken 10 839 808 11 428 909
Visserij 931 321 1 020 366
Intern beleid Energie en vervoer 1 346 1 077 1 416 1 161
Milieu 320 634 326 694
Onderzoek door derden 3 215 1 725 3 308 1 779
Onderwijs & cultuur 951 713 944 661
Ondernemingen 306 944 381 1 045
Mededinging 81 766 89 867
Informatiemaatschappij 1 179 1 068 1 375 1 146
Interne markt 68 535 74 584
Eigen onderzoek 306 2 400 366 2 655
Gezondheid en consumentenbescherming 469 860 481 946
Externe maatregelen Buitenlandse betrekkingen 3 526 2 404 3 333 2 734
Ontwikkeling en relaties met ACS-landen 1 176 1 446 1 231 1 943
Humanitaire hulp 507 167 644 176
22De in dit hoofdstuk gehanteerde indicatoren verwijzen naar onderwerpen waarover de Algemene Rekenkamer vanuit het perspectief van de nationale rekenkamer van een EU-lidstaat transparante informatievoorziening zou willen zien.
Begrotingshoofdstuk Directoraat-generaal 2004 2005 Kredieten
(mln euro) Personeel
Kredieten
(mln euro) Personeel
Pretoetreding Uitbreiding 1 284 310 2 003 570
Eigen middelen Begroting1 – – 1 370 657
Belastingen en douane-unie 106 502 121 564
Overige Economische en financiële zaken 475 532 400 538
Justitie en binnenlandse zaken/Ruimte voor vrijheid, veiligheid en
rechtvaardig-heid 507 376 600 443
Bron: Financieel verslag Europese Unie 2004 en 2005. De bedragen zijn de aan de DG’s ter beschikking gestelde kredieten.
1Het Financieel Verslag van de Europese Unie van 2004 bevatte geen gegevens over het directoraat-generaal Begroting.
Het overzicht laat zien dat tussen 2004 en 2005 bij vrijwel alle DG’s zowel de ter beschikking gestelde kredieten als het aantal medewerkers opnieuw23zijn gegroeid. Alleen bij het DG Onderwijs en Cultuur was sprake van een (kleine) achteruitgang in kredieten en personeel.
De groei van het DG Uitbreiding tussen 2004 en 2005 valt op: de kredieten stegen met ruim 55% en het aantal medewerkers met ruim 80%. Dit terwijl tussen 2003 en 2004 de kredieten en het aantal personeelsleden juist sterk teruggebracht waren.
4.1.2 Resultaten planning en uitvoering begroting
Centrale documenten in de begrotings- en beleidscyclus van de DG’s van de Europese Commissie zijn het jaarlijkse managementplan en het jaarlijkse activiteitenverslag. Wij zijn nagegaan of deze documenten over 2005 openbaar beschikbaar zijn, en of er aandacht in wordt besteed aan een aantal onderwerpen die relevant zijn voor financieel management, zoals strategische doelen (worden deze expliciet beschreven in de managementplannen?), activiteitengestuurd management24(is hierover informatie opgenomen in de activiteitenverslagen?), de opstelling en uitvoering van de begroting (is duidelijk hoeveel capaciteit zoals perso-neel en tijd daarvoor is ingezet?). We hebben de uitkomsten vergeleken met die over de voorgaande jaren.
Overzicht 5. Planning en uitvoering begroting 2003–2005*
Onderdeel Indicatoren Informatie in
2003?
Waarde 2003 Informatie in 2004?
Waarde 2004 Informatie in 2005?
23Ook tussen 2003 en 2004 was er sprake van groei bij de meeste directoraten-generaal; zie EU-trendrapport 2006; § 4.1.1.
24Voor nadere informatie over
activiteiten-Onderdeel Indicatoren Informatie in 2003?
Waarde 2003 Informatie in 2004?
Waarde 2004 Informatie in 2005?
