Volbrengen van de gebruikerseisen

Om te bepalen of het project naar behoren is uitgevoerd, moet gekeken worden of naast de eisen van de opdrachtgever aan de eisen van de gebruikersdoelgroep is voldaan. Het in kaart brengen van de gebruikerseisen is aan de hand van de User-Centered Design methode toegepast. User-Centered Design, afgekort UCD, is een methode waarin de doelen, behoeftes en eisen van de gebruikers worden vastgesteld en vervolgens vertaalt worden naar een oplossing. Deze oplossingen omvatten veelal een ontwerp of uitwerking van een User Interface. Het belangrijkste kenmerk van UCD betreft het betrekken van de gebruikers bij het maken van een product of ontwerp.

Het vaststellen van deze gebruikerseisen is tijdens het respondentenonderzoek samen met de personen uit de doelgroep vastgesteld. Deze eisen zijn vervolgens opgedeeld in functionele en niet-functionele eisen. In de ontwerpfase zijn deze eisen met meerdere personen uit de doelgroep gevalideerd. Deze eisen zijn vervolgens aangevuld en tijdens de testfase met tien personen uit de doelgroep getest. De vraag die resteert is of het eindproduct daadwerkelijk voldoet aan de gebruikerseisen die in een eerder stadium vastgesteld zijn?

Eerste eis

De eerste belangrijkste eis (1) die uit de interviews gehaald is omvat een tamelijk tegenstrijdige eis. De gebruikers hebben tijdens de interviews aangegeven dat enerzijds het fotojaarboek systeem niet teveel onnodige opties en functionaliteiten moet bevatten, omdat dit mogelijk resulteerde in een onoverzichtelijk geheel. Anderzijds dat het systeem niet te kort mag schieten wat betreft het implementeren van eigen creatieve uitingen, oftewel het systeem moet voldoende opties aanbieden zodat dit aansluit aan de creatieve wensen van de gebruikers . De vraag is of deze hoeveelheid functionaliteiten niet conflicteert met het overzicht en duidelijkheid van het systeem. In de ontwerpfase is getracht deze opties en functionaliteiten zo overzichtelijk mogelijk te weergeven, zodat deze tijdens het testen gevalideerd konden worden. Tijdens de testfase gaven een aantal testpersonen aan de opties binnen het fotojaarboek systeem onduidelijk te vinden. Zoals eerder beschreven kan dit te maken hebben met de onvolledigheid van de demo. Het fotojaarboek systeem heeft één modus waarin gebruikers kunnen werken, deze modus is dermate visueel vormgegeven dat elke docent, ongeacht computerervaring met dit systeem kan werken.

Nr. Belangrijkste eisen

Het fotojaarboek systeem moet niet teveel ongewenste opties krijgen, hetzij dit geselecteerd wordt. De wens is om onderscheid te maken tussen een simpele modus en een modes met meer opties. Ongeacht de computerervaring moet het zo zijn dat iedere docent met het fotojaarboek systeem overweg kan.

De context van het fotojaarboek systeem moet helder geformuleerd zijn. De functies en mogelijkheden moeten voor zichzelf spreken en indien gewenst aangesproken kunnen worden.

Het fotojaarboek systeem moet een verzamelpunt zijn van diverse media, waarbij docenten de systeembeheerders zijn en tegelijkertijd een goed overzicht krijgen van de werkzaamheden en de materialen die tot dan verzamelt zijn. 1 2 3 Soort eis Functionele eis Niet-functionele eis Functionele eis Voldaan

114

Tweede eis

Om te valideren of er aan de tweede eis is voldaan zijn er in de testfase enquête formulieren ingevuld en interviews gehouden, zodoende te achterhalen of gebruikers de context en de functies van het fotojaarboek systeem daadwerkelijk begrijpen. De resultaten uit de enquêtes geven weer dat 30% de terminologie en gebruik van metaforen voldoende vindt, 40% vindt dit goed en 30% vindt dit zeer goed. Uiteraard is dit niet de enige vraag die gesteld is om te achterhalen of aan deze eis voldaan is. De gebruikers hebben bij meerdere soortgelijke vragen positief geantwoord dat de context van het fotojaarboek systeem helder geformuleerd is en dat de functies en mogelijkheden voor zichzelf spreken.

Derde eis

De derde eis omvat een verzamelpunt van diverse media waarin docenten een overzicht hebben van de werkzaamheden. De conclusies uit de interviews geven aan dat docenten graag één verzamelplek willen om media en teksten te verzamelen. In de ontwerpfase is getracht deze eis op een zo gebruikersvriendelijke en overzichtelijke manier uit te werken. Doordat er weinig respondenten geïnterviewd zijn is het lastig vast te stellen of deze eis daadwerkelijk functioneel gebruikt gaat worden. Uit het testen blijkt dat het merendeel van gebruikers hun twijfels uitten omtrent het gebruik hiervan. Suggesties van de gebruikers om dit onderdeel te verbeteren zijn er niet gegeven, het is meer een kwestie van vertrouwen. Desondanks voldoet het eindproduct aan de gestelde eis.

Het onderstaande schema geeft weer dat de belangrijkste abstracte en niet abstracte eisen opgedeeld zijn in functionele en niet-functionele eisen. Aan de hand van de pictogrammen is aangegeven of het eindproduct wel, half of niet voldoet aan de gestelde gebruikerseisen.

