• No results found

TJin Sie Ong

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "TJin Sie Ong "

Copied!
98
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)

TJin Sie Ong

D A N

Ban Lie Tang Sia.

V o l k e n V ^

i ' E G R I T j i n p o e n j a r a d j a b e r n a m a T j i n T j i a u w O n g , i n g i n r a m p a s d a n k a n g k a n g i n s e m o e w a n e g r i - n e g r i k e t j i l d i T i o n g k o k b o e a t d i g a b o e n g d e n g e n n e g r i n j a . b e g i t o e i a s o e d a k i r i m H o n g S o e n l e D j i n , i t o e r a d j a p o e n j a t j o e t j o e b e r s a m a s a t o e d j e n d r a l O n g T j i a n d e n g e n t e n t a r a p o e k o c l p a d a r e g r i T i o , t a p i i t o e m a k s o e d t e l a h d j a d i g a g a l , s e r t a i t o e t j o e t j o e r a d j a s e b a l i k n j a k e n a m o e s o e t a w a n .

T j i n O n g l a l o e k i r i m s a t o e o e t o e s a n b o e a t m i n t a d a m i s e r t a m i n t a i a p o e n j a t j o e t j o e d i m e r d i k a k e n .

(8)

T i o O n g s o e d a t r i m a i t o e p e r m i n t a h a n d a m i , t a p i i t o e r a d j a d a r i i t e g r i - k e t j i ! , ' f n a s i s i e m p a n g d i k e m o e d i a n h a r i T j i n K o k j a n g b e s a r t i d a p e g a n g d j a n d j i d e n g a n b e t o e l , n a n t i b e r c h i a n a t d a n s e s a t k e n p a d a d i r i n j a , b e g i t o e i a s e n g a - d j a s o e d a t a h a n t e r o e s p a d a l e D j i n s e b a g i o r a n g t a n g o e n g a n .

T i o O n g s o e d a p r e n t a i a p o e n j a m a n t r i n a m a K o n g S o e n K i a n b o e a t p i a r a d e r . g e n b a e k p a d a l e D j i n a t a s o n g k o s n e g r i .

S e b a g i m a n a S h a p e s p e a r e p o e n j a o e t j a p a n , d o e n i a i n i l a k s a n a p a n g g o e n g i c o m e d i , m e n o e s i a j a n g d j a d i a c t e u r d a n a c t r i c e n j a , i n i o m o n g a n t i d a d i s a n g k a l l a g i , m a k a d i s i n i d j a d i n a s e h a t b a e k , s o e a t o e m e n o e s i a o e n t o e k m e n t j a r i p e n g i - d o e p a n d a n k e b e s a r a n , s e n a n t i a s a p e r l o e d a l e m l i n k o e n g a n k e d j o e d j o e r a n d a n k e s e t i a h a n , b a r o e - l a h p e r d j a l a n a n n j a b i s a s l a m a t .

L i e P o e t W i e a d a s a o r a n g d a g a n g j a n g s o e d a p e r n a b l a d j a r i l m o e m e l i a t i n d e n g e n b e r g o e r o e K o e i K o k S i n s h e j a n g t e r m a s h o e r , i a b i s a l i a t o r a n g p o e n j a p a r a s m o e k a d a n i a l a n t e s t a o e o r a n g p o e n j a p e r o e n t o e n g a n b a g o e s a t a w a d j e l e k .

D e n g e n a d a n j a i t o e k e p a n d e a n s o e d a m e n j o e - r o e n g n i a t a n n j a b o e a t r e b o e t k e b e s a r a n d o e n i a ,

» a p a m a o e p a d a i t o e w a k t o e i a s o e d a b e r d j o e m p a

(9)

p a d a H o n g S o e n I e D j i n . i a l i a t b a h o e w a i t o e p a m o e d a a d a p o e n j a p e r o e n t o e n g a n b a g o e s b i s a d j a d i r a d j a d i k e m o e d i a n h a r i , m a i < a i a i a l o e s e - l i d i k i n h a l n j a i t o e p a m o e d a , d i m a n a o r a n g s o e d a k a s i t a o c j a n g H o n g S o e n l e D j i n m e m a n g d j a d i t j o e t j o e d a r i R a d j a T j i n , j a n g t e r t a w a n d i n e g r i T i o K o k .

K e m o e d i a n i a l a l o e p o e l a n g k a r o e m a n j a b e r - d j o e m p a p a d a i a p o e n j a a j a t i L i e O n g b o e a t m i n t a p i k i r a n n j a s a m b i l m e n a n j a :

, , O r a n g j a h g b a k e r d j a d i s a w a b e b r a p a b e s a r k a o e n t o e n g a n n j a ? " .

„ S a t o e s a m p e s e p o e l o e p e r c e n t p a l i n g b a n j a k . "

m e n j a o e t s a n g a j a h .

, , K a l o e b e r d a g a n g m a s i n t e n ? " . , , S e p o e l o e s a m p e s e r a t o e s p e r c e n t " .

„ K a l o e k i t a b i s a b i k i n s a o r a n g s a m p e d j a d i r a d j a b e r a p a k e o e n t o e n g a n n j a ? " .

„ K a i o e b i s a b e g i t o e , t i d a b i s a d i b i l a n g l a g i b e r a p a b e s a r k e o e n t o e n g a n n j a . " k a t a s a n g a j a h s a o e p a m a d j o e g a i a h e n d a k a n d j o e r i n a n a k n j a

> b e r b o e a t j a n g t i d a b e t o e l .

S a n g p o e t r a d e n g e r i t o e p e r n j a o e t a n d j a d i m e r a s a s a n g e t g i r a n g , l a l o e i a n j a t a k e n t e r o e s t e r a n g i a p o e n j a m a k s o e d b o e a t b i k i n l e D j i n s a m p e b i s a d j a d i H o n g t e .

(10)

- 6 -

L i e O n g d e n g e r i t o e k e t r a n g a n b o e k a n l a n t e s t j e g a . t a p i i a t j o e m a i n g e t i n p a d a p o e l r a n j a b a - h o e w a i t o e p o e t r a h a r o e s b e r l a k o e h a t i h a t i , d j a n g a n s a m p e d a p e t b i n' j a n a d a n h a r t a b a n d a d j a d i l o e d e s , b o e a t d j a i a n k e n i t o e m a k s o e d j a n g s a n g e t b e s a r .

S a n g p o e t r a l a l o e b r i k e n k e p a s t i a n b a h o e w a i a ' ' s e r a t o e s k a l i b e r b o e a t b l o n s a t o e k a l i i a p o e n i a i t o e n g a n d j a d i m e l e s e t .

D e m i k i a n i a l a l o e t j a r i p a d a s a o r a n g n s m a » ' L i e B e k j a n g m e n d j a d i b e s a n d a r i K o n g S o e n • K i a n b o e a t b r i k e n p e r a n t e r a ' a n p a d a n i a g o e n a b e r k e n a l a n .

D e n g e n b e k e l b a r a n g - b a r a n g j a n g b a g o e s s e - i <

b a g i a n t e r a n , L i e B e k s o e d a a d j a k L i e P o e t W i e d a t e n g d i r o e m a n j a K o n g S o e n K i a n , k e r n a p a n - d e n j a i t o e s e n s h e K w a m i a , i t o e m a n t r i l a l o e d j a d i s o b a t j a n g s a n g e t k e k e l , j a n g s o e d a G e n ­ d a n g i t o e t e t a m o e d o e d o e k m a k a n b e r s a m a l e D j i n .

D e n g e n p o e r a - p o e r a t i d a t a o e , P o e t W i e s e n -

f ^

g a d j a s o e d a m e n a n j a , s i a p a a d a n j a i t o e p a m o e d a i d e n g e n t i d a m e r a s a t j o e r i g a i t o e m a n t r i s o e d a t o e t o e r k e n p a d a t e t a m o e n j a b a h o e w a I e D j i n b e r - I d i a m d i r o e m a n j a s e b a g i o r a n g t a n g g o e n g a n b o e a t • ' n e g r i T i c K o k .

T a t k a l a k e t e m o e k e n w a k t o e j a n g b a e k , d i m a n a P o e t W i e t j o e m a b e r a d a b e r d o e w a h a n d e n g e n

(11)

- 7 -

l e D j i n , i t o e s o e d a g a r l a l o e k a s i t a o e i a p o e n j a n i a t a n b a h o e w a i a h e n d a k m e n o e l o e n g l e p a s k e n p a d a l e D j i n s o e p a j a b i s a p o e l a n g k a n e g r i T j i n K o k .