Ja Alle Ja Alle Ja Alle
Aandacht voor
* De resultaten per directoraat-generaal en/of dienst voor deze en volgende tabellen van dit hoofdstuk zijn opgenomen in bijlage 3.
** Bron: JMP’s van beleidsDG’s Landbouw, Regio, Werkgelegenheid, Visserij, Onderwijs en Cultuur, Milieu, Transport en Energie, Onderzoek, alsmede het DG begroting, het Secretariaat-Generaal, de Interne Auditdienst (IAS) en het Europees antifraudebureau (OLAF).
*** Bron: Activiteitenverslagen 2003–2005 van acht beleidsDG’s (Landbouw, Regionaal beleid, Werkgelegenheid, Visserij, Onderwijs en Cultuur, Milieu, Transport en Energie, Onderzoek) en Report on budgetary and financial management 2003, 2004 en 2005.
Jaarlijks managementplan
De DG’s voeren de begroting voor hun eigen beleidsterrein uit. Alvorens dat te doen stellen ze een jaarlijks werkprogramma op, het jaarlijks managementplan.25
In 2005 waren de managementplannen van negen van de onderzochte twaalf DG’s en diensten openbaar: van Landbouw, Regio, Werkgelegen-heid, Visserij, Onderwijs en Cultuur, Milieu, Transport en Energie, Onderzoek, alsmede het DG begroting. Ter vergelijking: in 2003 en 2004 waren minder dan de helft van de managementplannen van de onder-zochte twaalf DG’s en diensten openbaar.
Een belangrijk aspect van de managementplannen in het kader van het activiteitengestuurd management is dat ze de strategische en specifieke beleidsdoelen van het DG weergeven. Op die manier wil de Europese Commissie de kwaliteit van de (resultaten van de) werkzaamheden van de DG’s beter zichtbaar maken.
In alle openbaar gepubliceerde managementplannen waren de strate-gische en specifieke beleidsdoelen beschreven. De jaarlijkse manage-mentplannen van de onderzochte DG’s geven ten opzichte van voor-gaande jaren een verbetering te zien van de beschrijving van de bij de activiteiten behorende doelstellingen, output-, outcome- en impactindica-toren.
Jaarlijks activiteitenverslag
Alle jaarlijkse activiteitenverslagen over 2005 zijn openbaar gemaakt. Aan het activiteitengestuurd management van de Europese Commissie werd in 2005 inhoud gegeven door de belangrijkste beleids- en implementatie-resultaten die zijn bereikt, te presenteren in overeenstemming met de jaarlijkse managementplannen en -procedures, geordend naar de activiteitengestuurde begrotingslijnen. In 2003 en 2004 was dit nog maar bij een deel van DG’s en diensten het geval.
Het activiteitenverslag van DG Regio behandelt met name het beheer van
25De overige DG’s en diensten hebben hun jaarlijks managementplan niet openbaar gemaakt. «Openbaar» betekent in dit verband dat de stukken voor iedereen beschikbaar zijn, bijvoorbeeld via een algemeen toegankelijke website. Relevante informatie over de doelen van het beleid van alle directoraten-generaal is opgenomen in «Preliminary Draft General Budget of the European Commission of the Financial Year 2007», Working Document Part II, Activity Statements, Financial Statements and Human Resources, mei 2007.
de financiële middelen. Het geeft daarmee een enigszins onevenwichtige indruk van de activiteiten van het DG.
De meeste beleidsDG’s geven in hun activiteitenverslag over 2005 aan welk percentage van hun capaciteit is besteed aan de uitvoering van de begroting, dat wil zeggen de uitvoering van hun beleid. Dit percentage – met een sterke variatie tussen de DG’s – is rondom de 66% gestabiliseerd.
Ook geven de meeste beleidsDG’s aan welk percentage van hun budget in 2005 is uitgeput gedurende het begrotingsjaar. Dit percentage, dat tussen 2003 en 2004 afnam, is in 2005 weer gegroeid.
4.2 Maatregelen van controle door Europese Commissie