Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...

61ste jaargäng nummer 14 woensdag 5 april 2006 1,55 euro

Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...

Balans

Voorwoord.DeheerVRT-sportverslaggever Michel Wuyts iseen ijdeltuit, zijhet een vakbekwame ijdeltuit. Dat is op zich niets nieuws, dat wisten we al veel langer. Maar tij­

denszijn commentaar bij de Ronde van Vlaanderenopenbaarde hij zich ook als zolen- likker. Hetwasvan Zijne Majesteit Koning Albertzus en Hare Majesteit de Koningin zo; kijk,ZijneMajesteit isbij deaankomstlijn aangekomen, samen metHare Majesteit;

en daar zitZijne Majesteit nu op de tribune,samenmetHare Majesteit;en Majesteit deKoning zal nude trofee gaanuitreiken,vergezeld door Hare Majesteit de Koningin;

en de Majesteitenfeliciterendeoverwinnaar;en Hare Majesteit schenkt Tommeke Booneneen Majesteitelijke ruiker bloemen. (Tommeke wierp diedaarnaonmiddel­

lijk in het publiek, wat hem inonze ogendes tesympathiekermaakte.)Misschien zou de heer Wuytsbetergaan werken voor het VTM-programma Royalty, waarmen ook altijdin majesteitelijke termen spreekt en handelt. Voegen we daaraan toe dat ver­ slaggever Renaatop de motor plotsop de Bosberggeen Vlaamse vlaggen ontwaarde,

“terwijl dieer vroeger welwaren". NauwelijkshadRenaatdiewoordenuitgesproken, ofde Vlaamse vlaggen kwamen massaal in beeld. DenkenzebijdeVRT misschien dat wij allemaal zot gewordenzijn?

Evenwicht

Enfin, van de sport naar een ander landsbelang.Vorige week controleerdede rege­

ring de begroting voor 2006,en kwam uiteraard totde conclusie dat die volkomen in evenwichtwas.Had uiets andersverwacht?Een knipje hieren een knipjedaar, en klaarwasKees. Daarbij nogwat mooie woorden overde Belgische overheidsschuld, en hopen maar dat de burgerdie goednieuwsshow bij de komendeverkiezingenslikt alszoete koek.

De krant ‘De Tijd’ legde de vinger op dewonde. Verhofstadt II gaat ervanuit dat er vanaf dit jaar meer dan 300 miljoen euro zal binnengehaald worden uit hetbestrijden van fiscaleen sociale fraude. En let op: het gaattegen 2010 omwatmen noemt een

“gecumuleerd bedrag”.Dat betekent dat men die 300 miljoen europerjaar telkens bij elkaar optelt. Dus 300 miljoenin 2006, 600 miljoen in 2007, 900 miljoen in 2008, om te komen tot 1,5 miljard euro in 2010. Nu moet u om te beginnen weten dat “destrijd tegen defiscale fraude” al decennialang wordtopgevoerdals ultiemredmiddelbij uit­

stek, en dat hetvervan zekeris dat men diebedragen ook werkelijkzal kunnen boeken.

Zeker alsmen bedenkt inwelke belabberdetoestand de huidige minister van Financiën Reynders hetcontroleapparaat heeftgebracht. Nochtans zal men die bedragen hard nodig hebbenom de stijgende uitgaven inde sociale zekerheid te kunnen dekken, en om nieuwe belastingsnoepjes aan de bevolkingte kunnenuitdelen. Het straffe van de zaak is dat mendieuitgaven intussen alingecalculeerdheeft,terwijl men debenodigde inkomsten nog moethalen! Daarmee verandert de uitspraak “regeren is vooruitzien” in: regeren is vooralvooruit beloven, en dan achteraf allerleilapmiddelen zoeken om derekening tedoenkloppen.

En dan hebbenwe het nog niet eens gehad over de petroleumsector en de I2 mil­ joen euro dieVerhofstadt enmeisje Van den Bossche zogezegd hebbenbinnengehaald als “bijdrage van de sector tot het energieverbruik”. (A propos, krijgtuookzowat het kirrewietals umeisje Freya haar gebroken sopraanstemhoort bovenhalen?De open­

bare omroep krijgt er in elk geval niet genoegvan.) We zijn er zeker vandat er de komende weken nog heel wat onverkwikkelijkedingenover dienieuweafspraak gaan opduiken. Maar maak u geen illusies: het gaatover hetpolitieke overleven van de SP.a en van de regering. Desnoods zal er opnieuw “slecht wordengecommuniceerd”, maar üzal het gelag betalen.Deze regeringis er nietvoor u. U benter voordeze regering.

Laat datklaar enduidelijk zijn.

Deze week:

• Demotte weet het best 2

• Brief aan de Grote Toerganger 3

• Het Brusselse francofone carré 6

• Leraars gooien de handdoek 9

• Sociaal overleg en het interbellum 14

Verkeersreglement is nu duidelijker

Dewael peilt het gepeupel

Onevenwicht

Intussenkomen ersteeds meer nieuwe cijfers aanhet licht over degroeiendeeco­

nomischeklooftussen het noordenen hetzuiden vandit land. “Men" heeft erons de laatste maanden van proberen te overtuigen dat Walloniëaan een inhaalbeweging bezig was.De laatste gegevens van het Instituut voor de Nationale Rekeningen(thuishorend onder de NationaleBank)bewijzenhet tegendeel. We konden erafgelopen weekend kennisvan nemen. De Waalse economieblijft trager groeien dan de Vlaamse, en de Brusselse ook. Een reden te meerom tepleitenvoorspecifieke oplossingen voorspe­ cifieke problemen.Maak de deelgebieden eindelijk zelf verantwoordelijkvoor de vol­

ledige werkgelegenheids- en investeringspolitiek. Nog langerwachtenmaakt de zaak alleenmaar erger.Alleen als de regio's hun eigenweg kunnen en moeten gaan,zullen erbepaalde dingen fundamenteel veranderen. Laten weniet denkendat met de publi­ catievan het ‘Manifestvoor een zelfstandig Vlaanderen in Europa’ alles is opgelost. Het iseen belangrijke analyse en leidraad. Nu komt het erop aandat ook inde praktijk om tezetten.Dekomendeverkiezingen (gemeenteraadsverkiezingen dit jaar en federaal

volgend jaar) zijndaarbij van doorslaggevend belang.

'K

L€OK€ 3F6rT—

U Kbh)iü£

SToNPEN 6R-.

...T€V#L oMfUXféTE

SCpftRAIÏSTEAl

Patrick Dewael kreeg bakken Erdal-kritiek over zich uitgegoten. Tijd om de man enigszins te rehabiliteren. De hoeder van onze dage­

lijkse veiligheid blijkt heel erg benieuwd naar uw en onze mening. In elk geval naar onze mening. Zoals we zaterdag mochten vast­

stellen. Klaar om tussen twee buien door een frisse neus te halen, deed gerinkel ons afwij­

ken van de voordeur naar de telefoon. Een frisse jongedame stelt zich voor als werkend voor één of ander enquêtebureau. In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken wil ze me enkele vragen stellen over veilig­

heid en zo. Het persoonlijke plezier moet wij­

ken voor het algemeen welzijn, zeker omdat de jonge deerne ons verzekert dat het vra­

genlijstje maar een 'kwartiertje’ in beslag zal nemen. Dan begint het geratel. "De politie controleert de snelheidsbeperkingen goed.

Bent u het daarmee helemaal eens, eerder eens, eerder oneens, helemaal oneens?" Ik kies naar eerlijke overtuiging. "U voelt zich veilig als u 's nachts de deur uit gaat. Bent u het daarmee helemaal eens, eerder eens, eer­

der oneens, helemaal oneens?” Na een tien­

tal vragen begint het te tollen in ons hoofd.

"Als de politie niet goed werkt, is dat omdat de politietop slecht leiding geeft. Bent u het daarmee helemaal eens, eerder eens, eerder oneens, helemaal oneens." "Ik ken de poli­

tietop niet en weet niet hoe die de zaak leidt", zeggen we naar waarheid. "Geen gezever. Als je het zou weten, wat zou je dan zeggen?" Ze antwoordde niet met die woorden, maar het kwam er op neer. "Ik weet het echt niet”, pro­

beren we nog eens. Tevergeefs. Dewael heeft geen boodschap aan onwetendheid. Ik moet kiezen. Ook bij de volgende vraag moet ik ant­

woorden, al weet ik daar evenmin iets van.

Wat begon als een peiling naar onze mening, werd stilaan een spelletje vogelpik. Dus letten we er op evenwichtig te antwoorden. Even veel keer helemaal eens als helemaal oneens. We willen niet als verzuurde geboekstaafd wor­

den bij Binnenlandse Zaken. Maar ook niet als watje. Onze aandacht verslapt gaande­

weg, terwijl de peiling zo was opgesteld dat de moeilijkheidsgraad toenam. “Vindt u dat de

politie heel dikwijls, dikwijls, soms, heel soms, bijna nooit, nooit aandacht besteedt aan de slachtoffers van overvallen?" Tegen het einde van de vraag waren we het begin vergeten.

