Deze tilm is beschikbaar gesteld door het KITLV , uitsluitend op voorwaarde dat noch het geheel noch delen worden gereproduceerd zonder toestemming van het KITLV. Dit behoudt zich het recht voor een vergoeding te berekenen voor reproductie.
Indien op het originele materiaal auteursrecht rust, dient men voor reproductiedoeleinden eveneens toestemming te vragen aan de houders van dit auteursrecht.
Toestemming voor reproductie dient Inen schriftelijk aan te vragen.
This ft"" is slipplielJ by the IC/TL V on/y
011condilioll that l1either it /lor part of it is fllrthe reprodllced without ftr!:'t ohtainin
othe penllissioll of' the KITL V wltich reserves the rig"t to /llake
ticharge for "'lIch reproduction. IJ tlle Illaterial liblled is itself il1 copyright, the perlnissiol1 of the oWllers of that copyright will a/so he reqllirell for such reprodllction.
Applicatioll for penllissioll to reproduce sholl/t1 IJ) I1lade iJl writing, giving detail.\ (~l the proposed reprodllctiol1.
G ATUUR
OVO M:
1lELF UMBER IC OFO M:
MMETA 0743
BESLISSENDE DAGEN. 1 I
Histori,ch spel ontleend aan do gebeurtenissen op 20 en 21 November 1813
Ion hUize van
GYSBERT KAREL VAN HOGENDORP lp. 's Gravenhage
NADRUK VERBODEN.
f,
.
~/.!J'/ J
---=-~
BESLIS NI)E
()A EN.
BESLISSENDE [)AGEN.
Ilistorisch :pel ontleend aan de gcbcurteni 'sen op 20 en 21 Novcmber 1) 13 tcn huize
\'an
GYSBI:ltr I<.\RU VAN IIOGENOOHi>k
's
Gravenhage.lkwcrkt naar gcs hicdlwndige gegevens \.'0 rkomeml' in de werken van
1 1I \ \ \\, A ,\BI , "UHrlll\':1 eh lig '11 Vrij voorllill :", Cil:l1 r.l:11 Ill'Pll \ ' lh:rland \ { 1 llllldcrd J uen" el1
111. IJl{, C. \)11 I.H!L: .,f kt Oe knkbnek I IJ",
l' Toolll'l:1 Dl.' laat tc \\ond\l:rgtltknllghlj \,\' IIIHII~-
1)lJ!?f' ,lall hnb op:20 'Il\ellllli.:r 1813 0111-
streeks () uur.
2 'foollcel: 111 illtiCJtlll1l hui,,-clijkcn kril1g ct!llige uren daalïla,
3 Tooncel : Ik tlal1\tlardin~r \an het huog bl.'\\Înd in naam
\:111 den Prins vall Or.lllJc duur \'\.' I(){jl~,'
j)OI~f' up :.! 1 ·U\'l.'lll ber 181 J '~murgens na acht uur,
(Nadruk verboden),
BESLISSENDE DAGEN.
- .. - ...
~--
I:ERSTE 1'00 EEL.
P [, R, 0 N E
Oijsbcrt Karel \'all 111l!-!:cndurp, oud löad ell Pl:I1,lOnaris
\:l 11 l~lItll:rd,lJn,
E, Canl1~I11II1, olld patrint, lakr secrclari' \'éln \', Hogendorp.
An!jc \',111 I log 'l1dorp,
.\k I', B.
.I,
's Jacoh uit r~ottL'rdal1l,L~opold (mw \'.111 Limburg Stlrtllll, oud officier StatHI.
Leger.
I'rans B,lron \an dl!r !)uijn van M:lilstlam, ollt! ka l11l' r- heu erf t, dhoudu,
Prof. JO<1n ,\'el hinr KClllper uit I. itlell .
.\\1'. rrall 0, [) 1l1iël de hangulOn, oud lid \':1.11 de Vrm:<.ls h,.p te I.eiden .
. \\r. COIIH.:IIS An!oll) r:Jllnill SCllllltl'l1. 01'11.1 ,\Ig, SLcr,
\'. d. Jacht ulldcr LodLWljk • ,qltllc\ll1.
Barl'lHl, bedlCnde.
j \ Ir i kc, dienstbode.
f( oma IJlj
ww
flOgI'IH/OII' (/(//1 lIuis.OJI del/ clc1lt.'rgr.l/1c! hl lilt middell eell dll/r met 1'01 tiill', 1\1111 lI'ccrska/ltl'1I !Iortrettell. /.ilIks sc/wor- stf( 11 111 I/IIJlire stijl, D(/(//"I'our grcJole la/d /liet ,~ro(,11 klccd, oudllll'd dil S!O('/CII roll e/O/TI ,
Achter dril ta/fl CUI sc/lam. rOOrtllln links eL/I
I (WIJl, RaMs op cim acfltcr/1rO/lLl ('('11 dcur. Vooruan('clI cllrijftufel, Een kat/rl 1'1111 'eder/allt! !/Ungt cr bOl'l'II,
- 6 -
VAN IIOGENDORP (staat vO(lr de grontl! taf cl
NI dicteert. Call1lCfllll1l :it
t'r acMe" schrijl! met cell l'cert'1I /I( /1; ::ict 1'(//1 I f bt'/(/I/,"sh I/('//([ (/1I/1).
ts U wo ver?
C", ·l\"I~.\\.\.·.
Ik zal het alles IW~ ~elL herhalen;
(lccst) 's I Itge 20 'OVL'1ll ber 1 R 13.
met uw uocLlvinuell
,.,
j\(/II dl/l We! EdclUl'!\trt'/I.![C/1 11('1'1 .'!-lr. AI/toll Reil/- hare! FC/lck.
j\mici:;simc.
De grool' \'l'lgatkrin~r 11I.;dcll !l10f r n t 11 lIIijllL'lJI gchou- den, hereidt!\' held." lIids dlll teleursklling, tenzij l'r heden a\'('11l1 11 >g lil be luit \ orde genClI11C'1 dOOI dq~cnell. dil
~ehkkln zijn dL' 11. tionalL zaak md Uil 'Of te staan ell uil' I.I\.:h ,traks hij lIlij zullc.n \en' legen,
W'I . l'hrl:dt gij \crel'ht, d It ,\111 'tcn.hm gl'l)fl'kkig g;ereprc 5L'ntc\'nt Wil \\ Of teil. (Jl:('11 der ()1lt!-I~L'gl'ntcl1 is op mijn npm'p \ efsL'h l'nt.::11 , zelfs \dll dl:r II\lop Ilid; zelfs gij lIi I.
\',\11 ti ('\'lllwd \ \:1 Ik dL redel1: .,Bdl:f "eL'n \ ril' 'en-
\ llllr ligillg \ 111 \m krd 111, d l: I (; ~cbrL'kki)...l·' cllrL\:'t gij en ik g.1 hierin 111 ,( ti nlll'l. (Jij lijt !Jen ludi 11 IU A 11-
sterd, In lIo11lltg ,I L 1\ der \ l"ni~rln, dit: ti \\ankcll1loedigelJ ell l\ ·ijflla.tr.., dJ r l:ln h. rt ollder dl! rÎcm kunt .1 kl'u. 'et.::n.
gij diL'llt op tI\\' po. t te hhj\en; 1I1<lar todl, ik 1I1i. Ic 11 11 ode, want Viln :tllen die gekomen waren, hll!kell L'r ma r weini- gen mei OIlS tc \ ill 11 ~II Ic thll'\UI :-trij len. Do '11 ZOl al alle AIIl. terdal11lners ontblak 11, nall\\ll.ig '.\aren olldcr- schcidencll nolahelell uit alle nchtingell. gl:lllJe~ cn van Lillsdalli~ gl'halk, ti: I Ik er mijn ,tJlen Gencraal. de
\'lHlInaal11stc partijcll vL'rtcgl'nwlJlirdigclld, uil Ilat! knllllcn samenstellen,
- 7 -
\". HOGE 'DORP.
