Het in 1933 aangevangen onderzoek naar de winning, bereidingswijze en de eigenschappen der Indische natuurharsen werd in 1935 voortgezet. Doel van dit
1. Overzicht van den boschbouw en de boschexploitatie
H e t Boschwezen bleef bijzondere a a n d a c h t schenken aan maatregelen, welke tot verlichting van de depressie onder de bevolking zouden k u n n e n bijdragen.
Hierbij n e m e n de werkverschaffing bij de uitvoering van technische werken, de voedselvoorziening bij de boschveldbouwculturen (reboisatie) en de verschaffing v a n goedkoop dunningshout een belangrijke plaats in.
Speciaal de voor de werkverschaffing zoo belangrijke herbebossching werd, voor zoover althans de begrooting en de personeelsbezetting zulks toelieten, zooveel mogelijk uitgebreid.
M e t h e t oog op h e t behoud en de opvoering v a n de productiviteit van lager gelegen landbouwgebieden, werd aan de vergrooting en de verbetering van het schermboschareaal in h e t berg- en heuvelland verder gewerkt.
Niet alleen d a t dit areaal in 1935 geleidelijk kon worden uitgebreid en door reboisaties voortdurend kon worden verbeterd, d a a r n a a s t kon in samenwerking m e t h e t B e s t u u r ook aan transmigratie-maatregelen a a n d a c h t worden geschonken"
Hierdoor bereikt m e n , dat de bevolking van t e steile gebergtegronden n a a r de voor h a a r landbouw m e e r geschikte vlakte wordt verplaatst, terwijl het bergland, in verband m e t de hydrologische en urologische bescherming, als boschreservê een betere b e s t e m m i n g krijgt.
Zoowel op J a v a als in de Buitengewesten vertoonde de houtafzet een stijgende t e n d e n s . Hierdoor en door verder doorwerkende bezuinigingsmaatregelen verbeterden de saldi der verschillende dienstvakken aanzienlijk, ondanks de in 1935 verder voortgezette prijsdaling v a n h e t h o u t . Op J a v a waren, vooral voor d e n dienst der wildhoutbosschen, de verhoudingen gunstiger d a n in h e t vooraf-gegane jaar, terwijl in de Buitengewesten, in h e t bijzonder Borneo, de export v a n z a c h t h o u t n a a r J a p a n een ongekende hoogte bereikte. Ook voor de panglong-exploitatie op Biouw en in Bengkalis was een geleidelijke opleving in den hout-uitvoer w a a r n e e m b a a r .
_ H e t volgend staatje geeft een overzicht v a n de financieele r e s u l t a t e n van den Dienst van h e t B o s c h w e z e n :
Hoofdkantoor Verkoopbureau Djatibedrijf
Dienst der wildhoutbosschen op J a v a en Madoera
Dienst der bosschen in de Bui-t e n g e w e s Bui-t e n
Dienst der b o s c h i n r i c h t i n g . . Boschbouwproefstation . . . Totaal Dienst van h e t
Bosch-wezen . .
Saldi 1934.
Nadeelig. Voordeelig.
f 144 000
561 000 340 000 177 000 144 000
f 1 366 000 f 1 246 000
Saldi 1935.
Nadeelig. Voordeelig.
f 120 000
f 120 000
f 142 000 47 000
298 000 230 000 152 000 136 000
f 1 005 000 f 778 000
f 227 000
f 227 000
E e n nieuwe instructie voor de commissie van bijstand en advies inzake het boschwezen is opgenomen in B b . n°. 13434.
Met ingang v a n 22 J a n u a r i 1935 werd, na instemming m e t h e t advies van de commissie van bijstand en advies, door de Eegeering een ,,Verkoopbureau voor den Dienst v a n h e t B o s c h w e z e n " ingesteld ( I . S. 1935 n°. 111), aan welke centrale instantie de behandeling van alle verkoopaangelegenheden, de regeling van de productie en de vormbepaling van het hout werd opgedragen.
De aankap van het djatibedrijf liep t e r u g ; echter n a m de afzet toe, zoodat de timmerhoutvoorraden aanmerkelijk verminderden. Door de nieuwe verkoop-politiek heeft de wijze van vervreemding ingrijpende verandering ondergaan;
hierdoor is een vergelijking der o m z e t t e n en prijzen der verschillende verkoop-wijzen m e t het vorig jaar n i e t wel mogelijk.
I n h e t algemeen waren de eenheidsprijzen beduidend lager, ten deele doordat de verkoop zich sinds de opheffing der „Verkoopaf deeling van het djatibedrijf"
van de groote verbruikcentra verplaatste naar de dicht bij de bosschen gelegen stapelplaatsen; dit ging echter gepaard m e t een belangrijke bezuiniging aan spoorvrachten.
D e export van djatihout n a m na de stijging in 1934 wederom af.