"Vindt u dat nachtlawaai altijd, soms, nooit onvoldoende wordt aangepakt?” Oei, de negatie van iets negatief is positief. Dus als we nooit antwoorden, doet de politie het dus goed. Onze universitaire opleiding heeft dan toch nut gehad. Maar we geraken het spoor toch bijster en besluiten verder te antwoorden voor de vraag helemaal gesteld is. Die meid houdt ons nu overigens al 25 minuten aan het lijntje. Het begint te regenen en die wandeling mogen we nu wel vergeten. “Zei u niet dat het slechts een kwartiertje zou duren?” “We zijn er bijna door.” Acht minuten later bleek dat ik me weer eens had laten voor de gek hou­

den. Het wordt ons teveel. "Juffrouw, vindt u deze enquête heel stom, een beetje stom, ver­

schrikkelijk stom, niet te doen, wel te doen, belachelijk, zinloos, geweldig? ” Eindelijk heb ik ze stil gekregen. Even maar, want ze gaat snel op haar elan door. We geven ons verzet op en antwoorden achtereenvolgens nog eens

"helemaal akkoord, nooit, soms, geweldig en helemaal niet helemaal akkoord". Op welke vragen? Dat registreert ons vermoeide brein niet meer. Het wordt helemaal te dol als ik op de vraag of de politie "aandacht besteedt aan” iets, moet kiezen tussen “veel belang, eerder belang, beetje belang, geen belang”.

Als ze mijn politieke voorkeur nu ook uit m’n neus proberen te peuteren, is het welletjes geweest. Intussen was het trouwens de hoog­

ste tijd om naar bed te gaan.

EENMANSCOLLECTIEF

Den Blooten Kooninck

U mag rechtstreeks op de pianist schieten via denblootenkooninck@hotmail.com, maar natuurlijk ook via het gewone redactieadres

De dingen dezer dagen

2

Godendeemstering

Volgens de jongste officiële CIM-cijfers ligt de jongst genoteerdeterugval in oplage van de Gazet van Antwerpenom enbijdedrie procent. Die jobstijding is niet van aard om een sfeertje van peis en vrede tecreërenbij de eigenaar vande krant, het Hasseltse Con- centra. Het tijdstip waarop ene Steve uit die­ zelfde Limburgse grootstad het nodig vond die eertijds Vlaams sociale en christelijke krant een bocht richting het anti-Vlaams poli­

tiekcorrect linkse denken te laten maken, dateertal van even terug. Ondertussenver­ dween Steve van het politieke toneel aan boord van een zelfgemaaktegouverneurs- zetel. Mocht hijvoordien de redactionele bouwheren van de grote ommezwaai al voorspeld hebben dat de nieuwe wind de gazetgeenwindeieren zou leggen, dan lijkt het eraan de hand van de cijferssterkop dat de grote roergangervan toen zich iet­

watheeft vergist en dat er vandaag eerder vaneen godendeemstering gesproken moet worden.

Dat is nu ook blijkbaardoorgedrongentot inhetsanhedrin van Concentra, waarmen de gazet lieverkwijt danrijk zou zijn.Zowel De Telegraaf (Nederland) alsde VUM (Vlaamse Uitgeversmaatschappij)lijken bereid de boel over te nemen. De VUM zou trouwensal een officieel bod hebben gedaan. Om maar te zeggen dat stabiliteit iets anders is danwat er vandaag voorde krant van de Antwerpse Linker Oever in het vat schijnt teliggen. Dat gebrek aan stabiliteit is ook duidelijk merk­ baar in de krant zelf. Men krijgt meer dan eens de indruk dat zijn redactionele poli­

tieke duiders in feiteniet goedmeer weten op welkbeen ze nogmoeten dansen. Opi­

nieschrijver Rogervan Houtte bijvoorbeeld wist dat wel. Die predikte gewoon rechtlij­

nigheid. Zonderonderscheid van personen en zonderdienstbetoon aan wie of wat ook.

Datwas trouwens de reden waaromhij, na degrote ommezwaai, zonder pardon op een zijspoorwerd gezet dat inmiddels bloedrood oogt vande roest die er op ligt.

Tot wateen en ander leiden kan, werd zojuist in de krant van Linker Oever nog eens duidelijk in de - voor de gelegenheid - grasgroene verf gezet. In deannalen van de vaderlandsemedia moet het tot dan onuit­ gegeven zijn geweest datgazettenduiders, gedreven door een ofandere mysterieuze vorm van “sympathie”, de resultaten van hun bloedeigen enquêtes in vraag gaan stellen.

Maar vorige week werd die“primeur”afgele­ verd doorGvA-opiniemaker LexMoolenaar.

In eenschool in Kapellenwashij modera­ torgeweest van eendebat onder aanstor­ mende jonge politici van alle Vlaamse par­ tijen,inclusiefzowaar ook die ene. Volgens de onlangs door de krant gepubliceerde

Panasonic

Lezers van "t Pallieterke' die problemen hebben met Audio, TV of Video hebben maar te bellen naar

Panacenter Studio 4,

Lange Lozanastraat 101 - Antwerpen op nummer 03-237 85 02 en

Dirk & Frank JANSSENS

staan gereed met hun unieke hersteldienst in eigen werkhuis. Natuurlijk verkopen zij ook...

enquêtekozen42procent vande jongeren voor Vlaams Belang. InKapellen was even­ welop spectaculaire wijzeaangetoond dat heel veel jongeren “het nog niet goed wis­

ten”.Wantwat wilde het geval? De verschil­

len vanhet stemgedragvoor en na het debat waren “verbijsterend”, aldus Lex.Twee niet nader genoemde partijen zagen na het debat hun aanhangvan voor de woordenstrijd zon­ dermeer gehalveerd.Enin éénendezelfde klap had niemandminderdande vertegen­ woordigervan Groen!“met een gevatte bab­

bel” zijn partij met 25procent tot de groot­ stegemaakt!

Moolenaar was door de grote luisterbe­ reidheid van jongeren “aangenaamverrast”. Naar eigen zeggen.Zo aangenaam zelfsdat zijn oproep “Waarde politici, de strijdis nog lang nietgestreden, de paden op,de lanen in!” nog weinigtwijfel liet over de objectivi- teitgraad van zijn“duiding". Endaar gingen de enquêteresultaten vanzijn eigen krant!

Ik zal de laatstezijn omaanal datpeilge- doemeerbelangte hechten dan hetwaard is. Maar ik wil ook de laatste zijn die het onderscheid niet ziet tussen een objectief opiniestuken een staaltje regelrechte kies- propaganda voor een bepaalde partij. Indit geval dan een partijtje. Lang heb ik niet hoe­

vente wachten op bevestiging van wat meer dan alleenmaar eenvermoeden was. Met name dat Lex Moolenaar onverhoeds (?) in een bad groene verf moet gevallen zijn.

Amper een etmaal laterbrachthij, naast een ontroerende dubbelbladzijde over de zieke Mie Vogels, een grootscheepsehulde aan hetnieuwe Antwerpse Groen!-boeg- beeld Freya Piryns. Die was van haar eer­

ste dagdromerijen bevallen en pleittedaarin o.a. voor voorrang voorallochtone kinde­ ren bij inschrijvingin scholen. “Om”,aldus de nieuwe ster aan het groene zwerk, “van scholen een echteafspiegeling te maken van de maatschappij waarin we leven.”Daar veel commentaar opgeven acht ikniet nodig. De lezersbrieven in de kranten deden dat in mijn plaats.Laat hetvolstaan nogte zeggen dat, voor eenpolitica,Freya de ideale voornaam niet is om tot de verbeelding van de mondige burger te spreken. Met uitzondering dan van eenof andere blijkbaar min of meer op de dool zijnde opinieschrijver. In zijn ode aan de nieuwe Freyapleitte LexMoolenaar voor het inzicht vaneen vrouwdiewist waarover ze sprak vanwege zelf ingrotemate vertrouwd met de sector. Ondanks haarnogjeugdige leeftijd (29)gaf Freya, aldus haar platonische aanbidder, blijk van diepgaande maturiteit met daarbij aanleunendevisionaire ideeën.

Hoe zeggenze datook weer in de koeken- stad?“Niezwaanze,eeiiü”

D.Mol

De onvergelijk- en onnavolgbare Michel Wuyts vond al die vlaggen langs het par­

cours van de RondevanVlaanderen gevaar­ lijk enbovendien schermvervuilend. Aange­ ziener geen andere vlaggen tezien waren dan Vlaamse Leeuwenweten wehoe Michel- lekeover de Vlaamse vlag denkt. Maar dat wisten we eigenlijk allang.Of zouhij die ver­

vuiling soms wijten aan het feit dat bij die Vlaamse Leeuwen allemaal - of toch bijna - rode klauwen en tong ontbraken?

Slimme jongen Demotte wijst de weg

De burgemeester van Molenbeek, Phi- lippeMoureaux,speelt in de PS nog altijd een hoofdrol als het over communautaire aan­

gelegenhedengaat. Moureaux is niet alleen tekstvast als het over dewerkenvanMarx gaat, ookhet oeuvre van George Orwell kent geengeheimenvoor ditBrusselsezwaarge­

wicht. Het begrip Newspeak uitOrwells I984 past als gegoten op Moureaux. Ten bewijze het interview dat hij recent gaf voor Knack. “De Vlamingen willen steeds minder respectopbrengen voor de Franstaligen. Dat is voor mij een zware desillusie.” Men zou zowaar medelijden krijgen voordeze oude rode krijgsheer.