Juist, juist . .. . uit had kunnen samenstellen. (Dicteert 1'N(kr, CU/1I/CII/(/1/ sc//rijlt: 1'011 flogel/dorp !oopt Cl'/"st wat hc{'/l 1'11 II'cer ('/I gaal !atcr zittell).
Elk hetuigue zich gereed om liLh op Ie ofkren, indien het hatell kun, maar llielll;\11d l:nkelell uitgez()llliLrd ge- 111()fde, dat het zou kunnen baten .. \\en vreest de Franschen n(l~ C'n het is, als onze President \'an hel Keizerlijke Ge- recht. hof. Donker Curtius zeide: ,.de degen I: gdrukken, 'n.lar de scl1\:de is niet weg~e\V()rpen,"
Zij dur\'{~r niet! Ik \!ecst i~ te slap. Zel\. op til! vurige rede \ an .\\r. Fanl1ius Schol ten, dil' 11 • .I. ZlJO juist zeide, d,l! wij duur dl'n \'ijand ab rebellt.::11 hes<.:hollwd wenkn, dat er nooit \"cr~iffenis h: wachten was en dat er dus geen
<lmiL'r middel 0 I'S huo! rlm flllS \an hd SLha\'ol l'll unze goe(il'rell \'.In rflut te reddlll, dan ecne Peglering in te stel- len en onder tic banierell \',\11 Oranje de wapellen op te
\'. ttlll, hk\cn de heeren \\'ijtclen.
lcl he ft zeker tut dit.:: IHhlding hijgedragen hd inkolllen
\all e n hrk v, n dl! I1l11d de: HLcren dl: SUs,art dl!
PI' 'klJ van (J 0 n.:llln , aan Mr. CI.IIl, dl! ,ecretari: geller,lal dl:r prdeduur.
Ilierin \\ arell 1lll!lding ~C'l1la.lkt van el:11 grulite krijgsmacht, di (lP 011'; wild' a.1I1 ukken, 'ldi\'11 wij weerspalllli~ hk- ven . . . .
/)(1 MCI I uscllijf/l, I'. J{O}!CIlt!OIII hOl/clf op,' ziel IWllr (/lIlI.
\ ',It i!. cr kllltl!
DeKII'1 LR.
Vader, \l1\lcdl!r Idal vragell (lf ti én mijnheo.:r Callncm<lll ict-; willen gl!bruiken . . . C\'11 gin wijn? . .
CA,', 'E.\\ \,' (bui}!!, zegt zoeM):
Neen, dank ti.
V. I{OGENDOI~P.
1 id<; kind, niets hoor! Dank je wel.
- 8 -
DOCHTER (ziell tot hem O1'crbuig('lIc/
l1cllt('J zijll stoel).
Z:1I u 11 lIil'! te \'cel \'ernlOlilll, \'adertj~?
v. /loCiI- :'<!lOlil' (dllikt II<1o/" IIallcl 01'1'/
.1111 :c!touder).
'\ 'cc. maar gl'ru.. Zeg aan nhlcdlr, d.l! de \ crgadl'rillg ZL kl'r wel 0111 adlt uur is ;1 geiOOPl'lI. \Vvd .ie wat je wcl kon dOlen Antjl"!
Laat ,\\arcikL dl' h:!. rLi nog l'CIl C\CJl \OOrZil'll. liet is hier kil ~n hl'! nllld war.ll lijn als dl' hlelen sllab kOllllll.
DOCIf1I:I<.
Goed \'allcr, Ik zal haar tl.tddijk turcll. tAlI/jc af).
e\·
u\ \ (flcr/w(/It).[)il' op on wlldc aanrukkl:n illdicn \'ij weer pallni~
hl~\ l'lI.
\. Ho JE:. () IRI' (<lIL /(crl).
Ik \ l:rz~k r II d,.! IK ~ ll.lld hl.:n g 'haeI, m t al die \\ 1-
h:llIloedigt 11.
Ik hL'h ze ,dll.:11 a.tllgchllonl en te,l .Iutle \ ('rzocht U:tl UL- gUlcn, IIC llIet ,nlj lk l ülk \\ Ildl Jl doorzet! 11, mIj iJl lIL na.tsll k,IIJler /.tJlldcl1 \"lgcJl: lId,U IJL' heiJdc ik ze \\lCr IL'!~l'll \, 11 11 \'une!.
Ik zal Jlil I he chroj\'C.1I hlll' \all dil kl 111 ,lallt.I . . . . (Il'ordt gd.I"flt).
(Me/rl i/,c 1:01/11 bll/I/( fI m,
t
((1/ blad 11/1, 11 teil lall r CII ,!.,'aaf I/aa/ dell lil/ord.)\. 1111(,1'. 'I)OHP.
Duc cr 111. ta I flink \\"lt or .\\:m.: ike.
c,\ ','I' 1.\ ' tSc/llijfl dor, /tolldt Clp als lil) !,'/,1t//' is ('1/ Il'llt lil 1'. I f's dictél').
- 9 -
MARFIKI.
Ja mijnhecr 't is al villnigjcs k()ud voor D\'clllher. O!
Ilij is gelukl'ig Il()g niet uit (legt cic tUII't'lI in dl' Iwan!).
\. IlntJI. 'IHlli!' (dictecrt Fac/cr).
" . hoc \'dn dit kleine aantal al \1't~lkrnll1 de l'èll na dcn an- dL! .th-id lil II kil :;Iot!c ma;]r lell [l'Lr kil:inc groep 0\ cr
hled \all ollg '\(cr l'l'n l\\aalt pcr. (lnl'll. \\'a.ln'l1llLr val1 Limburg.lmlll, \.tll der Ollijn,lJllZLlI lIo<lglecra,lr KLlllper, Lh.lIlgllion, SchultclI Jl,IIUllflijk lil lcnige alllkrl'11 Ik durt CChlU' I lil 11 Ill' 1l,1I11l;11 nil'! alle Ic IHlCl11ll1 \' or d~zc a\ Uilt!
0111 i
.\\ \RII"~ Idie klau/ I, IIIt'/ cim ka- c!lc!, I/'('I/Ztlf Il'uf).
\. HOI,I- 'DORP, Is Cl wnt .\"r~lkc·:'
A\:\ H lIü {1't"r!tJ.!t'II, 1110(/r lallqz(/I1lt'r-
!tc/lid dit tiric!.. ( nlu Itl 0\'('/- lI'ÏlIII lid).
Jol
IllCllcer, ,11 ik 1 J, o.;.r,I'lll!, IlIlg Zijlll'lI l;\ Lil '11 w(lord]L'1l1.lg z ~.Ye'l JlIt:JlCl:r, 11 IU Ik t ., 11Icr Wil • . ;11<; 11\\'e' hL!
uI \ lIltIt.
\\ d, \\at
V. !I(I(d' ·1)(II~P.
cr d 111 -
.\\ \Ia Ihl..
