Economie en toerisme
Programmanummer 3
Commissie Werk en Middelen
Portefeuille(s) Bereikbaarheid, Economie, Binnenstad en Cultuur
De missie van het programma Economie en toerisme luidt:
De gemeente Leiden staat voor een vitale en duurzame economische structuur in samenwerking met haar stadspartners en de regio.
Inleiding
De economie verandert door trends als veranderend consumentengedrag, internationalisering, verduurzaming van productie en anders werken. Hierdoor verandert en vermindert ook de vraag naar bedrijfs- en
kantoorgebouwen en winkelpanden. Daarnaast kent onze economie nu al enie jaren een periode van laagconjunctuur. Dit alles heeft effect op het economisch beleid dat de gemeente voert. Het programma Economie en Toerisme geeft daar verder vorm aan. Dit beleid richt zich op:
■ Ruimte om te ondernemen
■ Faciliteren & stimuleren van het ondernemen ■ Marketing & promotie van de stad
De gemeente wil bij het verdelen van de schaarse ruimte in de stad voldoende ruimte blijven bieden voor het ondernemen en flexibel inspelen op nieuwe trends. Versterken van het ondernemersklimaat en het aantrekken van kennisintensieve bedrijven blijft de inzet. Groei van werkgelegenheid en het aantal bedrijfsvestigingen in onder andere het Leiden Bio Science Park is van groot belang. Door het aantrekken van kennisintensieve bedrijven wordt de aantrekkelijkheid van het Bio Science Park vergroot en zal de economische spin off hiervan voor de rest van de stad eveneens toenemen. De marketing en promotie van de stad is van groot belang. Er is immers concurrentie van andere steden die zich als Kennis- en Cultuurstad profileren. Daarom is het belangrijk dat Leiden laat zien wat het als ‘Stad van Ontdekkingen’ in huis heeft bij (internationale) ondernemers, instellingen, werknemers, (potentiële) bezoekers en (toekomstige) studenten. Door het zakelijk, cultureel en toeristisch-recreatief bezoek aan Leiden te bevorderen, kan het aantal voorzieningen en evenementen van de stad in stand worden gehouden en mogelijk worden vergroot.
In 2014 is in gezamenlijkheid tussen partners afkomstig uit het Bedrijfsleven, Onderwijs & kennisinstellingen en de vijf Leidse regio gemeenten de Economische agenda Leidse regio opgesteld en vastgesteld. Daarnaast is er gestart met de uitvoering onder de naam Economie071. Het doel van de Economie071 is het leggen van een inhoudelijke basis voor een duurzame samenwerking tussen ondernemers, onderzoeks en onderwijsinstellingen en overheden, om daarmee de economische structuur, de innovatiekracht en het vestigingsklimaat van de Leidse regio te versterken en zowel nationaal als globaal meer positie te geven. In de agenda zijn 5 thema’s uitgewerkt voor de korte en de lange termijn. De hoofd-thema’s waarop acties worden uitgevoerd zijn: 1. Economische structuurversterking (beleidsterrein 3B)
3. Onderwijs & arbeidsmarkt (beleidsterrein 3B)
4. Vestigingsklimaat, ruimte en mobiliteit (beleidsterrein 3A) 5. Regiomarketing & acquisitie (beleidsterrein 3 C)
Het Programma Leiden Kennisstad is ook in het economische domein een impuls voor het samen met partners invulling geven aan de Leidse ambities om een toonaangevende kennisstad te zijn en vooral om ook als zodanig herkend te worden. Voor de economische agenda van de Leidse Regio (Economie 071) en het programma Kennisstad is door Leiden voor de komende vier jaar een budget beschikbaar gesteld van € 1 miljoen. Zie voor de verdeling het hoofdstuk Programmakosten.
In het collegeakkoord worden bij het thema "Ondernemende Stad" de volgende punten voor verdere uitwerking genoemd: verkenning versterking kernwinkelgebied, vereenvoudiging van regelgeving en procedures, versterking accountmanagement, ondersteuning in het Ondernemingshuis, kansen benutten op het gebied van bio-based economy, het zorgcluster en space en het bijdragen aan een startersgebouw voor kennisintensieve bedrijven. Op deze punten wordt nader ingegaan bij de prestaties 3A1.1 en 3B1.1. Ten opzichte van de begroting 2014 is de doelenboom van het programma Economie en Toerisme
aangepast. Door prestaties samen te voegen en abstracter te formuleren zijn minder prestaties opgenomen. Doorontwikkeling Leiden Bio Science Park is als nieuwe prestatie toegevoegd en vanuit het programma Stedelijke Ontwikkeling is de prestatie Inspanningen en programmasturing Binnenstad overgenomen.
