WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Zaterdag 19 Juli 1952 - No. 219

VRIJHEID EN DEMO.CRATIE

Om het behoud van onze geestelijke vrijheid

(zie pag. 6)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

ER IS·. VEEL WERK AAN · DE WINKEL I

Sedert Hare Majesteit de Koningin aan dr Drees de opdracht tot kabinetsformatie gaf zijn· er· al weer drie weken vergleden en de formateur heeft nog geen kabinet gepre- senteerd. Wij wachten daarom af. Trouwens, wij nemen aan dat zelfs na het tot stand ko- men van het kabinet onze beoordeling nog wel even zal moeten wachten, want wij ver- wachten niet, dat het ontvouwen van het regeringsprogram en de gedachtenwisseling daarover in het parlement nog in deze zo~

merse periode zal plaats hebben. Er lijkt ons een zeer grote kans te zijn, dat een uite~n­

zetting van het toekomstige beleid e'erst gege- ven.zal worden in de Troonrede, welke H.M.

de Koningin op de 3e Dinsdag van September ter gelegenheid van de opening der nieuwe zitting der Staten-Generaal zal uitspreken.

Dan zal het Nederlandse volk en dan zullen.

ook de V.Y.DAracties dus de plannen leren kennen en dan zal zich ook een merkwaardi- ge situatie kunnen voordoen. Want wanneer de pléinnen van dr Drees slagen eh dus een kabinet tof stand zal komen cl.at rJ.!s't op het vertrouwen van P.v.d.A., K.V.P., A.R. en C.H.U. dan zal das de V.V.D. niet bij het regeringsbeleid betrokken zijn, en dit niet om~

dat zij zich niet met de uiteindelijke plannen van de formateur heeft kunnen verenigen, maar omdat de formateur haar niet in het overleg heeft willen betrekken. Wij zien dus dat de formateur zich enkel gewend heeft tot de drie groeperingen in het parlement, die verlies hebben geleden bij de verkiezingen, maar de V.V.D. - partij van belangrijke winst - werd buiten schot gehouden. Zou dr Drees soms hebben gevreesd, dat de V.V.D. zich minder meegaand zou betonen dan e~n ge- slagen K.V.P .. dan een geslagen A.R. Partij

en dan een innerlijk verdeelde Christelijk Historische Unie?

* • •

Wij w~llen ons niet verder in veronderstel- lingen verdiepen. Wij hebben reeds meer gezegd, dat de tijd voor ons definitieve oordeel eerst aangebroken is wanneer in het parlement de gedachtenwisseling over de ka~

binetsformatie aan de orde is gekomen; Wel willen wij thans een enkel woord zeggen over enige meér algemene aspecten. die met de

verkiezingen van 25 Juni j.l. samenhangen.

Wij zijn er namelijk niet met de verschuivin- . gen, die zich hebben voorgedaan, als van een- voudige en enkelvoudige aard voor te stel- len. Daarmede willen wij zeggen, dat bij ver- lies van één· of meer zetels van een partij of groep van partijen en winst van anderen niet de conclusie mag zijn, dat er dus vee]

kiezers de een ontrouw zijn geworden en naar de ander zijn overgegaan. De verschuivin- gen liggen onzes inziens veel ingewikkelder Zo zijn wij bijvoorbeeld van mening, dat nog een groot aantal kiezers van vrijzinnigen hui- ze niet hun (haar) stem aan de V.V.D. heb- ben gegeven. Voor dezen was het door de ' V.V.D. gevoerde beleid met betrekking tot Indonesië reden dat zij zich afwendden en vertrouwen gaven aan de anti-revolution~

nairen. De ervaringen, opgedaan op de vele vergaderingen waar wij het woord voerden, alsmede de gesprekken met onze voormannen in vele delen des lands, hebben ons tot deze mening gebracht. Voorts leidt dit tot deze conclusie, dat de anti-revolutionnairen. die dus aan de ene kant nog winst boekten door- dat kiezers van vrijzinnigen huize zich tot hen wendden dus wàarschijnlijk nog meer aan de P.v.d.A. hebben verloren dan bij een eenvoudige wijze van beschouwen van hun verlies gemeend zou kunnen worden. Zo is dus voor de anti-revolutionnairen evenals voor de K.V.P. het doorbraakverschijnsel een ernstige realiteit. Naar onze mening dus ook ernstiger dan uit oppervlakkige beschouwing der cijfers zou verwacht worden.

Zéker mag men veronderstellen dat, waar dit probleem zich nu in zo grote omvang heeft gemanifesteerd, velen, voor wie de binding aan eén confessionele partij steeds als een vanzelfsprekendheid werd gevoeld, ten deze ernstig zullen gaan twijfelen. Zo zal het pro- bleem godsdienst en politieke overtuiging op- nieuw in gedachtenwisseling ~ komen. Het vraagstuk van de "ontrouw" aan de confes- sionele groepen is niet tip te lossen door poli~

tieke tactiek, maar is thans in zijn volle om- vang aan de orde gekomen en zal "uitge- praat" moeten worden. Daarmede komt te- vens het vraagstuk van de staatkundige groe- pering van ons volk op de helling.

•

Aan de door ons voorziene gedachtenwisse- ling zal onzerzijds te zijner tijd worden bijgedragen. Thans liggen er voor onze partij problemen, die hiermede samenhangen, zij het dat zij op lager - namelijk het organisa- torische ~ vlak liggen. Niettemin zijn zij van de grootste betekenis. In dit verband willen wij herinneren aan de oproep van mr W. H.

Fockema Andreae, die wij in ons nummer van 5 JuH j.l. hebben opgenomen .. De heer Fockema Andreae heeft de lezers daarin op- gewekt tot het werven van leden, hij heeft ook een dringend beroep gedaan op een extra bijdrage voor de partij kas. Wij hebben _ons over deze spontane oproep van de heer Fockema Andreae verheugd. Daaruit sprak de behoefte van een gezaghebbend man om eens duidelijk te zeggen, waar het ons, libe- ralen, nogal eens aan mankeert. Nog veel te velen zijn . er die het werk te gaarne aan anderen overlaten. Laten wij echter goed be- grijpen, dat de andere partijen bijzonder veel aan organisatie doen. Men moet niet denken, dat de Partij van de Arbeid haar overwinning • in de schoot geworpen gekregen heeft; een geweldig apparaat van duizenden propagan- disten heeft daar het zijne aan bijgedragen.

Trouwens, ook met betrekking tot onze eigen partij is bij de ·verkiezingsuitslagen gebleken wat organisatie en propaganda vermag.

Wij zullen echter goed doen in te zien, dat in de komende tijden de kansen groot zijn, dat zeer zware aanvallen op ons gedaan zullen worden. En al moge de voosheid der argu- mentatie vaak gemakkelijk aan te tonen zijn, wij moeten wel beseffen, dat heel veel men~

sen wèl het woord van onze tegenstanders horen, maar niet het onze. Men denke eens

welke onze pOSitie zàl zijn wanneer er een kabinet tot stand Zql komen zoals dr Drees thans schijnt na te ^streven~ Dan zullen er vier partijen zijn, die regeringspartij zullen zijn, terwijl de V.V.D. in de oppositie zal zijn.

Met betrekking tot de voorlichting van het Nederlandse volk zullen wij dan de situatie gaan beleven, dat a I Ie regeringspartijen zeer nauwe relaties met radio-verenigingen onderhouden ~ en dat sommigen daarvan bij- zonder profijt zullen trekken mag men, ge~

.zien het verleden, waarlijk wel aannemen! ..

terwijl de V.V.D. geheel buiten de radio staat. Men kan dus heel wat aanvallen op de V.V.D. verwachten en men kan heel wat caricaturale voorstellingen van zaken omtrent onze beginselen en onze politiek tegemoet zien, waartegen wij ons via de radio niet zul- len kunnen verweren !

Zeker, men mag verwachten dat wij dit volmaakt in strijd met de democratie zijnde onrecht aan de kaak zullen stellen. Wij zul- len niet aflaten totdat volledige gelijkheid van rechten zal zijn verkregen. Maar, zelfs al zou die vèrkrègen worden, dan hebben wij nog een groot corps van propagandisten nodig en laten wij er verder maar op rekenen, dat die gelijkheid van rechten ons niet spoedig en zonder meer zal worden toebedeeld. Daarom is nodig, dat wij ons legertje van propagan- disten vergroten en daarvoor zijn mensen no- dig, die de waarde van idealen beseffen en bereid zijn er offers voor te brengen. Wij moeten hier in de eerstkomende tijd veel aandacht aan schenken, want onze strijd zal een harde zijn. In persoonlijke gesprekken zullen onze propagandisten begrip voor onze beginselen en voor de practische politiek on- zer partij moeten wekken.

