8. Vaginale praktijken en abortus op Curaçao
9.5 Vaginale hygiëne
Gedurende mijn onderzoek heb ik mij ook gericht op de vaginale praktijken van Curaçaose vrouwen. Dit zijn handelingen die zij uitvoeren om hun vagina op medisch en hygiënisch gebied te verzorgen en klaar te maken voor seksueel contact. Curaçaose vrouwen betitelen afscheiding of menstruatiebloed als “vies” of “onhygiënisch” en gebruiken daarom allerlei producten om hun vagina schoon te houden. Onder deze producten vallen vaginale douches, desinfecterende vloeistoffen en schoonmaakmiddelen van de merken Lysol, Savlon en Dettol.
Deze producten kunnen echter een gevaar voor hun seksuele gezondheid vormen, aangezien vele hiervan het beschermingsmechanisme van de vagina aantasten. Hierdoor worden
vrouwen vatbaarder voor besmetting met SOA’s of HIV/AIDS. Ook maken vrouwen gebruik van natuurlijke producten, waaronder baden met extracten van het kruid basora pretu om hun vagina en baarmoeder te reinigen.
9.6 Abortus
Aan basora pretu wordt tevens de kracht toegekend een abortus op te wekken. Naar schatting zijn er ieder jaar evenveel abortussen als geboortes op Curaçao. Het grote aantal abortussen is een indicatie van het feit dat zelfs indien vrouwen geen kinderen willen krijgen, er geen of onjuist gebruik van een condoom wordt gemaakt.
Ondanks dat abortus officieel illegaal is, wordt een groot deel van de zwangerschappen afgebroken door een huisarts. Dit wordt gedoogd door de overheid. Mede vanwege de hoge kosten van een abortus bij de huisarts, is er echter een groot aantal vrouwen dat zelf een abortus probeert op te wekken. Huismiddelen die hiervoor aanbevolen worden zijn het drinken van thee getrokken van het kruid basora pretu of warme Guiness Stout. De werkzaamheid van deze middelen is twijfelachtig en dient verder onderzocht te worden.
Daarnaast zijn er op de markt in Punda ook illegale medicijnen te verkrijgen waarmee een abortus opgewekt kan worden. De inname van deze medicijnen is niet zonder risico, zo kan een te grote bloeding een levensgevaarlijke situatie veroorzaken. Verder is het voor veel vrouwen moeilijk in te schatten of ze na een eigenhandige poging om de zwangerschap af te breken daadwerkelijk de vrucht zijn verloren.
9.5 Nawoord
Door deze studie heb ik een bijdrage willen leveren aan de kennis over de beleving van seksualiteit en de daaraan gerelateerde gezondheidsproblemen in de Curaçaose samenleving.
Tevens wilde ik een beeld schetsen van de levensomstandigheden zoals die voor veel vrouwen op Curaçao zijn. Een leven waarin hard gewerkt moet worden en waar veel creativiteit aan de dag moet worden gelegd om de spreekwoordelijke eindjes aan elkaar te knopen. Het thema seksualiteit gaf mij de mogelijkheid dit beeld te schetsen. Het fungeert immers als een kapstok waaraan vele aspecten uit het dagelijks leven opgehangen kunnen worden; familie, liefde, armoede en gezondheid.
Literatuurlijst
Alberts, T. (1992)
Je lust en je leven: een inventariserend onderzoek naar relatievorming, seksueel gedrag en de preventie van AIDS op Curaçao. Nationale Aidscommissie van de Nederlandse Antillen; Geneeskundige – en Gezondheidsdienst, Curaçao
Altman, D. (1999)
Globalization, political economy, and HIV/AIDS. In: Theory and Society, 28 (4): 559-584
Andel, T. van (2007)
‘Wasi ondrosei’: het gebruik van vaginale stoombaden in Suriname. Nationaal Herbarium Nederland & Universiteit Utrecht
Andel, T. van & Korte, S. de & Koopmans, D. & Behari-Ramdas, B. et. al. (2008) Dry sex in Suriname. In: Journal of Etnhopharmacology. 116 84-88 Barnett, T. & Whiteside, A. (2006)
AIDS in the twenty-first century. Disease and Globalization Hampsire Blanc, A. (2001)
The effect of power in sexual relationships on sexual and reproductive health: an examination of the evidence. In: Studies of Family Planning 32 (3): 189- 213 Boermsa, A.A. & Meyboom-de Jong, B. (2008)
Goede uitkomsten van vroege medicamenteuze zwangerschapsafbreking in een huisartspraktijk op Curaçao. In: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 152 (9):
504-508 Bos, R.P. (2008)
Antillianen, crimineel of gewoon anders? Een verkenning van de Antilliaanse (straat) cultuur Zutphen
Botman, M. & Sanches, P. (2008)
Van Punta Woi en Johannes de Doper tot Boegroe ing gi mi! Seksualiteit en erotiek in Suriname. In:OSO, Tijdschrift voor Surinamistiek en het Caraïbisch gebied 27 (1): 1-10
Braunstein, S. & Van de Wijgert, J. (2003)
Critical issues in reproductive health. Cultural norms and behavior regarding vaginal lubrication during sex: Implications for the acceptability of vaginal microbicides for the prevention of HIV/STIs. The Population Counsel, New York
Buschkens, W.F.L. (1973)
Het familiesysteem der Volkscreolen van Paramaribo Rijksuniversiteit Leiden Chant, S. & Craske, N. (2003)
Gender in Latin America Rutgers University Press, New Brunswick, New Jersey Cáceres, C. F. (2002)
HIV among gay and other men who have sex with men in Latin America and the Caribbean: a hidden epidemic? In: AIDS 16: S23-S33
Cohen, J. & Roberts, L. (2006)
HIV/AIDS: Latin America & Caribbean In: Science 313: 467-490 Cynthia S. & Tsai & Shepherd, B.E. & Vermund, S.H. (2009)
Does douching increase risk for sexually transmitted infections? A prospective study in high-risk adolescents In: American Journal of Obstetrics and Gynaecology 200 (1):
38.e1-38.e8 Diaz, A.M. (2009)
ARV Prices in the Netherlands Antilles. Challenges to get access to affordable
treatment. Dokters van de Wereld & Koninklijk Instituut voor de Tropen, Nederland.