Beleidsterrein 3A Ruimte om te ondernemen
Doelen en prestaties bij 3A Ruimte om te ondernemen
Doel Prestatie
3A1.1 Regionale en lokale beleidsontwikkeling, beleidsuitvoering en advisering 3A1 Betere ruimtelijke mogelijkheden voor bedrijven
en instellingen
3A1.2 Doorontwikkleing Leiden Bio Science Park (LBSP) 3A1.1 Regionale en lokale beleidsontwikkeling, beleidsuitvoering en advisering
Regionale retailvisie
Een van de acties uit de Economische Agenda Leidse regio is het opstellen van een regionale retailvisie. Nog voor de zomer van 2014 is, in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van ondernemerorganisaties en onze buurgemeenten, gestart met de uitvoering van de retailvisie, die naar verwachting begin 2015 wordt vastgesteld.
Beleidskader winkelvoorzieningen
In 2011 is het beleidskader winkelvoorzieningen binnenstad door de Raad vastgesteld. Op basis van die analyse, is een aantal activiteiten uitgevoerd, maar met name waar het gaat om de omvang en vitaliteit van het kernwinkelgebied is het winkellandschap aan het veranderen. In het collegeakkoord wordt voorzien in de verkenning naar versterking en omvang van het kernwinkelgebied. In samenspraak met het programma binnenstad, deskundige externe partijen en het Centrummanagement zal de gemeente die verkenning uitvoeren en met voorstellen komen ten aanzien van de onderscheiden winkelgebieden in de binnenstad. Hierbij zal ook de relatie worden gelegd met de regionale retailvisie.
Nieuwe markten
In 2015 zullen de nieuwe marktverordening en de nieuwe inrichtingsplannen voor de markt worden
geïmplementeerd. De nieuwe inrichtingsplannen bevatten een kaart waarop de grenzen van de markt staan en de inrichting van de markt tot op kraamniveau. Ook de markttijden en de wijze van verdeling van vrijkomende plekken worden in de nieuwe inrichtingsplannen geregeld. De inrichtingsplannen zullen ook een bijdragen leveren aan een betere bereikbaarheid van de markt en van de aan de markt grenzende panden door de hulpdiensten. Ook zal de evaluatie van het standplaatsenplan begin 2015 worden afgerond en het op basis van de evaluatie aangepaste standplaatsenplan zal worden geïmplementeerd. In het standplaatsenplan wordt geregeld waar in de gemeente losse standplaatsen mogen worden ingenomen voor bijvoorbeeld kerstbomenverkoop, frietkarren, loempiakraampjes etc. Dit is nodig omdat het huidige standplaatsenplan verouderd is.
Horeca-sferen
Op 29 januari 2013 heeft het (toenmalige) college het conceptbeleidskader ‘Horecasferen in de binnenstad: Wat is onze ambitie’ vastgesteld voor de inspraak. Dit document was bedoeld om meer houvast te
hebben bij het beoordelen van aanvragen voor het uitbreiden van bestaande of het starten van nieuwe horecagelegenheden in de binnenstad. Mede naar aanleiding van de inspraakreacties heeft het college besloten het conceptbeleidskader dat ter inzage heeft gelegen, in te trekken. Om meer inzicht te krijgen in de
toekomstige vraag naar horeca en om deze te vergelijken met het bestaande aanbod, zal een marktonderzoek worden uitgevoerd. Op basis daarvan zal het college een nieuw beleidskader in 2015 laten opstellen. Bij het opstellen van dit beleidskader wordt nauw afgestemd met de gelijktijdig op te stellen retailvisie. Sinds 2013 is een horecasecretaris aangesteld om beleidsontwikkeling, vergunningsverlening en handhaving inzake de horeca binnen de gemeentelijke organisatie goed op elkaar af te stemmen. Deze taak maakt nu onderdeel uit van de accountmanager binnenstad.
Verordening ligplaatsen bedrijfsvaartuigen
Nadat in het voorjaar van 2014 de aanbevelingen uit het rapport “Concurrentieverhoudingen Leidse Reders en de rol van het gemeentebestuur” door het college van b&w zijn overgenomen, is met de uitvoering van de aanbevelingen begonnen. Een van de aanbevelingen behelst het wijzigen van de structuur van het verlenen van ligplaatsvergunningen op grond van de Verordening op de Bedrijfsvaartuigen. Omdat een dergelijke wijziging verstrekkende gevolgen kan hebben voor het speelveld op het water wordt in het najaar van 2014 aan de gemeenteraad gevraagd een richtinggevende uitspraak te doen. Hiertoe wordt een aantal scenario’s uitgewerkt en voor keuze aan de raad voorgelegd. Op basis van die door de gemeenteraad uitgezette lijn zal in de eerste maanden van 2015 een aanpassing van de Verordening op de Bedrijfsvaartuigen ter besluitvorming aan de raad worden voorgelegd.