• • •

Er zijn echter niet alleen mensen nodig voor het werk naar buiten. Wij dienen ook inwendig bij voortduring naar versterking te streven. In de eerste plaats moet onze organi- satie worden versterkt. Daarnaast moeten wij goed inzien, dat de ingewikkeldheid onzer maatschappij van ons veel vraagt. In de afge- lopen jaren heeft de partij steeds gestreefd naar het geven van oplossingen voor de gro- te vraagstukken. Dit werk moet worden ver~

diept en geïntensiveerd. Waarlijk, wij heb~

ben wel wat. te zeggen.

Daarom moet ook op nog meer geestver~

wanten een beroep worden gedaan om ons met hun deskundigheid te steunen, zodat wij klare oplossingen zullen plaatsen naast die welke van andere kant zullen worden aange~

boden. Nu het er op gaat lijken, dat wij in de oppositie geplaatst zullen zijn, is het voren- staande onvoorwaardelijk nodig om een goe~

de politiek te kunnen voeren.

Men heeft ons uitgedaagd, welnu, het libe~

rale volksdeel moet deze uitdaging aanvaar- den en er het gepaste antwoord op geven.

Daar komt nog iets bij. Over de uitslag der verkiezingen schrijvende gebruikte de N .R.C.

de term: politieke aardverschuiving. Dit leek ons wat voorbarig. Wij zijn nog niet verder gekomen dan het gerommel, dat een politieke aardverschuiving kan doen verwachten. Als deze komt, dan moeten wij echter klaar zijn om daarbij onze rol te spelen. Er is dus veel

werk aan de winkel! K.

ftUUID EN DEMOCIATIB _{lt illJLl liU - PAG. I}

Fiscale tegemoetkoming voor giften pietepeuterig werk

grote

Het ajscheid van minister Lieftinck in de Eerate Kamer was .weinig pleizierig Prof. Molenaar zag ee~. uitstel-motie voor een wiiai& .. ^{,Î"'f van de}

Wet Mater:z.ele Oorlogsschoden aanvaard .

De vorige -week was de Eel'$ie Kamer in haar oude sameustellinc nog twee maal bijeen: op DiDsclag 8 Juli voor het houden van de door de communisten crilate hoofdelijke ateiiUDiJlgeD O\'el' he.t Outwerp vaa Wo.t Oorlersstrafreoht ea de ontwerpen ~JUt. bctrtllkkial te& lle Besohe11ating der Be'l1olkiDg en op Zater~

ilal U JuU in eG verenlede verpftrinc'met de. Tweede Kamer, waarin minister )kei, namens de Koniagbl en da.arlee door Baar gemaehtigcl, In verband met de .-wodiac Y&D tie Kamers met iapng nn de Ude JuU, de zitting 1951-'9 llleot.

weg, want anders worden de belas- tingschuldigen op tweeërlei wijze naar dezelfde draagkracht belast.

.. . .

Hoe weinig de fiscale tegemQetk.Q • ming van minister Lieftinck aan hen, die een deel van hun inkomen, ondanks de :1.ware belastingdruk, toch nog vrijwillig ter beschikking van so- ciale, culturele en andere doeleinden stellen, in werkelijkheid betekent, toonde prof. Molenaar nog aan de hand van een voorbeeld aan, dat wij gaarne hieronder laten volgen, ook omdat hieruit nog eens blijkt, hoe zwaar de belastingdruk wel is op de hogere inkomens.

EJJ iPJniddel$ sal da~a nu de aUUq 1952 zijD ingegaan; een ,.tussendttiDg", welke op de Zaterda.&;, onmiddellijk voo~e aan de derde Dinsdag Va.n September, alweer zal worden gesloten. Op de Prinsjesdar YIPl 16 September eiadelijk, zal dan weer een normaal parlementair jaar - aangenomen dat dr Drees' Kabinet, dat ia de lll&ak is. het leven houdt - ingaan; het jaar 195!-'53.

A fgezien dus van die bijzondere

· bijeenkomsten op 8 en 12 Juli, was 24 Juni - de dag. vóór de Tweede- Kamerverkiezing - de laatste normale vergadering van onze senaat en zowel minister Lieftinck als minister Wem- roers hebben ondervonden, dat nog al- tijd ook met dit deel van onze Staten- Gii!neraal moet worden rekening ge- hQUden.

Voordat minister Lieftinck in bot- sing kwam met deze Kamer (het was tevens zijn laatste contact met onze Senaat), was eerst nog zijn ontwerp tot wijziging van de Besluiten op de Inkomstenbelasting 1941, de Loonbe- lasting 1940 en de Vennootschapsbelas- ting 1942 zonder hoofdelijke (en met algemene) stemmen aangenomen.

Zulk een uitslag zou de indruk van een zeker enthousiasme bij de Kamer over dit voorstel kunnen wel!Jten, maar zo was het toch beJ?aaldelijk niet.

Natuurlijk juichte men het in be- ginsel toe, dat nu enige fiscale tege- moetkoming werd mogelijk gemaakt voor giften aan kerkelijke, charitatie- ve, culturele en wetenschappelijke in- stellingen, maar onze geestverwant pref. Molenaar vertolkte toch welhaast ieders mening, toen hij, in verbanel met de veel te hoge minimum-grenzen voor aftrek, zeide: het wetsontwerp is in beginsel natuurlijk aanvaardbaar, maar de uitwerking acht ik ingewik- keld, "kleinlich", of moet ik zeggen:

.,pietepeuterig''.

* * *

P rof. Molenaar had bepleit, het te laten bij het minimum van f 100 en geen ,.franchise" van resp. 2 en 1

p<:t. te stellen, maar het antwoord van minister Lieftinck kwam hierop neer •..

dat dan de hogere inkomens een gro- ter voordeel zouden hebben.

Onze geestverwant heeft daar nu eentt een duidelijk antwoord op· gege- ven, dat van veel belang is, omdat het hier een weinig in het oog. lopende, maar hoogst onbUlijke tactiek van de socialisten geldt.

Prof. Molenaar antwoorddt~: "Ja, in- derdaad, Mijnheer de President, maar hoe komt dat? Dat komt, omdat de minister eerst de belastingen flink heeft opgeschroefd en wel op zeer pro- gressieve wijze. En als Zijne Excel- lentie de teugels dan wat laat vieren, gaat hij (maar niet in omgekeerde volgorde) óók weer rekening houden met de draagkracht.

Ik "vind dat volkomen onlogisch.

Wannèer men eenmaal financiële moeilijkheden heeft geschapen door het opvoeren van de progressie, is het volkomen logisch en aanvaardbaar, als men dezelfde weg, die men ten de2:e is opgeklommen, weer afgaat".

Het,was van betekenis, juist daarop bij deze gelegenheid de nadruk te leg- gen, omdat, zoals spr. opmerkte, wan- neer eenmaal de vier jaren van de ex- tra-inspanning voor de defensie voor- bij- zijn, de moeilijke financiële toe- stand overwonnen za1· zijn en de be- lastingen omlaag zullen kunnen wor- den gebracht, het voor iemand, die in

~ trant van de minister redeneert, een klein kunstje is om te zeggen: wij kunnen de belastingen nu wel verla-

~Jen, maar het spreekt vanzelf; dat. - . .

PROF. ldû.LENAAR

• • • . ,.kleinlich", of moet ik zeggen

"pietepeuterig" . ...

de mensen met de bagere inkomens een mindere tegemoetkoming moet ge- ven dan de mensen met lagere inko- mens. Anders zouden zij een "greter voordeel" hebben, , ·

Terecht merkte pn~f' Molenaar daar- bij nog op: die progressie in het belas- tingstelsel aanvaard ik ten volle, maar als zij eenmaal in de wet is neerge- legd en het ogenblik is gekomen om de weg terug in te slaan, dan moet de degressieve weg op dezelfde wijze worden gevolgd als de progressieve·

Indien een ondernemer (gehuwd, zonder kinderaftrek) werkt met een eigen kapitaal van twee milHoen gul- làen en daarmede f 200.000 verdient, dan betaalt hij aan:

Vermogensbelasting Inkomstenbelasting •...

