Romantiek en satire

Geen enkele criticus is echter geheel positief. Kakutani vindt de weergave van de reactie van New York op de aanslagen niet origineel. Ze noemt de roman tot twee keer toe clichématig: “Mr. McInerney's depiction … of the city's reaction to 9/11, is highly cliched -- a rote and vaguely mercenary recycling of observations made in hundreds of newspaper and television reports”. McInerney lijkt bovendien geen keuze te kunnen maken tussen realisme en satire: “[The Good Life, E.D.] …is at its most powerful in chronicling its characters' romantic and familial travails, and at its most ham-handed in

386 Dan Chaon, “Bright Lights, Wounded City; A somber 9/11 novel from a social satirist” The Washington

Post, 05-02-2006

387 Paul Gray, “Collateral Damage”, The New York Times, 19-02-2006

388 Yvonne Zipp, “Love and society among the ashes of Manhattan”, Christian Science Monitor, 14-02-2006

389 Gail Caldwell, “All fall down”, The Boston Globe, 12-02-2006

390 Christian Toto, “New York, post September 11”, The Washington Times , 05-02-2006

391 Michiko Kakutani, “When 9/11 Shakes Privileged Mind-Sets”, The New York Times, 31-01-2006

its attempts at social satire. Indeed the novel is a bizarre mix of the genuinely moving and the trashily facile.” Een tweede punt van kritiek is de romance. Toto vindt dat hier té veel ruimte aan wordt besteed. Dit gaat ten koste van zaken die volgens hem meer verband houden met de aanslagen: “The story gives almost zero attention to any political ramifications to the attacks, nor do the characters muster up a great deal of anger at any point. Dodging partisan patter might be a pragmatic choice, but surely topics like revenge and Middle Eastern mores would come up in nearly any social setting staged after the attacks.” Deze ontbreken echter waardoor Toto teleurgesteld is. Ook Gray vindt dat er een te groot gat zit tussen romance en aanslagen: volgens hem had McInerney tien jaar moeten wachten met het schrijven over elf september: “With a little additional time for reflection, McInerney might have conceived a more resonant fictional use of the literal horrors in Lower Manhattan.” Dan had de romance ook niet zoveel plaats ingenomen. Maar nu is er geen balans: “A yawning disparity -- ethical, moral, aesthetic: choose one or more or write in ''other'' -- exists between what Corrine and Luke talk about here and the context of their conversation.” Gray deelt deze mening: de te korte tijdsafstand is ervoor verantwoordelijk dat de roman hoofdzakelijk draait om een halfbakken romance. Het ergste is nog wel dat McInerney zo liefdevol over de personages schrijft, die volgens Gray saai zijn. Caldwell is het hiermee eens. McInerney heeft net iets teveel sympathie voor zijn protagonisten om er een satire van te maken. Ook Zipp is van mening dat de romance te veel aandacht krijgt: “At times, the prose gets so overheated that McInerney might just as well have made Luke a hot fireman and been done with it.”

Een groot gedeelte van de critici is teleurgesteld dat McInerney er geen satire van heeft gemaakt. Uit de recensies blijkt dat de critici hier wel voor open staan: zoals bij de positieve ontvangst van In The Shadow. Het is aan de andere kant de vraag in hoeverre men iedere kritische noot bij McInerney zou verexcuseren, zoals bij Spiegelman gebeurde.

In ieder geval zien de meeste critici McInerney als een geschikte “elf septemberauteur” en zijn ze teleurgesteld dat hij in plaats van een satire, een realistisch drama heeft geschreven. Chaon stelt dat de McInerney de weg kwijt is: “Honestly, it seems McInerney doesn't know what to do with this material. He skirts the complex observations and deep feelings discussed in his moving essays on 9/11. Perhaps the tragedy feels so sacrosanct, so enormous, that he has chosen not to apply the skills that are closest to his true talent, and what's left is this odd, stilted, earnestly tremulous book. But it's kind of scary. If Jay McInerney can't bring himself to write a Jay McInerney novel about New York during 9/11, then maybe Naipaul was right.”

Sommige recensenten voegen in hun bespreking enkele goede raad toe hoe je nou een goede elf septemberroman moet schrijven. Toto is van mening dat zo’n roman in ieder geval een politiek component moet bevatten. Hij vindt het idee om een romance tegenover het terrorisme te zetten op zich goed maar vindt dat er moet meer woede moet worden getoond. Bovendien wil hij de reactie zien van de “typische” New Yorker. Hij verwacht dat een gedeelte van de inwoners het idee heeft dat de aanslagen ook deels hún schuld is. Hij is nieuwsgierig hoe McInerney dat zou verbeelden. Gray is enorm teleurgesteld dat de roman hoofdzakelijk om de affaire draait. Er is volgens hem veel te weinig aandacht voor elf september zelf.

