het bedrijf niet mogelijk om deze opdracht te realiseren. De student, in de rol van afstudeerder, heeft de mogelijkheid om deze opdracht tijdens het afstudeertraject te verwezenlijken en het idee van de opdrachtgever tot een
12
De vraag waarom dit concept zo uniek is binnen de markt waarin Zorn Uitgeverij opereert kan als volgt omschreven worden. Het idee van de opdrachtgever is om naast de Kenmerkreeks een fotojaarboek systeem aan te bieden, waarbij docenten in het basis- en voortgezet onderwijs geheel gratis of tegen een gereduceerd tarief fotojaarboeken samen kunnen stellen. Het idee omtrent het gratis of tegen een gereduceerd tarief aanbieden van de fotojaarboeken is in de huidige markt mondjesmaat aanwezig. Als er genoeg investeerders zijn die het fotojaarboek systeem zouden willen sponsoren, dan heeft dit project een goede kans van slagen. Maar stel dat er geen investeerders zijn, heeft dit project, ongeacht de uitwerking ervan, überhaupt wel een kans van slagen?
Het doel van de opdracht wordt als volgt omschreven:
2.4 De opdracht
Uit de definitie van het probleem en het doel van de opdracht moet de opdracht uit te destilleren zijn. Het is dan ook de opdracht die de basis vormt voor het onderzoek, doorlopen en behalen van dit project.
Het probleem vanuit de organisatie is dat in 2010 het plan niet gerealiseerd kon worden door gebrek aan tijd, het budget en mogelijke investeerders. De organisatie hoopt dit concept te kunnen profileren in de markt, met als gewenst effect marktleider te worden op de productie en verspreiden van fotojaarboeken.
Hieruit kan echter nog niet achterhaalt worden wat daadwerkelijk de opdracht van de afstudeerder binnen dit project is. Zover er achterhaalt kan worden heeft de slagingskans van dit project onder andere te maken met aantal investeerders die het fotojaarboek mogelijk zouden willen sponsoren. Daarnaast te achterhalen wat het gewenste gebruik door de docenten omtrent het fotojaarboek systeem is. Het zoeken naar investeerders is meer een taak voor de opdrachtgever en niet zozeer die van de afstudeerder. De taak van de afstudeerder is om na te gaan of een fotojaarboek systeem het gewenste effect zal hebben en aansluit bij de doelstelling van de opdrachtgever. Mocht dit positief uitwijzen betreft de volgende stap na te gaan op welke manier dit het beste geïmplementeerd kan worden.
Het doel van de opdracht is dus om na te gaan wat de behoeften van docenten uit het basis- en voortgezet onderwijs omtrent het fotojaarboek systeem zijn. Deze behoeften worden vervolgens opgedeeld in functionele en niet-functionele eisen. Op basis van deze eisen wordt getracht een User Interface te ontwerpen die als prettig, gebruikersvriendelijk en bruikbaar wordt ervaren.
De opdracht kan als volgt worden omschreven:
De volledige uitwerking van de interview met de opdrachtgever is toegevoegd als Bijlage A van dit rapport.
“Onderzoek te doen naar de behoeften van docenten in het basis- en voortgezet onderwijs. Hieruit wordt een User Interface voor een fotojaarboek systeem ontworpen die gebruikt gaat worden door docenten in het basis- en
voortgezet onderwijs.”
“De opdrachtgever hoopt dit idee te kunnen profileren in de markt, zodoende marktleider te worden op het gebied van de productie en distributie van
3.1 Inleiding
In het vorige hoofdstuk is beschreven waar het probleem uit bestaat en wat de opdracht inhoud. Naar aanleiding van de probleemanalyse volgt het volgende onderdeel van de onderzoekfase, namelijk het literatuuronderzoek en concurrentieanalyse. De vraag die vanuit de opdrachtgever gesteld is na te gaan welke uitgeverijen er op de Nederlandse markt zijn die de mogelijkheid bieden tot het digitaal samenstellen en distribueren van fotojaarboeken. Dit betreft het analyseren van de concurrenten. De opbouw van deze onderzoeksfase is tweeledig. Er is een onderverdeling tussen het literatuuronderzoek en een concurrentieanalyse.
In het eerste onderdeel van de deskresearch wordt de aanwezigheid van het aantal fotojaarboek systemen in het basis- en middelbaar onderwijs in Nederland onderzocht. Dit kenmerkt zich als het nationaal literatuuronderzoek. Een verlenging van dit onderzoek betreft het analyseren van de aanwezigheid van het aantal fotojaarboek systemen in het buitenland. De scope hiervan betreft Amerika en kenmerkt zich als het internationaal literatuuronderzoek. Binnen het literatuuronderzoek worden gegevens zoals de geschiedenis, betekenis, de karakteristieken, werk- en productiewijze, papierformaten, populariteit en digitale media onderzocht. De verschillen en overeenkomsten uit dit onderzoek legt samen met de concurrentieanalyse de basis voor het respondentenonderzoek. Het tweede onderdeel van de deskresearch betreft het analyseren van de concurrenten. Aan de hand van de concurrentieanalyse worden de verschillen tussen de bestaande concurrenten in kaart gebracht. De concurrentieanalyse geeft een schematische onderverdeling van de belangrijkste kenmerken zoals prijs, kwaliteit, sponsoring en levertijden. De concurrentieanalyse wordt opgesplitst in twee delen namelijk de directe en indirecte concurrenten. De directe concurrenten zijn uitgeverijen, bedrijven die soortgelijke producten of diensten aanbieden. De indirecte concurrenten zijn aanbieders die alternatieve producten of diensten in eenzelfde behoefte voorzien zoals themaboeken, fotoboeken en fotojaarboeken. Daarnaast wordt er gekeken of het verdienmodel, beschreven in de probleemanalyse, levensvatbaar is binnen de huidige markt waarin Zorn Uitgeverij in opereert.
