HIGHLIGHT: Terwijl Brussel de aanslagen van een jaar geleden herdacht, werd woensdagmiddag Londen slachtoffer van terreur. De werkwijze van de dader doet sterk denken aan Islamitische Staat. Reportage aanslag Londen
Een staatssecretaris die een agent tevergeefs poogt te reanimeren, omstanders die wegrennen - dit was de aanslag die iedereen in Londen verwachtte.
Kort nadat de Big Ben woensdagmiddag kwart voor drie heeft geslagen arriveert de terreur bij de moeder aller parlementen. Een donkere Hyundai komt aangescheurd over Westminster Bridge, de brug waar altijd een Schotse doedelzakspeler staat, waar Chinese stelletjes trouwfoto's nemen, waar duizenden toeristen een selfie nemen met 's wereld beroemdste klok. De bestuurder rijdt via het brede fietspad de stoep op. Vijf, zes, zeven voetgangers komen onder de wielen. Verwondingen variëren van zeer ernstig tot fataal.
De terrorist parkeert zijn voertuig vervolgens verderop in de gietijzeren hekken van het parlement, rent naar de ingang en steekt een agent neer. Hij wil er nog een neersteken, maar wordt
doodgeschoten. Mensen rennen alle kanten op, opgejaagd door agenten, langs de beelden van Oliver Cromwell en Winston Churchill, langs Boudicca op haar paarden, de Keltische koningin die het tweeduizend jaar geleden opnam tegen de Romeinen.
In het Lagerhuis druppelt het nieuws door. 'Order' roept plaatsvervangen kamervoorzitter Lindsay Hoyle. Leader of the House David Lidington spreekt over 'een ernstig incident'. De stemming over een pensioenregeling wordt stilgelegd.
Premier Theresa May, die twee uur eerder de wekelijks kamervragen, heeft beantwoord, vertrekt onder zware beveiliging naar 10 Downing Street.
Niemand denkt meer aan artikel-50 of Brexit, niet nu Londen aan de beurt is. Na Parijs. Na Nice. Na Berlijn. Precies een jaar na Brussel. Net een jaar na Brussel. En bijna vier jaar nadat een weerloze Britse soldaat op de straten van Londen was afgeslacht door twee moslimterroristen. Dit was de aanslag die iedereen had verwacht.
Een paar dagen terug was door de politie nog een grote terreuroefening gehouden op de Theems, waarbij een passagiersboot uit de handen van terroristen werd bevrijd, voordat deze zou arriveren bij het aan de rivier-oever gelegen parlement van Westminster.
De Britse politiek was al eerder het doelwit geweest van terroristen, die van de IRA. In de
parkeergarage werd in 1979 Airey Neave vermoord, kamerlid, oorlogsheld en mentor van Margaret Thatcher. De IJzeren Dame zelf kwam vijf jaar later bijna om bij de aanslag op het Grand Hotel in Brighton tijdens het partijcongres.
Ook haar opvolger John Major ontsnapte aan de dood, toen de IRA een raket afvuurde op Downing Street. Met die geschiedenis in gedachten en de terreur van IS is Westminster een van de best beveiligde delen van Londen, met vele gewapende agenten en controles. Naast het parlement staat sinds kort een bijkantoor van Scotland Yard.
189 Binnen mum van tijd komt Westminster woensdag tot stilstand. Niemand kan het parlement in of uit. Ambtenaren van de omliggende ministers mogen eerder naar huis, maar niet via
metrohalte Westminster waarvan de deuren sluiten. Het nabijgelegen reuzenrad London Eye houdt op met draaien. Ingezetenen kunnen uren neerkijken op Westminster Bridge, waar alle voertuigen verlaten zijn, waaronder acht dubbeldeksbussen.
Op de South Bank is het uitgestorven. Tussen het geronk van helikopters en gejoel van sirenes beiert Big Ben ieder kwartier onverstoorbaar door, als een akoestieke verzetsdaad tegen het nihilisme. Een jongeman, Tawhid, staat te trillen op zijn benen, wanneer hij vertelt hoe hij bij Caffè Nero op vrienden stond te wachten toen hij drie harde schoten hoorde. 'Bang, bang, bang. Het was keihard. Iedereen rende als gekken weg. Op de brug zag ik een vrouw liggen. Ze bewoog niet.' Met een sjaal veegt hij een traan weg.
