Bijlagen meerdere foto’s Krantenartikelen met

(1)

69

Bijlagen

Bijlage I - Analyse online kranten

Bijlage 2 - Analyse krantenartikelen

Krantenartikelen met

meerdere foto’s

Een onderzoek naar de samenhang tussen tekst en

beeld in krantenartikelen.

(2)

(3)

71

Bijlage I - Analyse online kranten

Krantenaanbod op internet

Onderstaand wordt beschreven en weergegeven wat tegenwoordig het aanbod is van online kranten in Nederland. Hierbij worden de landelijke dagbladen en de dagbladen die in het Noorden uitgegeven worden betrokken. In het volgende overzicht wordt duidelijk welke mogelijkheden de kranten op internet bieden en of ze gebruik maken van de hedendaagse mogelijkheden van internet, zoals de mogelijkheid tot interactie, het gebruik van hyperlinks en de opname van videobeelden in de berichten en/of op de site.

Kranten op internet - Oktober 2011

Krant website dig. reg. abo arch. reag. vid. vid.v. hl verw. verw.k.

Landelijk Algemeen Dagblad www.ad.nl x x x R x x NRC Handelsblad / next www.nrc.nl x x A x x x x x De Telegraaf www.telegraaf.nl x x x x x x x x x De Volkskrant www.volkskrant.nl x x x R x x Trouw www.trouw.nl x x x R x x Reformatorisch Dagblad www.refdag.nl x x x x x x x Nederlands Dagblad www.nd.nl x A/E R ? x ? ? Regionaal

Dagblad van het Noorden

www.dvhn.nl x x x R x x x

De Leeuwarder courant

www.leeuwardercourant.nl x x x R x x x

Friesch Dagblad www.frieschdagblad.nl x x x

Gratis

Spits www.spitsnieuws.nl x x x R x x x x

Metro www.metronieuws.nl x x x x x x

De Pers www.depers.nl x x x x x x x

Uitleg van de afkortingen

Dig. (digitaal): De dagelijkse editie is (na betaling/voor abonnees) digitaal beschikbaar. Reg. (registratie): Na gratis registratie krijgt men extra informatie of mogelijkheden op de site Abo. (abonnee): Een abonnee krijgt online extra diensten aangeboden

Arch. (archief): Het hele archief is vrij toegankelijk. R. : toegankelijk na registratie.

(4)

72

E. : toegankelijk na betaling

Reag. (reageren): Men kan reageren op artikelen (R. : alleen na registratie) Vid. (Video’s): Er staan video’s in de nieuwsberichten

Vid.v. (videoverslag) Er worden videoverslagen gepubliceerd, met een korte begeleidende tekst. Hl. (Hyperlinks): Er staan hyperlinks naar andere websites in de nieuwsberichten

Verw. (verwijzing) Bij de nieuwsberichten wordt verwezen naar gerelateerde berichten/onderwerpen. Verw.k. (verw. krant) In een nieuwsbericht wordt verwezen naar een uitgebreid verhaal in de papieren

krant.

Gebruik technische mogelijkheden

Zoals uit het overzicht blijkt maakt niet iedere website gebruik van hyperlinks. Men zou zich kunnen afvragen waarom dat niet gedaan wordt; kost het teveel tijd of wil men simpelweg niet naar andere websites verwijzen, omdat de kans bestaat dat de lezer dan bijvoorbeeld wegblijft? Verder gebruiken diezelfde kranten ook geen videobeelden in hun berichten. Losse videoverslagen worden echter wel bij alle landelijke dagbladen op de site geplaatst. Dit in tegenstelling tot de regionale dagbladen. Zij plaatsen echter wel weer video’s in een nieuwsbericht, dat is dus een extra toevoeging aan een bericht. Verder maken bijna alle kranten gebruik van de mogelijkheid tot het verwijzen

naar gerelateerde berichten over eenzelfde onderwerp. De krant die wat dat betreft afwijkt, is het Friesch Dagblad, zij maakt geen gebruik van de toegevoegde waarden op internet en lijkt dus ontzettend achter te lopen op de technologische ontwikkelingen.

Als laatste kan als zeer opmerkelijke constatering genoemd worden dat er drie kranten zijn die expliciet verwijzen naar artikelen in de papieren krant, te noemen de Telegraaf, het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant. Zij verwijzen naar de editie van de betreffende dag voor meer informatie of een uitgebreid verslag.

Betaald online nieuws

Opmerkelijk is dat de artikelen op de website van het Nederlands Dagblad pas gelezen kunnen worden na betaling. Dit is de eerste en enige krant van Nederland die een vergoeding vraagt voor artikelen die via internet aangeboden worden. De redactie verklaart op hun website dat zij hiertoe besloten hebben omdat uitgevers nieuwe verdienmodellen zullen moeten hanteren vanwege de opkomst van het digitaal lezen en de investeringen die daarmee gepaard gaan. Gratis is volgens hen niet vol te houden, zelfs niet met de verkoop van advertenties. Zij vinden eenvoudig gezegd dat hun nieuws en achtergrondverhalen, analyses en opinieartikelen de moeite waard zijn om voor te betalen. Abonnees kunnen onbeperkt artikelen op de website lezen. Omdat men dient te betalen missen in eerste instantie een aantal gegevens in het overzicht, dit staat aangegeven met een vraagteken.

Vormgeving en toegevoegde mogelijkheden

(5)

73 Het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder courant hadden eerder ook altijd precies dezelfde soort

site, zelfs qua vormgeving. Tegenwoordig is de vormgeving van beide sites echter veranderd. Ze hebben een hele andere indeling voor de berichten. De informatieve links, zoals de webshop en de mogelijkheid tot abonneren geven echter nog wel exact dezelfde informatie weer. Op de site van DVHN staat onder het registratieformulier zelfs de fout dat men akkoord gaat met de voorwaarden van de ‘Leeuwarder courant’. De teksten van nieuwsberichten die op beide sites weergegeven worden, komen ook nog overeen met elkaar, vaak wel met verschillende foto’s.

Conclusie

Uit de analyse blijkt dat er online onderling dus nog weinig verschil bestaat. Bijna iedere website maakt gebruik van de diverse mogelijkheden die er online zijn. Zo kan men overal, zij het op diverse manieren, reageren op artikelen, de overzichten komen allemaal op hetzelfde neer, de websites maken gebruik van indelingen in rubrieken, men kan artikelen terugvinden in de archieven en men kan video’s en hyperlinks terugvinden. Het enige dagblad dat echt achterloopt, is het Friesch dagblad. Er is echter geen dagblad dat er echt uitspringt in de online wereld, waardoor de kranten online zich nauwelijks van elkaar

(6)

(7)

75

Bijlage 2 - Analyse krantenartikelen

Afkortingen

Voor het beschrijven van de connotatieve procedures worden de volgende afkortingen en aanduidingen gebruikt:

- Truc = Trucage - Pose = pose/houding

- Object = Opvallende en bijzondere objecten/gebouwen - Techniek

o Focus = Focus op bepaalde onderwerpen o V/G = Voorgrond/achtergrond

o Licht = Lichtval

o S/V = scherpte/vaagheid

o Persp = Perspectief

(8)

(9)

5 november 2011

(10)

Connotatie

Connotatieve procedures Symbolische inferenties

Focus, V/A en S/V: Beide personen staan scherp afgebeeld, in het midden, vooraan

Het draait om hen

Persp: op ooghoogte, in beweging Realistisch en niet geposeerd Pose: Obama buigt zich naar Merkel toe en

houdt haar stevig vast

Hij ziet er dominanter uit, het ziet er wel gemoedelijk uit

Object: Obama heeft een papier in de hand Hij heeft net toespraak gehad of moet die nog geven, dit doet als spiekbriefje vermoeden Obama lijkt Merkel te domineren in een gemoedelijk, realistisch beeld dat niet in scene gezet is. Obama heeft net een toespraak gehad of moet die nog geven.

Denotatie

Iconische inferenties Indexicale inferenties

Een man en vrouw net gekleed Ze zijn aan het werk

Het zijn Merkel en Obama Leiders van Duitsland en Amerika Op de achtergrond lopen meer mensen in

nette pakken

Het lijkt op een bijeenkomst Obama heeft zijn arm om Merkel geslagen en

zijn hoofd naar haar toe gebogen, ze kijkt hem niet aan en heeft haar mond half open

Ze zijn in gesprek, het lijkt een ‘onderonsje’

Je ziet een open deur Ze komen een zaal uit of in Obama heeft een papiertje in zijn hand Een flyer / een toespraak? Merkel en Obama hebben een onderonsje na of voor een toespraak / bijeenkomst.