Functionele eisen

Alle teksten binnen het systeem moet schreefloos zijn

Alle teksten binnen het systeem moet minimaal lettergrootte 14 pixels hebben Het systeem toont visueel onderscheid tussen het gebruik van functies zoals knoppen, geschreven teksten en het gebruik van hyperlinks

Het systeem moet persoonlijke voorkeuren en instellingen op kunnen slaan Het systeem moet een functie aanbieden waarmee multimediale bestanden geüpload kunnen worden

Docenten moeten de mogelijkheid hebben eigen bestanden te kunnen uploaden, te wijzigen, te hernoemen en te verwijderen

Docenten moeten de mogelijkheid hebben inlogcodes voor de leerlingen aan te kunnen maken Het fotojaarboek systeem moet de mogelijkheid bieden om een profiel aan te kunnen maken Het fotojaarboek systeem moet de mogelijkheid bieden om te kunnen inloggen Het fotojaarboek systeem moet het mogelijk maken dat docenten hun wachtwoord moeten kunnen wijzigen

Docenten moeten fotopagina’s kunnen aanmaken, wijzigen en verwijderen

Docenten moeten de mogelijkheid hebben leerlingen en multimediale bestanden te beheren. (Aanmaken, wijzigen, verplaatsen en verwijderen)

Het fotojaarboek systeem bevat meerdere samengestelde lay-outs Het fotojaarboeksysteem bevat een spellingschecker

Het visuele ontwerp van het systeem moet overzichtelijk en leesbaar zijn Het systeem geeft visueel aan welke stappen de gebruikers moeten doorlopen De navigatie is consistent, ten allen tijden zichtbaar en het gebruik van pop-up schermen of externe verwijzingen wordt tot een minimum gebracht

De interface is visueel gericht voor het gebruik van docenten en leerlingen Het fotojaarboek systeem voert de Nederlandse taal

Niet-functionele eisen Nr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 2 3 4 5 Voldaan

115

Kijkend of alle eisen in het eindproduct aanwezig zijn kan voor het overgrote deel als voldaan vastgesteld worden. Slechts aan één functionele eis is niet voldaan, dit heeft betrekking op de vraag of het ontwerp van het fotojaarboekboek voor iedereen leesbaar zal zijn. Er is getracht rekening te houden met elke segmentatie binnen de doelgroep. In verband met de ruimte en overzichtelijkheid van de informatie was het in de ontwerpfase wenselijk dat sommige lettergroottes 12 of 13 pixels bevatten. Er is in dit stadium niet bekend of het merendeel van de gebruikersdoelgroep die dit fotojaarboek systeem gaat gebruiken tussen de 20 – 30 jaar, 30 – 40 jaar, 40 – 50 jaar of 50+ is. De grootte van het lettertype en de leesbaarheid daarvan heeft voornamelijk invloed op de 50+ doelgroep of mensen met een visuele beperking. De softwaremogelijkheden die hierbuiten aangeboden worden om de letters te vergoten is in elke browser aanwezig. De vraag is echter of de 50+ doelgroep hier kennis van heeft.

De uitwerking omtrent het eindproduct wordt niet alleen door de opdrachtgever als positief bestempeld, uit het testen blijkt dat ook de gebruikersdoelgroep ruim content is met het ontwerp en de uitwerking van de functionaliteiten. De vraag of het merendeel van de gebruikers dit systeem zal gebruiken hangt mede af van de prijs van de fotojaarboeken en het aanbod hiervan.

Dit systeem zal in het beginstadium moeten groeien, meerdere partijen zijn het hier over eens en uiten daar hun begrip voor. Ik ben zelf erg benieuwd wat er uiteindelijk van het systeem terecht komt. De uitwerking van de 2de revisie van de User Interface zal in de periode van april – mei technisch ontwikkeld worden door Zorn Uitgeverij. Ik hoop dat eind mei 2014 een eerste prototype gelanceerd kan worden. De deadline die hiervoor gesteld gaat worden heeft te maken dat in de periode april – mei ook gezocht moet worden naar investeerders. Hoe meer investeerders er zijn om het fotojaarboek systeem te sponsoren, des te beter de kans van slagen de uitwerking van het idee van de opdrachtgever heeft.

Uniek karakter

Ondanks het ontbreken van meerdere lay-outs, inspiratiehoek en sponsoren in het beginstadium kan het fotojaarboek systeem toch als uniek bestempeld worden. Dit systeem is uniek binnen Nederland omdat het digitale multimediale componenten zoals spellen, quizzen, delen en video’s in een QR code omzet, zodat deze op het gedrukte materiaal door iedereen bekeken kan worden. Geen enkel groot commercieel of non-profit bedrijf organisatie biedt deze optie op dit moment aan. Daarnaast biedt het systeem de mogelijkheid aan om de bestelde fotojaarboeken op verschillende manieren te delen met kennis, collega’s en vrienden. Tot slot biedt dit systeem de mogelijkheid om het fotojaarboek en bestanden te delen met leerlingen of collega’s. Zij hebben de mogelijkheid om teksten en afbeeldingen via de PC, tablet of smartphone te delen met de beheerder, iets wat nu nog niet op de markt binnen dit segment kenbaar gebruikt wordt. De bovenstaande unieke eigenschappen moet ervoor zorgen dat dit systeem zich binnen de onderwijs markt, ondanks de aanwezigheid van sponsoren kan profileren.

Hartelijk dank voor het lezen van mijn verantwoordingsverslag. Joey Vos - IT Projectmanager Zorn Uitgeverij

Literatuurlijst

116