Iets verderop kijkt Alex beduusd om zich heen. Hij vertelt een agent dat hij op weg is naar een demonstratie bij het parlement tegen de Srilankaanse regering. 'Ik ben bang dat deze afgelast is, meneer', krijgt hij te horen. Korte tijd later vertelt de interim-baas van het korps aan de pers dat een van zijn collega's is overleden aan diens verwondingen.
De eerste verhalen van moed komen naar buiten, bijvoorbeeld over de staatssecretatis van Buitenlandse Zaken en oud-soldaat Tobias Ellwood die het leven van de agent door mond-op- mondbeademing heeft proberen te redden. Op de Embankment vertelt parlementslid Mary Creagh (Labour) hoe ze meteen naar de controlekamer van metrostation Westminster was gelopen. 'Ik had geen badge op, niets om te bewijzen wie ik was, maar in zulke gevallen geeft paniek je een zekere autoriteit. Ze namen me heel serieus.'
Daarna klinkt ze onverzettelijk. 'Ik ben vandaag naar het parlement gefietst, in de stromende regen, en ik wil dat die openheid blijft bestaan voor politici. Dat is onze manier van leven.'
Wie ook snel ter plekke is: Tommy Robinson, de leider van de English Defence League, een organisatie die regelmatig marsen houdt tegen de islam. Hij komt alvast met een analyse over de terreuraanslag. 'We hebben meer dan 450 Syrië-gangers laten terugkomen. Dat is vragen om problemen', zegt Robinson, die naar eigen zeggen toevallig in de buurt was.
Zijn tirades vinden weinig gehoor, zeker niet bij Lee en Georgia, twee 18-jarigen uit Bristol die voor het eerst in hun leven in Londen zijn. 'Het is voor ons een dag om nooit te vergeten', zegt Georgia, met een Big Ben-tas in haar hand.
Buiten het afgezette gebied is er weinig te merken van het onheil. De terrassen zitten vol, de
verkeersopstoppingen zijn lang en voor een boekwinkel op Trafalgar Square slaapt een zwerver door alle sirenes heen. 'Londenaren zullen nooit in de hoek worden gedreven door terrorisme', zegt burgemeester Sadiq Khan in de vroege avond, een echo van de bemoedigende woorden die Ken Livingstone twaalf jaar geleden had uitgesproken na de aanslagen in de metro. Toen werd het darmstelsel van de metropool aangevallen. Ditmaal was het hart het doelwit.
190
STAP 2 + 3
[event structure: 1]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Een staatssecretaris die een agent tevergeefs poogt te reanimeren, omstanders die wegrennen - dit was de aanslag die iedereen in Londen verwachtte.
[event structure: 1A] [spanningsboog: expositie]
Kort nadat de Big Ben woensdagmiddag kwart voor drie heeft geslagen arriveert de terreur bij de moeder aller parlementen.
[event structure: 1B]
[spanningsboog: expositie, complicatie]
Een donkere Hyundai komt aangescheurd over Westminster Bridge, de brug waar altijd een Schotse doedelzakspeler staat, waar Chinese stelletjes trouwfoto's nemen, waar duizenden toeristen een selfie nemen met 's wereld beroemdste klok. De bestuurder rijdt via het brede fietspad de stoep op. Vijf, zes, zeven voetgangers komen onder de wielen. Verwondingen variëren van zeer ernstig tot fataal.
[event structure: 2]
[spanningsboog: ontwikkeling]
De terrorist parkeert zijn voertuig vervolgens verderop in de gietijzeren hekken van het parlement, rent naar de ingang en steekt een agent neer.
[event structure: 3]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Hij wil er nog een neersteken, maar wordt doodgeschoten. [event structure: 3A]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Mensen rennen alle kanten op, opgejaagd door agenten, langs de beelden van Oliver Cromwell en Winston Churchill, langs Boudicca op haar paarden, de Keltische koningin die het tweeduizend jaar geleden opnam tegen de Romeinen.
