De dubbele seksuele moraal van Curaçao

Publieke erotiek heeft een belangrijke plaats in het leven van alledag op Curaçao. Het ligt direct onder de oppervlakte van de samenleving, in veel interactie is seksualiteit direct of indirect aanwezig. Dit komt op verschillende manieren tot uiting. De seksuele lading wordt het meest zichtbaar op feesten waar gedanst wordt. Vrouwen kleden zich uitdagend en sommige dansen laten nauwelijks aan de verbeelding over wat er in de slaapkamer zal gebeuren. Julia Terborg heeft onderzoek gedaan naar seksualiteit in de afro-Surinaamse samenleving. Ondanks de verschillen, lijkt het spel van de verleiding, zoals Julia Terborg de beleving van seksualiteit noemt, sterk op die op Curaçao. Ze beschrijft dat de openbare

danscultuur vaak gekenmerkt wordt door uitbundigheid en sensualiteit. Met erotische bekken- en billenbewegingen, coïtusstandjes imiterend, demonstreert men een vrije expressie van seksuele gevoelens (Terborg, 2002: 149). De Curaçaose danscultuur kent veel

overeenkomsten met de Surinaamse. Ook jongeren onderling zijn veel bezig met seksualiteit.

Van Dijke beschrijft zijn verbazing over het zichtbare ‘spel der verleiding’ na een bezoek aan de Nederlandse Antillen:

Op Curaçao en Aruba kom je, waar je ook naar toe gaat, mannen tegen en, een partner of niet, men speelt het spel met overgave. De Antilliaanse/Arubaanse man wordt als versierder over het algemeen zeer gewaardeerd. Niet in de laatste plaats omdat hij de vrouw waardeert en bevestigt in haar vrouwelijke identiteit. De versierder heeft oog voor de vrouw en

besteedt aandacht aan haar. Maar vrouwen waarderen de versierder evenzeer omdat hij een spel speelt waar ze plezier in hebben (Van Dijke et. al. 1990:198, citaat in Tiemersma, 1996:35).

Tijdens een bezoek aan het strand was ik getuige van een groepje pubers dat onder luid gejoel allerlei standjes uitbeeldde. Wekker schrijft over ditzelfde soort fenomeen in Suriname. Zij signaleert een pornoficatie van de samenleving, waarin het gedrag van een zekere groep jonge

vrouwen zich spiegelt aan dat van pornosterren. In globaliserend Suriname, zo beschrijft Wekker, heeft dit gedrag een stevige voet aan de grond gekregen (2008: 11). Ik denk dat dit ook van toepassing is op de Curaçaose samenleving. Tijdens een aantal interviews met professionals gaven zij aan het idee te hebben dat de Amerikaanse rap cultuur van invloed is op de seksualiteitsbeleving van Curaçaose jongeren. Veel muziek gaat over seks en

seksualiteit. Zo ook de nummers van Los Immorales, een Antilliaans – Nederlandse rapgroep in de reggeaton stijl. Een groot deel van hun nummers gaat expliciet over seks, waarbij de liedjes titels hebben als ´Wippen’, ‘Billenshake’ en ‘Gangbang’. De meesten teksten laten niets over aan de verbeelding

‘Ik wil je neuken’ – Los Immorales

Ik wil je nu, sgat ik verlang naar jou. Naar je tieten en je kont.

Sgatje kom eens horen, ik wil je doorboren.

Dushi wees niet bang om je lichaam te tonen. Ik wil je neuken..

Dushi je bent geen soldaat dus je hoeft niet te camoufleren.

Je wilt het tussen je billen dus ga maar uit je kleren.

Eerst je kutje dan je anus ben ik van plan te bezeren.

Sommige nummers van Los Immorales zijn wat poëtischer, zo is ‘Bijt op mijn komkommer’, volgens de rapgroep goed voor “de balansdag”.

‘Bijt op mijn komkommer’- Los Immorales Dushi nee, niet in stukjes, heel in je keel.