Odl mel1en, '\ I "1 1111:\1 HI\\ en Ic juffer, Wl:d Die hC'lne leder 'Jl ti tg ( P (IL wantlLiing 111 't ')'):.:h, mellccr.
l!1l 1,11 g<1an Z /.( I h~l'lcll lal "lIccnig en . , . •. 'I is
1l1i."l:hi~n \\el hrtltaal \ 11 me, I11lI1Ll1', maar ik maak mc
daar rJl1g rtIst O\l.:r. t I- '11 k\\a.IÏl.:i1 t jd, cI,lt \\cct 11ll!l1l'er zeil 't hl' Ie, d'r ,S Jltijd nog zoovl'c1 • keilt \'olk. Dirk, dc lJakker~kl1l' hl zei lIle l1ug vall 1ll0rl~CIl, ti, t hel alleS bl'hal c pilli i.; als ze ll1crh 11, dat je Ordlljegczilld benl ell lLugc lil Fr. 11 \:hUl, Ilull delll kOl1lll ze je \HI eens 'n
- 10-
kopje kleiner maken en da's nou niet, omdat ik zelver:
bang ben voor een FranlOOS, hel.!lend~ll niLl, meneer, als het daarom te doen is, 1lll:1ll.!er, dat dl' PIÏIlS hier wcer zou kOlllen, nou dali LOU ik alklllct \\ cl IJle! 'n Oranjekokarde op m'n boclcladr de straat op willen gaan, alldnig . . . . als it mot. , . madr \ (l'Jr I11l'\·rplt\\· ell dl' jllfkrs, gunsjcs meneer, daar hcn ik hang \ (lor. En ze doclI 't 0111 lI, die lange wandclingen all~L1I, ti It \\'l:ct Ik wel. AI \TOU\\' cn jufkr \\ïll~l1Iien cn juffel ,'IlIJI;, dil' II illclI buitclI 1,II,'n zien,
dat I I hldcmaal niet hang hcnllc l11~necr; maar 't i luch
'n g\:\'aarlijk wcrk, daar g:lélt Ili' s \,11 'tI.
Als ik .11 niet lltlJlallg ill dc lunilIc II.lS. , . van af 'n klcin 1I\ci"Jc al, d dl l'U ik lh!t t1icl dun'clI \ laJcll of Il nid
\'crbil.!dcil kan 1I\ellCer", il.!dcr,:clI k<'lIt JlH!VWII',\ C'! dl JlIffcl' clI als l'L'1I dic ILgell 11 is ze hlv.l. d \\ il dUl'lI, nou t1,ln b, 'I !.,!JII\\' gUI,I,III, ,. 'k heb t JC~I :'ik' mislcid, I11cm r!
'r
\. HU(,r DORP,
• 'L'cn .\\arLike, JC h nl CUl trouw~ ZIel hoor, je h bt I1kt' lIIi'il.e d, IllJdr ze wlkn miJn \Wh\\' I d, htcr n do;, UClel1, wees 1Il.lar gcru, t.
(};', lI'ordt ."1'11. fopt),
Ihl~1 () (0l'ellt dL dC/u cn '::I'gt.
Dl h~l:I" JaclJh \ I: I ~ht 1I t 1II:I\CIl,
.'\\ rflkJ (/I (lilt I hlil: 11/
d dUII uit).
\. 110GI:. 'llOI'P.
1/1
's Ja~tlh! . . . llIijnh er C:lllllClllan, wc wil 'n hd Illerbij llIaar lalen, (/ot d/( Cdl blll'q.:illg maakt om op te staalI.) maar! IIcen Z(Jolaatikunld\l:rlrelkcn." EdtlllOCt ik 1I
nog \!l'n' mijn ddnk bduigcn \ oIJr lil' syl1lp. Ihie! (Jisteren
p:lS hood II 111 Ij uw diel1SI~1l aan en wat wij nl! in deze uren al :,1I11~1l hebben g liaan dul!! mij \'~rl11ol:den, uat onze ,rbeitll'r\l~htha;\1 zal zijn. (Reikt hem dl' lil/lid).
,
- 11 -
CAN EMA .
Ik ben geheel lot UIVC be chikking, dat wed ti mijnheer. Onze zaak is een nationale zaak! EI1 ik zal alle krachten in spannen haar te diel1cn,
(lilllgl, gaul met porfLjcllille aj.
I1\REND (openl ciC' deur).
De heer 'sJacob, mijnheer.
('S Jacob komt (lP. h',at zijn stcck op CC'I/ stoel, buigt),
v.
II0GENDORP.l\\ijnhecr 's Jacob, \I is heelel11aal lilt Rotterdam gekomen '?
's J,\COI3.
0111 11 te diencn, vall Illorgen \'rocg ging ik pu diligence tlaanan daan. Ik wed dat IIW tijd kosllJ:lar is ell ik zal daarom kIJrt zijn, Uil Ilaalll \':\n de burger!' \.111 Hutlenlal11 kom ik u Z\!~gln, dat wij uw zaak l'Ilur:taan, dat cr gisk- ren in een \'erg.ldcl ing be.loten I', tl.tt tic ,falie zich Ihan:
dicnt ti: warenen 'n alkcn \'. n hare hc\\. pening heil te
\\,1 hten i', Vlj ~el(Jn\'L'n md u, J. t ons niets mcer 0111-
breI.: kt, dan l'en ÜOll\'crIlL'l11l'nl 0111 de ordc bi I1l1ellsland, tc handha\{'n cn de I'erh ·ffing \'an het huis \ .lIl Oranje tot rq~(,Lrlnd VI.I tcnhlli , Als {lol! 1JI,ln l1Ioet ('11' \'olk (Jp-
<;t 1.1'1, klicl mud Illelk\\' rken.
\. 110(,1 '()OI~1' (onl/ocrl, reikt hcm tic !za/ld).
Ja z 10 is IH't, zo i' hd,
(1:"1 lI'ordt geklopt. nurend dic/ll lIlIl/: dl' Oma! vall
Uil/lillIg ~tillll1l,J
" HOG[: 'nnlW.
J\\ijnIH'l.!r 's Jacoh, ik heh Cl:lIe ~()nfercntie met eenig' hecrclI, llIag ik nwrgl'n 0111 tien uur nog l'cns met u spreken, al u dan IIU" in del1 Ilaag is? Ik ben u cn uw stad zecr
- 1 2 -
verplicht. Ik hen dankbaar te ontdekken, dat I.:r tnch n(l~
handen en harkn lijn, die ons wiliL'1l helptI!.
(Zij drukkc/I elkaur dc !wlld).
V. II(jül~, ·1)()HI'.
TOl l11I1r~ell. (': jU(o/J hl/igt 1'/1 gaat /lel'lI)
(VUil I imlJ/II:!.[ Still/111 komt 0l'. nat ,'lid I/ce/llt -ijll l/Ialllt t af. 1'. I. St. suIl/cat. \'UI1 1 !(l[!ullloIP reikt I1ul/ lil !lal/d.)
\. HO(JE. f)ORP.
LJ loch nid de clilige'~
\'. LI\\B\RG SlIlH \.
1 "·en. zehr lIid, Ik \\ I.:C d •• t \'.111 (flor Dllijn, KCl11pcr, S..:lll1lkn l'11 lh,tIlgll 011 lI1ij \'0 g 11.
\. II()(J~ 1(1 I'
I) lt lijl1
ou
de t vcr TLhlL \ I.: 1 ~ (Jl teren \ lI!gdCIl cr II1lj tu h II1l:Lr lil tIL k 1111.:1'.\. I I \BI tJ S IIRt \I
I it kl ,in :\m-
. I('r{(:tm ltd
d Jl ntlertl \\ urut, d.lI
. Hocd 1 'OKI'.
AI alk,llOo .tuutlJH cd ... \\ I cn ,lb \ 11 I il11lH rg tJP1l1,
uall ha I dl' l, ,Ik iL'K r (tr kr zijn bl' 1.lg b krcgt,\l. 1...t 11
\\ I: hOPUI, d.t! ( 1I n.et I hl ft. . I • • tl;) r k( I h;1l cle IJ eren."
