• No results found

mr. J.A.A. Adriaanse (Universiteit Leiden)

prof. mr. N.J.H. Huls (Universiteit Leiden/Erasmus Universiteit Rotterdam) prof. dr. J.G. Kuijl RA (Universiteit Leiden)

dr. mr. P. Vos (Universiteit Leiden)

Bijlage 1

Begeleidingscommissie en

onderzoeksteam

Achtergestelde lening Lening waarvan de verstrekker in geval van liquidatie pas wordt afgelost nadat alle overige schuldeisers zijn terug-betaald

Assets Bezittingen/activa van een onderneming Asset stripping Verkoop van overtollige activa

Besluit Bijstandverlening Regeling die onder andere voorziet in het, onder strikte Zelfstandigen voorwaarden, verstrekken van bedrijfskapitaal aan gevestigde

zelfstandigen die tijdelijk niet beschikken over voldoende middelen en op andere wijze niet in staat zijn financiering te krijgen

Big bath accounting Strategie waarbij een onderneming haar resultatenrekening in negatieve zin aanpast zodat slechte resultaten nog slechter lijken. Op deze wijze worden toekomstige resultaten kunst-matig verhoogd omdat bepaalde kosten reeds in een eerder stadium zijn verantwoord

Bijzonder Beheer Algemene aanduiding voor een speciale afdeling binnen een bank die kredieten begeleidt van ondernemingen in (dreigen-de) financiële moeilijkheden

Blanco franchise Deel van uitstaande (bancaire) kredieten bij een onderneming dat niet gedekt hoeft te zijn door zekerheden

Bleeder Onderdeel van een onderneming dat (zwaar) verliesgevend is Borgstellingskrediet Krediet, afgesloten tussen een bank en een onderneming,

waarbij de overheid zich voor 90-100% garant stelt voor aflossing. De regeling heeft als doel het stimuleren van kredietverlening aan het midden- en kleinbedrijf Cash flow Vrije kasstroom van een onderneming

Cash sweep Reorganisatiemethode waarbij alle positieve kasstromen boven een bepaald afgesproken minimum worden afgestaan aan crediteuren

Cherry picking Het selectief aankopen van bruikbare activa/activiteiten uit faillissement

Concurrente vordering Vordering waaraan geen zekerheidsrechten zijn verbonden Core business De kernactiviteiten van een onderneming

Debt equity swap Omzetting van schulden in eigen vermogen

Debt Restructuring Overeenkomst/intentieverklaring waarin een overeengekomen Agreement herstructurering wordt beschreven

Debt-write-off Reductie van de nominale schulden door betaling van een percentage in combinatie met kwijtschelding van het restant-bedrag of het omzetten van het restantrestant-bedrag in een achter-gestelde lening (ook wel: haircut of onderhands akkoord) Default Het niet meer voldoen aan voorwaarden in de

kredietover-eenkomst

Doorstart Het continueren van (een deel van) de activiteiten van een onderneming na faillissement in de vorm van een activa-(passiva)-transactie

Exit-scenario Scenario waarbinnen een bepaalde partij (veelal een bank) op een zo gunstig mogelijke wijze probeert een relatie te verbreken

Financiële herstructurering Onderdeel van de informele reorganisatie waarbinnen ener-zijds relevante schuldeisers van de onderneming zich vrijwillig

Bijlage 2

135

committeren aan herziene voorwaarden met betrekking tot de door hen beschikbaar gestelde financiering en anderzijds, indien nodig, nieuwe financiering beschikbaar wordt gesteld door verschaffers van risicomijdend en/of risicodragend kapi-taal

Formele reorganisatie Reorganisatie waarbij wettelijke mogelijkheden als surseance van betaling, faillissement (doorstart) en WSNP worden gehanteerd

Gezonde bedrijfsvoering Een bedrijfsvoering waarbinnen de onderneming in staat is een positieve kasstroom te genereren uit de bedrijfsactivitei-ten, waarbij de verwachting bestaat dat de onderneming in staat is om aan haar huidige en toekomstige verplichtingen te voldoen

Going-concernwaarde Waarde van een onderneming onder de veronderstelling van het voortzetten van activiteiten

Goodwill Winstcapaciteit die tot uitdrukking komt in een zekere meer-waarde die de samenstellende delen van een onderneming – de activa – tezamen genomen bezitten boven de waarde van de samenstellende delen ieder op zich beschouwd

Haircut Reductie van de nominale schulden door betaling van een percentage in combinatie met kwijtschelding van het restant-bedrag of het omzetten van het restantrestant-bedrag in een achter-gestelde lening (ook wel: debt-write-off of onderhands akkoord)

Heads of Agreement Overeenkomst waarin een overeengekomen herstructurering wordt beschreven