Dathet niet goedgaatmet het respectin de officieel tweetalige hoofdstad vandit land staatals een paal boven water. Maar Mou­

reaux geeft ereenbijzonder originele inter­

pretatieaan.

In de nieuwjaarsperiode legde de Brus­

selseburgemeester FreddyThielemans (ook PS) de tricoloresjerp een tijdje in hetkoel­ vak.Hij moest bekomen van een heelkundige ingreep. Dus diende een vervanger aange­

duid. Die zaaklokteveelcommotieuit bin­ nen de Brusselse PS.Tweede schepen Carine Vyghen mochtblijkens een interne afspraak deinterimopeisen. Thielemans schoof ech­

ter Fouizia Harichenaar voor, hoewel die slechts deachtste schepenis. Deze 38-jarige vanAlgerijnse afkomst ligt in een hoge lade bij Thielemans. Toen hij de portefeuille Financiën van Vyghen afpakte, kreegHari­

che zijn bevoegdheidvoor Onderwijs in de schoot geworpen. Rond nieuwjaarwerdze dus tijdelijk de Brusselsenummer één.Daar reeszwaar protest tegen vanVlaamse zijde, want Hariche spreekt geenwoord Neder­

lands. Een waarnemende burgemeester van de Belgische hoofdstad,tevens schepen van Onderwijs (!), die de taal van de Vlamin­ gen niet spreekt:hetis onuitgegeven. Mou­

reaux haalde op zijn beurt zwaar uit naar de Vlaamse protestenen noemde die racis­ tisch. Orwell zal ervanuit het hiernamaals van genoten hebben.

Supervarken

Intussen zijnweenkele maandenouder en dus ook wijzer. De zaak-Hariche was geen toeval, geen accident deparcours. Thielemans zet zijntaalvaardigeschepen van Onderwijs op de tweedeplaats voor de gemeenteraads­ verkiezingen.

Zijn motivatie:“Mevrouw Hariche heeft dat te danken aan de Vlaamse pers, ze is een paar keer voorpaginanieuws geweest.” Adding insult to injury(een belediging toe­

voegen aan een kwetsuur) heet zoiets in Angelsaksische landen.

Nederlandsonkundig zijn, is vandaag in Brusselniet alleen geen hinderpaalom een politieke carrière uitte bouwen.Neen,het is eenpluspunt. Het moet een tijd geleden zijn datde Vlamingen op eengrovere manier werden beledigdin ditapenland. En dankomt Moureaux doodleuk vertellenin de Vlaamse

Rob Verreycken, die dus afscheid heeft genomen van het Vlaams Parlement, zegt dathijelke dag opnieuw door anderssocia­ listen, tsjeven, niveanen en meloenen over­

laden werd met schimpscheutenen fraaiig­ heden als“mestkevers,racisten,bruine pest, uitschot” en dat dat eenvan de redenen is waarom hij vaarwelzegt aan de actieve poli­ tiek. De mores kennende van het politieke personeel in het Parlement,hebben we geen reden daaraan te twijfelen.

Anderzijds doet Bartde Wever, iedere keer dat een camera ophemgericht wordt, een praatpeeronderzijn neusgeschoven krijgt ofeenschrijvende journalistzijnnotaboekje bovenhaalt, er zijnbeklag over dat hij ook heel wat teverdurenkrijgtvan Rob Verreyc­ kenen deKempenaar Pieter Huybrechts. En daar twijfelenwe ook niet aan.

Nu, Bart de Wever is zelfniet op zijn mondje gevallen. Hij heeft Marie-Rose Morel al eens uitgemaakt het oudste beroep ter werelduitte oefenen. Sprekend overMorel doet hij het weer in Het Nieuwsblad van 2 april: “Zeker alsje jezelf nog eens in een soort vitrine gaatzettenom nog meer klan­

tente lokken.”

persdater geen respect uitgaat van deVla­ mingen. Mocht Orwell nogleven, dan heette zijn volgende roman 2006,met Moureaux in de rol van supervarken.

Op die manier klinkt het veelgebruikte argument tegen Vlaamse onafhankelijkheid datwe Brussel dan verliezen, stilaan rond­

uit belachelijk.

“De goede vrede”

Rudi Demotte, datandere PS-zwaarge- wicht, is uit anderhout gesnedendan Mou­ reaux. Moureaux hanteert graag de botte bijl, Demotteismeer bedreven in het fijne floret.

In Het Laatste Nieuws gooit Demotte een op het eerste gezicht verrassende stel­ lingop tafel. De volgenderegering kanbeter niet geleidworden door eenFranstalige eer­

ste minister, vindtde behoedervan ‘s lands volksgezondheid. Vorig jaar nog liet DiRupo in Humo noteren hetnietmeer dan logisch tevinden dat“deFranstaligenna dertig jaar nog eens een premier kunnen leveren”. Di Rupo is meer danbereid die zware taak op zijn gevlinderdasteschouderstenemen.

Demotte vindt dat dus geen goed idee.

“Opnieuw een Nederlandstalige premier zou beter zijn, ook voor het voortbestaan van België", maakt hijzijn standpunt duide­ lijk voor de slechte verstaander. Vanuit zijn standpunt heeft Demotte overschot van gelijk. Een premier staat in voor de goede vrede in het huishouden. Hij moet zono­

dig opzoek naar het water om in de wijn te gieten. Vlaamsepremiers zwakkenvoort­

durend deVlaamse eisen af om de regering op de been te houden. EenFranstaligepre­

mierzou gedoemd zijn de francofonestem te smoren, want dan ligt de verantwoorde­ lijkheid om samen door dedeur te kunnen inzijn handen.Demotte beseft dat een rege­ ring onder Waalse leidingveel kwetsbaarder isvoor Vlaams ongenoegen.

Het ideale scenario

Devolgendemaanden zullen in Vlaande­

ren weer de nodige eisenbundels worden opgesteld met het oog op defederale ver­ kiezingen van2007. Vermoedelijk zal ingeen van die lijstjes de eisterugte vinden zijn dat devolgendeeersteministeruit hetzuiden des lands moet komen. Tenzij er bij ons men­

sen gevondenworden methet strategische inzicht vanRudy Demotte. “Als de Franstali­ gen willen dat België blijft voortbestaan, dan mogen ze er de inspanningenvoor leveren.

Dan mag premierDi Rupo ons eens komen vertellen welke prijsze daarvoor bereidzijn te betalen."Hetmag een originele Vlaamse eis lijken, maar wel een zeer verstandige.

Demotte heeft dat begrepen. Di Rupo als premier zou een slechtezaak zijn voor het voortbestaan van België.Zeg dat Demotte het gezegd heeft. En zoalsBartde Wever het ook al gezegd heeft: “Het ideale scenario:

Philippekoning en Di Rupopremier.”

Calimero De Wever

Intussenprobeert DeWever van zichzelf het beeld van deverongelijkte Calimero opte roepen: zijzijn groot en ik ben klein endat is niet eerlijk. Zijzijn slecht en ik ben goed en dat is de waarheid.

Volgens de N-VA-voorzitteris het de eigen schuld vanhet VB datniemand met hen iets wil te maken hebben, precies alsof Frank Vanhecke, Gerolf Annemans en Filip Dewin- ter zelf het cordon sanitaireuitgevonden heb­

ben. Bart de Wever wil en kan niet samen­ werkenmet het VB, want vastgeklonken aan de CD&V.Al de restis Calimerogedoe.

Memoires

Wilfried Martens heeft zijn memoires geschreven. Er gaatzelfs een shakespeari- aans toneelstuk overhem opgevoerd wor­

den. We zijn wel eens nieuwsgierig ofhij daarin ook zal uitleggen hoe hij het heeft klaargespeeldde staatsschuld tijdens zijn bewind verachtvoudigdte hebben (van 1.000 naar 8.000 miljard Bfr.l). Dat noemde hij, op de avondvan “zwarte zondag”, “ordentelijk besturen". Maar misschien memoreert hij zich datniet meer.

De dingen dezer dagen

3

Taalimperialisme

Vorige weekwasik aanwezig op een inter­ nationale bijeenkomst in Lausanne.Ik vloog naar Genève en nam daar de trein. Wan­

neer ikhet perron op het treinstationvan de Geneefse luchthaven op stap, vraag ik aande conducteur aan welke halte ik moet afstappen. Hoort hij aan mijn Frans dat ik Nederlandstalig ben,ofweet hij dat het vlieg­ tuig uit Brusselnet is aangekomen? Hoe dan ook,hij antwoordt mij in het Nederlands. “U spreekt Nederlands?”zeg ik enigszins ver­

baasd, waarophij: “Jawel, Nederlands.” Later, op de trein, komt de Zwitserse treinconducteur mijn kaartje knippen. Hij zegt dat hij, afgezien van Duits, Frans en Engels,ook een beetje Nederlands spreekt.

Ikhad ooit een zwarte taxichauffeur in Den­

ver, aan de voet van deAmerikaanseRocky Mountains, die om Godweet welke reden avondles Nederlands volgde en diedolgeluk­ kig wasdat hijtijdensderit naar de luchtha­ ven zijntaalpraktijk watkonbijspijkeren.

