De arbeidsduur gespiegeld aan buitenlandse voorbeelden

Wanneer de invulling van de arbeidsduur in het kader van duaal leren wordt gespiegeld aan enkele bestaande good practices, zijn er enkele opmerkelijke verschillen zichtbaar.

311 _{K. STASSEN, VLOR, persoonlijke communicatie, 20 maart 2020.} 312 _{M. VALCKE, SERV, persoonlijke communicatie, 25 maart 2020.} 313 _{K. STASSEN, VLOR, persoonlijke communicatie, 20 maart 2020.} 314 _Ibid.

315 _{Art. 7, §4 Decr.Vl. 10 juni 2016 tot regeling van bepaalde aspecten van alternerende opleidingen, BS 17}

augustus 2016.

316 _{W. NOUWEN en R. VAN CAUDENBERG, Duaal leren als hefboom voor jeugdwerkgelegenheid in grootsteden.} Rapport (fase 2). Ervaringen van jongeren in alternerende (duale en niet-duale) opleidingen., CeMIS, 2018, 23. 317 _{J. PHILIPS, Kabinet Vlaams minister Hilde Crevits – Cel Werk en sociale economie, persoonlijke communicatie,}

15 april 2020.

318 _{Art. 146 Sociaal Strafwetboek van 6 juni 2010, BS 1 juli 2010 j° Dit zijn de bedragen rekening houdend met de}

opcentiemen (x8). Programmawet van 25 december 2016, BS 29 december 2016 tot wijziging van de wet van 5 maart 1952 betreffende de opdeciemen op strafrechtelijke geldboeten, BS 3 april 1952. Hierdoor moeten de boetes nu met 8 vermenigvuldigd worden in plaats van met 6.

64 §1. In Vlaanderen spendeert men minder tijd op de werkplek dan andere Europese landen.

In de eerste plaats is de tijd op de werkplek verschillend met de andere traditioneel duale landen, zijnde: Oostenrijk, Duitsland en Zwitserland.319 _{In Vlaanderen wordt minimaal 14 uur tot 28 uur of meer}

gespendeerd bij de aanbieder van de werkplek.320 _{In de Conceptnota bis werd gestreefd naar 60% van}

de arbeidstijd op de werkplek of meer, maar dat bleek niet altijd mogelijk.321 _{Onder andere bij enkele}

hoogtechnologische opleidingen, zoals elektromechanische technieken, blijft de tijd op de werkplek beperkt tot de ondergrens van 14 uur of zelfs nog minder.322 _{Ter vergelijking: het Europese gemiddelde}

van leren op de werkplek ligt tussen 66% en 70%.323 _{Dat komt neer op zo’n 3 à 4 dagen per week.} 324

Het beperkt aantal uren heeft ook gevolgen voor het rendement van de werkgever zoals eerder aangehaald. 325 _{Daar is echter op een andere manier een mouw aan te passen dan het verhogen van de}

werkplekcomponent op wekelijkse basis. Meer tijd op de werkplek kan niet alleen verkregen worden door meer dagen per week op de werkplek door te brengen, maar ook door een voldoende lang traject te voorzien. Uit onderzoek blijkt dat hoe meer tijd op de werkplek wordt doorgebracht, uitgedrukt in jaren, hoe meer men tegemoetkomt aan de investeringen van de werkgever. De klassieke driejarige trajecten in duale landen hebben een positieve invloed op het kosten/baten-plaatje van de werkgever.326

§2. Indeling van de tijd: per dag of per week?

Om een hoger rendement voor de betrokken onderneming te creëren, hoeft niet te worden uitgebreid naar meer uren op de werkplek. Er bestaan ook andere mogelijkheden. Door de periode anders in te delen, wint men tijd. Dat blijkt uit enkele Europese good practices. In sommige landen wordt ervoor gekozen om de werkplekcomponent te clusteren. Dat betekent dat het lesgedeelte in één periode voltijds gegeven wordt, waarna de rest van de opleiding op de werkplek wordt volbracht. Dat gebeurt

319 _{Onder “traditionele landen” wordt verstaan: Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. Zoals weergegeven in BAERT}

S., DE RICK K. e.a., De invoering van duaal leren in Vlaanderen: een wetenschappelijke reflectie., Steunpunt Onderwijsonderzoek, 2018, Gent, 52p.

320 _{Omz. Vl. 13 maart 2019 betreffende Duaal leren en de aanloopfase, data-}

onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=15286.

321 _{VLAAMSE REGERING, Duaal leren, een volwaardige kwalificerende leerweg. Conceptnota bis,}

www.syntravlaanderen.be/sites/default/files/atoms/files/conceptnota-bis_duaal_leren_- _een_volwaardige_kwalificerende_leerweg_20150625_def_versie.pdf.