Herstructurering van Een allesomvattend plan waarin ernaar wordt gestreefd de bedrijfsactiviteiten bedrijfsvoering van een onderneming in financiële

moeilijk-heden weer gezond te maken Homologatie Rechterlijke goedkeuring

Huisbank Bank die als voornaamste verschaffer van vreemd vermogen fungeert bij een onderneming

Hybride procedure Informele procedure waarbij tevens gebruik wordt gemaakt van wettelijke procedures (ook wel: pre-pack procedure) Informeel kapitaal Ingebracht kapitaal in een vennootschap door aandeelhouders

zonder dat samenhang bestaat met een emissie

Informele reorganisatie Een reorganisatietraject dat zich afspeelt buiten wettelijke kaders en als doel heeft het herstellen van de gezondheid van een onderneming in financiële moeilijkheden binnen dezelfde juridische entiteit (ook wel: minnelijk traject)

Insolventieproces Het proces waarbij de onderneming afglijdt van een gezonde bedrijfsvoering naar een situatie waarbij zonder sanering een situatie van insolventie zal ontstaan

Just-in-time Logistiek principe waarbij goederen pas worden geleverd wanneer deze daadwerkelijk nodig zijn

Kantonrechtersformule Berekeningsmethode voor hoogte ontslagvergoeding bij gedwongen vertrek. De regeling is gebaseerd op een combinatie van leeftijd en dienstjaren van de werknemer en van de mate van verwijtbaarheid van het ontslag aan werkge-ver of werknemer

Lean and mean Term binnen de bedrijfseconomie ter aanduiding van een slanke (veelal: afgeslankte) en efficiënte organisatie Lijken in de kast Nog niet bekende schulden, claims of problemen

Liquiditeit De mate waarin een onderneming in staat is op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen

Management buy-out Overdracht van een onderneming aan de zittende directie Management- Het geheel van systematisch verzamelde, vastgelegde en informatiesysteem bewerkte gegevens, met als doel het verstrekken van

informatie ten behoeve van het nemen van beslissingen, het beheersen van de bedrijfsprocessen en het afleggen van verantwoording

Minnelijke oplossing Een overeenkomst gesloten tussen de belanghebbenden van een onderneming in financiële moeilijkheden binnen een informele reorganisatie over herziening van voorwaarden met betrekking tot beschikbaar gestelde financiering zonder dat gebruik is gemaakt van een wettelijke procedure om dit tot stand te brengen

Minnelijk traject Een reorganisatietraject dat zich afspeelt buiten wettelijke kaders en als doel heeft het herstellen van de gezondheid van een onderneming in financiële moeilijkheden binnen dezelfde juridische entiteit (ook wel: informele reorganisatie)

Multi-Creditor Protocol Gedragscode waarbinnen relevante crediteuren van een onderneming in financiële moeilijkheden vrijwillig een pas op de plaats maken om enerzijds de onderneming de tijd te gunnen een oplossing uit te werken en anderzijds actief bij te dragen aan de formulering en realisatie van een mogelijke oplossing

Onderhands akkoord Reductie van de nominale schulden door betaling van een percentage in combinatie met kwijtschelding van het restant-bedrag of het omzetten van het restantrestant-bedrag in een achter-gestelde lening (ook wel: debt-write-off of haircut)

Onderneming in financiële Een onderneming waarbij de huidige en/of toekomstige kas-moeilijkheden stroom onvoldoende is om aan de huidige en/of toekomstige

verplichtingen te voldoen

Overbruggingskrediet Kortetermijnlening teneinde een periode van (dreigend) liquiditeitstekort te overbruggen

Preferentie Recht van voorrang

Pre-pack procedure Informele procedure waarbij tevens gebruik wordt gemaakt van wettelijke procedures (ook wel: hybride procedure) Recovery rate Deel van de schuld dat wordt afgelost, gedeeld door de

nomi-nale schuld

Ringfence facility Faciliteit waarbij financiering gekoppeld wordt aan afge-schermde specifieke activa

Risicodragend vermogen Eigen vermogen en achtergestelde leningen Risicomijdend vermogen Vreemd vermogen/leningen

Sale and leaseback Verkoop van een activum waarna het wordt gehuurd Sanering Alle (organisatorische en financiële) maatregelen die ten doel

hebben het rendement van een onderneming te herstellen Separatisten Schuldeisers (pand- en hypotheekhouders) die hun rechten

kunnen uitoefenen alsof er geen surseance van betaling/-faillissement was

137

Snack Een voordeel verbonden aan het akkoord gaan met een bepaald voorstel in een informele reorganisatie

Solvabiliteit De mate waarin een onderneming in staat is op lange termijn aan haar verplichtingen te voldoen

Spaarsaneringsregeling Aflossingsregeling voor gemaakte schulden die gekoppeld is aan een termijn of in de toekomst te verkopen producten (per verkocht product een bepaald bedrag)