Kantoorvisie
Mogelijk moeten wij in regioverband onze regionale kantoorvisie actualiseren, n.a.v. de vaststelling van de Verordening Ruimte en Mobiliteit door de provincie in 2014.
Motie leegstandsbeleid
In 2014 heeft de gemeenteraad motie M 130114/3 aangenomen. In deze motie wordt aan het college gevraagd een overkoepelend leegstandsbeleid te formuleren; een studie naar de feitelijke omstandigheden wat betreft leegstand van kantoren, winkelruimte, bedrijfsruimte, gemeentelijk vastgoed en terreinen in samenhang met bestaand beleid en regelgeving van rijk, provincie, regio en gemeente. In een brief van 2 juli 2014 is de raadscommissie Werk en Middelen meegedeeld dat het uitvoeren van de motie complex is en meer tijd vergt dan verwacht. Een richtinggevende discussie zal nog voor 2015 plaatsvinden. Naar aanleiding daarvan zal vastgesteld moeten worden of er meer gedaan zal moeten worden dan continuering van het huidige leegstandsbestrijdingsbeleid op het gebied van kantoren en detailhandel.
3A1.2 Doorontwikkeling Leiden Bio Science Park
De ontwikkeling van Leiden Bio Science Park wordt vanaf 2015 als prestatie toegevoegd aan de
gemeentebegroting om deze voor de stad belangrijke economische gebiedsontwikkeling beter zichtbaar te maken. Het Leiden Bio Science Park biedt ruimte aan bedrijven/instellingen in de LS&H sector, het LUMC, Universiteit, Hogeschool en twee musea. De gemeente Leiden werkt nauw samen met de Universiteit Leiden, het LUMC, de ondernemers/vereniging en de gemeente Oegstgeest in de ruimtelijke en economische ontwikkeling van het LBSP. Belangrijkste ontwikkelingen voor 2015 zijn :
■ Aanpassen van Masterplan LBSP voor de westelijke gebiedsdelen op uitvoeringsplannen voor OBSP, HOV en Kennislijn
■ Opstellen van een ontwerp bestemmingsplan voor de westelijke gebiedsdelen die de uitvoering van het gewijzigde masterplan mogelijk maakt
■ Opstellen van een ontwerp voor reconstructie van de hoofdinfrastructuur in het LBSP (Zernikedreef, Einsteinweg, N. Bohrweg) om de bereikbaarheid van bedrijven en de kwaliteit van openbare ruimte te verbeteren
■ Renovatie en uitbreiding van het Leeuwenhoekpark op basis van een, nog door de raad vast te stellen, Uitvoeringsbesluit.
■ Afronden bouw van de Biotech Training Facility
■ Mogelijke afgifte van omgevingsvergunning voor nieuwbouw van Naturalis ■ Mogelijke start bouw van uitbreiding Leidse Instrumentmakers School
■ Verder versterken en profileren van het duurzame karakter van Leiden Bio Science Park wat betreft mobiliteit en energie verbruik. Daarbij hoort ook de research die er door bedrijven, Universiteit en TNO wordt verricht zoals het zoeken naar alternatieven voor dierproeven, onderzoek naar Bio Based brandstoffen (die niet ten koste gaan van de voedselvoorziening), waterstofproductie met behulp van zonlicht en medicijnen in planten en gezonde voeding. Bedrijven die aan dit duurzame profiel bijdragen zullen worden benaderd voor vestiging op Leiden Bio Science Park.
Effectindicatoren bij 3A Ruimte om te ondernemen
Streefwaarden Effectindicator Realisatie
2015 2016 2017 2018 Bron
Streefwaarden Effectindicator Realisatie
2015 2016 2017 2018 Bron
3A1.a Aantal arbeidsplaatsen in Leiden, stand per 31
december 59.037 (2010)59.985 (2011)
60.449 (2012)
60.800 61.200 61.600 62.000 Bedrijvenregister Zuid-Holland 3A1.b Aantal bedrijfsvestigingen in Leiden, stand per
31 december 5.432 (2010) 5.316 (2011) 5.162 (2012) 5.500 5.600 5.600 5.600 Bedrijvenregister Zuid-Holland 3A1.c Percentage leegstand in kantoren, stand per 31
december 14,2% (2011) 14,5% (2012) 13,8% (2013) 13,5% 13,0% 12,5% 12,0% Kantorenmonitor Holland Rijnland 3A1.d Aantal arbeidsplaatsen op het Leiden Bio
Science Park, stand per 1 januari *
15.111 (2011) 15.124 (2012) 15.681 (2013)
16.420 16.790 17.160 17.530 Bedrijvenregister Zuid-Holand * Voor de periode 2015 t/m 2018 wordt een jaarlijkse groei van gemiddeld 370 arbeidsplaatsen verwacht die gelijk is aan de gemiddelde groei in periode 1993 t/m 2013