Verrukkelijk

De conferentie in Lausanne, georganiseerd doorKaren Horn van de Frankfurter Allge- meine Zeitung, behandelthet thema “Jour­ nalisme en Vrijheid”. Wezijn aanwezigmet zestien journalisten en academici van tien nationaliteiten. Bart Spruyt vande Neder­ landse Burkestichting, die jarenlang parle­

mentair verslaggever was in Den Haag, is een tweede Nederlandstalige.Wanneer we opeen avond een wijnproeverij bezoeken halverwege Lausanne en Vevey, ontdekt de (Franstalige) wijnboer tot zijnvreugde dat we Nederlandstalig zijn. Hij komt onmid­ dellijk een babbel doen. Waar heeft hij Nederlands geleerd? Heeft hij in Neder­ land gewoond? Neen, hij heeft er gewoon vrienden, in de buurt vanGroningen, waar hijeenmondje Nederlands heeft opgepikt.

Hij spreekthet met een duidelijke “Hol­

landse” tongval. EenAmerikaansemedecon- gressiste, uit Flagstaff, Arizona, mengt zich in de conversatie. Ze vindt Nederlands zo’n mooietaal, met zulke mooie woorden, zoals

“verrukkelijk”. Spreekt zij ook Nederlands, vraag ik? Neen, maar ze heeft wel eens bij vrienden inUtrecht gelogeerd, en daar was het“verrukkelijk”.

Onze Waalse medeburgers in dit Belgen- land beweren wel eens dat Vlamingen een volkzijndat gemakkelijk talen leert, endat Franstaligen het moeilijker hebben met talen, zodat het maarnormaal is dat de Vlamin­

gen met de Walen Frans spreken. Terwijlde Zwitserse wijnboer zijn Nederlands uitpro­

beertop Bart, bedenkikdat deze Fransta­

lige het er in elk geval niet bijzonder moei­

lijkmee heeft.

Diep geschokt

Devolgendeochtend bevat de krant een stukje over een incident op de Europese topinBrussel. De Fransepresident Jacques Chirac en zijn minister van Buitenlandse Zaken,PhilippeDouste-Blazy, zijn boos de zaaluitgelopenomdateen Fransman, Ernest- Antoine Seillière, voorzittervanUnice,een Europese werkgevers lobbygroep, de 25lei­

ders vande EU toesprak in het Engels.“Ik

In Memoriam: Ludo Laagland

Al vele jaren was hij aan eenrolstoel gekluisterd, want geteisterddooreen hersenbloe­

ding: die veel voorkomende, tragischewendingin het leven van ouderemensen moest ookLudo Laagland - kunstenaarspseudoniem vanLudo Peetersondergaan. Dat maakte ook een einde aan deartistiekewerkzaamheid van de door velen bewonderdeschil­ deren tekenaar, die trouw bleef aandeVlaamse figuratieve traditie enin diezin ook een begaafde dichter was. Op vrijdag 24 maart heeft dedood aan ditnoodgedwongen belokenleveneen einde gemaakt: Ludo Laagland overleed in het UZ Pellenberg, net geen83 jaar oud In de Vlaamse schilderkunst na de Tweede WereldoorlognamLaag­

land een aparte plaats in. Terwijltalrijke artiesten van zijn generatiezich moeexperi­

menteerden of zichin de uitzichtloze hoek van de abstractie lieten dringen,bleef deze globetrottereen gezondelevensgenieter,deze taaie autodidactfiguratief - herkenbaar en gevoelig-schoon -schilderen.

ZoalsbijJacob Smits en Albert van Dijck ademt ook zijnoeuvre dat ingeborenrespect voor het humane endeliefde voor het echte en het ongekunstelde. Daardoorwellicht heefthij zich alsschilder nooitlaten verleiden tot negatieve expressionistische ver­

vormingen, evenmintot een kunst om de kunst. Deze volkse aristocraat schilderdeuit verwonderingen uit bewondering. Kortom, hoeclichéachtig het ookklinkt,uitinner­

lijkenoodzaak. De overtuigde flamingant die Ludo ook was, bleefwars van cultuurpo­

litieke touwtrekkerij, onverschilligvoor de glimlach uit Brussel. Hij bleefals een mid­ deleeuwse ambachtsman in destilte van zijn atelier te Zichem schilderen enschrijven, verdieping als enige dimensie van zijnwerk erkennend en beseffend datuiteindelijk alleen maar door kwaliteit zijn werk konoverleven.

De uitvaartdienst vond op donderdag 30 maart plaats in de Sint-Eustachiuskerk te Zichem. ‘t Pallieterke wenstLudo’sweduwe, hun kinderen enkleinkinderen veelsterkte toe en eengelovig vertrouwen in de blijvende uitstralingvan Ludos artistiek en poë­

tisch oeuvre Brederode

was diepgeschokt dat eenFransman Engels spraktot de Europeseraad. Daarom zijn we buiten gegaan - om dit niet te moeten aanho­ ren,”aldusChirac. Seillière antwoorddedat Engels de taal vandeinternationale zaken­

wereldisendathij het bijgevolg niet meer dan normaalvindt dat hijzichvan hetEngels bedient. Voor Chirac ishet echterondraag­ lijk een landgenoot te aanschouwen diezich uitdruktin de taal van Shakespeare in plaats van die van Molière. Chirac, die in de VS studeerde, begrijpt Engels, maar het niet- willen-begrijpen van Engels is een kwestie van taalimperialisme. Hoewel heel dewereld vandaagEngelsals lingua franca hanteert,is eréén groep diezichdaar nietbij wil neer­

leggen:de fanatici van devoormalige lingua franca, het Frans.Ook ineigen landzitten we metdergelijkeonverdraagzameexemplaren opgescheept.Olivier Maingain,leider van het racistische FDF, begrijpt perfect Nederlands, aangezienhij in Utrecht studeerde.InBelgië weigert hijhet echter te begrijpen. Hoewel deNederlandstaligen in Belgiëde meerder­ heid vormen, vindt Maingain hetniet meer dan normaaldat deFranstaligeminderheid zijn taal aan de meerderheid oplegt. Het Frans is immers superieur. Indien Maingain of Chirac zich met ons in de Zwitserse proe- verij hadden bevonden, dan waren ze onge­

twijfeld “diep geschokt” buiten gestapt bij het horenvan een Franstalige die zich uit­

drukte in de taalvan Vondel in plaats van die van Molière.

Klaarfeit

Dat doet me denken aan eenItaliaandie ik ooit hoorde boos worden omdat de Fran­ sen over “Léonard de Vinei”spreken, en niet over Leonardo da Vinei.“Wij spreken toch ook nietover ‘Guillermo Shakespierro’l”

foeterde hij. Zijn landgenote, “onze” konin­ gin Paola, zal het daarmee nieteens zijn.

Zij behoort, als lid van het Belgische vor­

stenhuis, immers totde groepder franco­

fone imperialisten. Vandaardatze na wel­ haast een halveeeuw verblijf in dit land er nog altijd niet in is geslaagd om Nederlands te leren - iets wat de Nederlandse kroon­

prinses Maxima opamper enkele maanden vermocht.

Ookin ons nationale parlement maken de Franstaligen er een gewoonte van Neder- landtalige namen te “vermassacreren.”

Vlaams Belanger Bart Laeremans poogde een paar jaar geleden hetzelfde tedoenen de namen van rabiate FDF’ers op zijn Neder­

lands uitte spreken. Hij sprak de naam van FDF-Kamerlid Clairfayt uit als “Klaarfeit,”

maarwerd daarvoor door Kamervoorzit­ ter De Croo streng tot de ordegeroepen.

De Franstaligen kunnen er immers nietaan doen dat zij onze namen niet perfect uit­

spreken, maar wij moeten hun namen wel met Franse tongvaluitspreken, want anders betonen we niet het respect dat we hen ver­

schuldigd zijn.

Zelf zal u mij inBrussel echter geen Frans horen spreken. In Brussel versta ik alleen Nederlands enEngels. In Lausanne deed het echter deugd om nog eens Frans te praten.

Paul Belien

Aan Bruno Tobback

Federaal Minister (van Toerisme) Brussel-Beijing

B rie f aa n ..

Gij Grote Toerganger,

Nogmaarnetis onze Vlaamse minister vanToerisme GeertBurger terug van een bezoek aan China dat daarwareschokgol­ venheeft veroorzaakt enonze contreien voorgoed op de Chinese wereldkaart heeft geplaatst, of de volgendeexcellentie- gij­

zelt in eigen persoon - begeeft zich naar het land van wijlen Mao enzijn volgelin­ gen. Officieel om daar de toestand van het klimaatende verwerkingvan afval te gaan bestuderen. Afgaande evenwel op wat wij de laatste maanden aan milieu­ nieuws uit dat onmetelijke land hebben vernomen, lijkthet ons eerder aangewe­

zen dat de Chinezen de situatie hiér eens zouden komen bestuderen om er lessen uit te trekkenvoor demassale vervuiling die sinds de gedwongen oplegging van het communisme in hun land isaangericht. (Op meerdere vlakken trouwens, de menselijke en de morele in de eerste plaats.Maar che­ mischefabrieken die ontploffen en heel- der regio’svergiftigen en dat dan nogpro­ beren te verbergen voor de buitenwereld, da’s inderdaad ook niet niks.) Maar ver­ mits elke Belgische excellentie minstens Zuid-Afrika, China en deVerenigde Sta­ ten wil aandoen omzijneigen importan­ tieteonderstrepen,kontgijniet achter­ blijven en hebt ook gij uwblikken naar het Verre Oostengericht.