M e n d e n g e r i t o e o m o n g a n I e D j i n m e r a s a k a - g o e m d a n h e r a n , m a k a i a l a l o e m e n a n j a : ' " „ B e t o e l s a j a m e m a n g a d a r a d j a T j i n p o e n j a

t j o e t j o e , t a p i t i d a b e r b e d a s e b a g i o r a n g b o e a n g a n , k e n a p a T o e a n m a o e b o e a n g - b o e a n g o e w a n g P » d a n h a b i s k e n h a r t a b o e a t m e n o e l o e n g p a d a

! ' s a j a ? "

L i e P o e t W i e l a l o e m e n j a o e t b a h o e w a i a 1 , h e n d a k m e n o e l o e n g p a d a l e D j i n d e n g e n h a r e p a n

* • b o e a t k e s e n a n g a n d i r i n j a s e n d i r i d i k e m o e d i a n h a r i .

l e D j i n t i d a m e n g a r t i m a k s o e d n j a i t o e T o e a n p e n o e l o e n g , m a k a i a l a l o e b e r d j a n d j i k a p a n i a b i s a m e r a t k o m b a l i k a n e g r i n j a , t e n t o e d i k e m o e d i a n h a r i i a n a n t i t o e l o e n g L i e P o e t W i e k ^ b o e a t r a s a k e n k e s e n a n g a n s a m a - s a m a , s e r t a i a m i n t a i t o e p e n o e l o e n g s o e k a b e r d a j a s o e p a j a i a b i s a d i a n g k a t d j a d i T a i j T j o e ( P r i n s )

I t o e s o e d a g a r j a n g s e r i n g k a l i p e r g i m e n - I % d j o e a l a n d i n e g r i T j i n K o k , m a k a i a s o e d a t a o e

s a m p e t r a n g b a g i m a n a p e n g i d o e p a n i t o e r a d j a d e n g e n k o e l a w a r g a n j a , b e g i t o e i a l a l o e b e r k a t a ;

„ H o a j a n g H o e d j i n t i d a p o e n j a s a t o e b i d j i a n a k , f

(12)

8 R I W A J A T T J I N S I E O N G d a n i n i a d a g a m p a n g b o e a t T o e a n d a p e t k e n i t o e k a n s n a n t i s a j a a t o e r s e b r a p a j a n g s a j a b i s a " . l e D j i n j a n g d e n g e r i t o e o m o n g a n l a l o e b e r - l o e t o e t s e m b a r i m e m b i l a n g b e r e b o e - r e b o e ^ r i m a k a s i p a d a i t o e T o e a n j a n g h e n d a k b r i k e n p e r - t o e l o e n g a n n j a .

D e n g e n b e r l a k o e l o j a r i t o e s o e d a g a r l a l o e b r i k e n p a d a l e D j i n o e w a n g l i m a r a t o e s t a i l g o e n a o n g k o s n j a s e l a g i i a p e r g i k a n e g r i T j i n , k e m o e - d i a n b a r o e i a b e r p a m i t a n p a d a T o e a n r o e m a .

K e m o e d i a n i t o e s o e d a g a r l a l o e p e r g i d i t o k o - t o k o b e s a r m e m b l i r o e p a - r o e p a b a r a n g j a n g b a - g o e s - b a g o e s k l o e a r a n d a r i n e g r i T i o b o e a t d i b a w a s e b a g i b a r a n g b i n g k i s a n .

T a k t i e k n j a i t o e s o e d a g a r a d a s a n g e t b a g o e s , h i n g g a o r a n g t i d a b i s a d a r e t t a o e i a p o e n j a n i a t a n - n i a t a n j a n g k e d j i , b e g i t o e i a s a m p e d i n e g r i T j i n K o k , i a l a l o e p e r g i m e n g a d e p p a d a p e n g a w a l a s t a n a d e n g e n b i l a n g b a h o e w a i a p e r - l o e m i n t a b e r d j o e m p a s a m a H o n g l e , s e b a b m e m b a w a l e D j i n p o e n j a p r e n t a .

H o n g l e l a l o e t r i m a k o e n d j o e n g a n i t o e s o e ­ d a g a r .

L i e P o e t W i e j a n g t j e r d i k l a l o e s e r a k e n i t o e i t o e b a r a n g - b a r a n g b i n g k i s a n s a m b i l b e r k a t a „ H o n g S e e n l e D j i n k i r i m k e n i t o e b a r a n g b o e a t s o e a t o e t a n d a k e t j i n t a h a n , s e k a l i p o e n i a p o e n j a p i k i a n

(13)

B A N L I E T A N G S I A . 9 d a n s o e m a n g e l s o e d a m e l a j a n g p o e l a n g k a n e g r i T | i n K o k , t j o e m a i a p o e n j a d i r i m a s i t e r o e s d l k o e r o e n g d a l e m n e g r i T i o " .

L e b i d j a o e i a t o e t o e r k e n b a h o e w a I e D j i n a d a s a t o e p o e i r a j a n g s ä n g e t b e r b a k t i s i a n g m a l e r n m e n a n g i s s a d j a i n g e t i b o e b a p a d a n t a n a h a e r n j a , i t o e b a r a n g - b a r a n g i a m i n t a H o n g l e t o e l o e n g s a m p e k e n p a d a H o a J a n g H o e d j i n .

H o n g l e b e g i t o e m e r a s a k e s i a n p a d a s o e d a r a - n j a , m a k a i a l a l o e b e r d j a n d j i b o e a t s a m p e k e n i t o e b a r a n g - b a r a n g d a n o m o n g a n p a d a H o a J a n g H o e d j i n , s e r t a m i n t a L i e P o e t W i e d a t e n g

k o m b a l i b e b r a p a h a r i k e m o e ü i a n .

I t o e s o e d a g a r l a l o e b e r p a m i t a n s a m b i l b e r ­ d j a n d j i b o e a t d a t e n g k o m b a l i m e n o e n g g o e k a b a r .

W a k t o e H o n g I e k e t e m o e - i n s a m a ' k o p r a m - p o e a n n j a j a i t o e H o a J a n g H o e d j i n , i a l a t o e k a s i t j e r i t a s e m o e w a o m o n g a n n j a L i e P o e t W i e .

I t o e H o e d j i n m e r a s a s e d i d a n k e s i a n , b o e a t d a p e t t a o e l e b i t r a n g , m a k a i a l a l o e m i n t a L i e P o e t W i e m e n g a d e p p a d a n j a .

I t o e l a h m e m a n g a d a m a k s o e d n j a L i e P o e t W i e s o e p a j a b i s a m e n g o m o n g s e n d i r i , m a k a k o e t i k a i a d a p e t p a n g g i l a n i a l a l o e m e n g i k o e t p a d a p e n ­ g a w a l a s t a n a m e n g a d e p p a d a i t o e h o e d j i n s e r a j a s e r a k e n s a t o e s o e r a t d a r i l e D j i n .

(14)

D a n g e n b e r l i n a n g - l i n a n g a e r m a t a H o a J a n g H o e d j i n s o e d a m e m b a t j a i t o e s o e d a s o e r a t , k e m o e d i a n i a r a s a k e n s e d i k i t s e n a n g a n , k o e t i k a i a b a t j a d a l e m i t o e s o e r a t b a h o e w a L i e P o e t W i e h e n d a k b e r d a j a a k e n m e n o e i o e n g p a d a I e D j i n m e n j i n g k i r i n d i r i n j a d a r i n e g r i T i c .