Extra-inkomstenbelasting .•

Personele belasting, enz. . •

f 13.895 f 131.210 f 13.820 f 3.000 '

Totaal f 161.925 Er zij daarbij aangetekend, dat d,e

· Inkomstenbelasting is berekend ~ver f 196.105, omdat de Vermogensbelas- ting ~en 5 pro mille op het inl«nnen · in mindering m&g: ~den gebracht.

w an.n.eer m ieJ11&12d, die van 2liin iJl..

komen van f 200.000 dus f 38.000 van de :fiscus overhoudt, 10 pct. van dat overblijvende inkomen, dus f 3.800, nog eens aan cultu:rele en andere doel- einden uitgeeft, dan kan hij dat niet~

temin n i e t in aftrek brengen voor de belasting, omdat dit bedrag van

DEZE BURGER

herinnert zich als de dag van gisteren (die overigens de her- innering niet waard is: groentesoep, gehakt met gestoofde p.eer-.

t;es en rijst met bessensap toe en toen maar weer naar bed) - ik zeg: ik herinner mij als de dag van gisteren dat de Vader- landse Kring zijn leden adviseerde hun stem uit te brengen op de Anti-Revolutionnaire Partij, en ik vraag mij af wat er in die brave, uit Schiedam gevoede, borsten omgaat nu. de heer Schou- ten met meneer Vrees ondeT één (phrygisch) hoedje gaat spelen~

Ik vraag mij óók af wat de (ongeveer) zestien, Vaderlandse Kring ers, die he't stemmental der anti's met hun ( dngeveeT) zestien, stemmen versterkt hebben, nu zullen denken en hoevéél van deze (ongeveer) zestien dames en ht!ren harikiri hebben gepleegd.

lk vraag mij, na verkiezingen, altijd véél u,f.

Zo zou ik willen weten in welke gemoedsstemming de heren Feuilleteau, Russell en Toussaint verkeren nu zij de zekerheid hebben dat zij Vader Willem Drees aan een zetel méér geholpen hebben.

Kijken zij even manmoedig de wereld in als zij een maand geleden deden? ·

Fluiten zij vrolijk hun liedje?

Zijn zij lief en lustig in de wanne, veilige schoot van hun.

gezin?

Of heeft gewetenswroeging hun harteklop en spijsvertering aangetast?

Ik heb de ellendige fout dat ik mij altijd meer interesseer voor de individuele mens, dan voor de algemene verschijnselen;

dat ik de dingen aLtijd liever persoonlijk dan collectief zie.

Wat zou er nu bijvoorbeeld, dacht ik ook, omgaan onder het zilveren schedeldak van de heer De Clercq en wàt achter het hoge voorhoofd van Willem Vogt?

In ieder geual zat het iets ànders zijn dan wat de goegemeente via de niet-zó-hagelwitte haag hunner tanden, verneemt.

Van de politiek tot het radio-bestel, van de kabinetsformatie tot de bestu.u:rsverkiezing van de slagerspatroonsvereniging "Het Ribstuk", van Chicago tot Hilversum en vaf!- Washinuton (D.C.)

tot Schiedam (Z.H.) is altijd het belangwekkendst de innerlijke mens; het hart, ^{de milt e~} de nieren.

Maar die ,;ult ge nóóit zien.

En daarom ia het nimmer ècht be1anqwekkend.

Vandaar de eeuwig~onzesbare nieuwsgl.erigheid, die het tragi- aehe, Tantalus-achtige levenslot is van

DEZE BURGER

f 3800 in zijn geval dan immers b~ft

o n.d er de 2 pct. (van t 200.000), wel·

ke deze nieuwe wet al$ miniJnum. Yoor belastingvrijdom stelt!

Prof. Molenaar readiM de ministel' dan ook aan, eens de percen~es te vergelijken, welke blijkens een publi·

catie van het Prins Bernhardfontm in Amerika voor dergelijke giften zijn gesteld.

• • •

H et conflict tussen minister Lief·

tinck en de Eerste Kamer kwam echter pas bij het volgende ontwerp:

dat tot wijziging van de Wet op de Materiêle Oorlogsschaden.

Prof. Molenaar, onze scherpzinnige geestverwant, die het ministers nu eenmaal niet gemakkelijk pleegt te maken, had, als bijlage van het voor- lopig verslag over dit wetsontwerp, een afzonderlijke nota ingediend met betrekking tot de kwestie van de al dan niet bevrijdende werking van rijksbijdragen voor de molestonderlin·

gen.

Daaruit bleek, dat hij tegen de in·

houd van dit wetsontwerp, en met na- me tegen de redacüe van artikel 93, grote bezwaren had en dat hij het feit, dat de bijdragen ex artikel 72, lid 5, niet bevrijdend werken, onaanvaard·

baar achtte.

Dit betrof een uitermate inge,vik~

keld~ materie, welke m.t alleen tot een zeer uitvoerig debat naar aan- leiding van de nota van prof. :Mole·

naar aanleiding zou hebben ee1even, maar waarover, zoals onze geestver~

want, onder bijval van verschillende zijden in de Kamer, betoogde, ook de belanghebbenden zich, gmen allerlei nieuwe gezichtspunten en ontwikke·

lingen, nog niet voldoende hadden kunnen uiten.

Dat laatste bleek ook wel uit allerlei brieven en adressen, welke zelfs die- zelfde dag nog waren binnengeko·

men. Zo had prof. Molenaar ook de avond tevoren nog een brief ontvan- gen van de Stichting voor de Land·

bouw, waarin belangrijke opmerkin·

gen met betrekking tot dit ontwerp werden gemaakt.

En zo kwam dan een motie van or~

de van prof. Molenaar, luidend: "De Kamer, van oordeel, dat de leden on- voldoende tijd hebben gehad de wets- ontwel'pen 2501). en 2508 (een daarme- de sameQhangend ontwerp) te bestu- deren en dat deskundigen en belang- hebbenden nauwelijks gelegenheid hebben gehad zich daarover te uiten, besluit de wetsontwerpen nos. 2509 en 2508 van de agenda af te voeren ...

* * *

Hierover ontspon zich een vinnig debat met minister Lieftinck, die zich op de van hem bekende hardnek- kige wijze tegen uitstel verzette.

Het baatte de minister dit maal ech·

ter niet. Prof. Molenaar won het pleit.

Zijn ordevoorstel werd aangenomen met 20 tegen 15 stemmen, waarbij slechts de P.v.d.A. en de Communis- ten, versterkt door 1 K.V.P.'er (mr.

Regout) en 1 C.H.-lid (!m." Vixsebox•

se) de minister in zijn verzet steun•

den.

Practisch betekent dit dus, dat het ontwerp nu nog eens rustig kan wor- den bekeken en vervolgens met 's mi•

nisters opvolger t.:~;,t. kan worden be·

handeld.

De interpellatie-Kramer over de ve- ren over de Wester-Schelde en het de·

bat over de ontwerpen Oorlogsstraf-

recht en Bescherming Bevolking hou-

den wij voor een slotoverzicht in bet

volgende nummer.

I.LCllt WEEK tot WEE·K

Werkgelegenheid .

D ^;e voorzitter van het Christelijk Nationaal Vakverbond heeft op de algemene vergàde- ring van deze organisatie te Utrecht eveneens het probleem der werkgelegenhek in . ons land ter sprake gebracht, waarbij hij zijn ongerust- heid met betrekking tot dit probleem· zeker niet onder stoelen of banlren heeft gestoken.

De heer Ruppert noe.mde de werkgelege!Weids- situatie mrgWekkend. ·Hij zeide overigens niet aan de indruk te kUlUJ.ell ontkqmen, qat er a~n de uitvoerings-organisaties der wei-kgelegen- hidspolitiek wel het een en ander ontbr~ekt.

Daarom .vroeg de heer Ruppert dan ook of in het nieuw te vormen kabinet geen nuttig werk zou . kunnen worden . verricht doqr een speciale mi- nister '-- en dan niet zonde- portefeuille - te!' bevordering van de werkgelegenheid.