(H'lIl Til/ die IIf 11liT/. BaroT/ 1I 11 cia nll/jTl 11111 Mil I dam Ilf(lf. 1\l11l1'1I. dl 11 ti raTll1111S S !101t ,1, dL 11(( r C/iallgUÎOII.
• \111'11 bu/!.;(//, dl uU,en !IL IJ tiL I1IJ1ld ( I ti lïl'ijl .. ij pll/(If
11 Uil UI l/ lil dl' tufd, ~(~t ,( 1/ l10.Jt'IIt1IIIP h t<; t gI'l/ H(//(//(/, die i//lI/rojl l'ert/II'IJIlI.)
\. floG!:: l>OHP (I/eemt piel/I', p/llit([!)
• \ijllC' Ill'clln. D.lt I. \' kumst Illlj 1I:t k \ cq~,ldcrl11g \ </'1
-13-
hedenlllorgen een \'reugde i'i, behoef ik II I.l'ker lIid Ic
zeggell ell ik hU.,llI dali (Jok Illl'l 1I lIit lkl1 grtlnd ran Illijn hart k danken 1.11l1 l'\ en \t'l"l ·kl'nk IL hel!r \';111 Limhurg St1fU11l mij kort Lil ).!;11l!d, d,lt als cr ~ 'LIl rq':l.:erillg k\\lll1.
hij ll'li l'cnc lllllJtairl' Il'gl'l'lïllg Z(llI s;\lllell:-itdkll. Ook wa"
de heer ':->
J
l(oh hiel. dil' mij lIit na<ll11 \ all 1~(Jtterdal1l \ ()(lr-dr(Jq~, dat dl! nalte llch lIicnde tc wapenell en 1111.:n d:lal' ml't ons wilde wcrkl'll. Ik stolltl11(Jedi~c geest van dil! bl'i- de l1lilnlll!n Hrvltlle ons allell zofJdalli).!;, dat wij die medc klllllll:n (\ erdr:tgc11 op het L:l:hl'l·h.: nelILrlalldsche volk.
Daarolll is thall: hd ltl~lnblik gl:k(I\l1\:Il. waarin \\ ij lt ,t hesluit m(Jd'll llèll1ll1 'cderlands ()n,tfhallk ,iijkhcld uit te roepl:ll, het I hlls \'Hn Oranje \\ edel' IC \'erhèflcn. dl' eenheid van UIIS v!llk \\'l'dl.:r 11: IH'I<iklll.:ll.
\Vij Il11)1'ILll 011:-> plcchtll! \ l'rhinLiell krachti~ .11lll'll te werkell 3,11' Lil' ".1111 '\1 'telling \ lil l'ell .\ll.!eI11CCIl Ik luur etl dil UO Ir I I tI 11 (o! Lie klll11: \' .. 11 Z. 11. Il Prins van (lr,1l1jc.
Ik \ r:t:t~ I du allCll ,li ot gIJ hkrtl! bereid zij' Lil t.(i,i belo II killt, Ika 1.lcr (rou\\ Il' hl.j\ n t l( het uill!r Ie .
(JlldcI !Vijt i Hun T/(I bil/lil 11 JfCkOllll1l md dl' (Jt(/Iljc-
IllIJf lil (/1. 1'11/1 IIO,i;I'f1c/ Irp hem wCllkt lI!.[t hij dÏf.:
op tufL I.
l!tll ~ij/l opgC.t,1I11l. /Jc/lillp, I'(lfl JltlgUIl!O/P, dil' /, bllli (11 il/Ill.
\l,~ 1,1/1 JllJg, "dl!! P dl' f..ril/g 1'/'(/[[01&1 rolld lid.
tIlltll')01 dl 11 dl IIT/def! 1/ duidl ftl". .,ja".
HOul I (II~I'.
\\'cll1l1. c lzoo dl' <hooll \ er~adLrtll' \tll1 h dL'n111nr~el1
11 ct I( ( eCI1 kml11ighl.:ld i klllllll:11 kDlllel1 omlrcllt hl'! \'lIr I1Il:n \ an L'1l1 \ oorillopig he\\ IIld eli dl' oude I )e~L'nkll, de eUl \ Hlr. de ,lil lere llJ zÏl:h u11ttrukkl'1l hebbell aall dl t, ak om lot de dringend lllludige salllL'lIstclli11g van eCll .\lgu11l'cII gL. tuur I11cde te \\'l'rkLll, lIJn IS IIL't, d:lt ",ij (lth r kI/lil/lil ti !la111elI 111/[[ I'CII' lil I!/(lald lI'onlell) hL'I(llI\'CII cn lWerl!lI:
- 14-
de aan ons ovcrgelaten taak (\':1Or te zetten en ge- trouwelijk te volbrcngen tot de ophanden zijnde kOIl1't van Zijne Iloogheid den Hcere Prince van Oranje,
elkander ecndra htelijk te steunen l'Il trouw te blijven tot het uiter:tc en
alle die maatregelen te nCll1en pf te doen lll'lll\!n welke noodlg Zijll tot reuding vatl ons lalld,
"Zoo waarlijk help fin' God almachtig".
(O/1der /iel opsh kUl 1'(/1/ tic beide l'oorslc I'il/gl'rs of 11( I l'lak uitsIn kkm 1·(/1/ c/ell ruil/erflal/d Ol'cr II( I OW/1jel'Cltllll/1 I wou/en dl;:e IClo/slc Il'oordel/ flillk,eluitlt- lijk 1/1C1l1r plcclTtig IINlwa/cI).
Tijdt liS liet ui/spreken 1'0/1 1'(/1/ lIof.iclldolJ)'S rede lil
(cds)ormulicr ~et liet mgd IIc!Jter de sdlCllnCII ::aclz!
lIel Wil//( Imlls in.
Jll~ I'UI1 Ilvgt 111011' ge yetfd Ilee)!: "zoo \I'aarllj" IH Il't ell .. lI'ofd/ ~(fl Irt fTl znnglll lis h(g 'lcic/ing ol/ch r lIL / a)hggt'1I 1 t/ll dCl} (fc! lil t Uhlplet:
,\\ijn hild ende vl ti u\\ e Zijt Gij 0 uod de IleLf ., . elll.
Sado! dl !tw/slc II'lJOrc!ul clcr ccdsjofllwlicr Zijll uitr;cspro/;Cf/ ;:akl lie/ (hum .. c/l Zlll/g IUII zil/r;! lilt (ouplrt ft 11 dlldc).
TWEEDE T 0 EEL.
Kaf/lcr bij val/ Hogcl/dorp C[{111 liuis.
's A\'(lf/d 10 uur 1'lIlI denzelfdel/ dm;.
Del/r ill 1It'! middcn. Links 1'(I(lfïlllll eel/ rl/l/fII. [(('elits ach lu ('en dl UI'. Scherm links, 1\'{U/rI'oor lafcl cn sloelcn.
M( rml/II' I'. flagel/dorp cn doeMcrs 0111 dl' [a/el gl'Sc!/{/{1I d.
Ecn cl('/" L!ocfltcrs borduurt/t, dl' allderc leest. Later
l'iIlI Hogcflcl01f1.
MEVR. V. HOGI.NDORP (kijkt 0l' dc klok).
liet is toclt lIug laat ~l\v(lrden. Ik zal
lol \.Idcr er i , thn ~.l ik naar lovcn.
'1 JI. (s{uat (lJl),
IlU" h even wachten
luil lJ 1111 een' br,I,lf g.lan slapen. Illlledeltj\. '? (lr/trllm'Cf 11<1(11' StOL /). I Tid Jan n.lre din.~en dcnkcn. hno
• \HH. \. HO(JI '(H 1<1' (Yl/ h!cl/cI).