Artikel 1 - Foto 1

Artikel 1 - Foto 2

Stap 1. De betekenis van de foto’s

Connotatie

S/V: De man vooraan is scherp afgebeeld, de man daarachter is iets vager in beeld, maar kijkt recht in de camera

Het draait om beide mannen

V/A: Achteraan staan nog drie mensen vaag in beeld

De focus ligt op de mannen op de voorgrond Persp: op ooghoogte Het ziet er realistisch uit

Pose: De houding is gebogen en bezorgd Zorgwekkend gevoel Focus: Er is ingezoomd op dit tafereel, de

mannen zijn in beweging

Het ziet er realistisch uit, het is niet in scene gezet

Een spontane, realistische foto waarbij het draait om de twee mannen op de voorgrond, er valt niet op te maken waarom de ene man afkeurend kijkt naar de bezorgde man.

Denotatie

Mannen in nette pakken Ze zijn aan het werk / bijeenkomst Een man met gebogen hoofd en hand

op zijn hoofd

De houding verwijst naar zorgen Een man met bril en samengeperste

lippen (ECB-president Draghi)

(11)

Artikel 1 - Foto 3

De relatie tussen de foto’s - Syntax

Alle foto’s zijn even hoog, in de breedte verschillen ze, maar dit versterkt de focus op de personen. De ene foto lijkt niet belangrijker dan de andere foto. Je ziet op alle foto’s diverse invloedrijke personen en wereldleiders afgebeeld. Door de mensen op de achtergrond kun je vaststellen dat ze op een bijeenkomst zijn en doordat alle foto’s ongeveer hetzelfde uitstralen wat wereldleiders in nette pakken betreft lijkt het alsof ze allemaal op dezelfde bijeenkomst zijn. Door deze constateringen leg je een deel-geheel relatie waarbij het lijkt alsof alle foto’s deel zijn van hetzelfde geheel.

Op alle foto’s lijkt één persoon de andere persoon te domineren. Op de eerste foto ziet de persoon op de voorgrond er bezorgd uit en op de overige foto’s zijn de wereldleiders in gesprek, het lijkt erop dat er iets gaande is, maar men kan niet vaststellen wat het is.

Artikel 1. De relatie met de titel en het bijschrift

De titel luidt: De wereld kan helpen, maar pas als Europa er zelf uit is.

De titel doet vermoeden dat Europa als geheel met een probleem zit, de rest van de wereld kan helpen, maar dan moeten ze eerst zelf iets oplossen. De zorgen die in de eerste foto tot uiting komen lijken te verwijzen naar het probleem. Op foto 2 ziet men Merkel, de bondskanselier van Duitsland en Obama, de president van Amerika. Hierin ziet men de link Europa - de wereld en leg je de link dat Obama de helpende figuur is. Foto 3 toont twee Europese leiders, hierin is dus niet direct een verband te zien.

Connotatie

Focus, V/A en S/V: Beide mannen staan scherp afgebeeld, in het midden

Het draait om hen Persp: op ooghoogte, er is ingezoomd op dit

tafereel, ze kijken niet in de camera en zijn in beweging

Realistisch en ze poseren niet

Pose: Berlusconi kijkt wat neer op Sarkozy, ze lijken beide te glimlachen

Berlusconi ziet er dominanter uit, maar het lijkt een amusant gesprek

Berlusconi lijkt Sarkozy te domineren in een amusant, realistisch beeld waarbij ze niet poseren.

Denotatie

Twee mannen in nette pakken Ze zijn aan het werk

Het zijn Berlusconi en Sarkozy Leiders van Italië en Frankrijk Achter hun zie je een bovenlichaam

en een schouder

Er staan meer mensen om hun heen Berlusconi glimlacht Hij is tevreden

Sarkozy wijst met zijn vingers naar rechts en heeft zijn mond halfopen

Ze zijn in gesprek en Sarkozy wijst ergens naar

(12)

Foto 1. Bijschrift: ECB-president Draghi (met bril) en de Amerikaanse minister van Financiën, Geithner, in Cannes

Foto 2. Bijschrift: President Obama en kanselier Merkel na een G20-meeting.

Foto 3. Bijschrift: Premier Berlusconi (Italië) en president Sarkozy (Frankrijk).

De bijschriften beschrijven slechts de personen op de foto’s en bij de eerste twee foto’s de plaats van waar de foto genomen is. Er kan nu vastgesteld worden dat het om een G20-meeting gaat, een bijeenkomst van 20 belangrijke wereldleiders. Het voegt echter niets toe aan de connotatieve betekenis van de foto. Men kan nog altijd niet vaststellen waarom de leiders op deze manier zijn afgebeeld.

Tekstdeel Onderdeel bijschrift

Relatie met de foto Inferentie

ECB-president Draghi (met bril) en de Amerikaanse minister van Financiën, Geithner,

Wie Overlap, direct Iconisch :wie zijn de personen en wat is hun functie

in Cannes Waar Overlap, direct Indexicaal: waar vindt het plaats

President Obama en kanselier Merkel Wie Overlap, direct Iconisch :wie zijn de personen

na een G20-meeting. Waar Overlap, direct Indexicaal: wat gebeurt er

Premier Berlusconi (Italië) en president Sarkozy (Frankrijk)

(13)

Artikel 1. De relatie met de tekst

Tekst Foto Feitelijk-inhoudelijke relaties

Functie Tekst-beeld Relatie Opmerkingen

Drie dagen waren de G20-leiders in Cannes bijeen.

Alle foto’s

Een aantal handelende personen, speciaal gefotografeerd

Identificatie van de personen

Overlap, direct

(..) gaf Obama zijn analyse van de Europese schuldencrisis. „Uiteindelijk is het aan Europa om te laten zien dat het achter de euro staat. De

internationale gemeenschap staat klaar om te helpen, maar Europa moet de weg aangeven”,

De handelende persoon en een metonymisch gelinkte scène

Illustratie Overlap, metonymisch

Obama omarmt Merkel en de foto illustreert op deze manier de helpende internationale gemeenschap

Obama was diplomatiek en prees de inzet van bondskanselier Merkel en president Sarkozy. Wijze

leiders, volgens Obama.

De handelende personen, speciaal gefotografeerd

Identificatie van de personen

Overlap, direct

Een oprechtere Obama had gezegd dat Merkel en vooral Sarkozy hun belofte niet hebben ingelost. In Cannes zouden de Europese leiders aan de wereld alomvattende maatregelen presenteren die een einde moesten maken aan de crisis. Dat is niet gelukt.

De handelende personen, speciaal gefotografeerd

Identificatie van de personen illustratie

Overlap, direct De foto geeft weer dat Merkel en Sarkozy ondergeschikt zijn aan de andere leiders omdat ze hun belofte niet hebben ingelost. De foto geeft beide leiders dus eigenlijk ook wat ‘nietig’ weer.

Een onvervalst strijdbare Berlusconi ziet in de betrokkenheid van het IMF ook geen gezichtsverlies.

Symbolische uitbeelding van de tekst

identificatie Overlap, metonymisch

‘Onvervalst strijdbaar’ is zichtbaar in de foto in de dominante uitstraling

De eurocrisis omzeilen heeft geen zin. Dat beseft Obama ook: „Europa is onze belangrijkste handelspartner. Als

Symbolische uitbeelding van de tekst

illustratie Overlap, metonymisch

(14)

Europa niet groeit, wordt het moeilijk voor de VS om onze eigen

begrotingsuitdagingen aan te pakken.”

de eigen begrotingsuitdagingen.

Tekst-beeldrelaties en syntax

De foto’s lijken in eerste instantie puur ter illustratie van verschillende wereldleiders die in de tekst genoemd worden. Als je echter verder kijkt lijken de tekst en het beeld ook op elkaar aan te sluiten wat bepaalde tekstdelen betreft die symbolisch in het beeld uitgedrukt zijn. Zoals de dominantie van

Berlusconi, die in de tekst als ‘onvervalst strijdbaar’ genoemd wordt. Merkel en Sarkozy komen in de foto naar voren alsof ze gedomineerd worden door de leider naast hen op de foto, in de tekst blijkt vervolgens dat het hun niet gelukt is om een belofte in te lossen, daardoor krijg je als lezer ook de indruk dat ze ergens in gefaald hebben en dat wordt in de foto’s versterkt. Opvallend is dat de foto’s niet in volgorde van het ‘verhaal’ geplaatst zijn.

