Valkuilen van een leerrekening

§1. De leerrekening vraagt om federaal overleg.

Wanneer gekozen wordt voor een leerrekening in het kader van levenslang leren, vereist dit overleg tussen de verschillende overheden op federaal niveau. Om een wetgevend kader rond de leerrekening te kunnen uitdenken, is nood aan gezamenlijk overleg tussen de federale en regionale overheden.875

Samen zal naar een consensus moeten gezocht worden om te onderzoeken hoe men de leerrekening zal financieren.876

Ook voor de Franstalige Gemeenschap is de leerrekening een te overwegen optie. Sinds de zesde staatshervorming gebruikt de Franstalige Gemeenschap een nieuwe overeenkomst alternerende opleiding met als toepassingsgebied ratione personae ieder van 15 tot 25 jaar die reeds de eerst graad secundair onderwijs met vrucht heeft beëindigd.877 _{Hun alternerende opleiding wordt voorlopig ook}

enkel op secundair niveau aangeboden, maar heeft wel potentieel om verder uit te groeien. Hoewel de

872 _{Wanneer een extern opleidingscentrum betrokken wordt in de opleiding, wordt er gesproken van een formele}

opleiding. Wanneer de opleiding doorgaat binnen de muren van het bedrijf, dan gaat het om een informele opleiding. Zoals weergegeven in A. PLEIJERS en PAUL DE WINDEN, Een leven lang leren: deelname aan opleidingen,

informeel leren en ervaren resultaten., 2014, 2.

873 _{CEDEFOP, Individual learning accounts., www.cedefop.europa.eu/files/5192_en.pdf, 2009, 109.}

874 _{Onder andere het VK en Oostenrijk zetten al intensief in op e-learning. CEDEFOP, “Austria significant increases}

CVET participation especially in small enterprises.”, 2019, www.cedefop.europa.eu/en/news-and- press/news/austria-significant-increases-cvet-participation-especially-small-enterprises j° SYNTRA VLAANDEREN,

Duaal Leren in de UK., odin.syntravlaanderen.be/sites/default/files/2019-12/dossier_duaal_leren_in_uk.pdf,

2019, 7.

875 _{Supra Titel “4.1. Inleiding, §1. Wat voorafging.”}

876 _{ITINERA, De leerrekening onder de loep. Discussion paper., www.itinerainstitute.org/wp-}

content/uploads/2019/10/De-Leerrekening-onder-de-loep-Discussion-paper-1.pdf, 2019, 8.

877 _{WALLONIE EMPLOI ET FORMATION, “Formation en alternance.”,}

166 invulling van alternerend leren verschilt van elkaar, kunnen beide opleidingen de opleidingsdeelname van de beroepsactieve bevolking stimuleren indien deze gekoppeld wordt aan een individuele leerrekening. Ook in Wallonië is er een dringende wake-up call nodig om de beroepsactieve bevolking aan te moedigen te blijven leren tijdens de hele loopbaan.878

De inrichting van de opleiding gebeurt op regionaal niveau maar al deze opleidingen dienen rekening te houden met het federaal wettelijk kader. Daarnaast kan het best zijn dat een burger begint in Brussel, naar Namen gaat werken en zijn loopbaan beëindigt in Gent. Wanneer alle bevoegde overheden samenwerken, is de leerrekening een rugzak die hem volgt ongeacht waar hij werkt in België.

Tegelijkertijd moet voldoende rekening gehouden worden met de vrijheid van iedere regio en mag het uitgewerkte kader niet te beperkend zijn zodat de regio’s niet meer hun eigen accenten kunnen leggen om levenslang te leren meer te stimuleren.879 _{De arbeidsmarktregisseurs zouden in de toekomst de}

leerrekeningen kunnen beheren, maar hiervoor is ook een sterke onderlinge communicatie nodig tussen de verschillende relevante actoren: Actiris, FOREM en de VDAB.880

§2. De inmenging van de overheid moet beperkt blijven anders heeft de leerrekening haar nut verloren.

Wanneer een leerrekening in de toekomst geen fictie blijft maar ook realiteit wordt, zal het zoeken blijven naar een balans tussen het bewaken van de kwaliteit enerzijds en het respecteren van de discretionaire macht van de burger anderzijds. Kwaliteit is beter dan kwantiteit. Alvorens de leerrekening in werking kan treden, dient er een stevig wettelijk kader op poten te worden gezet. Wanneer dat onvoldoende is uitgewerkt, leidt dit al snel tot misbruik.

Uit een experiment met learning accounts in het Verenigd Koninkrijk bleek dat er veel opleidingen werden aangeboden, maar niet van bijzonder goede kwaliteit. Wegens een groot aantal fraudegevallen heeft men het project al afgebroken na anderhalf jaar.881 _{De gegevens van het onderzoek toonden aan}

dat de verkeerde personen een bedrag kregen zonder een opleiding te volgen. Er werden opleidingen opgezet voor de schijn die in de praktijk nooit gevolgd werden. Dit was het rechtstreekse gevolg van

878 _{De cijfers voor Wallonië zijn nog minder dan in Vlaanderen. Supra Titel 2.1. “Cijfers tonen ruimte voor}

verbetering.”.

879 _{ITINERA, De leerrekening onder de loep. Discussion paper., www.itinerainstitute.org/wp-}

content/uploads/2019/10/De-Leerrekening-onder-de-loep-Discussion-paper-1.pdf, 2019, 14.

880 _{Ibid, 11.}

881 _{UK COMMISSION FOR EMPLOYMENT AND SKILLS, Personal Learning Accounts. Building on lessons learnt.,}

dera.ioe.ac.uk/1307/1/424719%20-%20Personal%20learning%20accounts_1.pdf, 2010, 35 j° ITINERA, De

leerrekening onder de loep. Discussion paper., www.itinerainstitute.org/wp-content/uploads/2019/10/De-

167 een ondoordacht systeem dat men te snel wou uitrollen waardoor er door tijdstekort beveiligingsproblemen waren ontstaan.882

Ook gedurende de opleidingen dienen de verschillende overheden, in onderling overleg, toezicht te houden op de leerrekeningen. Het inzetten van de leerrekening voor een weinig kwaliteitsvolle opleiding die geen meerwaarde vormt voor de lerende, is een dure grap die geen enkel nut heeft.883

Hoewel het de taak is van de verschillende overheden om waakzaam te blijven, moeten ze ook voldoende de teugels lossen. De kracht van de hervorming bestaat uit het uniforme en transparante karakter van financiering. Iedere burger die een diploma secundair onderwijs bezit, opent de leerrekening.884 _{Hoewel de leerrekening voor iedereen hetzelfde is, kan elke burger zelf bepalen wat hij}

met dat virtueel bedrag zal aanvangen. Wanneer er te veel regels ontstaan of er extra voorwaarden aan de leerrekening vasthangen of er nog steunmaatregelen blijven bestaan naast de leerrekening, verliest de leerrekening aan eenvoud en efficiëntie wat nefast is voor de kracht van verandering.885 _{Het is de}

taak van de overheid om als kompas te navigeren tussen de verschillende opleidingen en waar nodig bij te staan. De meerwaarde van de leerrekening blijft echter het beslissingsrecht van de burger om te kiezen hoe en wanneer hij de leerrekening zal gebruiken.886