K e m o e d i a n i t o e s o e d a g a r l i a t b a h o e w a i t o e s o e d a s a m p e w a k t o e n j a b o e a t i a b o e k a s o e w a r a ,

m a k a i a l a l o e b e r k a t a :

. S a j a h a r e p H o e d j i n d j a n g a n b o e a t g o e s a r , d i s i n i s a j a h e n d a k k a s i t a o e p a d a h o e d j i n , s e k a ­ r a n g b e t o e l h o e d j i n p o e n j a k e d o e d o e k a n s a n g e t b r o e n t o e n g d a n m o e l i a s e b a g i n j o n j a m a n t o e r a d j a , t a p i l a n t a r a n s a m p e s e b e g i t o e d j a o e h o e ­ d j i n m a s i b l o n b i s a m e l a h a i r k e n a n a k b o e a t s a n i - b o e n g t o e r o e n a n , m a k a s a j a d e n g e n l a n t j a n g s o e k a k a s i i n g e t a n b a e k l a h h o e d j i n l e k a s a n g k a t a n a k p a d a H o n g S o e n i e D j i n , d e n g e n b e g i t o e h o e d j i n p o e n j a k e d o e d o e k a n s e l a m a n j a t i n g g a l t e g o e , b e g i t o e s a j a p i k i r h o e d j i n t i d a b o l e s i a - s i a k e n i n i t e m p o j a n g b a g o e s , s o e p a j a I e D j i n

b i s a d i a n o e g r a k e n g e l a r a n T a i j T j o e , l a g i l e D j i n s o e d a t i d a m e m p o e n j a i i b o e d a n i a a d a j a n g e t o e h a u w s a m a h o e d j i n , k a p a n i a k e m o e d i a n l a r i i a b i s a d j a d i r a d j a , t e n t o e i a s e l a m a n j a i j o e n d j o e n g t i n g g i h o e d j i n p o e n j a b o e d i , m a k a

; a j a m i n t a h o e d j i n s o e k a t i m b a n g s a j a p o e n j a / o o r s t e l d e n g e n b a e k .

(15)

•K'

~ 11 -

I t o e h o e d j i n j a n g d e n g e r v o o r s t e l n j a i t o e s o e - d a g a r i a p i k i r i t o e o m o n g a n a d a b e n e r , t a p i d | o e s t r o e d i i t o e w a k t o e s o e a m i n j a t i d a a d a d i r o e m a , m a k a i a b e r d j a n d j i k a p a n A n K o k K o e n s u L ' d a p o e l a n g i a h e n d a k b i t j a r a k e n i t o e o e r o e s a n .

K e m o e d i a n i t o e s o e d a g a r b e r p a m i t a n p a d a i t o e h o e d j i n , d e n g e n h a t i j a n g s a n g e t b o e n g a , k e r n a i a p o e n j a i c t h i a r i t o e s o e d a d a p e t k e n t o e n - d j a n g a n j a n g t e g o e , d i m a n a i a b r ^ n i p a s t i k a n l e b i d o e l o e b a h o e w a m a k s o e d n j a a k e n d j a d i b e r h a s i l .

B e g i t o e p a d a b e s o k n j a , k o e t i k a A n K o k K o e n

^ p o e l a n g k a a s t a n a n j a , i t o e i s t r i j a n g s a n g e t d i t j i n t a o l e h i t o e p r i n s , l a l o e t a r i k l a g o e l e m b a t - l e m b o e t i a t o e t o e r k e n p a d a s o e a m i n j a t e n t a n g l e D j i n p o e n j a k e b a k t i a n d a n k a s a n g s a r a h a n d i n e g r i T i o .

I t o e p r i n s j a n g d e n g e r i t o e t j e r i t a s o e d a d j a d i t i m b o e l k e s i a n n j a h i n g g a i a p o e n j a a e r m a t a d j a t o b e r k e t e l - k e t e l .

K e m o e d i a n i t o e i s t r i l a l o e b e r k a t a p o e l a h , , , T i a n

^ H e ( i t o e h o e d j i n b a h a s a - i n s o e a m i n j a . ) d j i k a a d a p o e n j a b l a s - k e s i a n a t a s d i r i n j a l e D j i n , k a s i k e n i d j i n b o e a t s a j a p o e n g o e t a n a k p a d a n j a , s o e p a j a d i k e m o e d i a n h a r i s a j a b o l e b o e a t s e n d e r a n " .

(16)

- 12 -

A n K o k K o e n l a l o e p i m p i n b a n g o e n i n i s t r i n j a s e r a j a m e n j a o e t :

, , H o e d j i n d j a n g a n l < e s e i , k a l o e h o e d i i n a d a n i a t a n b o e a t p o e n g o e t a n a k p a d a I e D j i n k a m ! t i d a b o e a t k e b r a t a n , t j o e m a p a l i n g p e r l o e s e k a ­ r a n g k a m i n a n t i b e r d a m i p a d a m a n t r i - m a n t r i a k e n b e r d a j a b o e a t m e n o e l o e n g s o e p a j a I e D j i n b i s a p o e i a n g k a s i n i " .

H o a J a n g H o e d j i n l a l o e m e n j a o e t :

„ B a h o e w a I e D j i n a d a s o e r o e o r a n g d a t e n g ^ d i s i n i , i t o e o r a n g s o e d a s e d i a d a j a b o e a t m e n o e ­

l o e n g I e D j i n , i a a d a s a o r a n g p i n t e r d a n p a n d a b i t j a r a n a m a n j a L i e P o e t W i e . "

I t o e p r i n s l a l o e t i t a k e n i a p o e n j a p e n g a w a l ^ p a n g g i l p a d a i t o e s o é d a g a r .

L i e P o e t W i e l a l o e m e n d j o e r a s a m b i l b e r k a t a , b a h o e w a i a s o e d a g o e n a k e n b a n j a k o e w a n g b o e a t t e m p e l p a d a m a n t r i n e g r i T i o j a n g m e n d j a g a p a d a l e D j i n , h i n g g a i a d j a d i b i s a d a p e t k o e t i k a _ b o e a t b i t j a r a d e n g e n r e s i a p a d a i t o e p a m o e d a . ^

I t o e p r i n s j a n g d e n g e r i t o e o m o n g a n m e n d j a d i s a n g e t g i r a n g d a n b e r t r i m a k a s i , m a k a i a l a l o e t a r o d j a n d j i a p a b i l a l e D j i n b i s a s l a m a t p o e l a n g k a n e g r i T j i n , L i e P o e t W i e t e n t o e d j a d i b e r - ^ d j a s a b e s a r , k e m o e d i a n i a l a l o e b r i k e n o e w a n g l i m a r a t o e s t a i l o e w a n g p e r a k , g o e n a o n g k o s m e n g o e r o e s i t o e p e r k a r a .

(17)

- 13 -

B o e a t m e n g i k e t l e b i k e n t j e n g a k e n m a k s o e d - n j a d j a d i b e r h a s i l , m a k a L i e P o e t W i e l a ! o e b e r k a t a , , , K a l o e T i a n H e h e n d a k a n g k a t I e D j i n m e n d j a d i T a i j T j o e , b i a r p o e n s a j a p o e n j a k e p a l a b a k a l a n d a p e t h o e k o e m a n p o t o n g d i n e g r i T i o , d e n g e n s e n a n g h a t i s a j a n a n t i b e i a k e n .

I t o e p r i n s l a l o e m e n j a o e t , „ B o e a t a n g k a t l e D j i n d j a d i T a i j T j o e m e m a n g s a j a s o e k a d j a n d j i , m a k a i t o e p e r d j a n d j i a n s o e d a p a s t i , t i d a a k e n d i t a r i k p o e l a n g , t j o e m a p e r l o e T o e a n b i s a t o e l o e n g s o e p a j a l e D j i n b i s a l e k a s m e r a t " .

- „ B o e a t i n i p e r k a r a s a j a b l o n b i s a t e n t o e h a r i n j a , s e b e g i t o e l e k a s s a j a d a p e t k a n s j a n g b a e k , s a j a n a n t i k i r i m k a b a r k a b a r p a d a p a d a T i a n H e b o l e k i r i m p a s o e k a n d a t e n g s a m b o e t d i w a t e s n e g r i d e n g e n b e g i t o e b a r o e b i s a s l a m a t . " k a t a L i e P o e t W i e l e b i d j a o e .

I t o e p r i n s l a l o e m a n g g o e t k e n k e p a l a t a n d a b a - h o e w a i a s o e d a m e n g a r t i o m o n g a n n j a i t o e s o e d a g a r .

L i e P o e t W i e l a l o e b e r p a m i t a n b r a n g k a t p o e ­ l a n g k a n e g r i T i o .

. T a t k a t a i a s o e d a s a m p e d i k o t a H a m T a n , i a l a l o e p o e l a n g d o e l o e k a r o e m a n j a d e n g e n k a s i t j e r i t a p a d a a j a l i n j a b a h o e w a i a s o e d a b r o e n t o e n g b i s a b e r d j o e m p a p a d a A n K o k K o e n d a n H o a J a n g H o e d j i n , d i m a n a i a p o e n j a m a k s o e d b e s a r k e b a n j a k a n b a k a l d j a d i b e r h a s i l .

