Conclusies interviews

De uitkomsten van het respondentenonderzoek brengt gemengde resultaten teweeg. Een belangrijk argument voor de manier waarop docenten in het basis- en voortgezet onderwijs op een bepaalde manier handelen blijkt dat tijd een cruciale rol speelt. Door de verschillende omgevingen en situaties handelt de docent in iedere situatie anders. Dit wordt mede bepaald door de kennis en faciliteiten die in de omgeving aanwezig zijn.

Vraag: (functionele eis) Op welke manier kunnen de functionaliteiten binnen de User Interface ervoor zorgen dat het verzamelen en samenstellen van een fotojaarboek zo min mogelijk tijd kost?

Het samenstellen van een fotojaarboek is voor elke docent een specifieke en uitdagende opdracht. Het onderzoek laat zien dat elke docent zich in een unieke situatie bevindt en steeds andere software gebruikt. Deze situatie is samen met de tijd medebepalend voor het samenstellen van een fotojaarboek. De docenten krijgen vanuit de school een missie mee, maar de invulling is naar eigen creativiteit in te vullen. Dit blijkt ook uit de antwoorden uit de interviews. Binnen het basis- en voortgezet onderwijs is geen directe relatie te ontdekken, behalve de invulling van tijd en creativiteit.

Vraag: (functionele eis) Welke functionaliteiten moet de User Interface bevatten, zodat docenten hun creatieve uitingen kunnen stimuleren?

Docenten gebruiken voornamelijk hun eigen vertrouwde omgeving om fotojaarboeken te maken. Programma’s die voor hun bekend zijn worden voornamelijk gebruikt, dit kan te maken hebben met tijd. Doordat de respondenten niet alleen een verschil in leeftijd hebben, maar ook in kennis en kunde omtrent ICT systemen is het niet opmerkelijk dat de wijze van het verzamelen van informatie anders verloopt. Dit geldt overigens ook voor het kiezen van een drukkerij. De meeste bedrijven waar een fotojaarboek gemaakt en bestelt wordt drukken ook af.

Vraag: (niet-functionele eis) Op welke manier kan de User Interface aansluiten bij de heuristieken en mentale modellen van de docenten?

Als we de antwoorden van het respondentenonderzoek vergelijken met het literatuuronderzoek en de concurrentieanalyse blijkt dat er overeenkomsten te ontdekken zijn. Het literatuuronderzoek laat zien dat door de jaren heen de actualiteit qua vormgeving en beeldmateriaal overeenkomt met de fotojaarboeken die anno 2013 gemaakt worden. Daarnaast wordt A5 in de meeste gevallen gebruikt als formaat van het fotojaarboek. De overeenkomsten met de concurrentieanalyse laten zien dat de docenten de fotojaarboeken laten drukken bij zowel de direct als indirecte concurrenten. Opmerkelijk is dat er meer gebruik gemaakt wordt van de indirecte concurrenten. Dit kan te maken hebben met de bekendheid van de bedrijven voor de consumenten.

Vraag: (functionele eis) Welke papierformaten moeten binnen het fotojaarboek gehanteerd worden?

De vraag welke conclusies hier uit getrokken kunnen worden om de functionele en niet- functionele eisen te definiëren is deels te beantwoorden. Eén van de belangrijkste argumenten omtrent de invulling van het systeem is dat alle respondenten aangegeven hebben dat het fotojaarboek systeem ‘simpel’ en ‘makkelijk’ in gebruik moet zijn. De websites zoals Albelli, Enquetemaken.be, HEMA die als voorbeelden werden gegeven zijn, na evaluatie, niet zozeer minimalistisch vormgegeven en in Usability termen makkelijk in gebruik. Waarom worden de websites volgens de respondenten dan als simpel en makkelijk in gebruik beschouwd? De invulling van een simpel en makkelijk te gebruiken systeem wordt door de docenten geassocieerd als een bruikbaar systeem. Dit heeft te maken met het feit dat de respondenten de systemen kennen, eerder gebruikt hebben en daar toevertrouwd mee zijn. De vertrouwde omgeving zorgt er, onafhankelijk van de computerervaring, voor dat de websites makkelijk en simpel in gebruik zijn.

Vraag: (niet-functionele eis) Op welke manier kan de User Interface ervoor zorgen dat functionaliteiten, iconen en symbolen herkend worden en aansluit bij de heuristieken van de docenten?1

De kans is aannemelijk dat wanneer het fotojaarboek systeem een simpel en duidelijk ontwerp heeft, de respondenten het systeem ook als simpel en prettig zullen ervaren. Usability expert

D.A. Norman geeft aan dat aantrekkelijke ontwerpen makkelijker werken voor gebruikers2_.

Binnen de ontwerpfase zullen de termen zoals: simpel, duidelijk, helder en aantrekkelijk naar functionele eisen geformuleerd moeten worden. Als de bevindingen van de respondenten samengevoegd worden tot één geheel blijkt het dat de respondenten een fotojaarboek systeem willen dat voldoet aan de volgende globale eisen:

1Norman, D, A. (1995) 10 Usability Heuristics for User Interface Design. http://www.nngroup.com/articles/ten- usability-heuristics/

2 Norman, D. A. (2002). Emotion and design: Attractive things work better. Interactions Magazine, ix (4), 36-42.

59

Nr. Belangrijkste eisen

Het fotojaarboek systeem moet niet teveel ongewenste opties krijgen, hetzij dit geselecteerd wordt. De wens is om onderscheid te maken tussen een simpele modus en een modes met meer opties. Ongeacht de computerervaring moet het zo zijn dat iedere docent met het fotojaarboek systeem overweg kan.