Ik zal mijn h~. t doen. kind. Och. 11 \ l' tllaar c('n. tijdillg
,all \ViII 111 he reil! Soms. j,l ~"IllS I.i\.' ik dl!ll tocst,lIld 7waar in. Onzc jongcn hald.ldig w~ggcrllkt Uit huis CIl nu
\'ilder W~er 1\1 Zllik l'en gC\illlrlijke pO'ltic ... .
\V I 1.1\ J:I. \\1 '1,\.
M lar Illoeder, ader ll1 .('1 Inch, het is toch 7ijll plicht
(faat Ilct bort/ul/rtl'lrk rusten). Ddl \"IIHlt 11 loch ook'~
((Jus/drif/lg) Vader moet pal St.WIl. Cl zijnl r llladr ZOII weinig die hem tcullen en vlj. wij v(jotal t1loeten helll helpen ell mocd illsprekcn .
• \11'\ H \. HooI;.. 'DOHP (reikt haar dl' fWlld).
Ja,
j,l, J\\ielltje. je heht gelijk. KOI1\ ik 7<11 probeeren k gaan rusten en likt aan die nare gedachtcn vueusel geven.Murgcn-ochtclld maken wij weer UIlZC wandeling in het bosch. Niemand mag iets van onze angst merken.
- 1 6 -
\\'I Lil FL \11. '~,
J\lIg~l'~ KOI11, llIocder. \\'ll'S JlU al \.111 11I0L.!l'll. TOl'1! \I'l'
op 11 I lil' \\ alldelilw \'.'dl'ell. lIas \ II (I nJ(lcdl~ \:11 111'lk:
niellland zou :l'In 1I ~l'zegt.f 11\:11""11, t.tI II lil: 111 L 0111 1I11/L'
gardc d'lIOIlIH.'llI, !lf tI:l! 011. c 'Jli~ gl'\ a:1I drcigt.
(I:'J" wordt geklopt . .Hl/reikt' kr/mt 111111/( I/ lilt t krll/ril {u(/rs ('f/
sfll/ift I~. /.c ... cf .zt' tllh fI op ,( 11 taJeltJ(' /Jij rle 1111Ir),
• \1 \~I '"I .
I liu t.ijn dl' k IJrSlIJ, :Jl1.!\fOIlW ell de LW;l\ elslukkle. LIJ de . lluilLr .
.\Il \'U. \. 11001 '()()I~I'.
J);lnk jt" J\1.lrL'ike,
• \ I \ I/I 11\ I
ZJI Ik IIIJg \\ It kl,t.lr .letll'l \ , Jr IIIlllLer 111 tIL edkdllJlf, I Je\ rUIIII'.
I ell gba JL \\IJII ~II 11 b t rha/l'rIJcljl"
,\ 1 JI (dodilu).
O. ddt zal ik \\ LI ducn, .\Ial (Ike, ~, Jij l11a, r na,lr LlLcl,
;\1 Hl '/\ .
• '('U, al::, dl' jllflLI Z () vrindLlijk \ il lljll, 111\ g:J 'k 111 Ilr
e\ '11 IIIJ" L'en kljkc'l lil \.f L 11 ko JII;e i \ J{ r ti 1\ 10 d.
(Aïjkt I/r/III ril ftIMrt!, rlr r t (UI 1.001 ill (ft ti 'c ft, Ic cU rlal/lI1C1 bij lid tafeltje 1111111 kaals (Il/II.)
{\ IJl (tol .Hel'lOulI'!.
Wil ik u een \\ dl zet.!g\:l\? ik gel) f I a I LIL Zl ku, dat
WIII\:111 glzond l'n \\d teng komt
• 11.\ R \, fll)(il. DORP l,u{imllldlf).
Jelui zijn mijn hL\'L trf/U 'krcss '11. Ik lal n'lI gel1(J(lrZïllll'l, nHJcd\:r lijn ell 11\'11 hl I dO~II, Iloudt jullie \';Idcr nog wat gel.l.!Isch,lp ,11.' hij komt: hij z, I mb chicn nD).! I\nt
willen praten cn waarlijk ik bell tc IlWC. ' .
-17-
,vl.\I{I.IKI· (liedt l'r'/1 k({lIrs IlllllgcstokclI), Na hl 11l~\,f()lIW, nacht juffers, wl'l
te
rusten! (lot l'lllllIo/ft'lIdoJ"fI die /Ji1l1ll'1I komt), n.tcht J)J'necr.
\. Ilr)(il;, '!l(J W.
j acht Marcik~ (fot rle IIlIden'II),
lIet is laat geworden, maar dal kOIJ nid ,lIldl'l s.
(..1/1('(/ zilll 1101/ bdllflgstcl/r'IIlI ({lI/I) .
En .. Vad 'r'~ \\'II.HI 1.\\1. ',\.
v, lIoo!., 'll()UI' (gaat ::iltm /lw/sI zijll 1'/(IIIII'l.
Ik I.al lllllrgell .tllcs I Lrtclll'II, De zaak krijgt Lijll hcsla~
dat kan ik IIlI al v,. t zeggen; lIIaM Illo\:dl r i: IlIl JC kill-
(krt.!11 ••..•
.\\I',VR. V. IlcHJI .. 'IJOI/I'.
Jol,
Ik h:J Ik (ZIJ galt lil/tir 111(/11 tic Iw 11 rI rl/r' IlIjkust. IJL' rlO( !tICI. .\tl/l/II oj! ('1/ "lIssell Ilrlctr, ril jOligste laai til' arm (,f/1 "([(fr mie/cld)
1\ TJI'.
Ik god Llen 1lI1i LI IIIl!lk.
Wil 111.1."'1 <\
(/lt'lg! III/ll/' hOl/lll/lrll'( k (lf!, IdJI.I h(/I1I1".\ft /Iel/rl I/(/(/r
!tl/(/r I'l/ril r.)
I. lil/IJl '!lORI' (I/rl (CII jltl//::L').
Ik hlh gc\\adJt tut nw 'uer \\'cç: \'cI. WllhcllJ1ina, hel' i: niet goed, dat zij tegen l!t.;11 nacht al die elJ1otic\'olie dingen hoort.
\\'11.111.1 .. \11. I \.
Maar mij kunt u hel toch wcl zL'ggell, Vilder?
\'. HOGE 'DORP.
Aan jou! ja IIJ'II kind, I lt, de f..{rootc stap L f..{cdaall. VdlJ
tier Duijn \'. Maasdalll, \'an Limburg StirullI, Changuioll.
- 1 -
Kell1per en choltcn hebt en l11et mij hou cn trouw ~czw()rcn, WUtlEU\I, '/\,
\'. IloGL. '()(J1{I',
Alkl'n dk (n'nig!':!ÎlIs bittt r til 11/ lII('t'I" 1.[('('l.\lclri(flg) Jlldar zij zijn trouw", al zijn zij maar weinig, we zullen OH/'-
winncn, wc zullcn doorzl:ttcn,., ..
\ 'ILlILL \J. \,
Eli de Stalen Gl.:llCra, 1'1
1 ),It IS c~n' flctiL, l~cg~'III1!n kdn il' die
l'rlI,..: lil t ,ch 1110 t 1'1,11. 11k!' IS
I • ., 1111 ~LlIl sJll.tkc \.tll. ZIIndl'1 dl nlig nld lll~n klkn. Ï-l Irl'kl enl Lil
l: 1 tI 11Lllhl:, tUIII komen lot dc
'IUII Uil \,
I:n \\ ie \ ,hll:r. Wlc 1lI11c!l dat zijn '?
lloCJr IJOIW.
I) It IS nog niet hl' list, kind . • \1ell \\ 11 lil ij die 1 \\'.1 lt.!
t.lak gl'\ cn 11111 aall Ir!.!t Jll)(ofd te tdall ...