(18)

S a n g a j a h j a n g d e n g e r i t o e p e n o e t o e r a n , s o e d a m e r a s a s ä n g e t g i r a n g d a n d a p e t h a r e p a n b a e k .

L i e P o e t W i e s e b e t o e l n j a a d a s a o r a n g j a n g m o r a a l n j a s o e d a b e d j a t , i a t j o e m a p a n d a n g k e - k a j a h a n d a n k e b e s a r a n d o e n i a l e b i d a r i k e h o r ­ m a t a n d a n k e s o p a n a n .

A p a j a n g l a e n m e n o e s i a m e n g e n a i A l l a h t i d a i n g i n l a k o e k e n d a n b e r a s a d j i d j i , t a p i L i e P o e W i e a n g g e p s e b a g i s a t o e h a l j a n g o e m o e m s a - d j a , a s a l d i r i n j a b i s a d a p e t r e b o e t k e k w a s a h a n d o e n i a .

B e g i t o e p a d a s a t o e m a l e m w a k t o e k o e t i k a s a m p e g i l i r a n n j a L i e P o e t W i e m e n g i n e p d a l e m k a m a r - n j a i a p o e n j a g o e n d i k j a n g s c e d a h a m i l b e r s e l a n g d o e w a b o e l a n .

I t o e g o e n d i k b e r n a m a T j o e S i e j a n g i a s o e d a p i a r a s e d a r i m a s i k e t j i l , s e b a b i a s o e d a d a p e t l i a t p a r a s m o e k a n j a i t o e p r a m p o e a n d i b l a k a n g h a r i b i s a a d a m e m p o e n j a i p e r o e n t o e n g a n j a n g s a n g e t b a g o e s .

B a r o e s a d j a b e r h o e b o e n g a n b e r d j a l a n s a t o e k a l i , T j o e S i e s o e d a m o e l a i d j a d i n g i d a m s e ­ r i n g k a l i s o e k a m a b o k , ' n e k d a n m o e n t a - m o e n t a .

D i i t o e m a l e m T j o e S i e l a l o e t j e r i t a k e n p a d a s o e a m i n j a i a p o e n j a d i r i s o e d a b e r i s i .

(19)

- 1 5

D e n g e n t i d a m e r a s a m a l o e L i e P o e t W i e i a l o e m o e l a i b e r k a t a ;

. . T j o e S i e , k a u s e k a r a n g t j o e m a d j a d i s a d j a i s t r i n j a d a r i s a o r a n g d a g a n g , t a p i a k o e a d a n i a t a n i t o e b i b i t j a n g b e r a d a d a l e m k a n d o e n g a n m o e s o e p a j a d i k e m o e d i a n b i s a d j a d i b e s a r , s o e d a b e r i c h t i a r b o e a t b i k i n d i r i m o e s a m p e b i s a m e n - d j a d i i s t r i s a e r a n g m o e d a j a n g b i s a m e n d j a d i r a d j a d a r i s o e a l o e n e g r i j a n g b e s a r , k a l o e k a u t i d a b a n t a a k o e p o e n j a n i a t a n b o l e d i p a s t i k e n d i k e m o e d i a n h a r i k a u b i s a d j a d i s a t o e p e r m i - s o e r i j a n g s a n g e t b r o e n t o e n g . "

T j o e S i e a d a s a o r a n g p r a m p o e a n m o e d a j a n g p e n o e d e n g e n n a p s o e - n a p s o e b i r a h i , t j o e m a s a ­ d j a k e r n a i a a d a s a o r a n g m i s k i n j a n g t e r p a k s a m i s t i d j a t o d i b a w a p e n g a r o e n j a o e w a n g , m a k a b e g i t o e i a s o e d a m a n d a d i r i n j a d i b i k i n d j a d i b i n i m o e d a n j a L i e P o e t W i e , b e g i t o e i a d a p e t d e n g e r i a p o e n j a s o e a m i p o e n j a n i a t a n j a n g k e d j i i t o e . i a p o e n j a h a t i m e r a s a g i r a n g b e t o e l , t j o e m a r e b r a p a b i s a i a s o e d a t i d a m a o e k a s i k e n t a r a d e n g e n m e n j a o e t s e b a g i o r a n g j a n g b e r p o e r a - p o e r a t i d a m e n g a r t i i t o e s e m o e w a p e r k a t a h a n .

D e n g e n s o e a r a j a n g l e m a h l e m b o e t L i e P o e t W i e s o e d a d o n g e n g k e n s a t o e p e r s a t o e d e n g e n t r a n g , i a p o e n j a n i a t a n b o e a t p i k a t p a d a l e D j i n s o e p a j a d j a d i d j a t o t j i n t a p a d a T j o e S i e , ,

(20)

16 R I W A J A T T J I N S I E O N G d a n k e r n a l e D j i n d i k e m o e d i a n h a r i a k e n d j a d i T a i j T j o e .

B e r m o e l a T j o e S i e p o e r a p o e r a m e n a m p i k s a m b i l b e r k a t a , b a h o e w a i a b l o n p e r n a n g a l a m i n b a h o e w a d a l e m d o e n i a j a n g f a n a p e r k a r a j a n g t e r s e b o e t .

I t o e s o e s m i j a n g d o e r h a k a l a l o e h i b o e r i n h a t i n j a i t o e g o e n d i k , k a l o e m e m a n g k i t a o r a n g m a s i b e r d j o d o d i k e m o e d i a n h a r i p o e n i t o e t a l i p e r - t j i n t a h a n j a n g s o e d a d j a d i t e r p o e t o e s g o e n a d a p e l k e n p e n g a r o e b e s a r , n i s t j a j a b i s a d i s a m - b o e n g l a g i b i l a s o e d a k e t e m o e k o e t i k a j a n g b a a k .

A c h i r n j a T j o e S i e l a l o e m e n j a o e t , „ S a j a d e n g e n s o e d j o e t a k e n d j a l a n k e n S i a n g k o n g p o e n j a n i a t a n , s a j a t i d a n a n t i m a o e b o e k a i n i r e s i a " .

L i e P o e t W i e s a t e l a h s o e d a d a p e t " d e n g e r i t o e p e r n j a o e t d a l e m h a t i n j a m e n d j a d i s a n g e t g i r a n g , m a k a i a l a l o e a t o e r d a j a o e p a j a b o e a t b i s a p i k a t p a d a I e D j i n s o e p a j a b i s a d j e b l o e s i n d i r i n j a i t o e p a m o e d a j a n g m a s i i d j o .

B e g i t o e p a d a b e s o k h a r i n j a , b o e a t d j a l a n k e n i t o e n i a t a n j a n g k e d j i , L i e P o e t W i e l a l o e s e d i a - k e n r o e p a - r o e p a m a k a n a n j a n g l e z a t , d i m a n a i a l a l o e o e n d a n g I e D j i n b e r s a m a K o n g S o e n K i a n d o e d o e k b e r d j a m o e d a l e m r o e m a n j a d e n g e n b r i k e n a l e s a n b a h o e w a i a b a r o e b a l i k d a r i l a e n n e g r i d a n d a p e t k a o e n t c e n g a n b a g o e s .

(21)

B A N L I E T A N G S I A . 17 K o n g S o e n K i a n j a n g t i d a t j c e r i g a s o e d a p e - n o e k e . ) k a i n g i n a n n j a i t o e s o e d a g a r k e d j i , m a k a

! a l a l o e a d j a k l e D j i n d a t e n g d i r o e m a n j a L i e P o e l W i e .

T o e a n r o e m a l a l o e s a m b o e t ( e t a m o e n j a d e n g e n n i a n i s b c e d i , s e r a j a s i l a k e n i t o e d o e w a f e t a m o e ü o e d o e k b e r s a n t a p d a n m i n o e m m i n o e i n , b e g i t o e d e n g e n g o e m b i r a i t o e t i g a o r a n g

soeda

l i w a t k e n w a k t o e s a i n p e m e n g g e r i p .