I n het volgend staatje zijn enkele gegevens van het djatibedrijf voor 1934 en 1935 n a a s t elkaar gesteld.
Oogst van d j a t i - e x p l o i t a t i e w e r k h o u t . . . Oogst van djati-dunningshout
Oogst van b r a n d h o u tx)
Afzet van djati-timmerhout (inclusief eigen gebruik)
Export van djatihout
1 9 3 4 .
151 000 m3
82 000 m3
542 000 s m 199 000 m3
12 500 m3
1 9 3 5 .
109 000 m3
90 000 m3
520 000 s m 226 000 m3
6 800 m3
Voor d e n dienst der wildboutbossoben waren de oogst- en afzetciifers in 1934 en 1935 2) als volgt :
Oogst van Oogst van Oogst van Afzet van Oogst van Oogst van Oogst van Afzet van
djati-exploitatiewerkhout . . djati-dunningshout . . . . djati-brandhoutn)
djati-timmerhout
wildhoutexploitatiewerkhout w i l d h o u t d u n n i n g s h o u t . . . w i l d h o u t b r a n d h o u t]) . . . w i l d h o u t t i m m e r h o u t . . .
1 9 3 4 .
26 000 m3
9 000 m3
96 000 s m 24 000 m3
24 000 m3
1 000 m3
157 000 s m 16 000 m3
1 9 3 5 .
23 000 m3
15 000 m3
86 000 s m 37 000 m3
21 000 m3
1 000 m3
192 000 s m 18 000 m3
1) Uit exploitatie en dunning.
2) Zoowel aankap in eigen beheer, door tusschenkomst van aannemers als ongeregelde aankappen.
Ook in het djati-areaal van den dienst der wildhoutbosschen was de kap dus kleiner en de afzet grooter dan in 1934, zoodat voor dit hout de voorraden ver-minderden. Voor het geringer q u a n t u m wildhout liepen de voorraden eenigszins op.
De gecontroleerde oogst van hout en houtskool in de bosschen der Buiten-gewesten, dus exclusief de voor eigen gebruik door de Inlandsche bevolking gekapte hoeveelheden, is t e s c h a t t e n op de volgende m a s s a ' s : t i m m e r h o u t 883 000 m3 (in 1934 616 000 m3) , brandhout 577 000 sm (in 1934 487 000 s m ) en houtskool 48 000 ton (in 1934 46 000 ton).
W a t het t i m m e r h o u t betreft is dus een vermeerdering van den h o u t v a l te constateeren.
V a n de bovenstaande hoeveelheden werden op de panglongs in Eiouw en Bengkalis in 1934 en 1935 de volgende m a s s a ' s geproduceerd: t i m m e r h o u t 207 000 m3 (in 1934 188 000 m3) , b r a n d h o u t 125 000 sm (in 1934 114 000 s m ) en houtskool 27 000 ton (in 1934 28 000 t o n ) .
Voor de panglongs vertoonde de exploitatie derhalve een stijging; de grootste vermeerdering van den houtval k o m t echter op rekening van de aankappen m Zuidoost-Borneo, v a n welk gebied de export n a a r J a p a n gedurende 1934 en 193J van 67 000 m3 t o t 125 000 m3 toenam.
De export van ebbenhout uit M a n a d o vertoonde een iets gunstiger beeld dan in h e t voorafgegane jaar ( r u i m 8000 ton, tegen 7600 t o n in 1934).
Volgens gegevens van h e t Centraal Kantoor voor de Statistiek was de waarde van alle in 1935 uit de Buitengewesten geëxporteerde boschproducten ongeveer
"elijk aan die in 1934 ( ± f 9 000 000), niettegenstaande het totaal gewicht van alle uitgevoerde producten in 1935 veel hooger was d a n in 1934 (resp. 439 000 en 356 000 ton). Daar de waardeering in 1935 echter op een lager basis plaats vond d a n in 1934, zulks in overleg m e t d e n dienst van h e t Boschwezen, vertoonden de u i t k o m s t e n van 1934 een t e gunstig beeld.
Op J a v a en Madoera werden in 1935 10 185 ha djaticulturen en 4841 ha wildhoutculturen aangelegd, tegen resp. 9192 ha en 5349 ha in 1934. De totale cultuuraanleg vermeerderde van 14 541 ha in 1934 tot 15 026 ha m 1935.
Behalve m e t betrekking t o t de waardevermeerdering v a n het boschareaal heeft de cultuuraanleg groote beteekenis voor de voedselvoorziening van de bevolking, daar de boomaanplant meestal plaats heeft m e t tusschenplanting van tweede bewassen door de I n h e e m s c h e contractanten.
Voor het gebied der Buitengewesten vermeerderde de cultuurvlakte m e t + 725 h a ; het totaal cultuurareaal bedroeg einde 1935 ± 8000 h a . __ _
H e t aantal geconstateerde boschdelicten vertoonde wederom een stijging.