Nog kortgeleden mochten wij op deze plaats hierover enige opmerkingen maken, waar- bij ook w:lj van onze bezorgdheid inzake de werk·

gelegenheid in ons land getuigden, t;'laarblj vast- stellende, dat de regeringspolitiek te dien aan- zien weinig bevredigend is geweest.

De benoeming van een commissaris voor de werkgelegenheid, deed ons de ~toop uitspreken, dat er in dit opzicht meer schot zou komen, waarbij evenwel de in het verleden gevoerde poli·.

tiek nu niet bepaald geruststellend kon worden genoemd.

: Wij mogen dan ook hopen, dat het nieuwe ka·

binet aan het vraagstuk van de werkgelegenheid voldoende zorg zal besteden en wel op een d:IJS·

danige wijze, dat dit door daden op ondubbelzin- nige wijze blijkt.

Welkome bezuinif?ing (1) A ¹ zet het financieel nu niet zo geweldig vee) , zoden aan de dijk, er zit toch iets sympa·

thieks in het feit, dat Moeder Overheid haar ern- stige wil heeft gedemonstreerd om tot bezuiniging over te gaan.

Zo is dezer dagen het besluit genomen, dat· de z.g. "witte". ~erstukken, zomede de "gele" Han- delingen, zullen worden genormaliseerd, dw.z. dat zij op een. ~eez: .. economische wijze en op ,een klei- :ne,r formaàt zl,l.llen worden gedrukt. , ..

Indien de ministers van JU$1;itie en Buiten,la~.

Zake~:~ 7:ich hiermee kunnen verenigen, zullen het Staatsblad en het Tractatenblad eveneens op het- zelfde formaat verschijnen. Deze maatregel zal voor het Rijk een besparing betekenen van onge•

veer f 120.000.-. Nogmaals, al moge een dergelijke besparing dan niet kunnen worden uitgedrukt in astronomische getallen, het feit van de besparing

áls zodanig dient te worden toegejuicht.

· .Wij mogen sleèhts hopen, dat in dit opzicht goed

·voorgaan, goed zal doen volgen.

. Er zullen ~n het uitgebreide huishouden van Moeder Overheid zeker nog wel bezuinigingen zijn aan te brengen, die, mits zij de wijsheid niet be- driegen, door ons volk met erkentelijkheid zullen 1Vorden ontvangen.

Welkome bezuiniging (11)

D e maatregelen tot bezuiniging door de Over- heid genomen, zijn niet alleen in finanéieel, doch vooral in psychologisch opzicht van • zulk een groot belang. Nu vooral in deze moeilijlçe tijden de. belastinggelden _vaak onder de zwaarste offers moeten worden opJebracht. ill het een du~e plicht van de Overheid er naar te streven, deze gelden zo zuinig ·en economisch mogelijk te besteden.

Helaas treedt nog te weinig het besef aan de dag, dat de Overheidshuishouding in wezen gelijk 1s aan de huishouding van het gezin, waar als ge-

;ronde regel geldt, dat de omvang van de uitgaven door de inkomsten wordt bepaald en dat een be- heer wordt gevoerd waarbij soberheid richtsnoer is.

Moge de Overheid in al haar geledingen er naar streven, het geld door de gemeenschap bijeenge- bracht, als een verstandige huismoeder te beheren.

Het mag niet

Z wolle heeft een bittere pil te slikken gekre- gen, aldus weet het dagblad "De Telegraaf"

te melden. Dank zij de activiteit van het gemeen- tebestuur liggen thans de plannen gereed voor de bouw van 350 woningen. Er zijn niet alleen plan- nen, er is ook geld. Daarbij komt, ~at Zwolle op het ogenblik 150 werklo~e bouwarbeiders telt. On- danks dat, mogen echter na September. van dit jaar niet meer dan zes woningen worden gebouwd.

Op 23 Januari j.l. kreeg de gemeente een offi·

ciële opgave van het bouwvolume voor de jaren 1951, 1952 en 1953. Tegelijkertijd werd echter me- degedeeld, dat de gemeente zoveel zou . kunnen bouwen als zij wenste en kon.

Het provinciaal . bestuur sloot zich bij deze op-

vatting aan. .

Op 12 Mei j.l, kwam echter een circulaire van het ministerie, waarbij alle toezeggingen werdell ingetrokken. De gemeenten mochten n.l niet mea.

bouwen dan een derde deel van het richtcontin•

gent per jaar. Dit richtcontingent bedroeg voor Zwolle over 1951 en 1952 ruim 580 woningen. Hier-

van werden het vorige jaar 500 woningen ge-

bouwd. , .

. Wanneer, de laatste bepaling van het ministerie van kracht blijft, dan kan Zwolle, gelijk reeds op- gemerkt, na September nog voor slechts zes nieu-

we woningen zorgen. . .

Het behoeft wel geen uitvoerig betoo~. dat het gemeentebestuur zich over deze ontwikkeling ern- stig ongerust maakt, te meer, al'S men bedenkt, dat de kans groot is, dat het aantal werkloz~

b®,wvakarbe~~rs .in, Zw.ol~e in de komende win·

ter vermoedelijk zal stijgen tot 7 à 800.

Ziehier weer een uitwas van: het .,überorganisie~ ·.

'ren" der Overheid, welke wederom ernstige gevol-.

gen· met zich brengt. Wij .inogen hopen dat er een oplossing voor deze uiterst ongewenste toestand zal worden gevonden.

Zwolle moge. dan ook zo. spoedig mogelijk uit de impasse. worden .. geholpen . en als leerzaam vqor- beeld dienen wat ·de door sommige. zijden zo hoog geprezen "ordening achter .het bureau" vermag, als. het er om gaat een gezond, nationaal .t!Cono- misch leven ziek te maken.

Winst voor Europa

0 !schoon zich de verkiezingsstrijd voor het Amérikaanse presidentschap ver van de grenzen van het oude Europa afspeelt, wordt deze toch op ons Continent met een intense be·

langstelling gevolgd. En niet zonder reden. · Immers, de betekenis van de international~

buitenlandse politiek is de laatste j8Jl'en dermate op de voorgrond getreden, dat ons leven en onze toekomst er ten nauwste mee zijn verbonden.

Men behoeft waarlijk geen slaafse ja-broers met bettekking tot de Amerikaanse politiek te zijn, om te erkennen, dat de koers die de nieuwe wereld in de toekomst zal gaan volgen, beslissend is voor de vooruitzichten van Europa. Evenmin kan worden ontkend, dat de in de toekomst te volgen Amerikaanse politiek in belangtijke mate

~al worden belinvloed door degeen, die in de nieu- we .pel'iode in het Witte Huis te Washington zal zetelen

Het is dan ook zeker met vreugde, dat alle vrije Europeanen e<r kennis van hebben genomen, dat generaal Eisenhower tenslotte àls republikeinJ!I oa.ndidaat voor het presidentschap der Ve!'e!li~

. Stat~n is aangewezen.

'··· Jilisénhower; , de ' man die de noden en zorgen

van Europa uit ervaring kent en in de praktijk heeft bewezen, ons oude werelddeel een warm hart toe te dragen. Hij wist de isolationist Taft te verslaan, hetgeen voor Europa een ware Vet•

ademing betekent.

Bedriegen de voortekenen niet, dan zal EiSen- hower het presidentschap niet ontgaan. En mocht dit wel het geval zijn, dan zal toch zeker een De- . mocraat, die Europá welgezind is, het President·

schap gaan vervullen .

·Het beste bewijs, dat de overwinning van Eisen·

hower een overwinning voor Europa betekent, is wel gelegen in de reacties riU: de, onder het cóm·

munistische juk zuchtende, landen van Oost·

Europa, die Eisenhower vrezen, omdat hij de ware Vrijheid lief heeft.

Spqker op zqn kop

0 p de wetenschappelijke samenkornat der Vrije Universiteitsdagen, die vorige week te Leeuwarden werden gehouden, heeft ctr W.

van Gunsteren uit Wassenaar een belangriJk re·

feraat gehouden over het onderwerp ,,De plaats

van de ondell'nemer in het tegenwoordige econo·

Jnfsche bestel".

Spr. wees er o.rn. op, dat door de ontwikkeling van de sociale wetgeVing der laatste decennia, de factor arbeid in het bedrijf vrijwel onbeweeglijk is gew()ll'den. Intlegendeel, aldus spreker, heeft de zucht tot bescherming hier en daar geleid tot overspanning·.