Gegaat in uw hoedanigheid van minis­ ter van Leefmilieu. Zo wordtbeweerd.

Maar enkele snode kranten zijn in het bezitgeraakt van een herderlijk schrijven vandeBelgische ambassade in Peking dat aan duidelijkheid niets tewensen over­ laat. “De lijst van bezienswaardigheden die u opsomt, is zeer omvangrijk en zou de ganse week in beslag nemen.Hetis aange­

wezen dat deMinister zoveelmogelijkbij derest van de delegatieblijft. Ook omwille van imperatieven van tijd (veleverplaatsin­ gen)enomlogistieke redenen (beperkte mankracht)verdient het sterke aanbeve­

ling om culturele uitstappen tebeperken tot diesteden waarnaar de delegatie zich naar alle verwachtingen zal begeven.”

Het moet het plaatselijkeambassadeper­ soneel bijzonder hoog zitten als een derge­

lijke brief uitlektin de pers.Gewaart dan ookzo vrijgeweesteenaantaltoeristische ofhistorische plekken en plaatsen meete delen die uw belangstelling wegdroegen, en die ge maar al te graag zoudtbezoeken.

Gaande van de Verboden Stad in Peking- waarvan bekendisdat ze zonder proble­

Reden tot twijfel

Niet dit krantje, maar wel een opiniepei­ linguit onverdachte VTM- en RTL-bronnen zegtdatin Vlaanderen nog amper 38 pro­ centvan de bevolking zich met het vorsten­

huis verbonden voelt. InWallonië,dat andere land binnen de NV Oud België, ligt datmet 70 procent helemaal anders.Zoalsdattrou­ wens met alles het geval is.

Bij de “feestelijke” opening door Bébert van het nieuwegerechtsgebouwin Antwer­

pen had de“toegestroomde menigte” overi­

gens meer de allures van een aantal ramp­ toeristenna een botsing tussentwee fietsers met uitsluitend stoffelijke schade. En ver­

mits de koekenstad altijd al trendzettend isgeweest,zouden wein de plaats vanons aller vorsten de hembegeleidende establish- mentmeute zelfs al lichtjes aandie 38pro­

cent beginnen twijfelen.

Eigen schuld, dikke bult

Panorama van vorige zondag maaktehet proces van Dag Allemaal in de zaak-Rik of Henri Daems en zijn echtscheiding. We gaan daarniet veel woordenaanvuil maken; tenzij deze: als BV’s politiekers worden en politie­ kers zich gedragenals BV’s, moetenze niet verwonderd zijn dat ze behandeldworden als BV’s in de boekses.

Hypocriet

Toch willen we nog een paar woorden vuil maken aan de grootste hypocriet van

men voor iedereen wordt opengesteïdj hallo -over de keizerlijkestad Xi’an, een boottochtop de Li-Jiang-rivier, Shangai, de tuinen van de Ming-dynastie in Nan- jing, en nog enkeleanderelocatiesdie kris­ kras overhet land verspreid zijn. (Lezer, neemeens een kaart vanChina ter hand!) Het ontbrak ernogmaar aandat het ver­ maarde revolutionaire hoofdkwartier van Mao in Yanan mee op delijst voorkwam,of deregiorondLop Norin de meest weste­ lijke provincieXinjiang waar de Chinezen hun eerste atoomproeven uitvoerden.En waarom Harbinniet inMantsoerije, hele­

maal in het noorden, waar hetroemrijke Rode Leger kort na de Tweede Wereld­ oorlogei zo na eencatastrofale nederlaag leed?(Spijtigoverigens voor de mensheid dat dat niet is gebeurd.) Maardeambas­

sade in Pekingheeft u zot verklaard -in voor diplomatiek taalgebruikergscherpe bewoordingen. Want ge krijgtbovendien het verwijtnaar uwhoofd geslingerd datge uwvoeten zoudt vegenaan uw ministeri­

ele verantwoordelijkheid: “Bij afwezigheid van het delegatiehoofd wordt het inChina voor de anderen moeilijk - zoniet onmoge­ lijk omofficiëlecontactente hebben.”

Tobbacksken, hetis niet deeerste keer dat wij horendat gij bij bezoeken namens de overheid zo gauw mogelijk de rest van het gezelschap uw rug toekeert. Bijzonder flauwklinkt de uitleg vanuw woordvoer­

der: “China heeft ons gevraagd ofer toe­ ristische interesse was. Daarom hebben wij inderdaadeen lijstje doorgegeven." Da’s net als Patrick op de Beeck die tranerig bij nonkel Siegfried vertelt dathijnaar zijnski­ oord is teruggekeerd“omwille van de kin­ deren, de kinderen die ookrecht hebben ommijeens te zien”. En naar wij hier en daar horen zeggen,wordt uw aanwezig­ heid in eenvolgende regering door de SP.a- topniet echt onmisbaar geacht.Misschien had ge beter aan de Chinezen laten weten dat ge uw zwembroek zoudt meebrengen endedrie rivieren zoudt bezwemmendie Mao zelf destijds ook heeftgetemd om aan derest van zijn partij te tonen dat zeniet met zijn voeten moestenspelen.Daarom, ter aanvullingvan uwlijst: deParelrivier in Guangzhou, de Xiangin Hunan, ennatuur­

lijk de vermaarde en lange Yangtze.Ge zoudtmeteen aan den lijve kunnen onder­

vindenhoe groot de vervuiling daar is.

X'RiCÊictcxftc.

allemaal die in Panorama zijn zeg kwam doen, namelijk de genaamde Yves Desmet.

Hij vond dat met Daems de fatsoensgren­

zenoverschreden waren, dat het niet opging iemands privé-leven op straat te gooien, dat wemoesten oppassen of wekwamenin Ame­

rikaansetoestanden terecht. Welnu, als er iemandmoet zwijgen als vermoord over“het op straat gooien vanhet privé-levenvan een persoon”, is hij het toch wel, zeker. Notaris X soms vergeten, Desmet,en de vuilspuite­ rijdie getoenmetbakken vol over die fami­

lie gestrooid hebt?

Blauwe Maght

Anny de Maght, blauwe burgemeesteres van Aalst, is met klikken en klakken uit de blauwe partij gegooid. Aanleiding daarvoor was tweevoudig:enerzijds had De Maght een nieuwe politieke beweging opgericht met de Blauw, anderzijds had zij zeer scherpe kritiek geleverd op een aantalblauwekopstukken, onder andere op KamervoorzitterHerman de Croo, wat eigenlijkneerkomt op heiligschen­ nis. Volgens de HeiligeDrievuldigheid - Ver- hofstadt,Dewael, DeGucht, heeftcarnavals- gekke Anny het zelf gezocht. Wieniet bereid is zich te prosterneren voorditdrietal, zoekt het inderdaad zelf. Nochtans schijnt dat steeds minder en minder indruk te maken,wan zater­

dag maakte VLD-schepen Wilfried vanHer- reweghe bekenddat hijook opstapt en zou­ den er nog enkele gemeenteraadsleden en OCMW-raadsleden dat voorbeeldvolgen.

4

Roddels uit de Wetstraat

Ik ken u...

BozeAnnemanszatte popelenom Vrhf- stdt aande tand te voelen over het fameuze interview met Filip de Taaie in De Stan­ daard en deLibre van vorige week. Zoals wel vakergebeurt,stuurde de premier zijn kat. Sneerde Annemans: “Als ik hem ooit nog eens inhet parlement zie, dan zalik hem aanspreken zoalsde prins doet:“Ikken u.

Wat doet u?”

Hij moesthetniettemin stellen metPatje Brillantine Dewael die een absoluutnietszeg­ gend tekstje vanuit de kanselarij van de pre­

mier kwam voorlezen.In noggeentien zin­

nen wasDewaeluitgesproken over de wijze waarop en binnenwelk tijdskader het inter­

view bij de redacties was geraakt. Daarmee was de kous af en werd al de restin de ro­

yale doofpot gestopt.Dathet ten huize Sak- sen-Coburg stinkt, is duidelijk. En dat het niet meer hoeftteverbazen dat recentin een enquête eenmeerderheid vande Vlamingen ditvorstenhuis niet meer ziet zitten,ook.

Villa Politica

“Villa Politica” was ook present en uit vrees dat de majesteitsschennendevragen van Annemans ophet schermzouden gera­

ken, haalde majesteitsbewonderaar De Croo alle trukenvan de foor uit omAnnemanszo laat mogelijk opde agenda te plaatsen zodat ereenkans inzatdat de kijker dit niet hoefde te zienen te horen. Die zelfde morgenhad De Croo, die om zijn dodetijd te vullen ook nogburgemeester is,dekoning en dekonin­ gin nog hartelijkontvangen in zijn gemeente.

Had Albert hem misschien in die zin ietsin het oor gefluisterd?

Et pour les Flamands...