322 _{Bij elektromechanische technieken wordt zelfs onder de minimale grens van 14 uur op de werkplek gedoken.}

K. STASSEN, VLOR, persoonlijke communicatie, 20 maart 2020.

323 _{EUROPESE COMMISSIE, Apprenticeship supply in the Member States of the European Union. Final report., 118,}

op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/3b34aeca-d9bb-4ac1-a3dc-d106e43bc2bf, 2012, 522p.

324 _{S. BAERT, K. DE WITTE e.a., De invoering van duaal leren in Vlaanderen: een wetenschappelijke reflectie.,}

Steunpunt Onderwijsonderzoek, 2018, 24-25.

325 _{Supra Titel 3.2.2., “§1. Op zoek naar de juiste balans”.}

326 _{S. BAERT, K. DE WITTE e.a., De invoering van duaal leren in Vlaanderen: een wetenschappelijke reflectie.,}

65 zo in Frankrijk, Denemarken en Spanje.327 _{De vergelijking met Spanje ligt moeilijker, aangezien zij kiezen}

voor een vrij beperkte invulling van de stage.328 _{Denemarken en Frankrijk zijn wel good practices die}

kunnen dienen ter inspiratie.

In Denemarken duurt een duale opleiding tussen de 1,5 jaar en 5 jaar in het middelbaar onderwijs. Alvorens die opleiding kan aanvatten, hebben de leerlingen al allemaal een basisjaar achter de rug waar de focus ligt op algemene vorming.329 _{Hierna bevindt de student zich voornamelijk op de werkplek en}

gaat hij nog in periodes van 5 tot 10 weken naar school. 330 _{Na die vijf tot tien weken, afhankelijk van}

het leertraject, zet de opleiding zich verder op de werkplaats.331

In Frankrijk spreken ze van een “duale opleiding” in het geval van het halen van een technisch diploma in hogere graad (hogeschool/universitair niveau) of een beroepsspecifiek diploma. 332 _{Om dit diploma}

te behalen, zal eerst het theoretische gedeelte van de opleiding volgen en hierna de opleiding op de werkplek. Daar wordt echter wel meermaals afgewisseld doorheen het jaar. Zo’n twee tot drie weken draaien ze mee in het bedrijf, waarna ze één week opleiding volgen.333

In plaats van te kiezen om bepaalde dagen op school door te brengen en bepaalde dagen op de werkplek, heeft de Franse wetgever de voorkeur om de opleiding op te splitsen in periodes van 3 (of 2) weken werken op de werkplek en 1 week op de schoolbanken.334 _{Het komt neer op 33%/67% of}

40%/60%, precies wat in Vlaanderen geambieerd wordt in de Conceptnota bis.335 _{Alleen ligt de}

intensiteit in Frankrijk hoger dan in Vlaanderen door de periodieke opdeling.

327 _{EUROPESE COMMISSIE, Apprenticeship supply in the Member States of the European Union. Final report.,}

op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/3b34aeca-d9bb-4ac1-a3dc-d106e43bc2bf, 2012, 119.

328 _{Ibid, 70% tot 80% van de opleiding vindt plaats op de werkplek.}

329 _{EUROPESE COMMISSIE, Apprenticeship supply in the Member States of the European Union. Final report.,}

op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/3b34aeca-d9bb-4ac1-a3dc-d106e43bc2bf, 2012, 119.

330 _{SYNTRA VLAANDEREN, “Beroepsonderwijs en Duaal leren in Denemarken.”,}

odin.syntravlaanderen.be/onderzoek-en-beleid/beroepsonderwijs-en-duaal-leren-denemarken.

331 _{MINISTRY OF EDUCATION, Improving vocational education and training – overview of reform of the Danish} vocational education system, planipolis.iiep.unesco.org/en/2014/improving-vocational-education-and-training-

overview-reform-danish-vocational-education-system, 2014, 24.

332 _{EUROPESE COMMISSIE, Apprenticeship supply in the Member States of the European Union. Final report.,}

op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/3b34aeca-d9bb-4ac1-a3dc-d106e43bc2bf., 2012, 264.

333 _Ibid. 334 _{Ibid., 263.}

335 _{Ibid., 264 j° VLAAMSE REGERING, Duaal leren, een volwaardige kwalificerende leerweg. Conceptnota bis,}

www.syntravlaanderen.be/sites/default/files/atoms/files/conceptnota-bis_duaal_leren_- _een_volwaardige_kwalificerende_leerweg_20150625_def_versie.pdf, 13.

66