Zonder de tekst zou men niet direct kunnen vaststellen wat de foto’s over moeten brengen. In samenhang met de tekst lijken de foto’s echter een verhaal te vertellen, waarbij de foto’s verschillende impressies uit de tekst weergeven en versterken. Wat dat betreft kan vastgesteld worden dat de foto’s en de tekst duidelijk op elkaar inspelen. De zorgen en de machtsposities die uit de tekst blijken, worden versterkt in de foto’s en de indrukken uit de foto’s worden bevestigd door de tekst.

(15)

83 7 november 2011

(16)

Artikel 2 - Foto 1

Connotatie

Object: De omgeving is een deel van een groter geheel, het kader is ingezoomd op een groep mensen

Er is een grote groep mensen aanwezig Focus: op de man en de aanreikende handen rechts

in beeld, alles is scherp en het perspectief is op ooghoogte.

Het gaat om het hosti-ritueel, waarbij duidelijk is dat er veel mensen op wachten.

Pose: de man is in beweging, hij kijkt serieus en hij niet in de camera

Realistisch beeld van een serieuze aangelegenheid en er wordt niet geposeerd

Realistisch, serieus beeld van een grote groep mensen, die lijkt te wachten op een ceremonie

De betekenis van de foto’s

Denotatie

Oudere man in een witte jas, pakt iets uit een kelk, op de achtergrond een rij staande mensen

Deze man staat voorin de rij mensen

Links een paar handen die de kelk vastgehouden, daarnaast een paar handen met een mandje en een stukje Op basis van kennis kun je vaststellen dat het om een hostie gaat

De hostie verwijst naar de kerk

Een hoeveelheid zittende mensen Het is een bijeenkomst Tegels, ramen, een hoog plafond en

deuren op de achtergrond

Door de hostie-ceremonie en het hoge plafond kun je vaststellen dat het in een kerk plaatsvindt

(17)

Artikel 2 - Foto 2

De 2e foto is smaller dan de 1e foto, ze zijn echter even hoog, waardoor het een vormgevingskwestie lijkt. Het kader in foto 1 legt juist de nadruk op de grote groep en het kader in foto 2 focust op de dominee voor lege kerk. Daarmee lijkt de fotograaf dus iets te willen overbrengen. Als de linker foto smaller was geweest, lag de focus meer op de man en minder op de groep. Beide foto’s lijken te refereren naar een kerkelijke activiteit. Doordat de rechter foto een bijna lege kerk vertoont wordt de hoeveelheid mensen in de linkerfoto versterkt. Daarbij wordt de leegte in de rechterfoto juist weer versterkt door de grote groep mensen op de linkerfoto. Er lijkt dus een tegenstelling te worden weergegeven. Het lijkt erop dat het om twee verschillende

geloofsgemeenschappen gaat, waarbij de belangstelling voor het ene ‘geloof’ groter is dan het andere (misschien protestants vs katholiek).

Artikel 2. De relatie met de titel en het bijschrift

De titel luidt: Bisdom versus San Salvator: 24-250

Boventitel: In door bisdom geclaimd kerkgebouw komen nauwelijks gelovigen. Die zitten verderop

Door de titels lijkt de eerste indruk van de foto’s te worden bevestigd, er blijkt een tegenstelling te worden verwoord. Er valt te verwachten dat de

rechterfoto het Bisdom (24) illustreert omdat daar ‘nauwelijks meer gelovigen’ komen, de foto toont dit in de vorm van een bijna lege kerk. De linkerfoto zal

Connotatie

Focus: Het is een uitgezoomd beeld De lege kerkbanken zijn in beeld gebracht dus die lijken ook van belang te zijn

Pose: De dominee heeft een houding waaruit blijkt dat hij spreekt

Het is een realistisch (niet geposeerd) beeld Een realistisch beeld, waarbij de focus ligt op de dominee voor de lege kerkbanken

Denotatie

Een dominee staat achter zijn preekstoel

Verwijst naar een kerkdienst Een kerkelijk interieur inclusief een

bos bloemen en kerkbanken

Het geheel verwijst naar een kerk Een man die van achteren

gefotografeerd is staat (als enige) in de kerkbanken

Er lijkt maar één persoon in de kerk aanwezig te zijn.

(18)

in dat geval San Salvator (250) weergeven, de aantallen kunnen in dat geval staan voor het aantal mensen dat de kerkdiensten bijwoont. Men kan daarbij tevens de oorzaak van de lege kerk vaststellen, het kerkgebouw is geclaimd door het bisdom en daardoor komen daar nauwelijks nog gelovigen.

Foto 1. Bijschrift: De San Salvatorgemeenschap viert de zondag voortaan in een dagbestedingscentrum

Foto 2. Bijschrift: De pastoor viert in de oude kerk “in alle eenvoud een mis”met vierentwintig gelovigen

De bijschriften bevestigen de link die men legde tussen de titel en de foto. Foto 1 geeft San Salvator weer, dat een gemeenschap blijkt te zijn en foto twee toont een kerk waar ‘slechts’ 24 mensen komen. Door de bijschriften kan men de personen op de foto’s identificeren en vaststellen dat de eerste foto in een dagbestedingscentrum gemaakt is. Het is echter nog niet duidelijk wat nu precies de oorzaak van deze beide situaties is. Door de ontbrekende informatie wordt de kijker als het ware nieuwsgierig gemaakt om verder te lezen.

Relatie met de foto

Inferentie

De San Salvatorgemeenschap Wie Overlap, direct Iconisch, wie zijn de personen

viert de zondag voortaan Achtergrond Overlap, direct Iconisch, wat voor ceremonie vindt er plaats

in een dagbestedingscentrum Waar Overlap, direct Iconisch, waar vindt het plaats

De pastoor Wie Overlap, direct Iconisch, wie/wat is de persoon

in de oude kerk Waar Overlap, direct Iconisch, waar vindt het plaats

viert “in alle eenvoud een mis”met vierentwintig gelovigen

(19)

Artikel 2. De relatie met de tekst

Tekst Foto Feitelijk-inhoudelijke relatie

Functie Tekst-beeld relatie Opmerkingen

Na een conflict met de bisschop ging de liberale San Salvatorgemeenschap in Den Bosch zelfstandig verder.

Actor van de scène Identificatie van de gemeenschap

Overlap, metonymisch

Hun aula zit vol Een scene waarvan

melding gemaakt wordt

Bewijs Overlap, direct

“Iemand moet het doen”, zegt pastoor Van Rossem. Gespannen staat hij tussen de kerkbanken van de San Salvatorkerk in Den Bosch.

De handelende persoon en de plaats na het gebeuren

Identificatie van de persoon en de plaats

Overlap, direct

Dit is de eerste zondagsviering in de San Salvatorkerk sinds hulpbisschop Rob Mutsaerts het voltallige bestuur van de progressieve parochie heeft ontslagen

Scène na het gebeuren Stabiliseren van ideologie

Displacement Oorzaak in tekst: het ontslag van het voltallige bestuur van de progressieve parochie

Resultaat in foto: de halflege kerk “Er zijn zoveel mensen ontevreden met

nieuw benoemde pastoors. Maar ze durven zich niet te verzetten.

Scène na het gebeuren Bewijs Displacement Oorzaak in tekst: het ontevreden zijn over nieuwe pastoors

Resultaat in foto: de lege kerk.

Dus kerken lopen leeg. Een scene waarvan

melding gemaakt wordt

Wij willen laten zien dat het ook anders kan.

Scène na het gebeuren Bewijs Displacement Oorzaak in tekst: Het kan anders Oorzaak inbeeld: Toont de manier waarop het anders kan

“De gemoederen zijn verhit, maar wij gaan in alle eenvoud een mis vieren”

Scène na het gebeuren Illustratie Displacement en overlap,

metonymisch

Oorzaak in de tekst: De gemoederen zijn verhit

(20)

In de aula van Cello, een

dagbestedingscentrum voor mensen met een verstandelijke beperking.