12.4 Tot slot

McInerney heeft The Good Life gepresenteerd als elf septemberroman. De aanslagen spelen echter een heel erg kleine rol in dit werk. Toch biedt de schrijver het werk aan als een elf september werk, wat als implicatie heeft dat de gehele roman, dus ook die romandelen die niet direct naar de aanslagen verwijzen, betrekking heeft op 9/11. Dat hij ervoor kiest om de aanslagen naar de achtergrond te laten verdwijnen om alle aandacht te vestigen op een romance, stuit veel critici tegen de borst. Een elf septemberwerk moet over 9/11 zélf gaan.

Uit de reacties blijkt dat een elf septemberroman in de eerste plaats moet gaan over de ethische implicaties van de ramp. Uit de reacties blijkt eveneens dat een satire van McInerneys hand zeer welkom was geweest. Er is onvrede over de toon van de roman: hij houdt voor hen het midden tussen een satire en een realistische roman.

Het feit dat de roman volgens de kritiek realistische kenmerken heeft, zorgt voor enkele boze reacties. Realisme betekent dat er een knipoog mist, dat er een statement wordt gemaakt van hoe het werkelijk was. En men is geschokt dat McInerney zijn personages liever in een romance vervallen dan dat ze reflecteren over de ethische en of politieke implicaties van de aanslagen. Hoewel er uit de recepties van de eerdere elf septemberromans de wens om realisme, dat wil zeggen hoe het is spreekt, wil men een

bepaalde vorm van realisme zien: juist die scènes worden gewaardeerd waarin McInerney het New York van na de aanslagen uitbeeldt. Dat het grootste gedeelte van de roman over een romance gaat, suggereert dat McInerney vindt dat de aanslagen de New Yorkse elite eigenlijk niet zo heel veel uitmaken. Elf september neemt in hun denken niet zoveel ruimte in beslag, en dus ook niet in McInerneys roman, die handelt over de elite van New York. Elf september tot couleur locale reduceren en je roman dan alsnog een elf septemberroman benomen, is een statement, dat bij de kritiek niet goed valt.

Het idee leeft dat een goede elf septemberroman een correct tijdsbeeld geeft van de wereld na de aanslagen. Hier is McInerney zelf niet zo in geïnteresseerd: hij wil eerder de emotionele reacties op elf september tonen. Het gaat hem niet om het tonen van een tijdsbeeld of politieke imlicaties. De roman moet volgens hem de verwarde lezer weer de kans geven zijn emoties te (her)ontdekken, een mening die we bij Foer ook al konden tegenkomen. Hieruit blijkt de opvatting van het idee dat kunst moet helen. Hiervoor dient de romankunst, aldus McInerney, te worden omgegooid.

Maar de kritiek gaat er niet mee akkoord. Men is teleurgesteld omdat McInerney niet doet, wat ze verwacht hadden dat hij zou doen: een satire á la Fitzgerald schrijven over de aanslagen. De schrijver voldoet niet aan hun verwachtingen.

In de aanloop van de publicatie van The Good Life speelt de vraag op of fictie nog iets kan zeggen over de aanslagen. Het idee komt op, dat alleen “feiten” nog zeggingskracht hebben over 9/11. En als er dan zo nodig nog literatuur moet worden geschreven, dan het liefst niet vernieuwend. Uit de reacties komt weer het idee naar voren dat McInerney had moeten wachten met het schrijven van zijn elf septemberroman. Men verwacht dat er dan minder aandacht voor de romance was geweest. Dit is een opmerkelijk standpunt. Als er dus meer tijd over was gegaan, had McInerney wél de 9/11-roman kunnen schrijven die de critici voor ogen stond! Dus: het is een kwestie van tijdsafstand. Men kan blijkbaar niet geloven dat McInerney deze roman meent. Dat de romance nu zo’n groot aandeel heeft, lijkt eerder een ongelukje.

Teleurstelling speelt in de receptie een rol. McInerney leek zo’n veelbelovende elf septemberauteur. Hij schreef inderdaad een roman die handelt over de elite in New York na de aanslagen maar maakt er geen satire van waardoor bijna alle critici teleurgesteld zijn. Uit zowel de positieve als de negatieve reacties valt af te leiden wat volgens de critici een goede elf septemberroman zou zijn. Er zou meer aandacht moeten komen voor de ethische en politieke consequenties van de aanslagen. Men wil een beeld van de huidige Zeitgeist. Het opvallende aan de receptie van The Good Life is dat men hem niet geheel afkraakt. De roman is niet slecht maar had veel beter gekund.