Zommige onderzoekingen op het geen voorschreven is, nopende de Giganten of Reusen.
TO T bewys van het geen voorzeyd is, vinden wy, Gen. 6, dat Godt, ziende dat de boosheyd der menschen veel was op de aerde, en dat alle gedagten des herten ten allen tyde tot kwaed genegen waeren, berouw kreeg dat hy den mensch op de aerde gemakt had. Uyt welke woorden klaerlyk te verstaen is de groote boosheyd der menschen voor de diluvie, want Godt sprak die eer hy den watervloed overzond. Nopende de reuzen die 'er alsdan waeren, zegt ook de schrifture ter zelve plaets aldus:
en daer waeren in die tyden reuzen op de aerde, want naer dat de kinderen Gods hun verzaemd hadden met de dogteren der menschen, en kinderen voordbragten, zoo wierden het geweldige in de weireld en vermaerde mannen, waer uyt dat 'er reuzen op de weireld geweest hebben in verscheyde tyden. Hier van maekt het heylig
schrift gewag in vele plaetsen, alsook heydensche en christelyke schryvers. Baruch zegt in het 3 kap., daér hebben reuzen genoemd geweest, groot van gesteltenis en
geleerd ten stryde. Isaïas 26 staet, de reuzen zullen niet weder opstaen; Ibid. 14, het land der reuzen zult gy nederwerpen; Jesus Syrach Eccl. 16, de oude reuzen hebben voor hunne zonden niet gebeden, waerom zy verdorven zyn, betrouwende in hunne eygene kragten: daerom heeft Godt hunne pelgrimagie niet gespaert, maer hy sloeg en versmaede die, om de hooveêrdigheyd huns woord, hun-lieden niet ontfermende;
en Sap. 9, de hooveêrdige reuzen vergingen van den beginne. Van den reuze Goliath, dien vermeten philistyn, leest menIReg. 17. Den heyligen bybel maekt ook zonderling
gewag van zes
geslagten der reuzen, als Raphaïm, Enakim, Karnaïm, Susim, Enim en Somim.
Plutarchus schryft, dat 'er op zekeren tyd in Maurinien, by Sertorio, een graf geopend
wierd, in het welk men een menschelyk lichaem vond dat 9 cubitus lang was. Het zelve bevestigd Strabo. Ook verhaeld Plinius, dat 'er op eenen anderen tyd oorlog wezende in Creten, aldaer door de overvloedigheyd der wateren of vloeden-kragt, zonder aerdbeving, zeer diep in den grond gevonden wierd een dood romp van 34 cubitus lang, het welk nog veel langer moest geweest hebben, aengezien 'er stukken afgevoerd waeren. Lucius Flaccus, roomschen legaet, en Metellus, reysden
derrewaerds om deze zeldzaemheyd te zien.
Den gemelden Plinius schryft voorders, in zyn 29 boek, kap. 16, dat 'er in het zelve Creten, onder eenen berg die door de aerdbeving gescheurd was, ontdekt wierd een staende lichaem van 56 cubitus lang, het welk zommige zeyden te wezen het lichaem van Oriënis, andere dat van Orionis. Hy voegd 'er by dat hy daer van gezien heeft eenen bak- of hoofd-tand, uyt den welken ten minsten tien van onze tanden hadden konnen gemaekt worden. Wat Bocatius, Fulgosus, Albertus Magnus en andere daer van zeggen, kan men in hunne werken naerzien. Den geleerden Philo heeft daer van een bezonder boekwerk opgesteld.
Aengaende de arke van Noë, zegt het heylig schrift, Gen. 6, dat zy 300 cubitus lang, 50 wyd en 30 hoog was. Hier op schryft Babanus, dat den cubitus alsdan negen voeten was, daer hy nu maer eenen voet en half is. Diesvolgens zoude dit schip 2,700 voeten lang geweest hebben, het welk een overgroot werk zoude geweest hebben, want mids Noë eenen reuze was, meynen zommige dat zynen cubitus zoo lang geweest is.
Het schynd dat de digters ook wetenschap gehad hebben van de diluvie, het welk by Ovidius blykt in het 1 boek van zyne herscheppingen, alwaer hy zegt: als de reuzen
den hemel wilden bestormen,
en bergen op bergen (dat is, den eenen last van zonden altyd op den anderen) stelden, stortte Jupiter, den oppersten god, zoo veel water op hunlieden dat zy alle verdronken.
Ja die beestelyke en wilde volkeren, Tuppin Imbas genoemd, daer Hans van Staden van schryft, belyden dat 'er eens een groot water geweest is in het welk alle hunne voorouders verdronken zyn, uytgenomen zommige die in een Naeker (dat is een schip aldus genoemd) de dood ontkomen zyn, en eenige op hooge boomen. Dog den bybel (die te gelooven is) zegt dat zy alle vergingen, uytgezonderd de gene die in de arke van Noë waeren, Gen. 7. Of ten waer dat men daer op andere uytleggingen wilde toepassen, die niet wel treffen zouden.
Zommige meynen dat 'er op eenen en den zelven tyd nog noyt zoo veel volk op de weireld geweest heeft als voor den zondvloed, van welk gevoelen Aventunis ook is. Met de diluvie is geëyndigd den eersten ouderdom of eeuw der weireld, die geduerd heeft tot dat Noë uyt de arke kwam, Volgens dat Joannes Carion schryft, was hy een geheel jaer in de arke, want daer verliepen meer dan zes maenden eer dat de wateren gevallen of afgeloopen waeren, naer dat de arke was blyven staen op de hooge bergen van Armenien, en den overigen tyd bleef hy daer nog in ter oorzaek dat de aerde nog zeer week, vol water, moeras en slyk was.
Men geeft aen de bergen van Armenien, daer de arke op bleef rusten, veel verscheyde naemen, als die van Aratat, Egressorium, Baris, Ceranneï, en meer andere. Zy zyn uytnemende hoog, styl en verre strekkende. Zy worden Ceranneï genoemd ten opzigte van hunne hoogde, en om dat het op de zelve geduerig weêrlicht, want het grieksch woord Cerannos beteekend in het nederduydsch blixem. Volgens
Isidorus, beginnen deze bergen tusschen Armenien en Hiberiam, en strekken van
aen de poorten Caspis tot aen de Fonteyne alwaer de paradyssche rivier Tigris haeren oorsprong neemd.