Alleen voor het djatibedrijf bedroeg het aantal boschovertredingen 45 709, tegen 39 529 in 1934.
Ook in 1935 was de Oostmoesson zeer droog, zoodat het boschareaal wederom
sterk door branden geteisterd werd. _ Door den Dienst der Boschinrichting werd m e t beperkte formatie regelmatig
aan de herziening van bedrijfsplannen der djatihoutvesterijen doorgewerkt.
H e t Boschbouwproefstation richtte wederom zijn a a n d a c h t voornamelijk op onderzoekingen, welke door de tijdsomstandigheden geboden zijn, zooveel mogelijk in samenwerking m e t andere instituten en particuliere lichamen.
De in 1934 aan de orde gestelde boschordonnantie voor de Buitengewesten werd na eenige wijzigingen door den Volksraad aangenomen, doch in zoodamgen vorm, d a t de Begeering daarmede niet kon i n s t e m m e n .
H e t onderzoek n a a r de bestemming der vrije Landsdomeingronden, uitgevoerd door den Dienst der wildhoutbosschen, vond regelmatig voortgang. Behalve een gedeelte van het boschdistrict Noord-B andoeng en het boschdistnct Banjoewangi, werd het terreinonderzoek in 1935 beëindigd en werden de r e s u l t a t e n daarvan aan de plaatselijke reboisatie-commissies ter beoordeeling voorgelegd.
J De reeds ingediende voorstellen hebben betrekking op 453 000 ha vrij L a n d s -domein waarvan 96 000 ha voor inlijving bij de boschreserve werd voorgesteld.
Aan' de bevordering van de natuurbescherming werd m samenwerking m e t andere instanties zooveel mogelijk a a n d a c h t besteed. I n 1935 werden eenige
belangrijke wildreservaten op S u m a t r a aangewezen, welke voor een groot gedeelte binnen de boschreserve zijn gelegen.
2. Verkoopbureau.
!)
M e t het door de Commissie van Bijstand en Advies inzake h e t Boschwezen ingediende advies nopens , ,Bichtlijnen voor de nieuwe houtvervreemdings-politiek" kon de Begeering zich vereenigen, zoodat begin 1935 deze nieuwe richtlijnen in werking t r a d e n . E e n der voornaamste p u n t e n w a s : de instelling van een verkoopbureau voor den Dienst v a n het Boschwezen, aan welke centrale instantie alle bemoeienis inzake verkoopaangelegenheden, vaststelling van de grootte van de productie en van den vorm, waarin h e t product zal worden aan-geboden, werd opgedragen. H e t verkoopbureau werd t e Buitenzorg gevestigd;
de leiding berust bij een hoofd en een onderhoofd, beiden eveneens aldaar gevestigd. Verder werden bij dit bureau een viertal vertegenwoordigers in ver-schillende p l a a t s e n op J a v a werkzaam gesteld.
Twee voorname p u n t e n van de richtlijnen, namelijk de overdracht van de bij h e t djatibedrijf in beheer zijnde z.g. verkoopplaatsen aan den particulieren houthandel en het sluiten van vóórverkoopen m e t d e erkende groothandelaren in hout, moesten al dadelijk door h e t verkoopbureau in behandeling worden genomen. De overdracht v a n de verkoopplaatsen en h e t sluiten van contracten voor de exploitatie d a a r v a n verliepen vlot; reeds in M a a r t waren alle contracten afgesloten. Deze contracten zijn voornamelijk gericht op de vervulling v a n de sociale t a a k van den Dienst van h e t Boschwezen, waarmede hier zeer speciaal wordt gedoeld op de voorziening van h e t economisch zwakke deel der bevolking m e t een goedkoop product, h e t djatidunningshout. Om deze t a a k t o t zijn recht t e doen komen, werden in de contracten bepalingen opgenomen betreffende de maximumprijzen voor de verschillende sortimenten, terwijl de houders van deze verkoopplaatsen werden verplicht bepaalde m i n i m u m - a f n a m e n per jaar t e garan-deeren en te allen tijde controle en boekenonderzoek door h e t verkoopbureau toe t e l a t e n . D e resultaten gedurende h e t jaar 1935 k u n n e n bevredigend worden genoemd.
H e t sluiten van de vóórverkoopcontracten eischte een langere voorbereiding:
mede vereischten de onderhandelingen m e t den groothandel een geruimen tijd,' zoodat deze vóórverkoopen voor h e t jaar 1935 eerst in September konden worden afgesloten.