Dijke, A. & Terpstra, L. (1987)
Je kunt maar beter bij je moeder blijven. Ongehuwde vrouwen met kinderen op Curaçao KITLV, Leiden
Dijke, A. van, & Hulst, H. van, & Terpstra, L. (1990) Mama Soltera Warray, Den Haag
Distelbrink, M. (2000)
Opvoeden zonder man. Opvoeding en ontwikkeling in Creools-Surinaams een-en tweeoudergezinnen in Nederland Van Gorcum & Comp, Assen
Desmangles L., Glazier S., & Murphy, J. (2003)
Religion in the Caribbean. In: Understanding the contemporary Caribbean 2003, 263:304
Faas, L. & Fransisca, L. (2000)
HIV/SOA en het Clandestiene prostitutie circuit op Curaçao; aanbevelingen tot gerichte diagnose, behandeling en preventie. Fundashon Contrasida Caribbean en Bureau Bestrijding Besmettelijke Ziekten GGD. Curaçao [Unpublished Report]
Faas, L.& Borland, R.& Marshall, D. & McLean, R. & Schroen, M. & Smit, M. & Valerio, T.
(2004)
Final Report – HIV/AIDS and mobile populations in the Caribbean: A baseline assessment. International Organization for Migration (IOM) Santo Domingo, Dominicaanse Republiek
Farmer, P. & Lindenbaum, S. & Delvicchio Good, L. (1993)
Women, Poverty and AIDS: an Introduction In: Culture, medicine and psychiatry 17 (4): 387-397
Fisher, J. (1993)
Out of the shadows: Women, resistance and Politics in South America Latin America Bureau, Londen.
Frazier, E. F. (1939)
The Negro Family in the United States. Chicago, University Press.
Gonzalez, N. L. (1984)
Rethinking the consanguineal household and matrifocality. In: Ethnology 23 (1): 1-12
Halperin, T. (1999)
Dry sex practices and HIV infection in the Dominican Republic and Haïti. In: Sexually Transmitted Infections 75 (6): 445-446
Hirsch, J. & Higgins, J. & Bentley, M. & Constance, N. (2002)
The social constructions of sexuality: Marital infidelity and sexually transmitted disease–HIV risk in a Mexican migrant community American Journal of Public Health 92 (8): 1227-1237
Jansen, J. (2008)
Machismo In: Antillianen, crimineel of gewoon anders? Een verkenning van de Antilliaanse straatcultuur Zutphen
Janssen, M.L.P.C. (2007)
De reizende sekswerkers: Latijns-Amerikaanse vrouwen in de Europese prostitutie.
Het Spinhuis, Apeldoorn.
Jewkes, R.K. & Levin, J.B. & Pennkekana,, L.A. (2002)
Gender inequalities, intimate partner violence and HIV preventive practices: findings of a South African cross-sectional study. In: Social Science and Medicine 56 (1): 125-134
Kempadoo, K. (2004)
Sexing the Caribbean. gender, race, and sexual labour. Routledge, New York and London.
Kocken, P. & Van Dorst, A. & Schaalma, H. (2006)
The relevance of cultural factors in predicting condom-use intentions among
immigrants from the Netherlands Antilles Health Education Research 21 (2): 230-238 Lewis, O. (1959)
Five Families. An intimate and objective revelation of family life in Mexico today- a dramatic study of the culture of poverty The new American library – New York &
Toronto Lier, van R. (1977)
Samenlevingen in een grensgebied. Een sociaalhistorische studie van Suriname, Amsterdam: S. Emmering
Maharaj, P. & Cleland, J. (2004)
Condom use within marital and cohabiting partnerships in Kwazulu-Natal, South Africa.