Wil Vader. u doet uat toch '!
\. 11 GI· 'UORP
\ 'IlIlU \tI
(zIl'IJ~1 J,
(1II/dC! I I/LlI/) ,
Vdder. dolt mol'! 1I dOl: 11 ! 0, Ik \\ld hLt, 'I IS Z\\':\.II, Lr I list n:nc :r\'(lntc \ L'1"1l11\ lJoldclijkh!.!id op \I 111 lar uic Itl'llt u todl ,ti :t1n\':t<trd!
\', I {OGE. '1l0RP,
ZOU je willen?" dcnl je cr wel aan, ltat er wcrkdijk gc\'aren zijn?
- 19-
WII,tI!:.!.,\\1 A (mef !'cliilfcrc/lc/coogCII), Ja vader. maar u, 11 die tic tiel \ëlll de bcweging is gc- weest, u mag 11 niL! onttrckken aan die taak; ouk Iliet Olll
OIIS. vadcr! 0 ik wed". diL angst IS om OIlS". maar \\'e hebben 't toch allcn beWCLCJl" . llloeder ook." dat wc niet hang zijn'? Wat lci de Oraaf van Limburg Stinll11 cergi - terlIl tegl'n 111l:, tllUI ik henr tie Oranje-kllkarde up tlell l\!l~'d
!'pcldc'~ "lulke \lijwilligers als jij \~il ik wel in tnijnlc!.!;l'r hcbbcn! jij heht l110l'tI V(lOI' t\\'L !"
Ik \'ocl 't, uat heh ik t)ok, \ader, ,ti hl:n Ik Illaar eCI!
mcÎsjc el! ,\ntje '\'en Wil, \'adcl. \V\.! I.ijl! lil\' kind\.!- ren cn Wl: \OCIUI zoo diep he! ernsll:'e \',In het (hl~cllhlik, (), ik wed. dat ik ui! lwam, V<lll OIlS allclI spreek. lilt llaalll vall Dirk (,III/jl' Op) ell Il'kcr I)cJk uil Il<lalll \"111 WII- km, al IS hij I!iet hier. 1.('lIs uil lIiUIll \ dl! dl' jongercn ,ti:
ik 11 \Ia(l" \,tll lIel'lll d,lt adl!. ()ntlll 11\\' hlll'itl !l1oe!
!lL'! hesll,t1r 1'llHl hOlllkll, tut delt dc I'rin komt: hLt gelkek 1,llId hedt hL! \J()g op 11 ~ '\ csti~d .. ti, 11; dc man, \\',',Irlljl allcn die on., land licfhehbuI, \ L'rtrl)lI\\'Ln, . , , Wilt 11 vadcr '{
O. leg toch j.l. .•. (II//u:scl/t 11 i.\ AI//JI' hi/lllclIgckoll/(,//)
\ '111IE.l 11 \ (lo/hulI!),
I 'Iet waar 'f." wij, wIj ,diell dllkell Z(IO!
Ja, ja.
t\ 'I JI (kl/ikt. 4('7/ ::acflt) ,
\. !lO(J!. 'J)OI{1 tol//lvC/d. drukt cic l/lIndcl/ ZUl/CT kil/- dal'I/ ).
Julli' I.ijt mijne kindcrc.l, ja, l,I, ik zal. Ik \(Jel het (Juk, hl.!!
lIlocl. 11; mag dl\.! Ja 't nÎL'! \dn lllljllC s huuders wcndcn
l0l'l ('fiS l'IICI'J!il J..) Ln d,ln gel'n uitstel. Ik zal 1111 nog aan v:tn Stirllll1 schrijvcn um lllllq.!ell-ochlL'l1d hkr te zijn.
.In der J)lIijn \.!11 d'Escury \,111 IlcIllcnoord zal ik Lil I 1e bcwcgclI ten :-,p(lL!uigste na,1l \ll1:lerdam tc ~aall om zelt in dcn
r
aal! het \Voord te vlIcren en dien over te halell C\.!11 voorbeeld te stellcn.- 2 0 -
Ik heb het handschrift van \'an der DuiJn toch hier, ecn proclamatie van ons heiden lal ik opstLllcn .... nu moet allc ook maar dadelijk geheurcn ...
WllllEUlI 'A.
.Ia. ja, vader, dat moe! u Jlli Ilog dO<:i1; al is het laat. ..
Iliet uitstellen, ik hlijf hij u. al wordt het nacht. ..
A.'TJI~.
En ik zal alle,' wcl \'oor ti halen, \ ader. .. ik wed \\'<:1 waar uwe pap<:rasscn zijn (clf).
\\'ILlII.I MI . \ (:llaat !/(Jor arm 01/11'(/11
HogCf/dol'p Ilu'/l).
Weet ti wat ik \'(lll, vader':, dat ik het IlU al aan hl'!
gdH:l'ie \'olk kOIl zeggcn \Hl maM gerust, vader hedt de tcugels 111 ha lt1ell. cic Prin hl.:rt terug, ous land w"r lt v,:ecr vnj! O. lIlorgen. morgen!
\. Ilom D( I~I'
Ja. l11C1rgul z< I het een 'r()( te da T zijn, ,,', (J(HI hLl \\ 11"
SChClI1l 1'0/1, .. acllt or~I'lsf1('I, (hz. 264,
"Ec/l I'a. te bl/r(T /s OT/!!' God".
[) ' RDETO EEL.
Kamer bij 1'(1/1 Hogel/clOIp, als fije/ll/S hct I ' TOOIICc/, Pcrsonell: COlll/emUIl zit 1'001' dc schrijftafcl /'t'Chis 111ft
l'ed jlOjlCI'CISSCI/. s(ilrij/t dmk.
A!areikc stof a/I/e/llelui, I/og CL'I/.' dl' gordijnen ell Ilct ta/elk/c( ti . ..:llId sll ijkl'lll/.
""AI{EIKE.
ZÏl'ZOIl, de kamer IS (ell minste aan kallt.
c.\ ..
1..\\.\[\ (::il'f 0111 ::icll lIeclI, zockt il'ls), flt\I?!'II\/..Zo 'kt II wat meneer?
c
~'.
'I. IA •..\\ijn Ill~i'je, .\\areike, 1)1'1 1111jl1 P '11 Ir \Cr nijcl1.
.\\ \HI:IKE.
!-I i r, hier Iigj 't (gCl/ "hcm), 'k Dacht al \all wicn is
uat
me JC, lil ,ta I '( '., U\\'l:"; (ft fI.'iJIC.
:>/Iljdl I da'~ (10k een vrocgertJe gCWl;( t. \ 11 ll1 r (11, hl' 111 Ill.!cr ':, Da, IIt 1I nou ,11 .In hdJ[ Z ... HIl I \\\:rhl1. () h, glln ( Jd, (l,IZe11ll!IlCl r W.tS (10k ,11 zoo \ 'l'~ bil de hand, .. " [ h " . Ilh:- I1nr ..• Wil 't nlHI gChlllfl:1l \,lIId lag!
CA , I ~IA '.
\ 'at .• \\arcike '?
Wel tl/Hl, .id, jc LllIrft 't haa·t Iliet tc Zl':gt.'ll. hl'. Ik meen, komt dc Prill: 110ll hellschjes \:lIhl,lag ':I
CA. ','1. "". '.
't Is er wcl heel dicht bij, l11eisje, maar \'<lndaag I neen, dat kan nug Il iet.
- 2 2 -
MAREIKL (I'crlll'll/:[d)
As '( toch waM is nll:ne~r! Ik \'Iie~ wo de deur lIil met l'CII oralljekorkardL' op 111'11 l1\uts! .tI, tillgell cr Il!lg zllllveLl patriotteIl ... (flol/(II 1't'rscl1rikl op) . ..