De context van het fotojaarboek systeem moet helder geformuleerd zijn. De functies en mogelijkheden moeten voor zichzelf spreken en indien gewenst aangesproken kunnen worden.

Het fotojaarboek systeem moet een verzamelpunt zijn van diverse media, waarbij docenten de systeembeheerders zijn en tegelijkertijd een goed overzicht krijgen van de werkzaamheden en de materialen die tot dan verzamelt zijn. 1 2 3 Soort eis Functionele eis Niet-functionele eis Functionele eis

Tabel 18: De lijst van belangrijkste eisen die door de docenten aangegeven zijn.

60

Naast de bovenstaande eisen is het raadzaam te kijken naar de fotojaarboek systemen die gedurende de interviews als voorbeeld werden genoemd. Deze systemen zullen binnen de Benchmark analyse met elkaar vergeleken worden om te achterhalen welke functionaliteiten gebruikelijk en wenselijk zijn binnen het fotojaarboek systeem. De onderzoeken ontwerp gebieden die onderzocht worden is als volgt:

4.4.3 Functionele en niet-functionele eisen

De samenvatting en conclusies geeft deels weer waaraan het fotojaarboek systeem aan zou moeten voldoen. De vraag waaraan het fotojaarboek systeem aan zou moeten voldoen wordt onderverdeelt in twee verschillende soorten eisen, namelijk de functionele en niet-functionele eisen.

Het beschrijven van de functionele eisen is minder abstract dan de niet-functionele eisen. De functionele eisen beschrijft namelijk een specifiek gedrag of functies die het fotojaarboek systeem dient te vervullen. Dit kan zijn het controleren van de spelling, het bepalen van een grootte van een lettertype, het aanmaken, bewerken of verwijderen van een profiel of afbeelding enz.

De minder abstracte eisen zijn de niet-functionele eisen. Dit zijn eisen die de functies en opties van het systeem, maar daarentegen niet het gedrag ervan beschrijft. Zoals eerder beschreven verwachten docenten een bepaalde manier waarop het fotojaarboek systeem voor hun werkt. Herkenbaarheid heeft als gewenst effect dat systemen makkelijker te begrijpen zijn en daardoor als prettig en gebruikersvriendelijk ervaren wordt. Om dit te achterhalen wordt er gebruik gemaakt van heuristieken. Volgens Jakob Nielsen is een heuristiek per definitie een gedachtengang die ervoor zorgt dat er minder handelingen nodig zijn om tot de oplossing van een probleem te komen.

Op de volgende pagina ziet u een lijst met de functionele en niet-functionele eisen.

Nr. Te onderzoeken ontwerp gebieden

Analyseer de Usability aspecten van de fotojaarboek systemen. Analyseer de Vormgevingsaspecten van de fotojaarboek systemen Analyseer de Content en context van de fotojaarboek systemen

Analyseer op welke manier de fotojaarboek systemen voldoen aan Jakob Nielsen’s 10 Usability heuristieken

1 2 3 4

Tabel 19: De lijst van belangrijkste eisen die door de docenten aangegeven zijn.

De volledige uitwerking van de interviews met de respondenten is toegevoegd als bijlage C van dit rapport.

61

Functionele eisen

Alle teksten binnen het systeem moet schreefloos zijn

Alle teksten binnen het systeem moet minimaal lettergrootte 14 pixels hebben Het systeem toont visueel onderscheid tussen het gebruik van functies zoals knoppen, geschreven teksten en het gebruik van hyperlinks

Het systeem moet een functie aanbieden waarmee multimediale bestanden geüpload kunnen worden

Docenten moeten de mogelijkheid hebben eigen bestanden te kunnen uploaden, te wijzigen, te hernoemen en te verwijderen

Docenten moeten de mogelijkheid hebben inlogcodes voor de leerlingen aan te kunnen maken Het fotojaarboek systeem moet de mogelijkheid bieden om een profiel aan te kunnen maken Het fotojaarboek systeem moet de mogelijkheid bieden om te kunnen inloggen

Het fotojaarboek systeem moet het mogelijk maken dat docenten hun wachtwoord moeten kunnen wijzigen

Het fotojaarboek systeem bevat meerdere samengestelde thema’s

Het visuele ontwerp van het systeem moet overzichtelijk en leesbaar zijn Het systeem geeft visueel aan welke stappen de gebruikers moeten doorlopen

De navigatie is consistent, ten allen tijden zichtbaar en het gebruik van pop-up schermen of externe verwijzingen wordt tot een minimum gebracht

De interface is visueel gericht voor het gebruik van docenten en leerlingen Het fotojaarboek systeem voert de Nederlandse taal

Niet-functionele eisen Nr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5

Tabel 20: Lijst van functionele en niet-functionele eisen. Deze eisen worden meegenomen naar de ontwerpfase.

Interview opdrachtgever

Interview opdrachtgever