Er zijn Franstalige ministers die toch een ietsiepietsie moeite doen om beleefdte zijn en in het Nederlands te antwoordenop vra­ gen van Vlaamse praatbarakkers. Wie echter compleet uit de band springt, is staatssecre­ taris Gisèle Mandaila Malamba.Zij antwoord steevastin hetFrans en begrijpt naar ver­ luidtgeen woord, ja, zelfs geen letterNeder­

lands. Donderdag was het weervan dat; de anderssocialisteVanGooi kreeg op haar in het Nederlands gesteldevraag een Franse

P/T1$ uw 'MMNISTUTIEVE

^MPSJ-OM?"OMAAN TE SLUITEN

DERESTDOETHET VLAAMS ZIEKENFONDS wok u J,

BEL 4MTIS iOQQo/1^2-^5 I

explicatie. We gaan zekerniet suggereren dat datiets te makenzou kunnen hebben met afkomst. VanGisèle. Datisalte gek.Maar dat ' het alleste maken heeft methaar FDF-aanho-

righeid,staat als een paal boven water.

Legende

Na de vraag aan Mandaila, vroegDeCroo Mandailanog evente blijventot er een andere ministerof staatssecretariszou opdagen. Er moet immers altijd een lidvan de regering aanwezig zijntijdensde Kamerzittingen. Al zwanzend zeihij langszijnneusweg en ervan overtuigd datdemicro was uitgeschakeld:

"Serveer haar een kleine koffie, een groot glas wateren een praline.” Toen hierop enig rumoer ontstond in het halfrond, herpakte DeCroozich snel en beloofde devolgende keer de micro uit te schakelen. Toeniemand hem er opwees dat zijn opmerking inhetver­

slagzou komen, grapte het Orakel vanBra- kel: “Datmag in hetverslagstaan. Het zal dan later deeluitmaken van delegende!”

Reizen en graaien___________

Karei de Gucht is momenteel ook voor­ zittervan de OVSE (Organisatie voor Veilig­ heid enSamenwerking inEuropa) en hij houdt ereen speciale gezant opna-deovergelo­

pen socialist PierreChevalier met name-die voorhem de paden moet effenen. Zo reist hij vrolijk de wereldrond.GuidoTastenhoye vroeg aan De Guchtof Chevalierdaarvoor extra poen krijgt toegestopt. En of! Cheva­

lierkrijgt een forfaitaire vergoeding van 2.000 euro “voor onvoorziene en representatiekos­ ten”. Wetende dat alle hotel- en reiskosten al betaald worden door BuitenlandseZaken,zijn die 80.000oude befkens per maand schan­

daligveel, want Chevalier heeft ook nog zijn gewone parlementaire wedde.Maaruit eer­ dereesbattementenvan Chevalier is geble­ ken dat hij er een nogal jetsetachtige trainde vie opnahoudt.

Zeveren_____ ______________

Destruise vakbondsvrouw Greta D’hondt heefteen scherpetong en kent bovendien haar dossiers. Menig minister zit danook met flanellenbenen als zij hem ter verantwoording roept.Vorigeweek pakte zij PeterVanvelt- hoven, zoontje van..., aan over een inspec­ tiediensttegen sociale fraude. Ongeduldig onderbrak zehet betoog van Van Velthoven en grauwde:“Mijnheer de minister,in plaats van tezeveren...”Toenze haar zin hadafge­ maakt, besefte ze datze nietaaneen fabrieks- poort stond en trok zij het onparlementaire woord “zeveren” terug. Bijwijzevan grap zeize om haar uitspraak wat te verbloemen:

"Speeksel ten overvloede.” Waarop alweer De Croo het niet konlaten: "Speekselten overvloede... Dat vindt men hier in grotehoe­ veelheden.” Astemblieft.Met de groetenvan de Kamervoorzitter.

Multiple Hendrik___________

Het was weer koekenbak in decommissie voor de Financiën. Hendrik Bogaert moest voor deelfendertigste keerweten wanneer de aardgasverbruikers een korting op hun factuurzouden krijgen en gaf minister Reyn- ders dekans te antwoorden door een multi­

plechoiceaante bieden. De vasthoudendheid eninventiviteit vanHendrikI de Straffe ken­

nengeen grenzen, maar overdaad is teveel en tropschaadt.

De dingen dezer dagen

500 jaar geleden stierf

de laatste vorst der Nederlanden

De titelisecht geen vergissing.NaFilips de Schone (Brugge 1478- Burgos 1506) zijn er nog aardig watvorsten geweest in de Neder­

landenmaar zij regeerden altijd via een ver­ tegenwoordiger, eenlandvoogd. En erwas natuurlijk “onzegoedekoningWillem" (dixit Francis van den Eynde)van 1815 tot 1830.

Maardie werd de Zuidelijke Nederlanden door de overwinnaars van Bonaparteopge­ drongen. Willem liet trouwens discreetde opinie onderzoeken vande hogereburgerij in het Zuidenenkreeg altijd hetzelfde ant­

woord. Een meerderheid wenste de terug­

keer van de Oostenrijkse keizer, want diewas ookdeenige rechtmatige graaf van Vlaande­ ren, Henegouwen,Namen, hertog vanBra­

bant, Luxemburgenz.endie woonde daar­

enboven 1.100 kilometer ver. DeZuidelijke Nederlanden kondendan doen watzealtijd gedaan hadden; met veel zwier en eerbied de vorsthuldigen en voor derestzonder veel inmenging zichzelfbesturen. Keizer Franz (schoonvader van Bonaparte) herinnerde zich maaral te goed dat hij als jonge vorst zo weinig in zijn Nederlanden in depap te brokken had dathij in 1794gedreigd had hen onafhankelijkte verklaren; een uniekvoor­ beeld in de geschiedenis van een heerser die in opstand komt tegen zijn onderdanen in plaats van hetomgekeerde. En dusver­

koos de keizer bij het Congres vanWenen gebiedsuitbreiding in Noord-ltalië dataan Oostenrijk grensde (enwaar hijnietwelkom was)boven de hereniging met zijn Neder­

landen (waar hijwelwelkom was). Willem moest met een moeizaam experiment begin­ nen dat tenslotte jammerlijk zou mislukken omdatdemeerderheid van de mensen in het Zuidenhem nooit echt aanvaardde.

“Onze natuurlijeke prince”

En dat was nu eenmaal het grote verschil metFilips de Schone diewel door heel de Nederlanden als rechtmatige vorst erkend was.Philippe (genoemd naar zijn overgroot­

vader Filips de Goede) zoals hij in de wer­ kelijkheid heette, werd geboren in Brugge in 1478; de zoon van Mariavan Bourgon- dië en aartshertog Maximiliaan van Oos­

tenrijk die later deeerste niet door de paus gekroonde keizer van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie zou worden. Filips was vier jaar toenzijn moeder stierf na een val van haar paard. Zijn Duitse vader werd regentin de Nederlandenmet de vele moeilijkheden vandien,want hij dachtnogal eens aan zijnandere belangen. Maximiliaan moest toestaan dat zijn erfgenaam uitslui­

tend in de "landen van herwaerts overe” (het woord Nederlandenwerd nog niet veel gebruikt) opgevoed werd enaltijdomringd was door Nederlandse edelen. Filips was dan ook voorzijntijdgenoten "onze natuur­

lijeke prince”. Zijn opvoeding gebeurde in hetFrans, maar hij pikteinMechelen bij zijn (stief)grootmoeder Margaretha van York meer dan genoegNederlands mee. Toen hij vijftienwas, werd hij meerderjarig verklaard en bestuurde hij voortaan zelf het zootje graafschappenen hertogdommen die zich­

zelf als onafhankelijke statenbeschouwden en alleen de vorstgemeen hadden.

Filipskon hetnooit goed vinden met die voor hem vreemde Duitser die zijn vader was. Hij voerde direct een eigen politiek:

verzoening met het machtige Frankrijken een eindeaan de eeuwige en verwoestende oorlogen die Maximiliaan had gevoerd om deverlorenerfenis(vooral het hertogdom Bourgondië) van grootvader Karei de Stoute te heroveren.

Filips deeddefinitief afstandvan hether­

togdom en bracht leenhuldeaan de Franse koning voorVlaanderen en Artesië. Metde vrede herleefde de economie in Vlaanderen, Brabant en Holland en de vorst werd popu­

lair. Hij profiteerdeervan om allerlei cen­

traliserende instellingenvoor al zijn gewes­ tenweer opterichten die nadedoodvan

Kareide Stouteafgeschaft waren omdatzijn moederMaria tijdelijk machteloos was. De meeste documentenuit zijn regeringzijn in het Frans of in het Latijn, maarwe wetenuit de bronnen dat zijn hoogste ambtenarenen de edelen van zijn adviesraden Nederlands moesten kennen.

Isabella

Hij volgde wel het advies van zijn vader om een dochter te trouwen van Isabella, koninginvanCastilië,en Ferdinand, koning van Aragon. Filips enJuana trouwden in deprachtige Sint-Gommaruskerk van Lier.

Juanawas stapelverlief op haar man die niet voor niets de Schonewerd genoemden die zijn charmes niet alleen thuis gebruikte.Het koppel kreegzeskinderendie allen zonder uitzondering een keizers- of koningskroon zouden dragen.Na eendochterin1498 werd een eerste zoon in 1500 geborenin Gent en die kreeg volgens de familietraditie de naam van zijn overgrootvader, de gesneu­ velde Karei de Stoute.