Tot slot worden de bevindingen uit het literatuuronderzoek en de concurrentieanalyse samengevoegd. De conclusies en aanbevelingen dient ter aanbeveling voor de opdrachtgever.
3
Deskresearch
13
Deskresearch Analyseren van het
probleem Respondentenonderzoek Interviewen van de
opdrachtgever Nationaal & InternationaalLiteratuuronderzoek Concurrentieanalyse Directe en indirecte
Gebruikers interviewen (Diepte interview)
Figuur 3: Globaal overzicht van de punten die behandeld worden binnen het analyserapport. De punten die behandeld worden binnen de deskresearch zijn oranje gemarkeerd.
14
3.2 Literatuuronderzoek
Het doel van dit onderzoek is om na te gaan wat de omvang van het aantal fotojaarboek systemen in het basis, middelbaar, en hoger onderwijs is. De omvang wordt op nationaal (Nederland) en internationaal (Amerika) niveau gemeten. Het uitgangspunt van dit onderzoek moet in kaart brengen wat voor verschillende digitale fotojaarboek systemen er zijn.
Dit onderzoek geeft daarnaast inzicht in wat voor type fotojaarboek systemen er op de huidige markt zijn, zodat niet opnieuw het wiel uitgevonden hoeft te worden. De onderstaande tabel geeft weer welke criterium er vooraf gesteld is voor de uitvoering van dit literatuuronderzoek.
3.2.1 Nationaal Betekenis
In Nederland staat het fenomeen fotojaarboek, ook wel beter bekend als een herinneringsboek, afscheidsboek, eindejaarsboek, jaarboek of smoelenboek, centraal als afscheidscadeau voor eindejaarsleerlingen van groep 8 van de basisschool. In het voortgezet onderwijs wordt een fotojaarboek veelal tijdens een diploma-uitreiking uitgereikt. Het idee om een fotojaarboek te produceren en mee te geven is dat een fotojaarboek leuk is als herinnering voor later1.
Een fotojaarboek is tegenwoordig meer dan alleen een gebonden boek met daarin gedrukte of digitale foto’s van een klas of groep. De term ‘fotojaarboek’ staat centraal voor een verzameling van ervaringen, herinneringen of gebeurtenissen. Deze verzameling van ervaringen, herinneringen of gebeurtenissen bevat een veelzijdigheid aan informatie van eigen geschreven of getypte verhalen, foto’s, tekeningen, behaalde diploma’s of certificaten, gemaakte werkjes, brieven etc. Kortom een persoonlijk boek.
Wikipedia geeft de onderstaande omschrijving voor een jaarboek2:
“Een jaarboek is een jaarlijks gedenkboek uitgegeven door een instelling, vaak een school of universiteit”.
1 Nationale Bibliotheek van Nederland - http://www.kb.nl/ & http://opc4.kb.nl/DB=1/CMD 2 Wikipedia - http://en.wikipedia.org/wiki/Yearbook
Tabel 2: Punten van criteria waarmee het literatuuronderzoek zijn invulling krijgt.
Databank Internet (zoekmachines, CBS, statistieken), Koninklijke Bibliotheek
Zoeken op (zoektermen) Nationaal - fotojaarboek, herinneringsboek, afscheidsboek, eindejaarsboek, smoelenboek, afscheidscadeau.
Internationaal - Yearbook, Elementary school, Memory Books, online database
Digitale fotojaarboek systemen gericht voor docenten in het basis,- middelbaar en hoger onderwijs. Zoekcriteria
Omvang (type) Digitale systemen
(websites, applicaties, platformen, centrale archieven) Gebieden (Demografisch) Nationaal (Nederland) en internationaal (Amerika)
Medium Criterium
De verschillen tussen een jaarboek en fotojaarboek is onder andere te vinden in de benaming. Het significante verschil tussen beide type boeken betreft onder andere de aanwezigheid van beeldmateriaal. Vroeger was er weinig tot geen beeldmateriaal beschikbaar om een (foto)jaarboek te produceren. Verhalen en gebeurtenissen werden voornamelijk met de hand geschreven, bijgehouden en als een soort van logboek voor persoonlijk gebruik bewaard of aan andere mensen overhandigd. Toen de typemachine zijn opmars maakte, werden verhalen getypt en vervolgens uitgewerkt.
Een jaarboek zonder foto’s werd door het ontbreken van beeldmateriaal immers ook geen fotojaarboek genoemd. In het verleden werden knutselwerkjes of tekeningen in een jaarboek toegevoegd. Dit gebeurde veelal ter ondersteuning van een verhaal of bepaalde gebeurtenis. Tegenwoordig worden er foto’s en overige beeldmaterialen in fotojaarboeken toegevoegd. Vandaar de huidige term fotojaarboek.
Anno 2013 is de term fotojaarboek een welbekende benaming onder de scholengemeenschappen in Nederland. Een trend die zich voortzet betreft het samenvoegen van korte teksten in foto’s en overige beeldmaterialen. Denk bijvoorbeeld aan het schrijven van korte teksten bij een huwelijk, vakantie of geboorte van een kind. De term jaar verandert daardoor in een specifieke gebeurtenis. Een (foto)jaarboek heeft daardoor een andere opzet en inhoud gekregen. Dit wordt ook wel een fotoboek genoemd.