I n h e t algemeen houden deze vóórverkoopcontracten in, dat m e t door het Boschwezen erkende groothandelaren in djatihout jaarlijks op basis van dit contract een overeenkomst tot levering v a n een bepaalde hoeveelheid djatihout wordt afgesloten. Tevoren wordt door h e t verkoopbureau vastgelegd welk procent van den t o t a l e n djatihoutval in vóórverkoop zal worden afgegeven (voor 1935 bedroeg dit 38 % ) . De aldus verkregen hoeveelheid wordt over de erkende groothandelaren verdeeld n a a r verhouding van h u n omzetcapaciteit (waarmede bedoeld wordt de rechtstreeksche aankoop bij den Dienst van h e t Boschwezen) gedurende de l a a t s t e vijf jaren.
I n den sluitbrief wordt vermeld hoeveel in totaal zal worden afgenomen en in welken vorm h e t h o u t globaal zal worden geleverd, waarvoor t o t een zeker percentage garantie wordt gegeven. Bovendien wordt in evenredigheid m e t de totaal afname t e n opzichte van den jaarkap, desgewenscht een zeker percentage aan exporthout gegarandeerd.
Ook wordt op h e t in vóórverkoop t e leveren h o u t n a a r gelang van de afge-sloten hoeveelheid een zekere reductie op den in verband m e t de m a r k t w a a r d e vastgesteiden prijs verleend.
I n h e t verslagjaar werd op vóórverkoopcontract aan de groothandelaren 28 214 m3 geleverd.
N a a s t bovengenoemde vervreemdingswijze heeft nog op andere wijze over-dracht plaats, zoowel middels venduties en onderhandschen verkoop, als middels verstrekking.
*) De geproduceerde cijfers zijn niet definitief.
•n
Voorts werden door den Dienst der Wildhoutbosschen op J a v a en Madoera nog verkocht 1 349 000 stuks bamboe ter waarde van f 14 287 en aan andere producten voor f 5724.
W a s de voorraad t i m m e r h o u t bij h e t Djatibedrijf einde 1934 123 188 m3, einde 1935 was hij teruggeloopen t o t 79 778 m3, een vermindering dus v a n 43 410 m3 ; voor den Dienst der Wildhoutbosschen op J a v a en Madoera waren deze cijfers respectievelijk 18 096 en 14 301 m3, derhalve een vermindering v a n 3795 m3
aan djatihout, en voor wildhout resp. 1420 en 2881 m3, of een vermeerdering van 1461 m3.
Voor b r a n d h o u t waren de cijfers voor het Djatibedrijf respectievelijk 174 022 en 187 555 sm, zoodat hier een voorraadvermeerdering plaats had van 13 533 sm, en voor den Dienst der Wildhoutbosschen op J a v a en Madoera 48 083 en 29 481 s m djatibrandhout, d u s een vermindering v a n 19 602 sm, en 16 788 en 23 990 s m wildhout, of een vermeerdering van 7202 sm.
Behalve t i m m e r h o u t , b r a n d h o u t en houtskool, werden ook nog basten geleverd en wel: 422 291 kg ter waarde van f 7218 door het Djatibedrijf en 8353 quint-alen door den Dienst der Wildhoutbosschen op J a v a en Madoera, t e r waarde v a n f 32 341.
D e export v a n h o u t heeft de bijzondere a a n d a c h t ; getracht wordt t h a n s in verschillende landen, waarheen tot heden practiseh geen Java-djati werd ver-zonden, voor dit product belangstelling t e wekken.
I n 1935 valt een belangrijke teruggang van den uitvoer t e constateeren, namelijk:
N a a r : 1 9 3 4 . 1 9 3 5 .
Europa . .„
Zuid-Afrika Oost-Afrika Britsch-Indië Hongkong
Totaal
Door het Landschapsboschbedrijf op Moena werden echter nog groot e hoeveel-heden exporthout geleverd.
M e t de houtverveemding in de Buitengewesten h a d h e t verkoopbureau geen directe bemoeienis. De productie is d a a r geheel in h a n d e n van particulieren ; een zeer groot deel van de productie wordt locaal verbruikt.
De uitgaven v a n h e t verkoopbureau bedroegen in 1935 f 46 500.
9 710 m3
961 m ' 1 867 m3
—
— 12 538 m '
4 949 m3
1 543 ms
— 210 m3
118 m ' 6 820 m3
3. Djatibedrijf. *)
Tot het Djatibedrijf behoorden eind 1935 35 (35) definitief ingerichte beheers-eenheden en 1 (1) boschdistriet ( K a n g e a n - M a d o e r a ) .
De uitgestrektheid van h e t areaal was 807 779 ha (814 295) en verminderde dus m e t 6516 h a .
D e vermeerderingen c. q. verminderingen k u n n e n als volgt worden gespeci-ficeerd:
x) De niet tusschen haakjes geplaatste getallen geven de voorloopige cijfers voor 103.1 de tusschen haakjes geplaatste zijn de meer definitieve cijfers voor 1934.