» K e m o e d i a n T o e a n r o e m a k o m b a i i o e n d a n g i t o e d o e w a t e t a m o e d o e d o e k m i n o e m a r a k d a l e m t a m a n b o e n g a n j a , d j o e s î r o e d i i t o e w a k t o e s e ­ d a n g m o e s i n p a n a s , m a k a d j a d i s e n a n g s e k a l i 4 b o e a t d o e d o e k d i f e m p a t j a n g t e r b o e k a , d i m a n a b i s a d a p e t r a s a k e n s e d j o e k n j a a n g i n d a n h a w a ' o e d a r a j a n g b e r s i .

S e k a l i a n p e n g i r i n g d a i i i t o e m a n t r i d i s o e r o e t o e n g g o e d i l o e a r , h i n g g a i a o r a n g t i d a d a p e t l i a t l a g i p a d a i a p o e n j a m a d j i k a n d a n l e

^ D j i n .

- D a l e m t a m a n i t o e d o e w a t e t a m o e ' d o e d o e k m i n o e m a r a k d e n g e n d i l a j a n i n o r a n g o l e h d o e w a , b o e d a k p r a m p o e a n .

^ S a t e l a h i a o r a n g s o e d a b a n j a k m i n o e m d a n

• d j a d i s i n t i n g , b , ) r o e L i e P o e t W i e s o e r o e T j o e S i e g a n t i k e n p a k e r d j a h a n n j a i t o e d o e w a b o e d a k b o e a t t o e w a n g i n a r a k p j d a i t o e d o e w a t e t a m o e a g o e n g .

(22)

18 -

S e d a r i s i a n g T j o e S i e s o e d a r i a s i n d i r i n j a d e ­ n g e n - i n d a d a n r a p i , p a k e a n j a n g i a p a k e p o e n a d a s e r b a b a r o e , i a p ; ) e n i a p i p i j a n g l i t j i n a d a d i p o e p o e r i n d e n g e n m e d o k s e r t a d i p a k e - i n k e r t a s m e r a , h i n g g a r o e p a n j a s e b a g i b o e a t i s i a n t o j a n g b a r o e m a t e n g , k a k i n j a j a n g k e t j i l a d a m e n e m p e l , s e p a t o e s o e i a m a n j a n g b a g o e s .

K e r n a i a a d a s a o r a n g p r a m p o e a n m o e d a j a n g s a b a n s a ' a l h a d e p i n k a t j a m o e k a d a n j a k i n k e n , d e n g e n s o e n g g o e h a t i s o e a l r i a s i n d i r i a k e n m e n a r i k h a t i " o r a n g l e l a k i , s o e d a t e n t o e d a l e i n i t o e p u n t i a s o e d a d j a d i r a a d j o e s ä n g e t p e s a t , b a r a n g s i a p a j a n g d a p e t p a n d a n g m o e k a n j a , n i s - ^ t j a j a i t o e l e l a k i n a n t i d j a d i k e t a r i k h a t i n j a , s e - ' k a l i p o e n s e s a m a o r a n g p r a m p o e a n , m a s i m a o e

p a n d a n g b o e a t n j a t a k e n m e n g i r i t e n t a n g k a e ' l o k a n - n j a T j o e S i e .

L a k s a n a s a t o e b i d a d a r i j a n g b a r o e t o e r o e n d a r i k a j a n g a n , b e g i t o e T j o e S i e d a t e n g s a m b i l ^

n a n g g o e t d a n m e s e m s i m p o e l , i a l a l o e t o e w a n g i n i r a k p a d a i t o e d o e w a t e t a m o e a g o e n g .

l e D j i n a d a s a t o e d j e d j a k a j a n g b a r o e b e s a r , - c o e t i k a m e l i a t T j o e S i e b e g i t o e m a n i s d a n b a e k ^

l o e d i , i a p o e n j a s o e m a n g e t r a s a n j a s o e d a ^ l e l a j a n g l a j a n g i n g i n d e k e t p a d a i t o e v e n u s .

T o ^ a n r o e m a l a l o e a d j a r k e n a l p a d a i t o e

! o e w a t e t a m o e d e n g e n k a s i t a o e b a h o e w a T j o e

(23)

- 19

S i e i t o e a d a s a t o e g a d i s j a n g s ä n g e t b a e i c d a n

^ b e r b o e d i , i a s o e d a p i a r a s e d a r i k e i j i l , d i k e m o e d i a n

^ h a r i i a i n g i n a m b i l i t o e g a d i s b o e a t d i d j a d i k e n

^ s e l i r , c e n t o e k m e n g h o r m a t k e n t o e a n - t e t a m o e , m a k a ' i a s e n g a d i a s o e r o e k l o e a r b o e a t b a n t o e m e l a j a n i n , ' s o e p a j a d a l e m p e s t a m a k a n m i n o e m b i s a d j a d i

' l e b i g u e m b i r a .

, B e b r a p a k a l i T j o e S i e k a s i l i r i k a n j a n g t a d j e m , s e b a g i d j o e g a g o e n t i n g i n g g r i s , s a m b i l p a k s a m i n t a i t o e d o e w a t e f a m o e s g o e n g m i n o e m b e r -

^ k a l i - k a l i .

^>_ L i e P o e t W i e p o e n b a n t o e l o l o p a d a K o n g

• ^ S o e n K i a n s o e p a j a i t o e m a n t r i b i s a l e k a s m a b o k d a n i a b i s a d j a l a n k e n i a p o e n j a p o l i t i e k j a n g k e d j i .

. S a t e l a h l i a t i t o e m a n t r i s o e d a s i n t i n g b e t o e l ,

^ i a l a l o e s o e r o e o r a n g - o r a n g n j a g o t o n g b a w a k a ' il k a m a r t o e l i s n j a , d e n g e n b e g i t o e i t o e a m b t e n a a r f , # j a n g m i s t i t i l i k d a n d j a g a p a d a I e D j i n , s o e d a

t i d a d a p e t t a o e l a g i a p a j a n g o r a n g l a e n b e r - b o e a t .

r ,

K o e t i k a i a s o e d a s i n g k i r k e n p a d a K o n g S o e n a # K i a n , i t o e t o e a n r o e m a p o e n b e r p o e r a - p o e r a s e b a g i

^ o r a n g j a n g m a b o k t i n g g a l k a n p a d a l e D j i n b e r s a m a T j o e S i e b e r d o e w a d a l e m i t o e t a m a n

^ b o e n g a .

(24)

- 20 -

D a l e m l o g i c o r a n g l e l a k i s e l a l o e b a n g g a k a n d i r i n j a a d a g a g a p e r k a s a , p i n t e r d a n t j e r d i k , b i s a r e b o e t n e g r i d a n k e w a s a h a n d o e n i a , t a p i d a l e m p r a k t i j k s e b e t o e l n j a l e l a k i m a s i d j a t o d i b a w a p e n g a r o e n j a o r a n g p r a m p o e a n j a n g t j a n t i k d a n p a n d a m e l i b e t d e n g e n t a l i p e r t j i n ! a h a n . ,

A l c o h o l j a n g s o e d a d i t e r . g a k b a n j a k o l e h l e D j i n s o e d a m e l i n j a p k e n k e s o p a n a n d a n p r i b o e d i - n j a i t o e o r a n g b a n g s a w a n t o e r o e n a n r a d j a , a p a i ' l a g i T j o e S i e j a n g m e m a n g s o e d a d i a d j a r , s a b a n - s a b a n b e r s e n j o e m d a n d e k e t i n p a d a i t o e p a m o e d a , s e b a g i o r a n g j a n g m e n g a s i h a t i , h i n g g a l e D j i n p o e n j a n a p s o e d j a d i b e r k o b a r - k o b a r . ^

B e b r a p a k a l i T j o e S i e s o e d a l e p a s p e r k a t a h a n j a n g g e n i t b o e a t m e n g o d a p a d a l e D j i n , s a m p e I t o e p a m o e d a p o e n j a t o e b o e d j a d i b e r g o e m e t e r a n s e b a g i o r a n g j a n g k e n a p e g a n g k a w a t l i s t r i k j a n g a d a s t o o m n j a .

I t o e k o e t i k a d e n g e n b e r a d a b e r d o e w a h a n l e ^ D j i n s a m a d j o e g a s o e d a b l i d e n g e n i a p o e n j a

n a k o t a j a n g i a b a k a l t r i m a d a r i w a r i s a n n j a i a

» o e n j a k o t h i o , t a p i l e D j i n j a n g s o e d a m a b o k

; i d a d a p e f p i k i r s a m p e b e g i t o e d j a o e . 0 B e g i t o e d e n g e n m e n o e r o e t i n n a p s o e l e D j i n

^ a n T j o e S i e s o e d a b e r t j i n t a - t j i n t a h a n s e b a g i i o e g a s a n g t a w o n d e n g e n b o e n g a m e l a t i .