Een jaar latergebeurde eriets dat de hele verdere geschiedenis van de Nederlanden zoubeïnvloeden. In éénjaar tijd stierven de drie erfgenamen van Isabella en Ferdinand en plots was Juana (en met haar Filips)de troonopvolgster. Het jonge koppel reisde onmiddellijk afom een bezoek te brengen aan hun twee toekomstige landen.Filips was natuurlijk vergezeld doorzijn Nederlandse edelen die al likkebaarden bij de gedachte aan de rijke buit. Drie jaar daarnastierf Isa­ bella. Ze hadhaar man als regent voorCas­ tilië aangeduid, maarde Castilianen hadden daargeen oren naar. Voor alle zekerheid lieten Juana enFilips zich al in Brussel kro­ nen.Ferdinand hertrouwde bliksemsnel en probeerde nog eenzoon te verwekkendie de kroon vanzowel Castilië als Aragon (= ongeveer Catalonië) zou erven, maarzon­ der succes en tenslotte kon hij niets anders dan zijndochter en haar man (nu FilipsI van Castilië) erkennen. Injuli 1506 arriveerden devorstenvande Nederlanden om in hun nieuwe rijk gehuldigd te worden.Nauwelijks driemaanden later was Filips dood: vergif­ tigd zeimen, al houden de historicihetveel liever bij een plaatselijke epidemie. Juana, die al onevenwichtig was, werd letterlijk gek van verdriet en zeulde jarenlang met het gebal­ semde lijk van haar man vankasteel tot kas­

teel tot haar vader er eindelijk in slaagde Filips te laten begraven en Johannade Waan­

zinnige te laten opsluiten.

Mechelen

In de Nederlanden was men verbijsterd en men had geen zinom weereens Maximi- liaanals regent teaanvaarden tot de zesja­

rige Karei meerderjarigwerd. Maximiliaan lostehet probleem op door officieelregent teworden, maar het bewind overte laten aanzijndochter Margaretha, de zuster van Filips. Ze woonde ook in een van de kleinste Nederlandse staten, deheerlijkheid Meche­

len omdat daar dekans op allerleitroebelen niet groot was. Nogaltijd kun je in allerlei publicaties lezen dat Mechelen de hoofdstad der Nederlanden werd, maar datis nonsens.

Hofstad wel (zoalsDen Haag nog altijd is), maar geen hoofdstad want die haddende Nederlandenniet.

In 1515 werd Karei op zijn beurt meerder­ jarig en tweejaar daarna vertrokhij defini­ tief naar Spanje en zijn veleandere landen.

De Nederlanden werden voor hem voora een bronvan inkomsten om zijn vele militaire avonturen elders te financieren en in 154 maakte hij zelfsplannen om ze aftestaan.

Hoewel hij zijn vader nauwelijks gekendha . noemde hij zijn zoon natuurlijkook Filips en die zou erin slagende fragiele eenheid van de confederatie stuk te maken.

Filips de Schone is nu bijna vergeten, behalve in Laken waar de parvenueszie allerlei historische namen van Nederlandse vorstengaven (Boudewijn bijv.) omzich een valse legitimiteit te geven. De halfdebielesu die opdit ogenblik kroonprins speelt, hee t tenminste al iets met zijn grote voorgangers gemeen; eenbijnaam.

Jan Neckers

5

Ons Nederlands

pronk van alle landen

We leven in een tijd waar je inhet hoger onderwijs in Vlaanderen sedert een Euro­ pese hervorming, een BaMa-opleiding kunt volgen of een Bachelor- en Masterdiploma kunt halen. Vaak gebeuren heel wat van die opleidingen inde lingua franca van Europa, hetEngels dus. Daardoor krijg je bijvoor­

beeld in Utrecht een “School of Medicine voorde artsenopleiding en een “LawSchool voor wie rechten wil studeren, maardan niet in zijn of haar moedertaal. En daar ligt het probleem: in Nederland geven de meeste universiteiten decollegesin de tweede fase, meestal het vierde of vijfdejaar, vaak uit­

sluitend in het Engels. Ook in Vlaanderen wordt in die fase soms gemakshalve naar dietaalovergeschakeld. Op I oktober 2007 beginnen de Gentse universiteit en de VUB ookmeteen "Master indeIngenieursweten- schappen Fotonica .

Engels noemt mennu, zonder erbij stil te staan,de taal vande wetenschap in Vlaan­

deren. Nochtans bevordert onderwijs in een vreemdetaal niet dekennisoverdracht.

Kennendedocentendie taal grondig? Zijn hun colleges voldoende genuanceerd en cor­ rectweergegeven?Waarom niet de lands­ taal gebruikt waarvoor Vlamingen genera­

ties lang hebben gestreden, zodat ze gelijke onderwijskansenzouden hebben?

Studenten, professoren en vooraan­ staandeVlamingen hebben al sedert de over- gang van de negentiende naar detwintigste eeuw gevochten voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. In 1817 onder onze koning Willem I was Gent de eerste Vlaamse universiteit om het Nederlands als voertaaltegebruiken, bijde studenten Ger­ maanse talen. Indie tijd stond wetenschap ineigen taal” voorop. DeDuinkerkense arts en literator Michiel de Swaenschreef later, naarhet eind van de zeventiende eeuw, van­ uiteen opdringende cultuurvervreemding ofverfransingin zijn streek over het Neder­ lands en de Nederlanden: “DatNederland zo roem-en zegenrijk, (...) de bloemevan Euroop, den pronkvan allelanden." Ter ver­ duidelijking: in Duinkerkezong men in de achttiende en negentiende eeuw bij hetvolk:

"Te Duinkerke gaat hetal verkeerd, de meis­

jes zijn in ‘t Fransch geleerd.” De kinderen leren de taal van hetvolk inderdaad van hun moeder. Die moedertaal verdient alle res­

pect.

Te vaakzien we ons Nederlands als een

“kleine" taal. Een misvatting. “Klasse, het maandblad voor leerkrachten in Vlaanderen illustreertdeze misvatting van “kleine taal in zijn nr. 161: “Franse scholen zijn dringend op zoek naarleerkrachten Nederlands. Stond 25jaar geleden nog in geen enkele Franse basisschoolNederlands op het programma, dan is dat vandaaginmeer dan 70 scholen wel het geval. In secundaire scholenkozen vijf jaargeleden ruim 1.200 Franse kinde­ ren Nederlandsals tweede taal,nu zijn dat er meer dan 2.000. En in hetbasisonder­ wijs leren ruim 4.700 kinderen Nederlands.

Een en ander blijkt uit cijfers van deNeder­

landseambassade en hetInstitut Neérlandais inParijs. “Vanaf volgend schooljaar zal er een wachtlijst zijn voor leerlingendie Nederlands willen leren”, klinkt het bij de Franse Onder­

wijsinspectie. "We hebben gewoon te wei­

nigleerkrachten die de taal kunnenonder­

wijzen."Ookinhet hoger onderwijs scoort het Nederlands. Op 18 Franseuniversitei- tenkan je een taalcursusvolgen. Bijna 1.40 studenten krijgen les in de taal, als hoof of als bijvak. Waarom Nederlands plots zo populair is? Alleen al in Frans-Vlaanderen en rond het Noorderdepartement en dat van het Nauw van Kales zijn er zo’n tweehon­ derd Nederlandstalige bedrijven gevestig • Na het Engels is het Nederlands er de meest gevraagde buitenlandsetaal bij bedrijven.

Ouders in dezestreek stimuleren hun kin­ derendaar omNederlands teleren. Ook de Nederlandstalige literatuur doet hetde jong­ ste jaren goed inFrankrijk en dat zorgtvoor een extraimpuls.” Tot zover Klasse.

De stad Belle (Bailleul) ondersteunt en sti­ muleertal geruime tijd hetverwerven van het Nederlands vanuit zijn gemeentelijke onderwijs en zijn druk bezochte Huis van het Nederlands. De aanzet heeft vooral voor volwassenen een pragmatischeac^ter^fon vverk vinden in onder meer Kortrijk, VVare- gem, Roeselare tot zelfs Brugge en Gent.

Ook werknemers van deFranse spoorwe

gen streven ernaar om het Nederlands vlot tegebruiken.Dat doenookhun collega’s van dewinkelketen Auchan in Roncq. Hoewel hetin Duinkerke volgensde Vlaamsevolks­ mond nog altijd verkeerd gaat, doet Auchan ook vanuit Duinkerkeinspanningen voor en in onsNederlands.

Woordenboek

VooralleZuid-Vlamingen die zichvoor het Nederlandsinspannenomwille van werk of commercie iseen boek zoals het “Woorden­

boek van het Frans-Vlaams”of de“Diction­ naire du flamand de France”,dat pas isver­

schenen,een grote hulp bij hetverkennen en doorgronden van het taaleigenende volkse cultuur vanhun streek. Ditwoordenboekis een uniek werkstuk van priesterCyriel Moe­

yaert en is uitgegeven door Davidsfonds/

Literair (340 blz., 30euro). Moeyaert is één van de stichters en betuursleden van het actieveDavidsfonds Frans-Vlaanderen. Het nieuwe woordenboek is inderdaad uniek en bijzonder. De Universiteit Gentheeft in haar onderzoekscentrumvoor de Vlaamse dialec­

ten allangere tijd moeite om de thematische woordenboeken vandedialecten in Frans- Vlaanderen met voldoende referentieper- sonen verder uitte bouwen. Een referen- tiepersoon voor een dialectwoordenboek moet aan heel wat voorwaarden voldoen omniet"bezoedeld"te zijn door herkomst en/of verwantschap uitverschillende dorpen metvarianten vande Vlaamse dialecten in de Westhoek. Zo valt hetonderzoek naar de Frans-Vlaamsedialecten in de recenteperi­ ode stil omdat referentiepersonen wegval­

len of niet meer aan de voorwaarden kun­ nenvoldoen.