Het komt voor, zo zeide dr Van Gunsteren, dat arbeiders in tijden van voorbijgaande sterke be- drijfsbezetting niet in dienst worden gesteld, 0111•

dat hun ontslag bij venninderde bedrijvigheid slechts onder zeer bijzondere voorwaarden moge·

lijk is. Het feit, aldus spr., dat vele bedrijven liever hun vaste personeel in overwerk laten 8Jl'·

beiden of afzien van de mogelijkheid tot tijdelijke opvoering van de productie, wijst op een reper- . cusSie welke op de aorbeidsverschaffing remmend

·werkt.

Ziedaar een scherpe en juiste analyse, die ons trof, omdat zij zo duidelijk aantoont hoe voor- zichtig men moet :..ijn, de factor arbeid tot een onbeweeglijk element te maken, ja, zo onbeweeg·

lijk, dat zlj gevaar loopt buiten het bedrijfsleven te worden gehouden.

. Het zou goed zijn, als alle bij dit ernstige pro- bleem betrokken partijen in ons land dit vraag- stuk eens op hoog niveau zouden kU'IUlen be- nadfl2"en.

Het is waarlijk bittere ernst, d&t in ona lahd

·vaak vele oaeiernemingen niet tot Uitbretdlngna de productie, dus tot het aannemen van 1deuwe werkkrachten kUnnen overgaan. omdat ziJ c1e daaraan ~den 'fina.nctme lasten nlet kunnen financiereu.'.

18 I'ULI 185~ - PAG. I

Dit geldt wel in bijzondere mate voor de kleine en middelgrote bedrijven. Nu 2tin sociale voor- zieningen dringend nodig, het zou dwaas zijn dit te ontkennen, doch zij moeten niet een dergelijke uitwerking krijgen dat zij een uitbreiding van de productie, dus het scheppen van nieuwe werk·

gelegenheid in de weg staan.

De starheid van de factor arbeid maakt vele ondernemers bevreesd nieuwe stappen te onder- nemen en een onder normale omstandigheden gezond risico te dragen. Waarlijk men spant aldus het paard achter de wagen, met het gevolg, dat tenslotte ondernemer, zowel ~:~.ls arbeider in een positie komen te verkeren, die voor een gezond economisch leven funest moet worden genoemd.

Omroepperikelen (l)

H et betreurenswaardige conflict, dat bij de leiding van de A.V.R.O. is ontstaan en dat tenslotte resulteerde in de ontslagaanvrage van de heer' Vogt als directeur, blijft nog nasmeulen en komt daarmee zeker niet in een aantrekkelijker fase.

· . Na afloop van de ledenvergadering in Maas"

trlcht, toen voor~•een goed verstaander l'eeds een behoorlijke tip van de sluier was opgelicht, die de·

reden bedekte van de heer Vogt's ontslagaanvrage, en na de verklaring van de heer Vogt, dat hij niet achter de actie van het z.g. "protestcomité" stond, kreeg men de indruk, dat hiermee het minder prettige incident wel gesloten zou zijn.

Nadien heeft het bestuur van de A.V.R.O. even•

wel een persconferentie gehouden, waarop uitla- tingen zijn gedaan, die er de heer Vogt opnieuw toe hebben gebracht in het openbaar de hand•

schoen tegen zijn vroegere bestuur op te nemen.

Wij willen ons verder niet in deze zaak verdie·

pen, doch op deze plaats wel getuigen van onze ongerustheid over deze affaire, temeer, omdat men haar niet los kan zien van een zekere politieke achtergrond en wel in die zin, dat '(ie voorstanders van politieke omroepen in ons land bij dit conflict zijde trachten te spinnen, hetgeen op den duur een ernstige ondermijning zou betekenen van ons om- roepbestel, dat toch al zovele zwakke plekken vertoont.

Moge men door deze interne strijd de hoofd- . lijnen niet uit het oog verliezen en mogen vooral

ook de aanhangers pro en contra de "zaak Vogt"

Zich wel bewust zijn, dat niemand er bij is gebaat als een niet-politieke omroepvereniging gelijk de A.V.R.O. in ons land verder in discrediet wordt ~re•

bràcht.

Omroepperikelen (11) H ^:lt conflict rondom de A.V.R.O. heeft o.m. de

vraag doen opwerpen, of de zeggenschap van de leden der omroepverenigingen in ons land wel op een voldoende wijze tot uiting komt en of er afdoende middelen zijn om de wensen van de leden te leren kennen. Dit geldt o.a. voor de wijze waarop de omroepprogramma's worden samenge- steld en voor de inhoud van de uitzendingen .

Ware het niet wenselijk om aan veli!! bezwaren tegemoet te komen, dat de omroepverenigingen zich eens met een enquête tot de luisteraars (leden) wendden teneinde na te gaan wat er onder het luisterend publiek leeft met betrekking tot zijn wensen de diverse uitzendingen betreffende?

Wellicht zou er aldus nog een nuttige zijde zijn aan een controverse, die terecht door velen wordt betreurd.

Nationale prestatie

D e heer P. Goedkoop Dzn, directeur van cie Nederlandscha Dok- en Scheepsbouwmaat- schappij te Amsterdam. heeft de vorige week naar aanleiding van de overdracht van de door den maatschappij voor Braziliaanse rekening gebouw- de tanker uGoiaz" meegedeeld, dat de N.D.S.M.

tegen het eind van het jaar ongeveer 160.000 ton aan scheepsruimte zal h.ebben afgeleverd. Dit komt overeen met 20.000 ton minder dan de pro~

ductie van de grootste Engelse scheepswerf van 180.000 ton.

De heer Goedkoop sprak voorts de verwachting uit dat de N.D.S.M. het volgend jaar de productie zoti kunnen opvoeren tot 200.000 ton, waardoor de bekende Amsterdamse werf de grootste ter wereld zal zijn.

Voorwaar een nationale prestatie, waarop wij trots kunne~ zijn, Door dergelijke feiten moge nog eens duidelijk aan de dag treden, wat Nederland in het internationale economische verkeer vermag.

Voorts moge worden geconstateerd, dat derge- lijke prestaties worden bereikt door het vrije. par- ticuliere bedrijfsleven. Het gel5lt hier een nationa- le prestatie, die kon worden bereikt door een nauwe samenwerking tussen werkgevers en werk- nemers. Kortom, een voorbeeld waarop wij trots kunnen Zijn. Een kostbaar voorbeeld ook, dat we- derom bewijst, tot welke prestaties ons nationale bedrijfsleven in staat is.

Moge het vooral spreken tot degenen, die er steeds op uit zijn een dergelijk particulier initia- tief dermate aan banden te leggen, dat hèt nage•

noeg of geheel wordt gedood. Bier wordt weer eens getoond wat de factoren kapitaal en arbeid ia nauwe samenwerking weten te bereiken. Ne•

derland beeft internationaal - gelukkig - nog

laag ni4!!t afgedaan. Latèn wij ~rgen, dat het zo

blijft.

VIWBEID EN DEMOCRATIE

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

Voorzitter Redact1e-comm.;

Drs. H .. A. Korthals.

·waarn. Red. secr. G. Stempher.

Adres: Prinsengracht l 077, tel, 35343, Amsterdam.

Administratie: P ast b u s 43, Amersfoort, tel. 3147.

Abonnementsprijs f 1.90 p. kwar- taal, f 7.50 per jaar.

Voor het zenden van abonne- ments- en advertentiegelden:

Postgiro no. 2451 03, ten name van de Penningmeester van de Stichting "Vrijheid en Democra- tie" te Amersfoort.

Losse nummers 15 cent.

Voor advertenties wende men zich tot de administratie.

\.., ______ _

~RIESTE

HUMOR

I" Polen doet het volgende ver- haal de ronde. dat overigens wel een beeld geeft van de trieste humor, waartoe men komt als men onder een genadeloze onderdrukking leeft.

Een . communistische minister be- zocht de belangrijkste stad van een Poolse industriestreek en gaf de bur- gemeester te kennen, dat hij 50.000 mensen wilde toespreken. De bezoe- ker was er zeker van, dat het aantal toehoorders, dat hij verzocht had te komen, bijeen zou kunnen worden gebracht. Enige uren later belde de minister op over dezelfde kwestie. Hij deelde in dit gesprek mee, dat hij het genoemde aantal onvoldoende achtte.