De plaats Identificatie van

de plaats

Overlap, direct

Op tafels zitten mensen, tegen muren hangen mensen. Veelal grijs, vaak met bril. Er zijn er wel 250.

De personen Illustratie Overlap, direct

En er wordt brood gedeeld en wijn Scène waarvan melding wordt gemaakt

Illustratie Overlap, direct

Over het algemeen zijn de foto’s vooral een illustratie van de gebeurtenis die in de tekst besproken wordt. Dit wordt tot stand gebracht door overlap. Zo nu en dan fungeert de foto echter ook als bewijs, zoals het laten zien dat de kerk leegloopt door de ontevredenheid over nieuwe pastoors en daartegenover gesteld de manier waarop het ook anders kan; een kerkdienst in een dagbestedingscentrum, waar vervolgens wel veel mensen naar toe komen. Hieruit blijkt dus dat één foto op meerdere manieren informatie toevoegt aan de tekst in de vorm van illustratie en bewijs. Twee foto’s illustreren en bewijzen de gebeurtenissen die in de tekst tegenover elkaar gezet zijn, zo worden beide kanten van het verhaal dus ook daadwerkelijk gevisualiseerd waardoor de kijker ook eigen conclusies kan trekken. Dit wordt dan ook nog gedaan door het kader waarin de fotograaf de foto gemaakt heeft, daarmee geeft hij duidelijke verschillen weer. Maar er zitten wel degelijk minder mensen in de kerk dan in het dagbestedingscentrum, dus dat hoeft niet veel verschil te maken. Verder blijkt ook dat het geen archieffoto’s zijn, maar dat ze speciaal voor deze gelegenheid gemaakt zijn en dus daadwerkelijk de tekst illustreren.

(21)

17 november 2011

(22)

Artikel 3 - Foto 1

Artikel 3 - Foto 2

Connotatie

Object: ouderwetse kleding Esth: Zwart-wit foto

Oude foto / vroeger

Persp: Kikkerperspectief De man en vrouw ogen groots Focus: De man en vrouw staan groot op de

foto

Het draait om hen Pose: Hun houding is in beweging en ze

lachen, maar de fietsen staan stil

Ze lijken met plezier te poseren

De foto lijkt vroeger te zijn gemaakt, waarbij de man en vrouw met plezier poseren en er groots uit zien.

De betekenis van de foto’s

Denotatie

Man en vrouw staan stil op de fiets De vrouw blijft op haar fiets zitten en steunt op de fiets van de man

Ze horen bij elkaar

Man lijkt bijna van zijn fiets te vallen

Ze lachen beide Ze zien er vrolijk en blij uit, ze maken plezier

Gras / weg en molen Het lijkt op een dijk, een landelijk landschap

Een man en vrouw die bij elkaar lijken te horen (de relatie is niet direct duidelijk) maken plezier op de fiets

Connotatie

Persp: op ooghoogte Realistische foto

Focus: Man zit midden in beeld Het draait om hem

Esth: Zwart-wit foto Oude foto / vroeger

Pose: Zijn houding is ontspannen met een opgestoken hand

Het lijkt een vakantie/privéfoto en er lijkt een deel van de foto te missen

Het is een realistische oude privéfoto, waarbij een deel lijkt te ontbreken.

Denotatie

Man in zwembroek met strohoed Vakantiefoto

Strand, palmbomen De kust op een eiland Man wijst ergens naar

(23)

Artikel 3 - Foto 3

Artikel 3 - Foto 4

Connotatie

Focus: Man zit midden in beeld Het draait om hem Esth: Zwart-wit foto

Object: ouderwetse kleding

Oude foto / vroeger

Pose: De man zit rustig met de baby Het lijkt een privéfoto, de man poseert niet Het lijkt een realistische oude privéfoto, die spontaan gemaakt is.

Denotatie

Man geeft baby de fles Man zorgt voor de baby Fles is halfleeg

Man kijkt naar de baby met ogen naar beneden

De man kijkt bezorgd Baby heeft de ogen dicht Baby ligt er vredig bij

Man heeft de baby stevig vast Hij houdt het kindje stevig vast

Een man zorgt voor een baby, die er vredig bij ligt. De man houdt het kindje stevig vast en kijkt bezorgt.

Connotatie

Pose: Twee mannen in beweging in beeld Het draait om de twee mannen en de baby, ze poseren niet

Esth: Zwart-wit foto Oude foto / vroeger

Object: Kind in een zitje op de rug Opvallend, waarom is het kindje mee? Een realistische oude foto waarbij twee mannen en een baby in het middelpunt staan.

Denotatie

Man op brommer met kind op de rug

De man op de brommer houdt de man op de racefiets uit de wind

Man op racefiets

Ze zijn in beweging De man op de racefiets is aan het trainen Kind kijkt naar de man op de

racefiets

Beide hetzelfde petje op Er is een relatie tussen de man op de racefiets en het kind

(24)

Het feit dat alle foto’s zwart-wit zijn duidt op een onderlinge relatie die naar vroeger verwijst. De foto’s zien er gemoedelijk uit en op foto 1 en 2 ziet men plezier in de houding van de personen. In de derde foto zou men Joop Zoetemelk kunnen herkennen, maar de overige personen zijn niet goed te

identificeren. Omdat de persoon op de laatste foto op een racefiets fietst, kan men nog wel een link leggen met Joop Zoetemelk als racefietser. Alle personen zien er relatief jong uit en op de laatste twee foto’s is beide een baby te zien. Verder is er dus niet direct een ander verband te zien dan dat het oude privéfoto’s zouden kunnen zijn.

Artikel 3. De relatie met de titel en het bijschrift

De titel luidt: De eeuwige tweede had een geheim

‘De eeuwige tweede’ kan op basis van kennis verwijzen naar iemand die in wedstrijden altijd op de tweede plaats eindigt. Omdat Joop Zoetemelk op de foto weergegeven wordt, zou men (vanwege het feit dat hij wedstrijden fietste) kunnen constateren dat naar hem wordt verwezen met ‘eeuwige tweede’. Verder wordt er niet duidelijk wat de achtergrond van de foto’s is of wat er bedoeld wordt in de titel, men wordt dus nieuwsgierig gemaakt naar ‘het geheim’.

Bijschrift: Joop met Francoise in Rijpwetering

Bijschrift: Op Guadeloupe in 1978

Joop met Francoise Wie Overlap, direct Iconisch :wie zijn de personen

in Rijpwetering Waar Overlap, direct Indexicaal: het is in Rijpwetering, in Nederland

Op Guadeloupe Waar Overlap, direct Indexicaal: Het is op een eiland

(25)

Bijschrift: Augustus 1978, Joop met dochter Loetitia

Bijschrift: Trainen met zoon Karl

De bijschriften verschillen erg van inhoud. In twee wordt een jaartal genoemd en de plaats van de gebeurtenis wordt ook niet altijd benoemd. In de eerste en de derde foto wordt de persoon benoemd als Joop. In de andere foto’s wordt de persoon niet benoemd, maar door het ontbreken van het onderwerp in de zin kan men vermoeden dat het in alle foto’s draait om dezelfde Joop. Het eerdere vermoeden richting oude privéfoto’s wordt hierdoor bevestigd, dezelfde Joop wordt op vier verschillende manieren afgebeeld. En wel met ‘Francoise’ (de relatie tussen de twee is nog niet bekend), zijn dochter en zijn zoon.

Stap 3. De relatie met de tekst

De navrante passage staat in de biografie Joop Zoetemelk, een open boek, die vanaf vandaag in de winkel ligt en 28 november officieel wordt

gepresenteerd

Alle foto’s

Actor van de scène Identificatie van de hoofdpersoon

Overlap, direct

De binnenkort 65-jarige

oud-wielerkampioen vertelt in het boek voor het eerst over het alcoholisme van zijn

Actor van de scène En totaal iets anders

Identificatie van de persoon en Illustratie van de

Overlap, direct Dichotomy

Het alcoholisme en overlijden zijn negatieve onderwerpen, terwijl de foto een positief beeld schept van de vrouw.