[event structure: 4]
[spanningsboog: ontwikkeling]
In het Lagerhuis druppelt het nieuws door. 'Order' roept plaatsvervangen kamervoorzitter Lindsay Hoyle. = parallel verhaal
[event structure: 5]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Premier Theresa May, die twee uur eerder de wekelijks kamervragen, heeft beantwoord, vertrekt onder zware beveiliging naar 10 Downing Street. = parallel verhaal
[event structure: 5A]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Niemand denkt meer aan artikel-50 of Brexit, niet nu Londen aan de beurt is. = parallel verhaal [event structure: 6]
191 Binnen mum van tijd komt Westminster woensdag tot stilstand. Niemand kan het parlement in of uit. = parallel verhaal
[event structure: 6A]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Ambtenaren van de omliggende ministers mogen eerder naar huis, maar niet via metrohalte Westminster waarvan de deuren sluiten. = parallel verhaal
[event structure: 7]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Het nabijgelegen reuzenrad London Eye houdt op met draaien. Ingezetenen kunnen uren neerkijken op Westminster Bridge, waar alle voertuigen verlaten zijn, waaronder acht dubbeldeksbussen. = parallel verhaal
[event structure: 7A]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Op de South Bank is het uitgestorven. Tussen het geronk van helikopters en gejoel van sirenes beiert Big Ben ieder kwartier onverstoorbaar door, als een akoestieke verzetsdaad tegen het nihilisme. = parallel verhaal
[event structure: 1D]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Een jongeman, Tawhid, staat te trillen op zijn benen, wanneer hij vertelt hoe hij bij Caffè Nero op vrienden stond te wachten toen hij drie harde schoten hoorde. 'Bang, bang, bang. Het was keihard. Iedereen rende als gekken weg. Op de brug zag ik een vrouw liggen. Ze bewoog niet.' Met een sjaal veegt hij een traan weg. = flashback + parallel verhaal
[event structure: 8]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Iets verderop kijkt Alex beduusd om zich heen. Hij vertelt een agent dat hij op weg is naar een demonstratie bij het parlement tegen de Srilankaanse regering. 'Ik ben bang dat deze afgelast is, meneer', krijgt hij te horen. = parallel verhaal
[event structure: 9]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Korte tijd later vertelt de interim-baas van het korps aan de pers dat een van zijn collega's is overleden aan diens verwondingen. = parallel verhaal
[event structure: 3A]
[spanningsboog: ontwikkeling]
De eerste verhalen van moed komen naar buiten, bijvoorbeeld over de staatssecretatis van Buitenlandse Zaken en oud-soldaat Tobias Ellwood die het leven van de agent door mond-op- mondbeademing heeft proberen te redden. = flashback + parallel verhaal
[event structure: 4A]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Op de Embankment vertelt parlementslid Mary Creagh (Labour) hoe ze meteen naar de controlekamer van metrostation Westminster was gelopen. 'Ik had geen badge op, niets om te bewijzen wie ik was, maar in zulke gevallen geeft paniek je een zekere autoriteit. Ze namen me heel serieus.' = flashback + parallel verhaal
192 [event structure: 10]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Wie ook snel ter plekke is: Tommy Robinson, de leider van de English Defence League, een organisatie die regelmatig marsen houdt tegen de islam. = parallel verhaal
[event structure: 6B]
[spanningsboog: ontwikkeling]
Buiten het afgezette gebied is er weinig te merken van het onheil. De terrassen zitten vol, de
verkeersopstoppingen zijn lang en voor een boekwinkel op Trafalgar Square slaapt een zwerver door alle sirenes heen. = flashback + parallel verhaal
Chronologie: bijna het hele verhaal (1-7, 8-9, 3A-4A), op 3 flashbacks na
Omgekeerde piramidestructuur: kern (de aanslag) staat in het begin, later in het verhaal komen minder relevante dingen aan bod. Daarom dus ook een omgekeerde piramidestructuur.
Soort Aantal keer
Flashback 4
Flashforward Cliffhanger
Parallel verhaal 14
Soort Aantal keer
Expositie 2
Complicatie 1
Ontwikkeling 18