CA, 'Nl~ \\,\. '.
Nou?
.\\ \Ia In.
Och, jd,'k d IChl I.'r likt a,IIl, d,lt 11\\ e zl'll L'ell p.ttriot is ge\\ \:L. I!
ZOII Wl.'l't ie (I..t ook al I1Jll Je!
.\\ \111 I"E .
( (/lrljl'l'f/d.)
i ',lIllurlijk IlJl'IH:cr. 't i~ :wg ,: 11 [ l'j '~ltalldi~ d,d III1Ll: lI1~lIll'r ~ '11 or, njegl'zil.lIl. lil I l:l'1I p.ttriot \dH,r l'- u (·I.tri heLfI! I1I.\r II 1'1,1 Lr I t hCI( ('lil Wl'llll l1J 'IICl'r d 1\ ik 'I ~e/l' ti hh. ("r z jn tft: I 11 p'llnult 11 ...
I' \\ \ /(1( hl).
./a, ja .. d, r heh jt' ~l'IJJk in (L'f'I/ liK) la.lr zijn patri, ell, lik hdlclfdc \\ 11k 11 \ oor lil lalld ,j de I r,lIlJe gCllJ1(ILn.
l:l'lllk, \ rijhl'id en LlLgCl n(jlllid.
.\\ ?l Ik.
'k () ,cl', 'I \\ \\ I .... d I , k 11 iu I IU 011 11
n pt: .. llral1je B Hl 1'.
(1)
.\\ \I?l 11\1.
Daar k"lI1t '11 1l'IIl.tlld ... (af) B\I~f. i) (dl !Imf opel/( mi.)
De gr.laf \all l.illlhur,.: SlirullI (11(1iIdl ... ijll II/ulltcl (li/II)
ûCllclaal!
c,\,', I \\.\ . (stl/al tip).
- 2 3 -
V. LI\HH I<G 'rml"\ (opgcll'oflllen).
I\'ijnhl'cr Call1leman, bell ik te vroeg?
C\:-:NE\I.\, '.
I kt is lIog ~Cl'll acilt U 111', Generaal.
V. LI.\\RII<G 1 JfH',\\.
.Ia, ik was Illlgl'duidig. I adat Ik he! briefje \all dCII hcel
\'an llogelltl,)rp ~L\krcgl'n had, blll ik dadelijk \'all hili' gq!'WIl. We lllUlkn Uil h,la ten. IllCllleJ' Canlll'man. AI hij 1111 niet hd beL uur III1I11lddellijk op ZIl:h 11 CI.'I1\ t, L hd k 13i1t. liet 'C\'dar kl)Jllt al nadl.'r \:11 nadLr. I 'a,mll.'n ('11
ûorCIIJll lijn \\"1.' ,,. bezd, l'trccht 11 ArnhLlll \ er terkt, :tall AI11:terdalll hebbcn \\'l.' Ilids; dat durft IIJl'! tl: halldden ...
dat \'1 ('rt ,lItijd 110. IlllLkrhalldLilllgell lllli l\'ulitor ... lil Potterd:llll. d.lt 011 gisterL'1l lrouw LW)l.'r IS 1111 l:l.'11 p:llJiek uitgehrokul .. kr"chtl~e lIla,ltregclt'll zijll J1\lIli(hicllljk 11\10-
diJ:, '" llen sta t er tC \I'tg \\:er 111 den torell te 1I,lIen. 111
God naalll ... Callnemtln .. ZIC \allllllgclldorp te 1\ LrtuigclI.
Ik kan tI gCfll t tc lel .... gi terl:I1-cI\Olld I"al 1111~, heclt de hl:cr Vdn IlogenuOl p ZIJ I I '~llllt gl'lIomen. \ ',It ik hll'r (I! 'ijf, i dl' I'ublic hl: 1 h ( \ Ik li,t In 1111 \all Z. 11.
de Pnlls \dl UI IIje.
1'1, n:1I (11 ,'lal11ltll I 'r .tI, (, ' . (Inder!t:lklll I (t(HJI' U.lroll
\ 11 lh:r D lljll.
\. Lt MAl R(, S lIH \I.
V,1lI lIl'r 1 hllj J1 ?
Ja, walll hijl '11 is \all 111 rgl'1I vro~g 1I1l'1 l'ell opdracht lI<1ar A'dam \ l'rtrokhll.
V. LI\lBt IHi IWI \.
(wddank, gild lan k! \'all Iluuclldurp ....
-24 -
\'. HoOI .. 'DORP (lrccdt juist /linncn).
Is berLÎd hct \'()()rlflopig hewilld (lP zich te nemen, als de Graat vall Limhurg :lilllll1 ell zijnc officil'rcll hCIl1 daar- toc oproepe 11,
\', l.I.\\1I1 Rf. , II{I I (.::h t 11('111 1'o! geest- drift aan :zIj dm/;- keil (!koar tic lIalld).
1ijllc offlcicrcn ? .... Die zullc\l al I1kr zijn, Ik heb hUil allell Illerheell hc-;tcld hij 11 iI lilt fI KlItlIl (/1/1 lil n t 1.[(/(/11 I!alcll, /l/C/(/I {/l/ItllIl (lpCf/! (h dUlr (11 dicnt alln).
B,\Rf '(l.
KIlII.nel \:I!l Oldcllll:IIllC\cldt, gen,I'\i'HI Witte Tlllltngh, de
h~'lI S\\'('~IIS d~ LIIl I, " de IILL de ;. IIgt:.,., (l1ltl'lïlerlll kOIJ/('f/ NI/TICTI, lIL IlLer" , (111(// \'(/. t(/at d( Sftlll l'UlI dCII
/Jcdicl/(Ie lIitt 11/((1 Ir i UI/i",' dml.!I', tlt,k tic dames ull\il/- dert'1/ UI 1I/11/t/l'u /lilttai/( 1/ {. 1/1(1/ billl 111,)
(!{ohm ! lVllt( f 11/1/111.[1; UI d( IJf/( iUUl I tIIl dl' lIaa~ -die Oranje-gard" tfrVtpu'/tfI "'i(I! 'lil-! il/ bl)lUl oJ' de rl(lI- kl ",)'dl' 1'(//1 lid tO(ll/tt / j.
• 1.1 \BI I<C, SI (Rl M (a/!i allcfl blIllU'1/
zijTl, til (11,1/1,111
I lof.!( ndl)rp CII cic ,fr (jl ,:lfleiL/11/
tt/til/cic,!/( 111 On! ti
1/1 fIILl/(l)
,\\ijl1e Ileen':I1, AI. lJ(JlI\ 'rllel r \ lil den 1I1ar- heh ik ti (.lItbodul. lIlII lal h~~11 .t:llde lappe'l JII l 11 \\orden !;I.:d I. n.
Ue rn \.111 IIlllTclldorl' ,acht I v. \\u rd: alle h,tllgt nu
\ <In II lil \.111 UII~ af.
\'11 TI Tl 1 1 I. 'Gli (lIa(/r VOICII (ru/end).
.\\ijnh~t:1 \'an Ilug(!lIdllrp. Dl' LJollvernclir \alJ onze :-;!ad heefl terechl glzegd, da+ h~~li, :l'nde ~tappcll dlCllllI te Wtlr- dl.!n gl'nt1lllcII, ;'IJo~ IS de gang V:III zaKlClI I': bcl1eer~lh\:Il,
maar d.lll lIlllel dadelijk gt:handdd \\'(lnkn. Wij hebben cen
- 25-
Bcstuur lIoodig, dat zich aan het hoofd der bewcging telt, wij hebben ecn man n(l()di~, die dat op zich neemt,
amen - alle officieren VJn de Oranje-garde verzoek ik
1I eerbiedig dOl:h met klelll, de teugels an het Hoog Bewind in naam van Zijne Hoogheid dc Prill van Oranje in handcn IC nemcn en daarmede ecn einde te J11aken aan de Regecrillgloosheid, die ons noodluttig dreigt te wordelI.