Augustus 1978 Wanneer Overlap, direct Indexicaal: het is vroeger

Joop met dochter Loetitia Wie Overlap, direct Iconisch :wie zijn de personen

Trainen Wat Overlap, direct Iconisch: Wat zijn ze aan het doen

(26)

vrouw Francoise en haar overlijden in Juli 2008, tijdens de Tour de France.

afgebeeld persoon Hierin wordt dus een tegenstelling

weergegeven Francoises alcoholisme leidt tot steeds

grotere ellende. In haar roekeloosheid veroorzaakt zijn vrouw een ernstig auto-ongeluk. Het runnen van een hotel in Meaux mislukt, ze is niet in staat dochter Loetitia op te voeden en moet later zelfs verstek laten gaan bij het huwelijk van zoon Karl.

Totaal iets anders afgebeeld en soortgelijke scenes vanuit een andere context

Illustratie van de personen

Dichotomy en displacement

Foto’s: vrolijke, positieve beeltenis Tekst: Negatieve ervaringen

Tekst: Oorzaak, alcoholisme en niet in staat tot opvoeden

Foto: Gevolg, Joop doet het alleen

Francoise kon haar drankprobleem goed verbergen

Actor van de scène Illustratie van de persoon

Overlap, direct De foto toont een blij stel, dit duidt erop dat ze dus goed iets kon verbergen als ze op dat moment al een probleem had. Tekst-beeldrelaties en syntax

In de tekst blijkt niet veel tekst in relatie te staan tot de foto’s. De foto’s straalden in eerste instantie een vrolijke, positieve betekenis uit. Wanneer men echter de tekst leest, blijkt het te gaan om negatieve ervaringen van de persoon die op de foto’s afgebeeld zijn. Door de tekst gaat men dus op een heel andere manier naar de foto’s kijken, de betekenis wordt dus door de tekst geleid. Uiteindelijk kan gesteld worden dat de foto’s toch een relatie lijken te vormen met de tekst, voornamelijk op de manier dat er achter deze positieve foto’s een geheim schuilgaat dat goed verborgen lijkt te worden gehouden. De eerste foto toont een blije Francoise en Joop, de foto’s erna tonen echter Joop alleen en Joop met zijn kinderen. Hierdoor wordt de constatering dat Joop er alleen voor lijkt te staan versterkt.

(27)

95 19 november 2011

(28)

Artikel 4 - Foto 1

Artikel 4 - Foto 2

Connotatie

Focus, V/A, S/V: Ingezoomd, groot en als middelpunt in beeld, achtergrond is wazig

Het draait alleen om hem Pose: Gebogen houding, ogen dicht, hand

tegen zijn hoofd, kijkt niet in de camera

De man poseert niet, men ziet dat de man met moeilijkheden te maken heeft.

Dhr. De Jager staat in het middelpunt en door de houding ziet men de moeilijkheid waarmee hij als minister te maken heeft.

Connotatie

Focus, V/A, S/V: Ingezoomd, groot en als middelpunt in beeld, achtergrond is wazig

Het draait alleen om hem Pose: Gebogen houding, ogen kijken naar

beneden, vinger tegen zijn mond, kijkt niet in de camera

De man poseert niet, men ziet dat de man nadenkt, het ziet er moeilijk en bedachtzaam uit

Dhr. Rutte staat in het middelpunt en door de houding ziet men de bedachtzaamheid.

Denotatie

Een man in net pak met bril Hij is aan het werk Staat met gebogen hoofd, kijkt

naar beneden en houdt zijn wijsvinger tegen zijn bovenlip

Hij staart voor zich uit en denkt na

Op basis van kennis: Mark Rutte, Minister-president

Politiek

De Minister-president denkt na over een politieke kwestie.

De betekenis van de foto’s

Denotatie

Een man staat in net pak Hij is aan het werk Gebogen houding, ogen dicht met

de vingers tegen zijn voorhoofd

Hij ziet er bezorgd uit Op basis van kennis: Jan Kees de

Jager, minister van Financiën

Politiek

(29)

In eerste instantie lijken de foto’s op elkaar door hetzelfde kader, het feit dat beide heren een pak dragen en doordat ze beide een hand tegen hun hoofd houden. In de ene foto ziet men een moeilijkheid en in de andere foto een bedachtzaamheid. Doordat ze naast elkaar gezet zijn, wordt deze betekenis versterkt, het lijkt alsof ze nadenken over een moeilijkheid. De foto’s zijn van respectievelijk de minister van Financiën en de Minister-president. Door hun functie wordt de link met een politieke kwestie gelegd. Het is echter totaal niet duidelijk waar de moeilijkheid om gaat.

Artikel 4. De relatie met de titel en het bijschrift

De titel luidt: Waar halen zij het geld vandaan?

Boventitel: Nederland pleit voor een streng Brussel en krijgt daar nu zelf last van. In één jaar tijd moeten premier Rutte en minister van Financiën De Jager 7 miljard euro vinden. De bezuinigingen worden nog ingrijpender dan verwacht.

Wanneer men de foto’s in verband brengt met de titel kan men constateren dat de moeilijkheid die beide heren uitstralen gaat over een geldkwestie. Beide lijken ze na te denken, bezorgd te zijn over de vraag waar anderen geld vandaan halen. Uit de boventitel blijkt de geldkwestie vervolgens te worden

toegelicht met het feit dat de premier en de minister van Financiën (beide afgebeeld op de foto) in één jaar tijd 7 miljard euro moeten zien te vinden. Dit is een zorgwekkende kwestie (7 miljard euro krijg je niet zomaar bij elkaar) en die zorg zie je dan ook terug in de foto’s. Men kan verder constateren dat het om bezuinigingen gaat en het feit dat Nederland zelf last krijgt van de strengheid waarvoor Nederland (in de vorm van Rutte en De Jager) zelf heeft gepleit. Men kan vaststellen dat er bezuinigingen nodig zijn om de 7 miljard euro bij elkaar te krijgen, maar waar die 7 miljard euro voor nodig is, wordt niet duidelijk. Om dat en dus datgene waarover de heren op de foto zich ook zorgen maken, te weten te komen moet men de hoofdtekst lezen.

Bijschrift: Voor premier Mark Rutte zijn de extra bezuinigingen een nieuwe tegenslag.

Tekstdeel Onderdeel

bijschrift

Voor premier Mark Rutte Wie Overlap, direct Iconisch: wie is de persoon

zijn de extra bezuinigingen een nieuwe tegenslag. Achtergrond Overlap,

metonymisch

(30)

Bijschrift: En zijn minister van Financiën, Jan Kees de Jager, komt er niet met korte termijnplannen .

Het bijschrift bij de eerste foto voegt niet veel meer toe dan al uit de titel blijkt; de bezuinigingen zorgen voor moeilijkheden in de vorm van een tegenslag. Het tweede bijschrift geeft een achtergrond van de zorgen van de minister van Financiën, korte termijnplannen blijken geen oplossing voor het eerder gestelde probleem. De link tussen de moeilijkheden die de personen uitstralen, de bezuinigingen en de korte termijnplannen die niet afdoende zullen zijn legt men zelf op basis van oorzaak-gevolg relaties.

Artikel 4. De relatie met de tekst

Functie Tekst-beeld Relatie Wat voegt de foto toe

De strenge begrotingsregels die Nederland in Europa zo gretig bepleit, dwingen het kabinet tot harde ingrepen in korte tijd.

Actoren van de scène

,

metonymisch

Indirecte relatie Illustratie Illustratie Overlap, metonymisch Displacement

De Minister-president en minister van Financiën representeren ‘Het kabinet’ Tekst: oorzaak harde ingrepen

Foto: resultaat moeilijkheden Als het CPB die voorspelling overneemt,

moet het kabinet 7 miljard euro bezuinigen op de begroting voor 2013 die het op de eerstvolgende Prinsjesdag in september presenteert, zo rekent een ingewijde voor.

Actoren van de scène

,

metonymisch

Indirecte relatie Illustratie Illustratie Overlap, metonymisch Displacement

De Minister-president en minister van Financiën representeren ‘Het kabinet’ (deel-geheel).

Tekst: oorzaak 7 miljard euro bezuinigen Foto: resultaat moeilijkheden

Tweede Kamerlid Wouter Koolmees (D66) noemt het inlossen van de Brusselse eisen “een lastige opgave”

Actor van de scène

Indirecte relatie Illustratie Illustratie Overlap, direct Displacement De Minister-president

Tekst: oorzaak een lastige opgave

Tekstdeel Onderdeel

bijschrift

En zijn minister van Financiën, Jan Kees de Jager, Wie Overlap, direct Iconisch, wie is de persoon

komt er niet met korte termijnplannen . Achtergrond Overlap,

metonymisch

(31)

voor de minister van Financiën. “Zeker omdat binnen de coalitie nogal wat bezwaren bestaan tegen

hervormingen”.

