In 2014 is de nieuwe Erfgoednota (2014–2020) door de Raad vastgesteld. Het erfgoedbeleid draagt bij aan de toekomstvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen (internationale kennis en historische cultuur). Leiden heeft met erfgoed een onderscheidende kracht in huis; zo heeft Leiden en de (internationale) kennis en collectie, en de aantrekkelijke historische stad en de grote mate van betrokkenheid van bewoners. Zowel gemeente als vele stadspartners dragen bij aan het realiseren van de ambities zoals die onder 8B1 zijn toegevoegd.
Doelen en prestaties bij 8B Cultureel erfgoed
Doel Prestaties
8B1.1 Exploitatie en beheer Erfgoed Leiden en Omstreken 8B1.2 Exploitatie en beheer Molen de Valk
8B1.3 Toezicht en handhaven monumenten 8B1. Het Leids verleden wordt duurzaam ingezet
als onderscheidende kracht: kennis en collecties op het gebied van cultureel erfgoed zijn bruikbaar voor diverse groepen en het cultureel erfgoed wordt behouden voor toekomstige generaties. Leiden staat met erfgoedkennis en –collecties nationaal en internationaal aan de top; behouden, benutten en versterken van de historische omgevingskwaliteit voor een aantrekkelijke, vitale en toekomstbestendige stad; Leiden bruist van erfgoedbeleving voor en door bewoners en bezoekers.
8B1.4 Uitvoeren erfgoedbeleid met partners
8B1.1 Exploitatie en beheer Erfgoed Leiden en Omstreken
Erfgoed Leiden en Omstreken brengt kennis van het verleden bij elkaar en maakt deze bruikbaar voor iedereen, vanuit de overtuiging dat erfgoed bijdraagt aan de kwaliteit van de moderne leefomgeving. Speerpunt
voor dit kenniscentrum is de integratie van collecties en kennis zodat het verhaal van Leiden en Omstreken integraal verteld kan worden. Daarom is integrale digitale ontsluiting van alle collecties hèt project dat in de jaren 2014-2018 hieraan inhoud moet geven. Dit project wordt met een groot aantal stads- en (inter) nationale partners uitgevoerd. Er wordt geïnvesteerd in het vergaren, ontsluiten en verspreiden van kennis op hedendaagse en innovatieve wijze.
Kennis en collecties
■ Samenwerking binnen Europa (Apex, Europeana, contacten met Brugge, Norwich en Arles) als ook met private partners wordt nadrukkelijk gezocht om meer mogelijk te maken dan de budgetten toelaten. Het toepassen van Open Data speelt hierin een belangrijke rol.
■ In 2014 zijn de eerste kaarten in de Cultuurhistorische Atlas gereed gekomen. Dit is een online serie kaarten waar mensen interactief de wijzigingen in stad en landschap kunnen zien. Voor ontwikkelaars worden de cultuurhistorische waarden in de stad zichtbaar gemaakt. Ook historische gebeurtenissen kunnen op een kaart gepresenteerd worden. In 2015 en verder wordt de CHA verder uitgebreid met themakaarten. ■ Ontwikkeling nieuw lespakket Kasteel om de hoek over (stads)kastelen in de eigen omgeving. Bij de
ontwikkeling wordt het accent nadrukkelijk gelegd op de beleving van het verhaal door integrale inzet van alle collecties.
■ Continuering van onderzoek naar de wijze waarop erfgoed (-kennis) stevig verankerd blijft bij projecten ten aanzien van ruimtelijke ordening.
■ Vanwege de Wet Revitalisering Generiek Toezicht (KPI’s) en de gemeentelijke organisatiewijzigingen in 2014 moeten wijzigingen in het Archieftoezicht nog geïmplementeerd worden.
■ In 2015 zal een begin gemaakt worden met de uitwerking van de business case e-depot.
■ De in 2014 uitgevoerde verbouwing en het gereed komen van het nieuwe depot zullen in 2015 nog veel verhuisbewegingen tot gevolg hebben.
Historische omgevingskwaliteit
■ Erfgoed Leiden is de noodzakelijke (vaak wettelijk voorgeschreven) specialist bij de begeleiding en controle van onderzoeken, programma’s, projecten en processen waar het Leidse erfgoed in beeld is op de terreinen projectontwikkeling, stadsbeleving, toerisme.