(25)

- 21 -

h o e t j i n t a t j i n t a p a l s o e , T j i n t a b o h o n g k e r n a n a p s o e , S e b a g i o r a n g t o e k a n g d a n g s o e , S e r a k e n d i r i s a m a m o e s o e . D j o e a l m o b i e l g a n t i s p e d a , D j a l a n d i k a m p o e n g p e r g i r o n d a , K e r n a I e D j i n s a o r a n g m o e d a , G a m p a n g s e k a l i k e n a t e r g o d a . D a r i g e d o n g p i n d a k a p e t a k , P a k e d i n g d i n g p a k e r t j i t a k , I b a r a t p e n t j o e r i m a e n p e t a k , T j o e S i e g e n i t s e r t a k a t a k . B o e k a n t j i n t a d a l e m k e n a n g a n , S e b a b n a p s o e d j a d i k e b i n g o e n g a n , B a r o e k e n a l b o e k a n t o e n d a n g a n , B a k a l s i a l s o e d a p e f o e n t o e n g a n . K e r n a c r i s i s k l i w a t h e i b a t , R a s a s e d i n a n g i s s e s a m b a t , L i r i k a n T j o e S i e b a r o e b e r k l e b a t , H a t i n j a l e D j i n k e n a d i s e m b a t . l e d j i n t o e r o e n a n o r a n g b e r p a n g k a t , T i d a o e r o e n g k e n a d i p i k a t , S o e s a d i t o e l o e n g s o e s a d i a n g k a t . I b a r a t i k a n m a s o e k d i p o e k a t .

(26)

D i l o e a r f a o e n j a l e D j i n , L i e P o e t W i e s o e d a m t i p i n k e l a k o e a n n j a , m a k a d e n g e n s e n g a d j a i t o e t o e a n r o e m a l a l o e d a t e n g p e r g o k i n p e r b o e a t a n - n j a i t o e t e t a m o e j a n g b r a n i m e l a n g g a r k e h o r m a t - n j a i a p o e n j a r o e m a t a n g g a .

D e n g e n b e r l a g a m o e r k a , i t o e t o e a n r o e m a b e S t a : " " ' " t e t a m o e n j a s e r a j a

, , T o e a n t e t a m o e a k o e l i d a n j a n a s e k a l i k a u s a m p e b e g i t o e b r a n i b i k i n r o e s a k k e h o r m a t a n n i a a n g g e p k a u s e b a g i s a t o e t e t a m o e a g o e n g m a k a

'IZ bantoe lajanin kau

m a k a n m i n o e m , l a a d a s a t o e g a d i s j a n g s ä n g e t i p t ' ^ J ^ r a n g a d a b a n d i n g a n n j a . m a k a a k o e s ä n g e t s a j a n g s e b a g i d j o e g a o r a n g j a n g p i a r a m o e t i a r a d a n m o e s t i k a , t a p i d e n g e n t i d a t e r d o e g a b a h o e w a k a u s o e d a b r a n i r a m p a s d a r i t a n g a n k o e s e d e n g k a u s o e d a a d a t r i m a a k o e p o e n j a b o e d i l a n g s ä n g e t b e s a r , a k o e t i d a k i r a k a u s o e d a a i e s a k o e p o e n j a k e b a e k a n d e n g e n i n i d j a l a n " . s ä n g e t m a l o e s e k a l i , s a m p e l a t i d a b r a n i a n g k a t k e p a l a a t a w a m e n d j a w a b o m o n g a n n j a t o e a n r o e m a , k e r n a b e r d o s T ^ b a h o e w a m e m a n g b e t o e l d i r i n j a a d a

(27)

- 23 -

D e n g e n t i d a m e r a s a t a k o e t T j o e S i e j a n g s o e d a d i a d j a r l a l o e b e r l o e l o e t d i h a d e p a n n j a L i e P o e t W i e s a m b i l m e r a t a p i a l a l o e m e n j a o e t :

„ S a j a h a r e p s a t o e v / a k t o e p o e n j a k e s a l a h a n T a ï i D j i n s o e k a a m p o e n i n , b o e a t b e l a k e n p a d a l e D j i n s a o r a n g s a m p e T a i j D j i n b r a n i h a b i s k e n h a r t a b a n d a , m a k a s a j a m o e h o e n d j a n g a n s a m p e d j a d i a b i s T a i j D j i n p o e n j a k o n g l o , o r a n g j a n g b e r s a l a s e b e t o e l n j a a d a s a j a s a o r a n g , k a l o e T a i ] D j i n m a s i p e n a s a r a n b o l e l e k a s b o e n o e p a d a s a j a s a m p e m a t i s a j a n a n t i m a n d a d e n g e n i c h l a s " .

S a h a b i s n j a o e t j a p k e n i t o e p e r k a t a h a n T j o e S i e l a l o e a m b i l s a t o e p e d a n g j a n g m e m a n g a d a t e r g a n t o e n g d i t e m b o k b o e a t b o e n o e d i r i n j a s e n d i r i .

L i e P o e t W i e l a l o e r a m p o k i t o e s e n d j a t a , s e r a j a b e r k a t a :

, . N a n t i d o e l o e , k a m i m a o e b i k i n s a t o e a t o e r a n , s e k a r a n g s o e d a n j a t a s e k a l i p o e n k a m i j a n g s o e d a p i a r a p a d a d i r i m o e d a r i k e t j i l s a m p e r o e m a d j a p o e t r i t a p i k a m i s o e d a t i d a p o e n j a o e n t o e n g b o e a t ' b e r d j o d o p a d a m o e , s e b a b a n g k a u p o e n j a b a d a n s o e d a d i s e r a k e n p a d a l e D j i n , d j o e g a l e D j i n a d a s ä n g e t t j i n t a p a d a d i r i m o e , m a k a k a m i s o e d a k a s i i d j i n b o e a t a n g k a u b e r s o e a m i - i s t r i d e n g e n l e D j i n , a s a l d i k e m o e d i a n h a r i k a l o e

(28)

2 4 R I W A J A T T J i N S I E O N O d a n a n g k a u s c e d a b r o e n t o e n g b i s a d j a d i p e r m i s o e r i d j a n g a n a n g k s u l o e p a k e n k a m i p o e n j a

b o e d i " . '

I t o e l e l a k o n k o m e d i t e l a h d i l a k o e k e n d e n e e n b a g o e s s e k a l i , k e r n a L i e P o e t W i e d a n T j o e S i e s e b a g i a c t e u r d a n a c t r i c e n j a a d a t e r l a l o e p a n d e b o e a t k l a b o e - i n m a t a n j a I e D j i n s a o r a n g .

B e g i t o e I e D j i n d a n b e r s a m a T j o e S i e b e r ­ b a r e n g l a i o e b e r l o e t o e t s a m b i l a t o e r k e n t r i m a k a s i , k e m o e d i a n I e D j i n l a i o e b e r k a t a :

„ T a i ] D j i n p o e n j a b o e d i d a n k e b a e k a n h a t i s a j a d j o e d j o e n g t i n g g i d a n i n g e t d e n g e n b e t o e t , k a l o e b l a k a n g h a r i s a j a s a m p e b i s a b r o e n t o e n g , t e n t o e s a j a m a o e a d j a k T a i j D j i n s a m a s a m a i d o e p s e n a n g " .

D j o e s t r o e d i i t o e w a k t o e . K o n g S o e n K i a n s o e d a i l a n g m a b o k n j a , m a k a i a l a i o e b a n g o e n s a m p e r i n k a t a m a n b o e n g a , k e r n a i a s l e m p a n g o r a n g j a n g b e r a d a d a l e m i a p o e n i a t a n g g o e n e a n n a n t i m e l i n j a p k e n d i r i .

L i e P o e t W i e l a i o e k a s i t a o e p a d a i t o e m a n t r i b a h o e w a i a m e r a s a k e s i a n s e k a l i p a d a d i r i n j a l e D j i n , j a n g m e m p o e n j a i n a s i p d j e l e k d a n t i d a m e r d i k a , d i r i n j a t e r l a n t a r d i n e g r i o r a n g , m a k a l a d e n g e n s o e k a n j a s e n d i r i k a s i k e n T j o e S i e b o e a t m e n d j a d i i s t r i n j a I a D j i n .