Volgens hem moesten er minstens 100.000 mensen komen om te laten zien hoe groot het vertrouwen van het volk was in de door ieder zo ge- prezen volksdemocratie.

Een dag vóórdat de massale bijeen- komst zou plaats vinden, belde de minister nogmaals op. Ditmaal vroeg hij om niet minder dan 200.000 aan- wezigen. De burgemeester gaf uiter- aard toe en beloofde alles in het werk te stellen om de "wens" van de be- zoeker te vervullen.

De dag, waarop de grote bijeen- komst zou worden gehouden, brak aan. Een grote menigte ·had zieh op het grootste plein van de stad verza- meld. Na de toespraak informeerde de minister bij de burgemeester hoe het deze gelukt was zoveel mensen bij elkaar te krijgen.

"Nu." antwoordde de burgemeester, ,,toen U mij vroeg 50.000 mensen bij- een te brengen, zat ik nog niet in moeilijkheden. De geheime politie, de geüniformeerde politiemacht, de ambtenaren en al diegenen, die in dienst zijn van de overheid, brachten met elkaar dit aantal gemakkelijk op.

Toen U mij om de 100.000 toehoor-

d~rs vroeg, kwam ik in het nauw te zitten. Ik liet daarom het gerucht verspreiden, dat de Russen bezig wa- ren het land te verlaten. Maar toen l.i mij verzocht 200.000 me~sen bijeen te brengen, was ik werkelijk wanho- pig.

Het enige, wat mij nog overbleef, was het publiceren van een communi- qué, waarin werd bekend gemaakt, dat verschillimde ministers van onze geprezen Volksdemocratie op de markt zouden wordën opgehangen!"

19 JULI 1952 - PAG. i

Hoe ons dalend· nationale· welvaartspeil kan worden verhoogd

Een interessant hoofdstuk in een belangwekkend boek

Van de hand van de bekende psyclw~technicus, dr Luning Prak, ver~

scheen onlangs bij de fa. W olters een uitermate belangwekkend boek:

.,Tests op school".

Men kan uiteraard met meer of minder géreserveerdheid de betekenis van het intelligentie~onderzoek en de wijze, waarop dit plaats vindt, waarderen, anderzijds zal men moeten erkennen, dat de ontwikkeling van ons gehele maatschappelijke bestel noopt tot bezinning op de vraag, hoe men het best de juiste man en vrouw op de juiste plaats kan brengen.

Wie menen mocht, dat het boek ~an dr Luning Prak alleen maar belangwekkend is voor de bij het onderwijs betrokkenen, vergist zich Alleen al de inhoud van hoofdstuk XV, "Economisch Panora;;'a"

rechtvaardigt de uitspraak, dat dit nieuwe boek van deze erkende auto~

riteit verdient in een zeer uitgebreide kring gelezen te worden. In het hier genoemde hoofdstuk bespreekt de schrijver het economisch milieu waarin de lage landen bij de zee zich nu eenmaal op geografische, his~

torische, politieke en sociaal~economische gronden bevinden.

Aan de hand van een enquête, door een Amerikaans blad in 1947 ingesteld in 12 landen naar dele- vensomstandigheden van een arbeider uit een automatische schroevenfabriek kon worden vastgesteld, dat het to- tale gezinsinkomen van een Ameri- kaanse arbeider bijv. ruim 3 maal zo groot was als dat van de Nederlandse bijna 4 maal dat van de Franse en bij- na 9 maal dat van de Brits-.Indische arbeider.

Na aftrek van de uitgaven voor voedsel, woning en belastingen, bleef beschikbaar in dollars voor andere uit- gaven:

Nederiand 6.15, Ver. Staten: 26.99, Frankrijk: 6.30; Engeland: 26.90; Brits- Indië: 3.52.

Met Frankrijk is Nederland op de welvaartsscala zeer sterk gedaald.

Waarin schuilt de enorme welvaart der Verenigde Staten?

.,Dat ligt aan een hele groep facto- ren, waarin het grote oppervlak aan cultuurgrond, de bodemschatten, de veiligheid voor een óverval van bui- tenaf, elk een rol. spelen, maar het ligt niet minder aari de .productiewijze en aan de economische en commerciële instelling van het Amerikaanse volk.

Het zit hem vooral ook in harder wer- ken met ·meer overleg".

De lang niet gemakkelijke Ameri- kaanse arbeider, die hoge looneisen stelt, delft per dag 3 maal zoveel ko- len als zijn Limburgse collega, vier- maal zoveel als zijn collega in Wales en 5 maal zoveel als de houwer in de Borinage. Gunstiger kolenlagen, meer mechanisatie en . aanzienlijk grotere arbeidslust maken, dat bij een gelijke kolenprijs, de Amerikaanse mijnwer- ker evenveel verdient als 3 of 4 van zijn Europese collega's.

Hogere productie hogere lonen

D r L. Prak · haalt een sprekend voorbeeld aan van .het feit, dat verbeterde productiemethoden tot ho- gere lonen leiden:

.,Een conducteur of machinist met veel dienstjaren verdient in Amerika 4.000 dollar per jaar, d.i. driemaal zo- veel als zijn Europese collega's en overeenkomend met het salaris van een hoofd-ingenieur of professor ia ons laAd.

De Nederlandse kolentrein bestaat uit 40 of 5Q wagentjes van 15 tot 20 ton, de Amerikaanse uit 80 tot 100 wa- gens van 50 à 70 ton. Om een, ton ko- len in Nederland te vervoeren, wordt 3 ton dood materiaal vervoerd, in Amerika bij één ton kolen en ge]jjke leegloop slechts 2 ton spoorwegmate- riaaL

Luning Prak concludeert, dat ten onzent de Amerikaanse v.rerkwij:~;e ge- volgd zou kunnen worden, als. we de tolunie met België hadden kunnen _ verwezenlijken. t>an zou de binnen- landse markt tot 20 millioen zielen verruimd zijn. En we zouden in West- Europa een grandioze economische vooruitgang kunnen boeken, als het lukte door goed staatsmansbeleid de nationale antipathieën en economische kortzichtigheden te· overwinnen.

Wat doet Duitsland?

T en aanzien van het Duitse herstel is de auteur minder optimistisch.

Hij verwacht in Duitsland in de eerste jaren geen aanzienlijke verruiming van de exportmogelijkheden, uitge- zonderd dan die der kolen. Het duurt een kwart eeuw, zegt hij; alvorens wij het gat in Rotterdam gedicht hebben, maar het gat in Hamburg bijv. is elf maal zo groot.

Met schat de puinvoorraad in Duits- land op 400 milHoen kubieke meter.

Alvorens die opgeruimd is en aan de wederopbouw op grote schaal begon- nen kan worden, zullen er nog wel wat jaren voorbij gaan.

Bovendien mist Duitsland nog vele jaren de menselijke grondslagen voor een belangrijke productie en gestage export: Iedere valide D.uitse man moet voortaan een grijsaard, een invalide, twee vrouwen en vier kinderen onder- houden.

De uitval van Duitsland in Europa biedt ons land de kans een deel van de vroegere Duitse export in handen te krijgen. De Nederlandse machine- industrie heeft bijv. grote kansen, evenals de chemische fabrieken, de verfindustrie, de electrotechnische nij- verheid, kunstzijde, katoen- en papier- fabrieken.

Maar dan is spoed van fundamen- teel belang.

"Helaas ligt op ·dit tenein de ergste drawback van de geleide· eeono- :mie. · . De 'stagnatie; die door het enge keurslijf va.n voorsc~ten en paperassen aan handel en nijver- heiel wordt bezorgd. kon ons nall- lioenen In toekomstige expansie want onze concurr~tea zittea om de dr4tDUilel *' ....

Voor het onderwijs en de beroeps- keuze zijn de consequenties van niet te onderschatten betekenis. De om- schakeling in snel tempo op een nieu- we economische basis vergt duizend•

tallen ingenieurs, kooplieden, onder- nemers, M.T.S.'ers, opzichters, teke~.

naars, ·calculators, bazen, · werkmees- ters en geschoolde arbeiders.