Foto: resultaat moeilijkheden

Europarlementariër Corien Wortmann (CDA) is ervan overtuigd dat het kabinet het tekort in 2013 niet boven de 3 procent laat uitkomen. Minister De Jager heeft in Brussel een streng imago en kan zich amper veroorloven zelf te verzaken.

Actor van de scène

Indirecte relatie

Illustratie Illustratie

Overlap, direct Displacement

Tekst: oorzaak streng imago en kan zich amper veroorloven zelf te verzaken Foto: resultaat moeilijkheden

In de tekst wordt duidelijk dat er een begrotingstekort moet worden teruggebracht, waardoor er meer moet worden bezuinigd. De foto’s tonen de zorgen die hieruit voortkomen. In de tekst wordt niet uitgelegd wat er in de foto’s zichtbaar is. In de tekst wordt niet expliciet genoemd dat de minister en de premier zorgen hebben over deze bezuinigingen, maar die link legt de kijker zelf. De kijker legt zelf op basis van een oorzaak-gevolg relatie de link tussen de beschrijvingen in de tekst en de uitingen van de personen op de foto’s. Door de bezorgde en bedachtzame houding van de personen wordt geïllustreerd dat de besprekingen in de tekst moeilijkheden voortbrengen.

In de foto’s wordt versterkt dat het kabinet moeite heeft met de bezuinigingen. Uit de relatie met de tekst blijkt niet of de foto’s daadwerkelijk gemaakt zijn tijdens een debat dat over de bezuinigingen. Het is heel goed mogelijk dat het archieffoto’s zijn en dat de fotograaf ze juist uitgekozen heeft omdat ze goed de moeilijkheden en bedachtzaamheden rondom de crisis illustreren. Ze versterken de moeilijke kwestie dus in een menselijke vorm.

De essentie van de bezuinigingen is in redelijk moeilijke bewoordingen beschreven, wellicht niet alles zal direct begrepen worden, maar door de foto’s worden de moeilijkheden versterkt. De indruk van de foto wordt dus versterkt, zodat men goed doorheeft dat het een negatieve kwestie is. De foto’s zijn in de geval een gevolg van de tekst. Een moeilijke kwestie zorgt voor een bezorgde minister van Financiën en een bedachtzame Minister-president.

Door de tekst wordt duidelijk dat het kabinet maatregelen moet nemen om een begrotingstekort te bedwingen, dit resulteert in bezuinigen van 7 miljard euro. De relatie tussen de foto’s en de tekst zorgen voor een oorzaak-geheel verband. De foto’s onderling versterken elkaar doordat ze dezelfde

(32)

21 november 2011

(33)

Artikel 5 - Foto 1

Connotatie

Object: De omgeving is een deel van een groter geheel. De bakjes lijken oneindig door te lopen.

Het beeld maakt een ietwat rommelige indruk, doordat de bakjes buiten het beeld lijken door te lopen.

Focus: de man in het midden Persp: perspectief is op ooghoogte.

Het draait om de man, het ziet er realistisch maar geposeerd uit.

Pose: De houding van de man is in beweging, daarbij kijkt hij niet in de camera

De man lijkt wat gesloten omdat hij niet in de camera kijkt, maar tegelijk merk je op dat hij juist ergens mee bezig is, zijn houding toont dat hij iets opzoekt/iets laat zien

Object: De poster zijn over de bakjes heen gehangen

Hierdoor lijkt het alsof ze daar opgehangen zijn voor de foto, anders zou men de bakjes niet kunnen gebruiken

Lichtval: De tl-buizen zorgen voor een licht dat van boven op de man schijnt

De man wordt als het ware in de schijnwerpers gezet, het draait om hem Object: De kleding, de bril op het hoofd, de

baard, de manier waarop hij in het boek kijkt, de dozen en de bakjes op de achtergrond

Geeft de indruk dat deze man hier ‘hoort’ en vaker door die map bladert. De bakjes, de dozen en de map geven de indruk dat er dingen opgezocht /opgeborgen kunnen worden.

Een man poseert op een manier waaruit blijkt dat hij in deze omgeving ‘hoort’, het ziet er realistisch uit, alsof de man weet wat hij doet. Het lijkt alsof er dingen kunnen worden

opgeborgen of opgezocht. Het lijkt alsof de poster daar speciaal opgehangen zijn, waardoor er een verband verondersteld kan worden.

De betekenis van de foto’s

Denotatie

Balie Doet denken aan een winkel of

kantoor Kinderpostzegels uit 2005 en

dozen met papier

Niet direct te constateren waar de postzegels en doosjes naar refereren Allemaal kleine bakjes Soort van archiefkast

Man met een grote baard en bretels

Hij lijkt een verkoper of archiefmedewerker

Bladert in een map Hij zoekt iets op of bekijkt iets Posters met buitenlandse tekst

en Aziatisch uitziende man en vrouwen

Niet direct duidelijk waarom die daar hangen

(34)

Artikel 5 - Foto 2

Artikel 5 - Foto 3

Connotatie

Persp: op ooghoogte,

Object: tractor lijkt te rijden en er is slechts één afgebeeld

Realistisch beeld van een tractor die iets vervoert of gaat vervoeren

Object: Omgeving bestaat uit een weg en tuinbouwkassen

De tractor lijkt een verband te houden met de tuinbouwkassen

Realistisch beeld van een tractor die verband houdt met landbouw, er wordt niet duidelijk waarom de foto gemaakt is.

Denotatie

Oude tractor met lege kar rijdt op een weg

Doet denken aan een oude foto of een Oostblokland (geen Europese tractor) Lijkt armoedig

Kale bomen Herfst of winter

Tuinbouwkassen Er wordt iets verbouwd

Elektriciteitspalen Boven de grond: niet Nederlands Armoedige tractor met een lege kar verwijst naar landbouw in de herfst of winter, het lijkt op een oude foto of gemaakt in een Oostblokland.

Connotatie

Persp: Licht kikkerperspectief

Object: een persoon ernaast gefotografeerd

Het monument lijkt ontzettend groot, lijkt alsof de personen machtig zijn

Focus: Het monument staat in het midden De focus ligt op het monument

De focus ligt op het monument en door de grootte lijken de afgebeelde personen machtig.

Denotatie

Grote steen met twee

Aziatische personen afgebeeld

Een gedenkteken of monument Links en rechts bomen en voor

wat struikjes die geknipt zijn

Verzorgde struiken Grote flat op de achtergrond Bewoonde wereld

Persoon loopt langs Wordt duidelijk hoe ontzettend groot het monument is

(35)

De foto met de man is groot afgebeeld, de persoon op deze foto lijkt dan ook belangrijk in het verhaal. De twee kleine foto’s lijken minder van belang aangezien ze klein afgedrukt zijn. Door de posters van Aziatische personen op de achtergrond in foto 1 zie je een link met de afgebeelde Aziatische figuren op het monument. Door de armoedige indruk van foto 3 lijkt foto 2 juist rijkdom uit te stralen door de grootsheid van het monument. Tussen de laatste twee foto’s lijkt dus een tegenstelling te bestaan. De link van deze twee foto’s met de grote foto is niet direct duidelijk.

Artikel 5. De relatie met de titel en het bijschrift

De titel luidt: Ze zeiden dat ik spion was. Ze wisten alles van me.

Ondertitel: Utrechtse postzegelhandelaar zat twee weken in Noord-Koreaanse cel. Toch zou hij wel weer terug willen.

Doordat de man op foto 1 centraal is afgebeeld en door de grootte van de foto lijkt de tekst ook om hem te gaan. De titel lijkt dan ook naar hem te

verwijzen als zijnde spion. Een nadere betekenis valt echter niet uit te foto te halen, hij ziet er niet uit als een spion. Er wordt ook niets duidelijk rondom de betekenis van de kleinere foto’s.