(29)

B A N L I E T A N G S I A . 2 5 K o n g S ) e n K i a n j a n g t i d a p i k i r d j a h a t , l a l o e m e n j a o e t :

, , S o b a t , s n e n g g o e s o b a t a d a s a o r a n g j a n g s a n g e t b o e d i m a n d a n d e r m a w a n , d a l e m d o e n i a p o e n j a o r a n g d j a r a n g s e k a l i j a n g b e r h a t i s a m p e b e g i t o e b a e k , s o e k a k a s i k e n g a d i s j a n g b a k a l s e l i r n j a p a d a l a e n o r a n g .

K e m o e d i a n i a l a l o e s o e r o e l e D j i n k a s i k e n i a p o e n j a a n g k i n p û d a L i e P o e t W i e s e b a g i b a r a n g p a n d j e r b o e a t m e n e t e p k e n i t o e p e r d j o d o h a n .

I t o e p e r n i k a h a n s o e d a d i t e t e p k e n , m e i a e n k e n L i e P o e t W i e h e n d a k t j a r i h a r i j a n g b a e k b o e a t r a j a k e n i t o e o e p a t j a r a .

B a r o e i t o e d o e w a t e l a m o e d e n g e n h a t i j a n g g i r a n g b e r p a m i t a n p o e l a n g k a r o e m a n j a .

S a t e l a h i a o r a n g s o e d a b r a n g k a t d j a o e , L i e P o e t W i e k o m b a l i s a m p e r i n p a d a T j o e S i e s a m b i l p e s e n w a n t i - w a n t i b a h o e w a d i k e m o e d i a n h a r i i t o e s e l i r k a p a n s o e d a b r o e n t o e n g t i d a s e k a l i b o l e l o e p a k e n p a d a d i r i n j a .

D e n g e n p a r a s g i r a n g T j o e S i e l a l o e b e r d j a n d j i j a n g i a n a n t i i n g e t d a n h e n d a k b a l e s b o e d i n j a i t o e s o e a m i " j a n g s a n g e t b e s a r .

P e r f a s e t n e f a s ( b e t o e l a t a w a s a l a ) t o c h I e D j i n s o e d a d a p e t k e n d i r i n j a T j o e S i e d e n g e n i r i n g k e n i a p o e n j a n a p s o e p e i t j i n t a h a n , d e n g e n t i d a p i k i r b a h o e w a p r a m p o e a n j a n g e i l o k s e r i n g k a l i

(30)

s e b a g i d j o e g a k e m b a n g j a n g b e r d o e r i , b e g i t o e s e d a i i i t o e h a r i i a s o e d a b i k i n p e r h o e b o e n g a n p a d a T j o e S i e j a n g t j a n t i k , s a t e l a h p o e l a n g i e D j i n s o e d a d j a d i d a p e t s a k i t r i n d o e , p a r a s d a n k e t i n t a h a n i t o e p r a m p o e a n m o e d a s e l a l o e d i b o e a t k e n a n g a n , s a m p e i a î i d a e n a k m a k a n d a n t i d a b i s a t i d o e r p o e l e s , s e l a e n n j a b e g i t o e i a m a s i s i e m p a n g b a h o e w a L i e P o e t W i e n a n t i m o e n g k i r d a r i p e r d j a n d j j a n n j a , k e r n a i a t a o e d j o e g a j a n g d i r i n j a a d a m i s k i n t i d a l e b i s e b a g i s a t o e o r a n g t a n g k e p a n m e r d i k a d a l e m n e g r i T i o .

B e g i t o e i a s o e d a b e r o e l a n g o e l a n g m i n t a p e r - t o e l o e n g a n p a d a K o n g S o e n K i a n b o e a t b i t j a r a - k e n s o e p a j a L i e P o e t W i e s o e k a n i k a k e n d i r i n j a p a d a T j o e S i e l e b i l e k a s .

T a t k a l a i t o e m a n t r i s a m p e k e n o m o n g a n n j a l e D j i n , L i e P o e t W i e d e n k e n m e s e m l a l o e k a s i t a o e b a h o e w a i a s o e d a d a p e t p i l i h a r i j a n g ; b a c k b o e a t l a n d j o e t k e n i t o e p e r n i k a h a n , j a i t o e t a n g g a l K a u w G w e e D j i e G o u w , i a n a n t i a n t e r T j o e S i e b o e a t d i s e r a k e n p a d a I e D j i n .

I e D j i n m e n d e n g e r i t o e k a b a r m e n d j a d i s ä n g e t g i r a n g , m a k a s a t e l a h d e k e t s a m p e h a r i n j a i a l a l o e b i k i n p e s t a d e n g e n p a n g g i l s e k a l i a n s o b a t - a n d e d a n k e n a l a n n j a .

(31)

Baroe terbit boekoe

B B T J E R I T A s a

S A J A M E N J E S E L

A T A W A

Geloembang Pertjintahan.

( R e s i a B a t a v i a d a n T a n d j o n g P r i o k ) .

w O L E H : V

L I M P O E N K I E Q B A T A V I A . n

4>C>C>C3C>C>C^

Ditjitak dan didjoeal oleh Boekhandel :

KWEE SENG TJOAN BATAVIA.

^

1 B o e k o e t a m a t f 1 . 5 0

(32)

- 28 - H

T

atkala i t o e a d a t a o n k a l i m a p o e l o e l i m a T j i n T j i a u w O n g b e r t a c h t a , p a d a b o e l a n L a k g w e k a n d o e n g a n T j o e S i e s o e d a s a m p e m a s o e k i t o e n - g a n 9 b o e l a n , t a p i k a l o e d i i t o e n g a n m e n o e r o e t h a r i n i k a n j a d e n g e n l e D j i n b a r o e b e r s e l a n g t j o e m a d e l a p a n b o e l a n , d j a d i p e r s e l e h a n s a t o e

b o e l a n l e b i s i a n g , m a k a i t o e p r a m p o e a n d j a d i » m e r a s a s ä n g e t k w a t i r b a h o e w a i a p o e n j a r e s i a n a n t i p e t j a , k a p a n i a b e r a n a k t c n t n e l e D j i n n a n t i s i a - s i a k e n d i r i n j a d a n t i d a a k o e h a n a k p a d a i t o e

b a j i j a n g i a l a h i r k e n , m a k a T j o e S i e l a l o e p a s a n g k h i o d e n g e n b e r m o e h o e n p a d a A L L A H t a ' a l l a h j a n g M a h a K w a s a b o e a t m i n t a d i l i n d o e n g k e n d i r i n j a , a g a r i a p o e n j a g o e t j i w a s i a t t i d a d j a d i p e t j a , d e n g e n m i n t a i a p o e n j a k a n d o e n g a n d i p a n d j a n g k e n t e m p o l a g i d o e w a b o e l a n , d e n g e n b e g i t o e o r a n g l o e a r d j a d i t i d a d a p e t t a o e b a h o e w a i t o e b i b i t a d a d a r i L i e P o e t W i e 0 p o e n j a t a n e m a n .

D e n g e n s e m b a s o e d j o e t i t o e p r a m p o e a n b > î r - k o e i d i n a t a r a n d i h a d e p a n m e d j a s e m b a j a n g s e r a j a a t o e r k e n p e r m o e h o e n a n n j a , „ A p a b i l a b e t o e l d i 4 ^ b l a k a n g h a r i s a j a p o e n j a a n a k b i s a d o e d o e k m e n d j a d i r a d j a d i n e g r i T j i n K o k , s a j a m i n t a s o e p a j a s a j a p o e n j a p e r m i n t a h a n b o e a t d i

(33)

- 29 -

p a n d j a n g k e n h a r i l a h i r n j a l a g i d o e w a b o e l a n n a n t i b i s a d i k a b o e l k e n " .

D i i t o e w a k t o e s e b e t o e l n j a T j o e S i e s o e d a m e r a s a p e r o e t n j a s ä n g e t m o e i e s s e b a g i p r a m - p o e a n j a n g m a o e b e r s a l i n , t a p i s a s o e d a n j a i a b e r s a m b a j a n g d e n g e n s a k o e n j o e n g - k o e n j o e n g i t o e r a s a m o e i e s d j a d i i l a n g s e n d i r i n j a , h i n g g a T j u e S i e m e r a s a s ä n g e t g i r a n g d a n b e r s o e d j o e t l a g i b o e a t a t o e r k e n t r i m a k a s i p a d a T h i a n .