Studies in Family Planning, 35: 166-124 Malwade Basu, A. (1999)
Poverty and AIDS. The vicious circle. In: Population and poverty in the developing world, Oxford, 144-160
Parker, R. (1999)
Within four walls: Brazilian sexual culture and HIV/AIDS. In: Culture, society and sexuality: a reader. Londen, 253-266
Parker, R. (2001)
Sexuality, culture, and power in HIV/AIDS research. In: Annual Review of Anthropology 30: 163-179
Pivnick, A. (1993)
HIV infection and the meaning of condoms. In: Culture, Medicine and Psychiatry 17 (4): 431-453
Pulerwitz, J. & Gortmaker, S. L. & DeJong, W. (2000)
Measuring Sexual Relationship Power in HIV/STD Research In: Sex Roles 42 (7/8):
637 - 660
Pulerwitz, J. & Izazola-Licea, J., Gortmaker, S. L. (2001)
Extrarelational sex among Mexican men and their partners’ risk of HIV and
other sexually transmitted diseases American Journal of Public Health 91 (10):1650-1653
Rao Gupta, G. (2000)
Gender, sexuality and HIV/AIDS: The what, the why and the how. Plenary address at the XIIIth International AIDS Conference, Durban, South Africa
Ramdas, A. (1988)
De strijd van de dansers, biografische vertellingen uit Curaçao. Amsterdam Ridder, M. & Hof, Van ’t M. (2008)
Sex work at Curacao – Assessment report. SOA AIDS Nederland, Dokters van de Wereld
Römer, R.A. (2008)
Cultureel mozaïek van de Nederlandse Antillen Rowley, M. (2002)
Reconceptualizing voice: The role of matrifocality in shaping theories and
Caribbean voices. In: Gendered realities: Essays in Caribbean feminist thought. 22-43 San, van M. (1998)
Stelen en steken. Delinquent gedrag van Curaçaose jongens in Nederland.
Amsterdam
Scheper-Hughes, N. (1994)
An essay: AIDS and the social body Social Science Med. 39 (7): 991-1003 Schoepf, B.G. (1995)
Culture, sex research and AIDS prevention in Africa In: Culture and sexual risk.
Anthropological perspectives on AIDS Smith, R.T. 1996a (1973)
The matrifocal family. In: The matrifocal family: power, pluralism and politics. New York, Routledge
Smith, R.T. 1996 (1957)
The family in the Caribbean. In Barrow, Christine (Ed.) 1996: Family in the Caribbean. Themes and Perspectives. Kingston: Ian Randle Publishers. S. 41-47 Tanner, N. (1974)
Matrifocality in Indonesia and Africa and among Black Americans In: Women, Culture, and Society. Stanford University Press, Stanford.
Terborg, J. (2002)
Liefde en conflict. Seksualiteit en gender in de afro-Surinaamse familie.
Thienen, A. (2006)
Vrouwen en HIV/AIDS, Rol en Samenleving vwz, Brussel
Tiemersma, K. (1996)
Erotiek en zonde. Seksualiteit in het Afro-Caraïbische gebied. Universiteit Utrecht, vakgroep Culturele Antropologie. O.b.v. G.J. Oostindie.
Yeboah, D. (2003)
AIDS and its causes in the Caribbean Journal of education and development in the Caribbean 7, (1&2): 59-71
Utomo, I. & Hull, T. & Widyantoro, N. & Lestari, H & Hanifah, L. & Dyah Putrani, B.
(2007)
When vagina practices threaten health and gender equity: Evidence from the 2005-2007 Yogyakarta Vagina Practices Study
Wekker, G.D. (1994)
Ik ben een gouden munt, ik ga door vele handen, maar verlies mijn waarde niet.
Subjectiviteit en seksualiteit van Creoolse volksklasse vrouwen in Paramaribo.
Feministische Uitgeverij VITA, Amsterdam.
Wekker, G.D. (2008)
Op zoek naar Surinaamse seksualiteit. Overdag scheld je me schandalig uit, maar ’s nachts wil je seksuele intimiteit. In:OSO, Tijdschrift voor Surinamistiek en het Caraïbisch gebied 27 (1): 11-27
Rapporten
Jaarrapportage 2007 van de Wet afbreking zwangerschap. Den Haag, 2008 Richtlijnen Abortus Provocatus op Curaçao, 2009
Reda Social (1999) Pobrese ban atak’é. Een sociaal-economische diagnose van de armoede op Curaçao. THELA
Websites
http://www.ph-balance.nl/feiten 21/10/09 www.flickr.com/photos/mrbill/sets/834100/
www.campoalegrexxx.com
http://www.who.int/reproductive-health/gender/sexualhealth.html#3