Van de . teUII ell trouw der Gewapellde Macht geef ik u de \'crzekerill~ (wC/cht el'ul). Is U daartoe hereid?
Ja,
\. HOGE. 'DORP (onder ademlooze stil- tc, dl/iele/ijk en krach-
tiK)·
Nt't'lIIt de gcr('Cdgc!lOudl'n proclamalie ('1/ !ces!:
AlwlI de l~egt:.:ringlo()stJt:id vcel is voorgekoJllcn in de mceste steden dour wijze voorzieningen vall de notabclste i ll'.!czclcllt:1I , maar het ALGEt\1EE BESTUUR geheel \'er-
\\aarloo ti cn ill llIem<llld handlIl IS, terwijl hel geroep \'an alle zijde 0111 zulk e~n BESTUUR tol rLdd II,.! \'an het Vader- land, onze harlen diep getrnffen heeft; ZOO I' liET dal wij be lutcn hebben hetzelve op te V.ltll n tot de komst van ZIJ, '13 1I00GIIEIf) toe, bcz\\'erendc alle hra"e ederlandcrs
011\
1.:
IJ te vcrcclligen lot ondersteuning van dit ons conlaat besluit. GOD helpt die,'eJlcn. die zich zelve helpen_'s (jra\~llll(lgc, den (Get.)
:20 'ovcll1ber 18D,
F, van der Duijn \':ln \aa dam,
(J. K, 'an Ilogendurp
(,Weil geraken il/ groot( ,1.[ct'sldrijt, CI/ tfrukkt'III'Cln Hogell- dOlp ('/I ook (llldl'r!il/~ dl' 1/11 lid, Ook (J. dali/CS kOl/lcl/
ntJar VOlClI, ZIjn vro/ll\' hOluil zijn hal/d hlllK in dc hare, ZIjIl doellicr WiIIldminll omhelst hem. FCilI llogendorp gaat I'I'CII ziftcl/
ECII dl'! officiercn zCf[l il'fs Icg,en eCII tlcr minderelI, die zich l'clwijdal),
Wil Tl: T LUNCHl (II/et geestdrift), Wij dankl'n II tlit naam vall allen, die de vrijheid van
- 2 6 -
ederland voor. taal!. Ik wist het, dat de heer van Hogcndolp
lil, pIl' htanker zou zijn in deZL' ben,tnk tijden. u is onze hoop en betrouwen krugl{e\\'ollnen, nu zullen wij stcrk zijn tot de Prins zeIl de teugels lied! OVl.'n,(ClIlll11el!.
'.\. 'NI .\\,\,' (nl/der kOl11elld. diep ont- roerei. de lil/lid zockcnd 1'(/11 1'1111 f Irwt'ndorp, dit' IlIj ill l'cn'ocrill.!f drukt).
En de halld \'all eCII p,ltrillt weigert u niet '? liet land zal juichen onr uwe grOt.t\.' daJd; dank . . . d:ll1k . . . harte lIj k da 11 k. ([Jfïl!;t hUil cc/liKt' maIL 11 1/111 lelijk dl' IIlII/(/).
\'. HOGI.NDüI<P.
Patriot of Pril1s~ezind. Jat i 1111 alles hetzelfde. DIe namelI zijn uit ~c\ 'iseh!. ('Ioul op). Dit is het (logen blik, Callneman, dat fJatrJo en Prin ge/inde de handcn :n~clJ
sl,l:rn. \Vi] \\ 111(11 de ,.c(;nh\:IlI" \.ln ()n~ 'olk.
CA, ,'I' \A •
Ja. de "eenheid" van ons \ (lIk! Beschik over mij. naar goeddunken, ik • Ia gl:hecl a,Ul uwe zijde.
V. IlocJI '()OI{I'.
ZUl1der d,1I1 tli! uw "Memorie" ,rIIe. af, w,lt tot eCIIl.' proclamatie Cll W,It tut bIjzondere lil !'oSI l's behoort.
C (1'( rlaat (lCt JlC! In k.
Tc!'r Ic rl of/tcirrcll lu IJ- bm ook hl t I'er/rek t'a/alell. al, haddt'lIzij bij'zolldcre opdrachte/1 tc
"C'r\lI/IlI/1. C!llll/guio/1 dil.' lot /lIl toe mill of meer op dCI/ uciller-
grof/d lVas !.ft blcl'C'II, Irt t dl mee/ lIaar UVl'/'
J.
- 27-
\'. HOGENDOI~I'.
u van der DlIvn van M,lasdam naar Am. terdal11 is ver- trtlkken. blijft gij 'nllj allcen over. 0111 lil ij te \'ergezellen.
l\\ijn waarde heer de Cllanglllon, ik rekl'Il lekcr niet tc- vergeefs op 11.
H \ 'Gl 10. '.
1\\ ij nc 11 ktigL' persoon I ijkhc id kali aIleelI maar afbreuk t!Ol.'n aall de goedl.' z,lak. Laat mij er liever buiten. ik voel mij ni ,t dl' per:ool, om naast II namells dl' gansche lIatie naar \·On.:1l ll! treden.
Doch ik IlC 'm bij "oorbaat g'lé1r1le het 'ecrl.'tariaat up mij. I1U dl' heer Falck nog in Amsterdam is.
v. IloGf.:."moHI'.
Ik dallk ti. mijn wa,:1rl1L Challgllioll. (/:1' I!'orden ecnige
• cltrillslukkl'll billlll'lI gl'!Jraclll in !,orlc'jcllIlIl', die 1'1111 Hogt'n- dO/jl illkijkt" lamd 'faot liij zitlc/I.) Een brref 'lan Goge\
ll11 zijn dien, ten k l'Ï hcn onder ·traf \'an hllog\'erraad ....
(ft keilt) .
.. Aan dling van Falck tot ecretaris-Gencraal" (h'ekelll cn g('('fl z tallK).
(/11 dl' 1'1'/ te a'lmU mililllire l11/1ziel; I/oorhallr, dil 11 a der koml. ,11ft tllTl/Il'l':(r.;CI/ luistc/l'1I ilI spwwin);. Ha/I'/Ilf brellg!
cel/ ("ic/je. dal 1'11/1 lIo);l'lIdOtfl il/f..ljkl,' c!CWrt/1I k/likt Illj loestt'lllll/dld lol Hili lIId, (Ile zie" I'c/lt'iidat.
I/ij jlUIS/C/ t LllClllj.[/l1rI1I I! at ill, clie nUlIr (ft kafller .!foal, u'lwr CITmlr1llL 11 is.
o I.' d(~ kort cf(Juf'//([ Zl (f !Iomt 1/11'1 CllC/lIguiOIl, is dc Illuzick lot ollder Ilcl lIui_ gekomell 1'11 tlwc/ell COl1111lCllllio's gcl/(/(}/(/. O/ïlll/llall Umburg Stirum 1'11 Wille Tu/lillgll tredelI
\I'ccr bil/nen).
WITTf Tt 1.1.1. (,IL
J 1ijnheer van Illlgendorp. ll\.: Oranje-garde wacht.
(Dali tn'cdt 1'(/1/ ff0t!C/llloTjI met C!lCllIguio/l \loor liet vell- : ter, dal bIj liet /lCltlt:rkvmclI der IllllzÏI'k ui !.[t?opellli is,
üt'cs/tfrijl/;.t gejl/iel/ 1'1If1 builcll.
