Tot saligheydts vermeeren, vvat dienter toe ghedaen? Ghelooft, en houdtse in eeren: en vviltse vvel ontfaen.
+
Ghelooue der H. Sacramenten. +
DRij saecken principalijck werden van ons vereyscht, de heylighe Sacramenten aengaende. Ten 1. dat wy vastelijck gheloouen, dat die van Christo t'onser saligheydt inghestelt zijn: ende tot sulcks, gratie en cracht in haer seluen besluyten:
+
Eere der seluer.
die sy ons gheuen ende uytdeylen+
als wy die wel ghebruycken. Ten 2. zijn wy schuldigh die te eeren, elck naer sijnen eysch en weerdigheydt. Ende dat met
+
Exod.30. Isa.52.
reden: want,+
wast van noode de vaten des ouden Testaments met suyuere handen, ende met veurgaende heylighmaeckinghe oft suyueringhe te aenraecken: hoe vele te meer zijn wy dese vaten alle reuerentie ende eer schuldigh? Namentlijck en bouen al het hoogh-weerdigh H. Sacrament des autaers. Want dat is den auteur ende instelder der H. Sacramenten, Christus selue. Ende daerom dit H. Sacrament alleen, wy met Goddelijcke eere ende dienst aenbidden. Niet alleen als wyt ontfanghen willen, oft misse hooren: maer oock t'zij dattet inde kercke is rustende, t'zij datment in processien oft oock totten siecken is draghende.
Ende daerom, die wat verstaen, die onderscheyden oock, alsmen t'heyligh Sacrament des Autaers, oft maer de H. Olie totten siecken draeght. Want al ist datmen de H. Olie, als dienende tot het Sacrament des Olyssels, eere schuldigh is: nochtans ist groot verschil, vande eere die wy het H. Sacrament des Outaers bewijsen moeten: t'welck Christus selue is (soo wy gheseyt hebben) ende deur sulcks onsen Heer onsen Godt. Dat is oock de reden, dat het H. Sacrament des Autaers, als het weerdighste van allen, dien naem Sacrament int besunder is toecomende. Soo datmen altijdts t'heyligh Sacrament des Autaers verstaet, alsmen alleenlijck het H. Sacrament seght oft noemt: als het excellenste van alle daer by verstaende.
+
Het ghebruyck der H. Sacramenten.
+
Het 3. dat van ons vereyscht wordt de H. Sacramenten aengaende, is, dat wy de selue wel ontfanghen, gebruycken, ende te wercke stellen moeten: elck volghende sijnen roep ende staet. Ende men magh wel metter waerheydt segghen, dat int behoorlijck ghebruyck der H. Sacramenten, de meeste eere der seluer gheleghen is, diemen die moght aendoen. Ghelijck het de meeste eere is, in danck te nemen, ende behoorlijck te ghebruycken, de gauen die ons iemandt is gheuende. Soo dattet met recht veur oneere gherekent wordt, ende qualijck af ghenomen, alsmen die niet en ontfanght, als oft mense verachte: al
t.o.62
LEGITIMVS SS. SACRAMENTORVM VSVS. 22.
Quâ mihi fas, tantos illinc excerpere fructus? Crede: Cole: et castus caelestibus Vtere donis.
Tot salicheyts vermeeren, Wat dientter toe ghedaen? Ghelooft: en houdtse in eeren, en wiltse wel ontfaen.
Que conuient il faire, Pour a tel mystere, Bien nous apprester? Foy, et reuerence, Pure conscientie, S'y doibt apporter.
63
waert oock datmen die gauen, met woorden ende uytwendighe ceremonien, groote eere en danckbaerheydt scheen te bewijsen.
Daerom, de H. Sacramenten te eeren ende niet te ghebruycken, dat betuyght cleyne danckbaerheydt: ende en sal ons niet met allen baten. Want sy niet inghestelt en zijn, uytter eerste meyninghe ende intentie Christi, om van ons gheeert te worden: maer om in tijde en in stonden, behoorlijck te werck ghestelt te werden, elck naer sijnen eysch, ende onser behoefte. Men moet de H. Sacramenten oock eeren, om dat syt weerdigh zijn, ende wy schuldigh sulcks te doen.
+
Selden te biecht en ten H. Sacramente gaen, is te misprijsen.
Daer uyt moghen sy verstaen, oft sy wel en wijselijck doen, die+
soo selden te biechte ende ten H. Sacramenten gaen: iae wel altijdts uyt-stellen souden, ende oock t'eenemael deruen: ende dat uyt grooter reuerentie en weerdigheydt, soo sy segghen. Het soude wat schijnen te wesen, waert saecke dat se Christus daerom ingestelt hadde, om soo te eeren, datmense uyt reuerentie in haer vrede laeten soude, sonder die te ghebruycken. Maer, wel wetende dat sijn veurnemen en wille gheweest is, dat wy die te wercke stellen: ghelijck int ghebruyck der medicijnen, d'intentie des medicijns volbraght wordt, ende de welvaert der siecken gheleghen is, niet int aensien, wel bewaeren, ende prijsen, maer int ghebruycken der seluer: Soo moeten wy ons meer gheneyght vinden, ende meer verweeken, tot een danckelijck ende ootmoedigh ghenieten der H. Sacramenten, dan tot een deruen en laeten: al waert oock onder t'decksel en schijn van meerder eerweerdigheydt. Want, ghelijck daer vant Manna
+ Psal.77
gheschreuen staet: Godt heeft de deuren+
des hemels open ghedaen: ende hy heeft hun hemels-broodt gheregent. Niet alleen om daer van met een verwonderen ende teeckenen van schrickelijcke weerdigheydt te roepen, d'een totten anderen, soo sy deden: Man hu? Quid est hoc? Wat is dat? noch oock alleen om int tabernakel ende in de arcke in een gouden cruycke te bewaeren: maer, ad manducandum: om te eten. Soo heeft oock onsen Heere, ons sy seluen als het waerachtigh Manna ende broodt der engelen ghegeuen, als alle H. Sacramenten: niet om die met een verwonderen te aensien, ende oock hooghelijck te eeren: maer om de selue te nutten, ende te
+
Siet hier van int xvij. ende int xxxvj. Capittel.
ghebruycken: soo hy in vele clare manieren gheleert ende bewesen+
heeft.
Ghebedt om de H. Sacramenten wel te ghebruycken.
O Aldersaechtmoedighste Iesu, onser sielen Samaritaen, gheeft ons gratie, om uwe H. Sacramenten vastelijck te gheloouen, behoorlijck te eeren, ende salighlijck te ghebrucken; want in die, onse hope, saligheydt, en leuen gheleghen is. Amen.
64