Aanslag vol symboliek - Verhalende structuurkenmerken in verschillende soorten nieuwsgenres en

Van onze verslaggevers

Berlijn - „Het hart van Berlijn is getroffen”, staat op een zelfgemaakt bord bij de Kaiser Wilhelm Gedächtniskirche. En het klopt. Want de terreur van maandagavond was van een ijskoude symboliek. Een rechtstreekse aanslag op een kerstmarkt, onder de rook van een protestantse kerk, op de peperdure boulevard Kurfürstendamm, middenin de hoofdstad.

Dit is het protserige centrum van West-Berlijn. ’De etalage van het Westen’, zo stond vroeger in de reisbrochures. Om de hoek het roemruchte station Bahnhof Zoo. Met het Kaufhaus des Westens (KaDeWe), waar Russische miljonairs kapitalen uitgeven en hooggehakte meiden stiekem tippelen op de roltrap. Dit is de wereld van het pasgebouwde superdeluxe Waldorf Astoria, het duurste hotel van de stad, waar de gestolen truck pal langs reed en de verkoopstalletjes op de kerstmarkt ramde. De met tonnen staal beladen Poolse vrachtwagen, met de doodgeschoten chauffeur op de

bijrijdersstoel, maaide mensen plat alsof het luciferhoutjes waren. De gasten van het net geopende Bikinihaus hebben het allemaal kunnen zien, net als de koopjesjagers van het Europa-Center, het eerste winkelcentrum van Berlijn. Op het dak ervan prijkt de enorme Daimler-ster, bekend uit de Nederlandse song Over de Muur van ’t Klein Orkest: ’Waar Mercedes en cola nog steeds op een voetstuk staan. En de neonreclames glitterend lokken.’ „Ik kwam net van sport, toen ik het

verschrikkelijke nieuws hoorde”, zegt de Turks-Duitse juwelier Benjamin Ersay (33), die er een dure winkel met sieraden en horloges beheert. De dader heeft volgens hem de politieke, maatschappelijke en economische symbolen van de stad doelbewust uitgezocht. „Dit is een ramp voor de kerstverkoop en de detailhandel”, stelt Ersay, een etnische Arameeër, lid van een christelijke minderheid. „Ik maak me zorgen en zal nu geen kerstmarkt meer bezoeken. Net als vele anderen.” Anderzijds zegt de man met baardje en blauw pak: „Maar we moeten ons niet gek laten maken.” Hij pleit voor meer politie op straat. „We hebben gewoon meer veiligheid nodig. En niet alleen stenen blokken voor Joodse gebouwen en westerse ambassades. Maar ook voor onze kerstmarkten.” Rond de getroffen markt op de Breitscheidplatz vormen stadsbussen, brandweerwagens en politiebusjes een buffer tegen

mogelijk nieuwe aanvallen. Particuliere bewakers bewaken de deuren van het gesloten winkelcentrum. Niet veel eerder takelden bergers samen met de federale recherche de

zwaargehavende moordtruck weg voor aanvullend onderzoek. De Nederlandse Niek Bekkers en Iris Konijnenberg liepen een paar uur voordat de moordtruck aan de dodelijke rit begon, nog op het plein. „Het was er gezellig druk”, zegt Niek. Hoe anders is dat nu: de brede straten zijn verlaten. Behalve zwaar bewapende agenten en wat ramptoeristen is het er stil. Doodstil. De houten

kerstkraampjes blijven dicht. De lampjes van de metershoge versierde kerstboom op de terreurplaats zijn gedoofd. Kaarsjes branden als herinnering aan de slachtoffers. Een zacht snikkende vrouw wordt getroost. Adar Meshulam werkt in café Einstein aan de Budapester Strasse, op zo’n tweehonderd meter van de plek waar de moordtruck zich maandagavond met hoge snelheid door de kerststalletjes en mensenmassa boorde. „Ik zag ineens mensen gillend voorbij rennen en hoorde iets later dat de vrachtwagen in de kerstmarkt was gereden”, zegt hij. „Ik kon het niet geloven. Voor ik het wist kwam de politie en werd onze zaak ontruimd.” „Dit is zo onwerkelijk”, zegt kerkconciërge Uwe Radicke (56) van de Gedächtniskirche, een vriendelijke man met een krulsnor. Hij staat naast de opgestoken kaarsjes en de lange rij voor het condoleanceboek, geheel in het zwart gekleed. „Dit wordt geen vrolijke kerst. Alleen al uit medeleven met de slachtoffers.” „Het was een kwestie van tijd eer wij ook een aanslag zoals in Londen en Parijs, Brussel en Madrid zouden beleven. We zullen nu wel meer veiligheidsmaatregelen krijgen”, zucht Radicke, vlak voordat de kanselier met haar gevolg binnentreedt. Dan kijkt hij omhoog, naar het gouden Jezusbeeld. „Weet u, deze kerk was al eens eerder in de geschiedenis slachtoffer, toen er in de oorlog in 1943 een bom op viel. Toen werd het

153 een ruïne met een open dak. We noemen het de ’holle tand’. En nu is hier helaas weer een voltreffer geland.” Op straat klinkt een hard anti-islamsentiment onder een groepje oudere Duitsers dat voor de dranghekken op het plein staat. „Als je op een vreedzame groep inrijdt, die samenkomt op een kerstmarkt en mensen op brute wijze vermoordt, dan is dat een verwerpelijke islamitische daad”, zegt een van hen. Een ander pleit voor het inzetten van het leger om de maatschappij te

beschermen. Berlijner Peter Klein (74) kijkt , star voor zich uit. „Ik ben niet bang, je moet doorgaan met het leven”, zegt hij.

154

STAP 2 + 3

[event structure: 5]

[spanningsboog: expositie]

„Het hart van Berlijn is getroffen”, staat op een zelfgemaakt bord bij de Kaiser Wilhelm Gedächtniskirche. En het klopt.

[event structure: 2]

[spanningsboog: complicatie]

Want de terreur van maandagavond was van een ijskoude symboliek. Een rechtstreekse aanslag op een kerstmarkt, onder de rook van een protestantse kerk, op de peperdure boulevard

Kurfürstendamm, middenin de hoofdstad. = flashback [event structure: 2A]

[spanningsboog: complicatie]

De met tonnen staal beladen Poolse vrachtwagen, met de doodgeschoten chauffeur op de bijrijdersstoel, maaide mensen plat alsof het luciferhoutjes waren. = flashback

[event structure: 2B]