Mami lukt het? Komkommer met twee cherry tomaat en wat dressing op de salade.

De publiek beleefde rol van erotiek heeft ook invloed op het denken over lichaamsbeleving.

Mannen en vrouwen doen er veel moeite voor om er aantrekkelijk, mooi en uitdagend uit te zien (Terborg, 2002: 134). Dit is van belang volgens Terborg, omdat in de afro-Surinaamse cultuur het een ongeschreven regel is dat iedereen een potentiële (seks) partner is, waarbij het niet zo veel uit maakt of je nu wel of geen vaste partner hebt (Terborg, 2002: 134). Tijdens mijn onderzoek ben ik meerdere malen door mannen uitgevraagd of werden mij explicietere voorstellen gedaan. Mijn antwoord dat ik hier niet op in wilde gaan vanwege mijn vriend had meestal niet het gewenste effect. Als ik ontkennend antwoordde op de vraag of op Curaçao of thuis was, begrepen de meeste mannen niet waar het probleem lag.

Zo’n meisje als jij heeft toch niet genoeg aan één man?

In strijd met de constant aanwezige erotische lading in het openbare leven is het taboe dat heerst op seksualiteit. Op Curaçao is er duidelijk sprake van een dubbele seksuele moraal.

Wekker, maar ook Botman en Sanches, die in Suriname onderzoek hebben gedaan, noemen dit een paradox. Deze paradox bestaat enerzijds uit de onzichtbaarheid en onbespreekbaarheid van seksualiteit, waarbij de fatsoensnorm hooggehouden moet worden en anderzijds de overdreven zichtbaarheid en explicietheid van seksualiteit (Botman & Sanches, 2008: 6).

Wekker zegt over de afro-Surinaamse seksualiteit dat seksualiteit als serieus

gespreksonderwerp tussen ouders en kinderen en tussen heteropartners een psychologische no-go-area is (Wekker, 2008: 12). Ditzelfde geldt voor de Curaçaose samenleving, Alberts beschrijft dat er in Curaçao weinig openheid is over de eigen seksualiteit. Vrouwen worden beschermd opgevoed op het gebied van seksualiteit en alleen het lichamelijke aspect van een relatie tussen mannen en vrouwen is benoembaar (Alberts, 1992:6). Hierdoor is het geven van seksuele voorlichting aan kinderen voor ouders of docenten vaak een probleem. Ook Amnil Ramdas beschreef de paradox, seksualiteit is wel bespreekbaar, maar uitsluitend in

scheldwoorden. Er zijn veel woorden die op een grove manier over seksuele handelingen of geslachtskenmerken spreken.

Geslachtsdelen bijvoorbeeld kunnen niet anders worden benoemd dan met termen die als scheldwoorden te boek staan. Het beperkte aantal aanvaardbare woorden over de seksualiteit maakt dat aan verschillende gedragingen de betekenis kan worden gegeven van een seksueel verlangen: het meisje hoeft zich maar op een bepaalde manier te kleden of op een

bepaalde manier te dansen, of ze ‘wil het’, volgens de jongen (Ramdas 1988:86).

Er bestaat volgens Ramdas dus geen andere manier om over seksualiteit te praten of te

schrijven, waardoor het taboe in stand wordt gehouden. Er zijn duidelijke waarden en normen rond seksualiteit geformuleerd in de Curaçaose samenleving. Een nette vrouw heeft

uitsluitend seksueel contact met haar partner. Tijdens een groepsgesprek vertelde Angelique over one night stands die ze voorafgaande aan haar huidige relatie gehad heeft.

Ik voel me vies als ik seks heb en het gaat alleen om het plezier.

De beschrijving van Angelique dat ze zich vies voelt als ze seksueel contact heeft met een partner met wie ze geen serieuze relatie heeft opgebouwd, komt doordat ze op deze manier niet als een nette vrouw gekwalificeerd zal worden. Haar uitspraak geeft aan dat vrouwen alleen van seksueel contact met een vaste partner mogen genieten.