Alleen door het grootst mogelijk nut te trekken van ons machinepark ep Ofl.?:e. technische talenten, komen we er bovenop. Hierbij krijgt het technisch onderwijs een taak die nauwelijks aan- geduid kan worden.

Verhoogde productiviteit alleen zal tot meer welvaart leiden. En bovenal het verminderen van de fiscale druk op ieder die energiek en ondernemend is. Voor de kleine man is het haast ondoenlijk groot en sterk te worden bij een systeem, dat 80% van zijn winsten afroomt en · hem alleen de stroppen: laat".

Gulheid van jarig Jetje

1 n zijn rede aan de vooravond van de verkiezingen, heeft dr Drees o.m. opgemerkt, dat de arbeiders in Nederland het nog lang niet hebben als hij wel zou willen.

Inderdaad: met die gedachtengang kunnen we accoord gaan. Voor de ar- beiders is nog enorm veel te bereiken, maar niet langs de weg, die de socia- listen uitstippelen. ·

Alleen al niet, omdat sociale verbe·

tering geen zaak is van het weghalen . bij de een en het brengen bij de ander.

Het weghalen leidt onherroepelijk tot het ópraken. Of anders gezegd: er kan alleen gehaald worden, als er dage- lijks weer aangevuld kan worden.

Dit aanvullen, dit produceren, is een zaak van Slimenwerking"tussen werk- gevers en werknemers, die gezamenlijk.

moeten )tomen tot een zo groot moge- lijke productiever hoging; Het' bedrijfs- leven moet zich kunnen ontplooien, opdat de arbeideys van de voordelen der verhoogde productiviteit kunnen profiteren.

Als Jetje jarig is en ulevellen uit- deelt, heeft zij aan vriendinnen en vriendjes geen gebrek .... Veel moei- lijker is het de mensen te bewegen tot groter inspanning, welke op de lange baan ouders en kinderen zeker welvaart en geluk zullen brengen.

v.M.

Boekbesprekintf

C. de Groot: Christenen en de Parlij van de Arbeid. Uitg.:

Drukkerij en Uitgeverij Jan Okken,_ Wildervank. Prijs 45 ct

"In de beperktheid toont zich de meester", zo moet de schrijver van dit geschrift hebben gedacht. Zijn ge- dachten over het genoemde probleem heeft hij in ruim 8 bladzijden druks samengevat. Overigens is aan deze brochure te onderkennen, dat niet ieder die beperkt is, ook een meester is.

Aan~eiding tot het schrijven.van de- ze brochure vormt het debat, dat eni- ge tijd geleden te Delft is gehouden tussen het P.v.d.A.-lid mr dr A. A.

van Rhijn, staatssecretaris van Sociale Zaken en prof, dr S. U. Zuidema, hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, lid van de A.R. partij:

In zijn Inleiding zegt de schrijver van deze brochure over dit debat:

"Ben ik goed ingelicht, dan is het resultaat van dit debat enigermate teleurstellend geweest, waarbij dan vooral Zijne Excellentie mr dr van Rhijn in gebreke moet zijn gebleven, de aanvallen die hij van·

zijn opponent te verduren had, op bevredigende wijze te pareren".

Wij willen slechts zeggen bepaald

· niet de indruk te hebben, dat dit ge- schrift veel zal bijdragen tot het be·

slissend slaan van prof. Zuidema.

Trouwens, voor 45 cent kan men dat genoegen ook niet voor zich opeisen.

K.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

De plaats waar

sta,tn

W~J ••

Niet socialistisch, niet reactionair Maar positiefliberaal

J uist in tijden na een verkiezing, nu opnieuw gebleken is, dat de aanhang van de V.V.D. groeit, pro- beert men van meer dan één zijde opnieuw onze partij en de gedachten, die zij uitdraagt, in een kwaad dag- licht te stellen. Daarom achten wij het nuttig en goed nog eens duidelijk te stellen: de V.V.D. is niet socialis- tisch en niet reactionnair, maar post:..

tief liberaal.

Het is altijd goed om bezwaren, Helke men hoort, te vermelden. Dat kan men veel beter doen, , dan die dood te zwijgen, hetgeen onliberaal is en waardoor bovendien de kans

b~staat, dat de bezwaren, omdat zij niet voldoende tot uitdrukking geko- men zijn, in een later stadium over- dreven worden.

Zo hebben wij ook enkele bezwa- ren gehoord tegen het communiqué van het Hoofdbestuur van onze par- tij. Sommigen waren het daar wel mee eens, maar zij vonden, dat het tijdstip niet goed gekozen was. Daar- bij vergaten zij, dat in hrede kring bekend was, hetgeen bleek uit de dagbladen van alle mogelijke richtin- gen, dat het, Hoofdbestuur van de V.V.D. op 28 Juni in Utrecht bijeen zou komen. Als er over deze vergade- ring geen communiqué zou zijn uit•

gegeven, dan nad ~en gekregen~ dat langs allerlei wegen allerlei verschil- lende berichten in kranten waren verschenen, de ene k•rant er dit bij maakte en de andere krant dat en dat men als resultaat van dat alles een verwarde berichtgeving had ge-

kre~n, die wellicht tegengesproken had moeten worden, voorzover zluks gelukt ;ou zijn.

Maar, zal men vragen, had men dan niet kunnen volstaan, met een communiqué uit te geven, dat men in vergadering bijeen was geweest en de politieke toestand had besproken.

Dat communiqué zou eerst recht al- lerlei vragen en gisingen naar voren hebben· gebracht en tot dezelfde ont- wikkeling hebben geleid als bij het niet uitgeven van een communiqué.

Er is in dit blad al meermalen op gewezen, dat sommigen ook pogen, juist naar aanleiding van dat com- muniqué, de V.V.D. in de reactionnaire hoek te drukken. Dat is een poging, die wel geheel tot falen is gedoemd.

De wordingsgeschiedenis onzer parlij is waarlijk voldoende waarborg, dat zij nu !::epaald niet reactionnair 'kan genoemd worden. Met de totstandko- ming van de Partij v. d, Vrijheid in 1946 werd de oprichting van een par- tij beoogd, die allen zou omvatten, die in vooruitstrevende zin, dachten, maar niet socialistisch waren.

Er waren partijlozen, er waren vooraanstaanden uit de vroegere Bond van Jong-Liberalen, er waren er, die zich groepeerden rond()m de Stichting Libertas, er waren leden van de vroegere Liberale. Staatspartij, die met enthousiasme op deze basis wilden ·meewerken.

·Toen de buitengewone algemene.

vergadering van de Liberale Staats- paortij besloot steun te . verlenen aan de verkiezîngsactie van de Partij van de Vlijheld in 1946, was de mogelijk- heid om de plannen te verwezenlij-

ken, geschapen. Eu die mogelijkheid werd beloond. Zaten: er in 1946 4 libe•

ralen in de Tweède Itamer, bij de ver- kiezingen steeg het aantal tot 6.

Toen kwam de g!'oep Oud en werd het contact gelegd met de Partij van de Vrijheid. bat leidde in 1948 tot de oprichting van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, waardoor het denkbeeld om de vrijzinnigen van versch1llende schakering in éét, par- tij onder te brengen, weer dichter bij zijn Vffi"Wezenlijking kwam, want thans kwamen ook in ruime mate voormalige vrijzinnig-democraten ons kamp versterken. Wederom brachten de Tweede Kame,rverkiezin- gen winst, want het getal van onze volksvertegenwoordigers steeg van 6 tot 8;

De ontwikkeling me• name ten aanzien van Indonesië noopte tot een zo ruim mogelijk samengaan van verschillende politieke partijen ten aanzien van de formatie van een kàbinet. Ook onzerzijds werd daar- aan medegewerkt, al kregen wij slechts één ministerspost, zij het ook de zeer belangrijke van Buitenlandse Zaken. Het was o.i. gewenst mede- werking te verlenen aan een rege- ring, ontdat gepoogd moest worden, zij het dat het wellicht reeds laat was, de ontwikkeling van de Indi- sche kwestie in positieve zin te be- invloeden. Dat is gepoogd. maar niet gelukt. Veel grieven zijn tegen onze partij in het bijzonder geuit, maar toen ·de verantwoordelijkheid gedra- gen,, moest ·worden, :hebben , onze volksvertegenwoordigers . deze niet geschuwd en naar eer en geweten ge- handeld, zoals zij meenden, dat ge- handeld moest worden.