De ondertitel verklaart dat de afgebeelde man een postzegelhandelaar uit Utrecht is, zo wordt de eerste indruk van de foto als zijnde een winkel / kantoor, bevestigd. De betekenis van de archiefbakjes en de postzegels op de balie worden nu ook verduidelijkt. Er is niet een directe link te zien met een ‘Noord-Koreaanse cel’, maar de Aziatische posters en het monument met de Aziatische figuren lijken nu naar Noord-Korea te verwijzen. Dat hij ‘weer terug wil’ geeft de indruk dat hij een connectie met het land heeft en die connectie is tevens weer terug te zien in de posters op de achtergrond op foto 1. Dit verklaart dan ook waarom die posters er hangen. De verband tussen de titels en foto 3 blijft nog onduidelijk.

Bijschrift: Willem van der Bijl, postzegelhandelaar, was vermist in Noord Korea, in zijn winkel in Utrecht “Ik ben verslaafd aan het land”

Willem van der Bijl, postzegelhandelaar, Wie Overlap, direct Iconisch :wie is de persoon is en men kan de postzegels en bakjes

een betekenis geven

was vermist in Noord Korea, Achtergrond Dichotomie Er wordt geen vermissing afgebeeld. Symbolisch: Het beeld toont

zijn relatie met het land

in zijn winkel in Utrecht Waar Overlap, direct Indexicaal: Men kan vaststellen dat het een winkel is

“Ik ben verslaafd aan het land” Achtergrond Overlap,

metonymisch

(36)

Bijschrift: Foto’s uit Noord-Korea, die Van der Bijl tijdens reizen heeft gemaakt. Afgelopen zomer was hij voor de 24ste keer in het land.

De eerdere constatering dat de man op de foto een connectie met Noord-Korea heeft, doordat hij ‘weer terug wil’ wordt bevestigd, door de quote bij foto 1, dat hij ‘verslaafd aan het land’ is. Uit de posters blijkt dus een soort van liefde voor het land die de man graag wil laten zien, wellicht ook aan de klanten die langskomen in zijn winkel. Men kan de man op de foto nu definitief identificeren als zijnde en postzegelhandelaar met de naam Willem van der Bijl. Omdat de man in ‘zijn winkel’ is afgebeeld, blijkt er geen link met een vermissing, dit zou connotatief ook niet vastgesteld kunnen worden. Het gaat dus puur om een illustratie van de hoofdpersoon in zijn winkel in Utrecht.

Het bijschrift bij foto 2 en 3 bevestigt nogmaals zijn liefde voor Noord-Korea, aangezien hij voor de 24ste keer in het land was. Verder blijken de foto’s een deel van zijn reizen weer te geven. Er valt echter geen connotatie te maken omtrent de verdere betekenis van de foto’s. Ze lijken puur een weergave van momenten uit zijn reis.

Artikel 5. De relatie met de tekst

Postzegelhandelaar Willem van der Bijl Actor van de scène, speciaal gefotografeerd

Identificatie Overlap, direct

Foto’s uit Noord-Korea, die Wat en waar Overlap, direct Iconisch: De foto’s zijn in Noord-Korea gemaakt

Van der Bijl wie Overlap,

metonymisch

Indexicaal: verwijzen naar wie de foto’s gemaakt heeft

tijdens reizen heeft gemaakt. Wanneer Overlap,

metonymisch

Indexicaal: verwijzen naar wanneer de foto’s gemaakt zijn (deel-geheel)

Afgelopen zomer was hij voor de 24ste keer in het land.

(37)

In zijn postzegelhandel in hartje Utrecht vertelt Van der Bijl zijn verhaal.

De plaats van het verhaal / interview

Identificatie van de plaats

Overlap, direct Ook heb ik ruim achtduizend foto’s van

eerdere reizen op mijn laptop staan. Stiekem gemaakt. Foto’s van een oud dorpje bijvoorbeeld.

Een metonymisch gelinkte, soortgelijke scène (indruk van de reis, iets wat erop lijkt) Pas por toto (deel van het geheel)

Resultaten van zijn reis

Bewijs Overlap/

Displacement Ik heb heel veel foto’s en twee toon ik

Geen dorpje

Puur een weergave van wat er wordt gezegd in de tekst. Het beeldt de rijkdom en armoede af die in de tekst genoemd wordt.

Voor buitenlanders heeft het land een façade opgetrokken, vertelt Van der Bijl, waardoor Noord-Korea prachtig en welvarend lijkt

Een metonymisch gelinkte, soortgelijke scène

Bewijs Overlap, direct Noord Korea lijkt prachtig en welvarend, zoals hier te zien is. Bevestigend, bewijs

Het land is in werkelijkheid zó arm. Een metonymisch gelinkte, soortgelijke scène

Ik zie niet direct dat het zo arm is, het moet mij gezegd worden.

Bewijs Overlap, direct In werkelijkheid is het arm. Zoals hier, bevestigend, bewijs.

Ik hou van de mensen Indirecte relatie Bewijs

(in de posters)

Displacement

Op straat is geen reclame te zien, alleen portretten van de overleden president Kim Il-sung en propagandistische kunst.

Een metonymisch gelinkte, soortgelijke scène

Ik ben verslaafd. Indirecte relatie Bewijs

(in de posters)

(38)

23 november 2011

(39)

Artikel 6 - Foto 1

Artikel 6 - Foto 2

Connotatie

Persp: Vanaf grote hoogte, kleine dieren Het land lijkt heel groot en uitgestrekt Esth: Slechts twee kleuren en allerlei vormen Esthetisch, het lijkt een schilderij Het is een groot en uitgestrekt landschap en het lijkt een schilderij.

De betekenis van de foto’s

Denotatie

Van grote hoogte Vanuit een vliegtuig genomen Groen land met sloten, plassen

water en dieren (schapen?)

Onontgonnen moerasachtig landschap Een onontgonnen moerasachtig landschap is vanuit een vliegtuig op de foto gezet.

Connotatie

Persp: Vanaf grote hoogte, richting de horizon

De verbinding tussen land is duidelijk zichtbaar Object: Een lange dijk door het water is in

zijn geheel zichtbaar

Het gaat om die dijk V/A, S/V: Voorste deel is scherp, achterste

deel is wazig

Het gaat om het voorste deel en niet om het land dat verbonden wordt

De focus ligt op de dijk, waarbij het lijkt te gaan om de verbinding tussen het land.

Denotatie

Van grote hoogte Vanuit een vliegtuig genomen Heel veel water Een meer of inham van zee Een rechte lange dijk, twee

eilanden en land in de verte

Aangelegd door mensen, verbindt het achterste land en de eilanden en scheidt het water

Golven Het lijkt een soort van dam

Op basis van kennis: Onderdeel van de Deltawerken in Zeeland

Er wordt water tegengehouden bij verwachte overstromingen

(40)

Artikel 6 - Foto 3

Artikel 6 - Foto 4

Connotatie

Persp: Vanaf grote hoogte, kleine huisjes De huisjes lijken nietig ten opzichte van de grote zee

Persp: Breed perspectief, waarbij de zee tot aan de horizon loopt

De zee lijkt groot en oneindig Focus en S/V: Een stuk land en zee zijn beide

scherp afgebeeld, met de zeedijk precies in het midden

De focus ligt op de zeedijk

De zeedijk lijkt belangrijk, met aan de ene kant nietige huisjes en aan de andere kant een grote oneindige zee.

Denotatie

Van grote hoogte Vanuit een vliegtuig genomen Veel water, golven, strand,

golfbrekers

De kustlijn van een zee Groen land en een plas Ongerepte natuur Huisjes en verderop een dorp Daar wonen mensen

Opgehoogd, recht stuk zeedijk Aangelegd, houdt het water tegen voor de huizen en land erachter

Een kustlijn met een aangelegde zeedijk die het water tegen houdt voor de huizen en ongerepte land erachter.

Connotatie

Persp: Vanaf grote hoogte genomen De huizen lijken klein ten opzichte van het water

V/A: Het land en water reiken oneindig Het water en landschap ogen beide groots S/V en focus: De achtergrond is wazig, op de

voorgrond in het midden zijn de dijk en een meertje aanwezig

De focus lijkt op het meertje en de dijk te liggen. Een contrast tussen ongerept. En aangelegd door mensen

De dijk en het meertje lijken van belang, waarbij het meer en het landschap eromheen groots lijken en de huisjes weer erg klein.