■ De inspanningen in Programma Binnenstad (winkelpuien, advies modellenboek gevelreclame) worden voortgezet.
Erfgoedbeleving
■ In 2015 zal verder invulling gegeven worden aan de doorontwikkeling van de publieksfunctie zodat deze ook beter aansluit bij de veranderende vraag van het publiek. Nadrukkelijk wordt hierbij onderzocht hoe - voor wat betreft kennis en competenties - uiteenlopende doelgroepen betrokken kunnen worden bij hun erfgoed. Erfgoed Leiden levert telkens maatwerk. Alles wat binnen de instelling gebeurt staat uiteindelijk ten dienste van de gebruikers; de kennis moet voor iedereen bruikbaar zijn.
■ Erfgoed Leiden levert een bijdrage aan de organisatie van de Open Monumentendagen wanneer iedereen kennis kan nemen van de monumenten in de stad en de verhalen die daarbij horen.
8B1.2 Exploitatie en beheer Molen de Valk
Molen de Valk zal in 2015 een nieuwe huisstijl implementeren, die de molen nadrukkelijker zal profileren als een organisatieonderdeel van Erfgoed Leiden. Tevens zal de bouw van de parkeergarage op de Lammermarkt waarschijnlijk invloed hebben op de bezoekcijfers; hopelijk niet op het gebouw zelf.
8B1.3 Toezicht en handhaven op monumenten
De activiteiten waarop onder andere ingezet worden voor het toezicht en handhaven op monumenten zijn het vergunning gebonden toezicht, het onderzoeken van klachten en meldingen en verzoeken tot handhaving. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het stoplichtenmodel om de prioriteit vast te stellen.
Constructieve – en brandveiligheid, monumenten (Binnenstad) en asbest hebben hierbij de hoogste prioriteit. Tevens wordt rekening gehouden met bestuurlijke wensen. Er wordt zowel een preventieve als proactieve rol vervuld.
8B1.4 Uitvoeren erfgoedbeleid met partners
Zowel gemeente als uiteenlopende partners van binnen en buiten de stad dragen bij aan het realiseren van de ambities uit de Erfgoednota. In overleg met partners stimuleren & continueren we in 2015 deelinspanningen zoals een strategisch erfgoedakkoord en ontwikkelingen in (erfgoed)clustervorming, maar ook bijvoorbeeld het publieksbereik voor de Limes (Matilo / Unesco). Het Archeologisch Park Matilo maakt deel uit van de voordracht voor de Unesco wereld-erfgoedstatus van de Nederlandse Limes. Leiden zet in op vergroting van het publieksbereik van de Limes / park Matilo. Hiervoor is in 2014 een subsidieaanvraag gedaan bij het Rijk. Indien de aanvraag wordt gehonoreerd dan kan dit in 2015 (en 2016) worden uitgevoerd.
Per 1 januari 2011 is de Subsidie Op Termijnregeling voor de cascorestauratie van gemeentelijke monumenten stopgezet. Sinds die tijd worden geen nieuwe aanvragen meer in behandeling genomen. Lopende dossiers worden – gezien de 15 jaar termijn van de regeling na definitieve beschikking – nog over een langere periode afgehandeld in samenwerking met het Nationaal restauratiefonds.
Effectindicatoren bij 8B Cultureel erfgoed
Streefwaarden Effectindicator Realisatie
2015 2016 2017 2018 Bron
Doel 8B1 Het Leids verleden is duurzaam ingezet als onderscheidende kracht; kennis en collecties op het gebied van cultureel erfgoed zijn bruikbaar; cultureel erfgoed is behouden voor toekomstige generaties
8B1.a Percentage Leidenaren met belangstelling voor
cultureel erfgoed 81% (2013) 60% - 60% 75% Stadsenquete
8B1.b Aantal bezoekers Archeologisch Centrum 7.205 (2011) 7.800 (2012) 7.462 (2013)
ELeO
8B1.c Aantal bezoeken websites * 1.000 370 (2011) 400 (2012) 403 (2013)
450 500 500 500 ELeO
8B1.d Aantal bezoekers Boisotkade 6.800 (2011) 7.244 (2012) 5.700 (2013)
7.000 7.000 7.000 7.000 ELeO