Het woordenboekvanhet Frans-Vlaams is op een andere leest geschoeid. CyrielMoe­ yaert heefthetgeluk gehad eerst leraar te zijn geweest, en daarna voor het bisdom Bruggewas hij inspecteur Nederlands in het middelbaarof voortgezet onderwijs.Al van in dejaren vijftig trok hij met defiets en later met zijn brommertje door de prachtige landschappen van Frans-Vlaanderen. Van­ uit de gewezenjeugdherbergvan Kassei(nu hetKasteelhof vlakbij de topvan deKassel- berg) trok hij met onder meer Eric Vande Walle,toenhistoricus in spe,van dorp tot dorp, van boerderij ofwindmolen totde volgendepleisterplaatsom er met de men­ sen in de streektaal te praten endedialec­

tischeVlaamse woordenschat en uitspraak te noteren.

In het spoor van Gezelle

In feite volgdeMoeyaert hierin het spoor van Gezelle op zijn wekelijkse tocht naar Frans-Vlaanderen.Gezellegaf vanaf 1884 als lidvan het Comité Flamand de France zijn tijdschrift “Ons oudVlaemsch” uit voor de Frans-Vlamingen. Met zijnLoquela en tege­ lijk metDe Bo’s West-Vlaams Idioticon is de rijke taalschat vande Frans-Vlamingen beschreven. Moeyaert volgtin beider voet­

sporen. Al van in Ons Erfdeel, het ermee verbondenJaarboek van de Franse Neder­ landen, het JaarboekZannekin en het tijd­

schrift KFV-Mededelingen publiceerde Moe­

yaertvasthoudend wat hij bij demensen als taaleigen hoorde, of wat hij in ongepubli­ ceerde bronnen uitde streek uitvoerig taal­

kundig ontleedde.

HetWoordenboekverzamelt en systema­ tiseert aldeze publicaties.Inhethoofdstuk

“De taal vande Frans-Vlamingen" schetst de auteur ook de toekomst vanhet Vlaams, dat we nuook hoopvol Nederlands mogen noemen: “HetFrans-Vlaams wordt thans in z’n bestaan bedreigd. Vijftig jaar gele­ den werden al heel wat kinderen thuis in het Frans opgevoed, maar toen bleven de meeste veertienjarigen na de lagere school thuis Diekinderen leerden dikwijls weer de oude taal omdatzeophetplattelandenin sommige werkplaatsen nogalgemeen werd gebruikt.Nog indejaren zestigwerd het vrij algemeen gesproken,voornamelijk door de oudere generatie. Heel veel vijfenzestigplus- sers beheersenhun taal en spreken ze vaak heel vlot.Maar ook zijn er jongere Vlaams- sprekenden,eenaantal twintigers of derti­

gers diehet Vlaams hebben leren spreken van hun grootouders. Degrote meerderheid van de huidige ouders van schoolgaande kin­ derenspreekt meestal Frans, zelfs alkunnen ze Vlaams spreken of op z’n minst verstaan.

Een gemakkelijke taal?

Het meervoud van slot is sloten,

maar toch is het meervoud van pot niet poten.

Evenzo zegt men altijd: één vat en twee vaten, maar zal men zeggen: één kat, twee katen?

Wie gisteren nog ging vliegen, zegt heden ik vloog, dus zegt u misschien van wiegen ik woog.

Nee, pardon, want ik woog is afkomstig van wegen, maar is voog nu een vervoeging van vegen?

Het woord zoeken vervoegt men tot zocht, dus hoort vloeken misschien bij ik vlocht?

Alweer mis, want dit is een vervoeging van vlechten en ik hocht is geen vervoeging van hechten.

Bij roepen hoort: ik riep, maar bij snoepen geen sniep.

Bij lopen hoort: ik liep, maar bij kopen geen kiep, en bij slopen geen sliep.

Want dat woord is afkomstig van het schone woord slapen, maar zeg nu niet meer: ik riep bij rapen.

Want dit komt van roepen en u ziet het terstond, zo draaien wij vrolijk in een kringetje rond.

Van raden komt ried, maar van baden geen bied.

Dit komt weer van bieden, ik hoop dat u ‘t ziet.

Daarvan komt bood, maar van wieden geen wood.

U ziet de verwarring is akelig groot.

Nog talloos veel voorbeelden kan ik u geven, want gaf hoort bij geven, maar laf niet bij leven.

Men spreekt van: wij drinken, wij hebben gedronken, maar niet van hinken, wij hebben gehonken.

‘t Is: ik weet en ik wist,

maar schrijft u niet bij vergeten, vergist.

Het volgend geval is bijna te bont, want bij slaan hoort ik sloeg, niet ik sling of ik slond.

Bij gaan hoort ik ging, niet ik gong of ik gond.

En noemt men een mannetjesrat soms een rater?

Nee, dat gaat alleen bij een kat en een kater.

Nu kunnen kleinkinderenvaak niet meer met hun grootouders praten in hun moedertaal.

Eén van de oorzaken vande achteruitgang van de streektaal ligt in de angst van vele Zuid-Vlamingen om na de tweede wereld­

oorlog problemen te krijgen door een niet- romaans dialect te spreken in het zegevie­ rendeFrankrijk. De repressie zorgde ervoor dat oudersengrootouders afhaakten in het doorgeven van de moedertaal. In de inlei­

dingvandit artikel schetsten weenige rede­

nen voor hoop.

Ronker

Ook Moeyaert hoopt schuchter op een betere toekomst voorhet Nederlands in Frans-Vlaanderen. Zoals in denegentiende eeuw door anderen al werd gezegd:“datvolk moetherleven”. Zoals nu in heel Rijks-Vlaan- derenmoet dat volk in de Franse Neder­ landen die kans grijpen en krijgen. Wie het woordenboek raadpleegten doorbladert, wordt aangenaam verrast door derijkdom van onze taal. Wat vindt u van een “ron­

- Hoe noem je een homo die zich verplaatst per motor?

Een motorhomo.

- Herhaling van een les in seksualiteit: les bis.

- Uit frustratie omdat hij Brussel-Halle-Vilvoorde niet naar Vlaan­

deren heeft kunnen krijgen, wil Geert Bourgeois nu Chinese toeristen naar hier lokken.

- Hij denkt dat het makkelijker onderhandelen zal zijn met alle Chinezen dan met “den dezen” van de PS.

- In vergelijking met het Belgische voetbal is de Belze tennissport een... galabal.

- Ik heb mij laten vertellen dat een oud Vlaams volkslied weer razend geliefd is bij Ware Democraten in dit land en vooral in het Antwerpse: Die Winter is verganghen.

- En ze schijnen dat nog het liefst te zingen met de West-Vlaamse uitspraak van de g...

- VLD: Viriele Libido Demonstreren.

- VLD: Verloren Liberale Droom.

Bezienswaardigheid

Er kroop in de wandelgangen van de VRT eens een vlo.

Die vond al dat links gekonkel bij de staatsomroep maar zozo.

Nu zijn ze daar een attractie rijker: een vlo in een cordon...

Een paling die rondzwom in een vijver bij Gent, die was met talen waaronder Latijn bekend en telkens als hij zwenkte om het hoeksken, dan rustte hij en las in een boeksken.

Waarom hij dat deed, vroeg een snoek in vissentaal.

“Da’s simpel”, zei de aal, “ik ben een liber...aal.”

Grafschrift voor Harrie Hendrickx

Ik ben die Harrie Hendrickx uit het residentiële Schoten.

Ik wilde graag naar de hemel wel, maar waarom moest dat opeens zo snel.

Ik wenste dat ik wéér door Jo Vandeurzen werd teruggefloten.

Oen ker”, een mooie klanknabootsingvan meike­ ver,of“opsjatsen lopen”,op stelten lopen.

Verwijzen de dialectsprekers daarbij naar de gekende slijkschaats die je kuntzien in hetmuseum van Kassei? "Vrouwmoeder en Heervader”, zoals je die eretitels voor de moederofde vadervaneen priester nog op gravenin Steenvoorde vindt, verduidelijken meteen ookde herkomst van de naam Heer­

oomin ons AlgemeenNederlands.

Met dit woordenboek versterkt Cyriel Moeyaerthet Nederlandsover alle “Schre- ves”heen in de hele Nederlanden. In vroe­

gere edities van uw lijfblad verwezen we voor de rijke molentaal al naar het prach­

tigegeïllustreerde molenwoordenboekvan Paul Bauters en Gerrit Pouw datheeftgeput uit detaalrijkdom vandemolenaars uit de streek van Hondschote tot netvoor Waten, met zijn eeuwenoudeVlaamsemolens. Dit woordenboek is uitgegeven door deprovin­

cieOost-Vlaanderen(PAC, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent).

Goewaert

O U

a>

o TT