Denotatie

Veel en rustig water Een meer Groen land met boerderijen en

rechte sloten

Er wonen mensen tussen de aangelegde sloten die grenzen aangeeft tussen de stukken land

Een klein meertje Ongerepte natuur

Rechte weg Aangelegd door mensen

Mist Het land en het water reiken nog verder

(41)

Er is een duidelijk verschil in de grootte van de foto’s, één foto is zeer groot afgebeeld, terwijl de overige drie foto’s er klein onder staan. De grote foto trekt meteen de aandacht en doet vermoeden dat het een belangrijke rol in het artikel speelt. Het eerste wat verder opvalt is dat op iedere foto veel water te zien is. Op de eerste foto zijn dat alleen plassen en sloten, maar op de andere foto’s is dat zee en een meer. Op iedere foto is ook land te zien. De drie kleine foto’s tonen allen water aan de linkerkant en land aan de rechterkant, de focus lijkt verder te liggen op de dijken die zijn aangelegd door mensen en een scheiding lijken te vormen tussen land en water. Opvallend is dat op de grote foto niets lijkt te zijn aangelegd, daardoor valt het juist in de andere drie foto’s extra op. Op alle drie onderste foto’s is tevens een horizon zichtbaar, die ziet men op de grote foto niet. Verder wordt er niet meteen duidelijk waarom deze foto’s zo bij elkaar geplaatst zijn.

Artikel 6. De relatie met de titel en het bijschrift

De titel luidt: Gevangen landschap

Zoals we in alleen het kijken naar de foto’s al konden vaststellen dat het om diverse landschappen gaat, wordt dit bevestigd door de tekst. Het is in eerste instantie gissen naar waar ‘gevangen’ naar verwijst. Als men de foto dan nogmaals bestudeerd kan vastgesteld worden dan op alle foto’s land als het ware door water omringd is. Het land op de foto’s lijkt dus te zijn gevangen door het water.

Bijschrift: Geulen, slikken en schorren in het Verdronken Land van Saeftinghe, Zeeuws-Vlaanderen.

Bijschrift: Stormvloedkering tussen Schouwen en Noord-Beveland.

Geulen, slikken en schorren in het Verdronken Land van Saeftinghe

Wat Overlap, direct Iconisch : wat ziet men op de foto

Zeeuws-Vlaanderen Waar Overlap, direct Indexicaal: waar is het

Stormvloedkering Wat Overlap, direct Iconisch : wat ziet men op de foto

(42)

Bijschrift: Camperduin, Hondsbossche zeewering gezien naar het noorden.

Bijschrift: Zeevang, Moordenaarsbraak, Ijsselmeerdijk.

Door de bijschriften kan men vaststellen wat men exact op de foto ziet. Door de benoeming van ‘geulen, slikken en schorren’ kan men de verschillende delen die op foto 1 zichtbaar zijn onderscheiden. De geulen zijn de grijze diepe lijnen waar het water zich een weg door baant. Slikken zijn de plassen, die bij vloed onder water lopen en schorren zijn aangeslibd begroeid land dat alleen bij zeer hoge vloed onder water loopt. Hieruit blijkt dus dat de zee dichtbij is en ook als ‘gevangen’ door de zee gezien kan worden. Met het bijschrift bij de tweede foto wordt het vermoeden van een deel van de Deltawerken

bevestigd als zijnde de stormvloedkering tussen Schouwen en Noord-Beveland. Uit de bijschriften bij de andere foto’s blijkt dat deze zijn gemaakt in andere delen van Nederland. In alle drie de foto’s kan niet direct een connotatieve betekenis vastgesteld worden, men kan alleen vaststellen wat het is.

Camperduin Wat Overlap, direct Iconisch : wat ziet men op de foto

Hondsbossche zeewering gezien naar het noorden

Waar Overlap, direct Indexicaal: waar is het

Zeevang, Moordenaarsbraak, Ijsselmeerdijk

(43)

Artikel 6. De relatie met de tekst

Functie Tekst-beeld Relatie Wat voegt de foto toe

Alsof je door je vader bent opgetild. Een kind in een menigte die ineens iets ziet waarover hij grotere mensen alleen had horen vertellen.

Metonymisch gelinkte scene Illustratie Overlap, metonymisch

Het gevoel dat uit de foto’s spreekt wordt beschreven

Zo’n gevoel roepen de foto’s op in het vandaag verschenen werk Het Lage Land, een reeks monumentale portretten over Nederland en zijn water, van de

Amsterdamse fotograaf Siebe Swart.

Alle foto’s

De scenes waar in het artikel melding van gemaakt worden

Illustratie Overlap, metonymisch

Maar nooit kreeg je als bezoeker de kans om de situatie in ogenschouw te nemen vanuit een tamelijk ideaal perspectief, het perspectief dat Siebe Swart biedt met luchtfoto’s die alle vanuit een helikopter zijn genomen.

Alle foto’s

Tamelijk ideaal perspecief: Bewijs

Bijvoorbeeld om in één beeld te laten zien hoe de stormvloedkering in de

Oosterschelde, volgens Swart “het meest

indrukwekkende onderdeel van de

Deltawerken”, op het machtige water ligt, drie zeegaten en twee eilanden

omspannend.

De scene waar in het artikel melding van gemaakt worden / de plaats / de objecten

Illustratie Overlap, direct

Swart toont in zijn boek niet zozeer het water zelf als wel het ingrijpen door de mens.

Alle foto’s

(44)

hand van de mens in die natuur en de spanning die dat oproept

foto’s melding van gemaakt worden metonymisch

Swart rept zelf van de “dreiging” die van het water uitgaat. De foto’s laten als het ware de tegenaanval zien.

Alle foto’s

De scenes waar in het artikel melding van gemaakt worden vergelijkbare scene

Illustratie Overlap /

Displacement (ik zie geen dreiging)

Symbolisch

Swart nadert vanuit de helikopter het tafereel alsof hij op het punt staat dit landschap (…) gevangen te nemen. Het lijkt alsof je dit landschap naar believen zou kunnen veranderen.

Alle foto’s

Illustratie Overlap, direct Overlap, metonymisch

Symbolisch

Het lijkt alsof je (..) de Deltawerken een kwartslag zou kunnen draaien.

De scene waar in het artikel melding van gemaakt worden

Illustratie Overlap,

metonymisch

Symbolisch “Door het standpunt dat ik kies, zie je hoe

kwetsbaar het door mensen gemaakte landschap is.”

Alle foto’s

Illustratie Overlap, direct Symbolisch

Uit de eerste indruk van de foto’s kon niet worden opgemaakt waarom deze foto’s bij elkaar geplaatst waren. Met de titel ‘gevangen landschap’, werd het ook niet meteen duidelijk. Men zou wel kunnen veronderstellen dat het gaat om de landschappen die omgeven worden door een dijk of sloot, waardoor ze ‘gevangen’ zijn. Door de bijschriften kon men vaststellen wat er op de foto’s te zien is, maar nog niet wat de achterliggende gedachte van het geheel is. Uit de tekst blijkt nu dat het luchtfoto’s zijn uit het werk van de Amsterdamse fotograaf Siebe Swart, ‘Het Lage Land’. De schrijver beschrijft vervolgens hoe Siebe Swart naar de foto’s kijkt, dat het hem interesseert hoe de mens een hand heeft gehad in de natuur. Zo wordt het idee dat de mens aan bepaalde onderdelen in de landschappen gewerkt heeft, zoals de dijken en de stormvloedkeringen, bevestigd.

De titel wijst naar ‘gevangen landschap’, waardoor men de indruk krijgt dat het gaat om het landschap dat gevangen is door het water. Als men de tekst echter goed leest, wordt duidelijk dat ermee bedoeld wordt dat het landschap ‘gevangen’ wordt door de camera van Wiebe Swart. In de tekst wordt de lezer gestuurd naar het idee van een ‘gevangen landschap’. Als men echter goed naar de foto’s kijkt ziet men het werk van de mensheid in de kleine foto’s terug, dit refereert juist naar een onder de duim gehouden of beheerste zee. Het landschap lijkt dus te worden beschermd tegen de zee, niet gevangen door de zee.

Opvallend is dat de grote foto niet besproken wordt in de tekst. De kleinere foto’s wel en er wordt nog een foto besproken die niet in de tekst voorkomt. De vraag is dus waarom de schrijver of vormgever hiervoor gekozen heeft, aangezien het verwarring kan veroorzaken omdat de lezer juist een verband

(45)

23 november 2011