Spontaneous financing Het eenzijdig oprekken van betalings- en aflossingstermijnen bij bestaande financiers van een onderneming

Stakeholders Belanghebbenden van een onderneming Standstill Vrijwillige pas op de plaats door crediteuren

Sterfhuisconstructie Constructie waarbij gezonde ondernemingen naar een nieuwe holding/stichting worden overgebracht en verlieslatende ondernemingen in de bestaande holding achterblijven Turnaround-proces Proces waarbinnen een herstructurering van

bedrijfsactivi-teiten plaatsvindt teneinde een onderneming weer gezond te maken

Uitvliegconstructie Het overbrengen van gezonde ondernemingen naar een nieu-we holding/stichting in het kader van een sterfhuisconstructie Upside potential Potentiële waardestijging van onderneming en/of aandelen Value recovery, proces van Uitvoering van een plan van reorganisatie gericht op het

her-stellen van de winstgevendheid van een onderneming Verificatievergadering Vergadering waarin wordt vastgesteld welke bij de curator

ingediende vorderingen worden erkend, voorwaardelijk toegelaten of betwist

Voluntary rescue Raamwerk van regels waarmee belanghebbenden van een framework onderneming in financiële moeilijkheden tot een oplossing

kunnen komen zonder dat wettelijke procedures nodig zijn Waiver Het formeel niet inroepen van rechten door de crediteur,

waardoor krediet wordt gecontinueerd ondanks het niet nako-men van bepaalde contractuele afspraken door de debiteur Waterfall Methode waarbij inkomende kasstromen volgens een vooraf

vastgestelde methode worden verdeeld onder onderneming en crediteuren

Werkkapitaal, bruto De geldswaarde van de gezamenlijke vlottende activa Werkkapitaal, netto Het verschil tussen brutowerkkapitaal (vlottende activa) en het

totaal van de schulden op korte termijn (vlottende passiva) Workout Minnelijke oplossing

a. Wat wordt verstaan onder een minnelijke oplossing?

a.1 Wat wordt verstaan onder een minnelijke oplossing c.q. informele reorganisatie, en welke verschijningsvormen kunnen (theoretisch) worden onderscheiden?

b. Waarin onderscheiden minnelijke oplossingen c.q. informele reorganisaties zich (in juridische en praktische zin) van, enerzijds, de normale bedrijfsvoe-ring en, anderzijds, surseance van betaling of faillissement?

b.1 Hoe verhouden informele reorganisaties zich tot formele reorganisaties (surseance van betaling of doorstart na faillissement)?

b.2 Waarin onderscheiden minnelijke oplossingen zich (in juridische en praktische zin) van, enerzijds, de normale bedrijfsvoering en, anderzijds, surseance van betaling of faillissement?

b.3 Hoe verhouden informele reorganisaties zich tot zogenoemde (hybride) ‘pre-pack procedures’?

b.4 Wat zijn de voor- en nadelen van minnelijke oplossingen c.q informele reorganisaties ten opzichte van formele procedures (uitgedrukt in criteria als: werkgelegenheid, recovery rates, kosten, restschulden, tevredenheid schuldeisers, tijdsduur en transparantie)?

b.5 Leiden minnelijke oplossingen tot succesvolle en duurzame voortzetting van de onderhavige ondernemingen?

b.6 Indien een minnelijke oplossing alsnog tot een gerechtelijke procedure leidt, heeft de rechter dan voldoende inzicht in het eventuele minnelijke voortraject en leidt dit tot meer of minder tijdsbeslag bij de rechter? c. Welke varianten van minnelijke oplossingen treft men aan in de praktijk, en kan een schatting worden gemaakt van het aantal (pogingen tot) minnelijke oplossingen dat jaarlijks plaatsvindt in Nederland?

c.1 In welke situaties of op welke momenten wordt getracht een minnelijke oplossing te realiseren?

c.2 Hoe vaak wordt jaarlijks in Nederland getracht om minnelijke oplos-singen tot stand te brengen?

c.3 Hoeveel minnelijke oplossingen worden jaarlijks in Nederland tot stand gebracht?

c.4 Worden de mogelijkheden voor een minnelijke oplossing in de praktijk voldoende onderzocht?

c.5 Wie neemt het initiatief voor een minnelijke oplossing, en waarom? c.6 Welke afspraken worden gemaakt, en hoe worden voorgestelde con-structies (reorganisaties) opgezet, gefinancierd en uitgevoerd?

d. Welke externe belanghebbenden van ondernemingen in financiële moeilijkheden zijn aan te wijzen?

d.1 Welke zijn de belanghebbende partijen bij minnelijke oplossingen, en in welke mate wordt aan hun belangen en preferenties tegemoetgekomen?

Bijlage 3

Subprobleemstellingen en