Intussen vroegen andere zaken de aandacht en werd het steeds duide- lijker, .dat op tal van gebieden de P.

v. d. A., gesecondeerd door de K.

V.P. een bepaalde politiek doordreef.

Daardoor kwamen ook in onze le1'ing steeds meer bezwaren - men denke aan het wetsontwerp Toezicht Cre- dietwezen - tegen de gevolgde koers en bij herhaling werd daaraan door onze Tweede en einze Eerste Kamer- fractie op duidelijke wijze uiting ge- geven.

Onze verkiezingsstrijd is duidelijk geweest; wij hebben gepleit voor ver- groting van de· invloed van de detde macht, voor een medewerken van alle constructieve partijen aan eeri nationaal kabinet, dat niet onder druk van enige groepering zou staan.

Men kan o.i. het communiqué van het HoofdbestuuT van onze partij zien als een verlengstuk of een slui~­

stuk vaa deze geheh:. actie. Wij zijn niet van de weg afgeweken, welke zij, die in ¹⁹⁴⁶ het voortouw namen om te komen tot een krachtige 'e- vensvatbare vrijzinnige partij, zijn ingeslagen. Wij hebben die liji1 voort- durend · 'hi acht genomen en er bij voortduring nà.ar gestreefd om ook in de praktische politiek onze begin- selen zo veel mogelijk toegepast te krijgen. In 1948 leidde dat tot een deelneming aan een regering, nu kan het leid-en tot een bt.iten de regering blijven. Terecht is er. in de verkie- zingsstrijd bij herhaling op gewezen, dat de fundering en hèt uitdragen van onze beginselen belangrijker is dan het zijn voor of tegen bepaalde zaken, hoe belangrijk die voor be-

tro~ken groepen of zelfs voor de ge- meenschap ook zijn. Het mag nooit zo zijn, dat ter wille van enige plaat- sen in een regering men beginselen zou verdoezelen, of om_ het eens te zeggen in een taal, die het kèrnach- tig uitdrukt: men het eerstgeboorte- recht

^V()()r

een schotel linzen zou ver-

kopen. Waarbij dan nog de vraag ge- wettigd is, of er zelfs wel linzen op die sçhotel te vinden zijn!

DE WEEDE.

19 JlJLI 1952 - PAG. •

ln memoriam

J. L. F. de Meijere j.L.Fzn.

oat. oudere mensen zich dikwijls eenzaam gaan voelen, omdat de een na de ander uit hun omgeving hun ontvalt, met wie telkenmale een stukje van hun eigen levensgeschiedenis verbonden was, heb ik weer eens heel goed begrepen op die avond, dat mij het treffende bericht bereikte, dat de heer De Meijere was overleden.

Ik behoef mijzelf gelukkig nog niet tot de ouderen te tekenen, maar dat neemt niet weg, dat van hen, die deel uitmaakten van het bestuur der Afdeling Amsterdam van de Vrijheidsbond, toen ik, in October ^1930, tot secretaris dier afdeling werd gekozen, nog maar weinigen in leven zijn.

Tot hen, aan wie nog slechts de goede herinnering overblijft, bèhoort nu ook de heer De Meijere.

Toen hij, in Januari 1940, afscheid nam als voorzitter en bestuurslid van de afdeling, had hij 18 jaar lang deel van dat bestuur uitgemaakt; vele jaren als penningmeester en de laatste vier jaar als voorzitter. En al die jaren had hij de afdeling gediend met die rustige bekwaamheid, die toe- wijding en bovenal: die rechtschapenheid, die hem eigen waren.

Verscheidene jaren was hij ook lid van het Hoofdbestuur van de Partij als afgevaardigde van Amsterdam; later koos de Algemene Vergadering hem zelfs tot lid van het Dagelijks Bestuur, welke functie hij tot aan de oprichting van de Partij van de Vrijheid in 1946, heeft vervuld.

Tot aan zijn dood toe is hij bestuurslid gebleven van de Mr H. C. Dres- selhuys-Stichting.

De Meijere, het type van de Amsterdamse handelsman van brede allure.

was een volbloed liberaal, met een sterk gevoel van "public spirit" en sociale verantwoordelijkheid. Voor hen, die het voorrecht hadden, met hem te mogen samenwerken, was hij - wie iedere onoprechtheid een gru.

wel was - een trouw en warmvoelend vriend, op wiens eenmaal gegeven woord viel staat te maken als op een rots.

Nog zijn laatste brief, die ik van hem mocht ontvangen, geschreven op zijn ziekbed, getuigde van zijn belangstelling voor het politiek gebeuren en van zijn verontrusting over het steeds toenemende aantal belemme- ringen, het vrije initiatief en de vrije menselijke persoonlijkheid in de weg gelegd.

Een liberaal in de beste zin van het woord en een warm voelend mens is met hem heengegaan, wiens nagedachtenis bij zijn vele vrienden en geestverwanten in dankbare herinnering zal blijven voortleven.

Den Haag, 14 Juli. A. W. ABSPOEL.

De "New York 1"'imes'' over de overwinning van Eisenhower

Buitenlandse hetrekkingen op de

· voorgrond geplaatst

De New Yor,k Times, die in een hoofdartikel de benoeming van Dwight D. Eisenhower tot officieel Republikeins candidaat voor het pre- sidentschap ·toejuicht, schrijft o. m.

dat zijn overwinning op Taft bete·

kent, dat er geen verandering zal ko-.

men in de houding die de Verenigde Staten in de afgelopen jaren tegen·

over de overige vrije landen hebben aangenomen.

In he1 betreffende artikel, onder de titel "De Reactie in het Buiten·

land", lezen wij o. m.:

Het feit dat vrijwel de . gehele vrije wereld met instemming heeft ken·

nisgenomen van Eisenhowers benoe- ming tot officieel candidaat voor het Amerikaanse presidentschap, is op zichzelf niet verwonderlijk. Al dege- nen met wie hij in aanraking is ge·

komen, bewonderen zijn doortastend- heid en zèlfvertrouwen. Voor velen is hij als het ware het symbool van Amerika's bereidheid tot samenwer- king, vriendschap 'en leiderschap. Zijn benoeming wordt algemeen be- schouwd als een bewijs, dat er geen verandering zal komen in de vrien:!- schappelijke houding, die de Verenig·

de Staten in de afgelopen jaren te- genover hun buitenlandse vrienden en bondgenoten hebben aangenomen.

Juist het feit dat men dit verwach- ten kon, was een van de redenen waarom er zo krachtig op de benoe- ming van Eisenhower is aangedron·

gen. Het mag vele Amerikanen vreemd en sommigen wellicht zelfs hoogst bedenkelijk voorkomen, dat de stemming in het buitenland van in- vloed is op een Amerikaanse verkie- zing en de keuze van een partijcan·

didaat, maar wij hebben de tekenen des tijds te verstaan en dienen te be- seffen dat wij, willen wij onze leiden- de positie behouden, h1;1t niet zonder respect en het vertrouwen van onze bondgenoten kunnen stellen.

Toch zouden wij , onze buitenlandse vrienden onrecht aandoen, wanneer wij de stelling poneerden, dat hun

vreugde uitsluitend voortspruit uit het . feit, dat de voortzetting van de eco- nomische steunverlening thans vrij- wel verzekerd is.

Integendeel, in vele Europese lan- den voelt men er even weinig voor om steeds weer de hand op te hou- den, als wij om deze ·te vullen. Er blijft ons allen echter geen andere keus. Het bondgenootschap tussen de vrije landen is noodzakelijk gewor- den door de houding van onze vijan- den en datgene, waarvan men genE;- raal Eisenhower als het ~mbool zou kunnen beschouwen, v erleent deze coalitie een zekere glans en luister maar bovenal waarde en importantie.

Niet alleen onze bondgenoten be- seffen dit, maar ook onze communisti- sche tegenstanders. Hun scheldwoor- den aan het à1lres van ~isenhower

laten geen twijfel aan de juistheid van zijn candidaatstelling. De gene- raal heeft niet alleen dt! j:uiste vrien- den, hij heeft ook de juiste vijanden en dit vormt een van de redenen waarom zijn benoeming overal in de vrije wereld in zulke goede aarcte is gevallen.

STAL~N MEUBELEN

nGISO"·LAMP.H