D o e w a b o e l a n k e m o e d i a n s a l e l a h s o e d a t j o e - k o e p d o e w a b l a s b o e l a n , i t o e b o e n t i n g a n b a r o e t e r l a h i r s a t o e a n a k l e l a k i j a n g r o e p a n j a s a n g e t t j a k e p d a n k o e l i t n j a p o e t i -b e r s i , i d o e n g n j a b a n g i r d a n m a t a r t j a d j e l i , d i b l a k a n g b a d a n n j a a d a k l i a t a n s e b a g i b e r s i s i k s e p e r t i i k a n , j a n g p a l i n g a d j a i b s e k a l i p o e n i t o e b P j i b a r o e d i l a h i r k e n t e t a p i i a s o e d a m e m p o e n j a i g i g i j a n g s a n g e t s a n g k e p .

l e D j i n j a n g l i a t b a j i n j a m e r a s a s a n g e t g i r a n g , i a t a o e b a h o e w a i t o e a n a k b o e k a n s e m b a r a n g a n , d i b l a k a n g h a r i d e n g e n b i s a b e r p a n g a r o e b e s a r , m a k a i a s o e d a t j a r i k e n s a t o e n a m a j a n g b a g o e s , j a i t o e T j o e T j e n g .

(34)

K e m o e d i a n I e D j i n t i d a l o e p a k e n b o e a t w a r t a k e n i t o e k a b a r g i r a n g p a d a L i e P o e t W i e .

I t o e s o e d a g a r j a n g d o e r h a k a l a l o e d a t e n g k o e n - d j o e n g i n r o e m a n j a K o n g S o e n K i a n s a m b i l p o e r a - p o e r a k a s i s l a m a t p a d a l e D j i n .

S e d a r i i t o e h a r i L i e P o e t W i e a m b i l a l e s a n b o e a t t e n g o k i n p a d a i t o e a n a k o r o k , i a s e l a l o e d a t e n g d i i t o e r o e m a , b o e a t t o e n g g o e w a k t o e b a e k .

P a d a s o e a t o e h a r i k e b e t o e l a n K o n g S o e n K i a n m i s t i p e r g i k l o e a r a d j a r b a r i s , m a k a L i e P o e t W i e m e r a s a s ä n g e t g i r a n g b a h o e w a i a s o e d a d a p e t k e n t e m p o b o e a t b i t j a r a b e r d o e w a d e n g e n l e D j i n .

, , S e k a r a n g s o e d a w a k t o e n j a b o e a t a k o e t o e l o e n g p a d a m c e b o e a t m i n g g a t d a r i s i n i , s e b e n t a r a k o e n a n t i k a s i t a o e p a d a K o n g S o e n K i a n b a h o e w a a j a h n j a m e r a s a s a n g e t k a n g e n k e p e n g e n k e t e m o e p a d a T j o e S i e m a k a k a p a n T j o e S i e s o e d a d a t e n g d i r o e m a k o e , a k o e n a n t i s o e r o e a k o e p c e n j a a j a h b a w a T j o e S i e d a n s e k a l i a n k a l o e w a r g a b r a n g k a t

! e b i d o e l o e k a n e g r i T j i n K o k . " k a t a L i e P o e t W i e j a n g s o e d a t e t e p k e n n i a t a n n j a .

K e m o e d i a n L i e P o e t W i e l a l o e b e r p a m i t a n s e ­ r a j a a t o e r k e n p o e n j a t i p o e k a s i t a o e p a d a a j a h ­ n j a , k e m o e d i a n i t o e a j a h l a l o e s o e r o e s a t o e

(35)

- 31

p r a m p o e w a n t o e w a b u e a t a d j a k T j o e S i e p o e l a n g .

S a t e l a h T j o e S i e s o e d a p o e l a n g , b e s o k p a g i n j a b a r o e s a d j a p i n t o e k o t a d i b o e k a , L i e O n g - a j a h n j a i t o e s o e d a g a r - d e n g e n s a n a k f a m i l i e n j a s e k a l i a n s o e d a b r a n g k a t t i n g g a l k a n n e g r i T i o m e - n o e d j o e k a n e g r i T j i n .

P a d a i t o e w a k t o e K o n g S o e n K i a n d j o e s t r o e b a r o e a b i s k e n d i e n s t n j a b e r o e n t o e n t i g a h a r i m e n g a d j a r b a r i s p a d a s e k a l i a n t e n t a r a d i b a w a p r e n t a n j a , h i n g g a i a d a p e t t e m p o s e n g g a n g b o e a t m e n g a s o , d i i t o e h a r i L i e P o e t W i e s o e d a d a t e n g k o e n d j o e n g i n p a d a n j a , m a k a i a l a t o e o e n d a n g i t o e t e t a m o e d u e d o e k m a e n T i o k i e .

I t o e t e t a m o e l a l o e k a s i t a o e b a h o e w a i a a d a m e n g a r t i s e d i k i t t e n t a n g i t o e p e r m a e n a n , t j o e m a k a l o e o r a n g j a n g m a e n z o n d e r a d a k e n t a r o h a n ,

• d j a d i i t o e p e r m a e n a n l i d a b e g i t o e g o e n i b i r a , m a k a i a l a l o e k a s i v o o r s t e l s i a p a j a n g s a m p e m a e n k a l a t i g a k a l i , i a m i s t i k l o e a r a k e n o e w a n g b o e a t b i k i n s e d i a s a t o e m e d j a m a k a n a n d a n m i n o e m a n b o e a t a d a k e n s e d i k i t p e r d j a m o e n a n .

D e n g e n m e s e m i t o e t o e a n r o e m a j a n g t i d a t j o e r i g a s o e d a s a m b o e t i t o e t a n g t a n g a n d e n g e n g o e m b i r a .

B e g i t o e i a o r a n g l a l o e m o e i a l d o e d o e k m a e n T j i o k i e , d i m a n a d e n g e n s e n g a d j a L i e P o e t W i e

(36)

3 2 R I W A J A T T J I N S I E O N G d a n s o e d a b i k i n k a l o e t i a p o e n j a p e r m a e n a n s a m p e d j a d i k a l a t i g a k a l i , k e m o e d i a n i a l a l o e m e n g a k o e k a l a d a n b e r s e d i a b o e a t o e n d a n g K o n g S o e n K i a n j a n § m e n a n g d a t e n g m a k a n m i n o e m d i r o e m a n j a . K e m o e d i a n i t o e K o n g S o e n K i a n l a l o e b e r ­ k a t a :

„ S e k a r a n g s a j a s o e d a b i s a m e n a n g k e n p a d a s o b a t , k a l o e s o b a t i n g i n m e n a n g b o e a t g a n t i i t o e k e r o e g i a n b o l e b e r m a e n d e n g e n l e D j i n m i n t a i a g a n d a a m p a t b i d j i " .

l e D j i n j a n g s e d a r i t a d i t j o e m a m e l i a t i n i t o e d o e w a o r a n g d o e d o e k m a e n , l a l o e m e n j a o e f ,

„ S a j a o r a n g d a r i n e g r i T j i n , s e c i a r i m a s i k e t j i l a d a j a k i n k e n p e r m a e n a n T j i o k i e , m a k a d j a d i s a j a b i s a m e n g a r t i a t o e a r a n d a n t a k t i e k n j a b a g i - m a n a s e l a l o e b i s a d j a d i m e n a n g , m a k a b o e k a n s e k a l i s a j a o m o n g t e r k e b o e l , s a j a b r a n i g a n d a b o e k a n s a d j a a m p a t b i d j i , t a p i s a m p e l i m a b i d j i d j o e g a b o l e " .

B e g i t o e i t o e p e r m a e n a n l a l o e d i o v e r p a d a l e D j i n d a n L i e P o e t W i e , K o n g S o e n K i a n t j o e m a m e n o n t o n s a d j a .

K o m b a l i L i e P o e t W i e s o e d a b i k i n k a l a s a m p e t i g a k a l i , k e m o e d i a n i a m e n g a k o e m a o e s e d i a d o e w a m e d j a m a k a n .

(37)

B A N L I E T A N G S I A . 3 3

„ S a j s d e n g e n s e n a n g h a t i s o e d a p e g a n g i t o e p e r d j a n d i i a n , s e b a b m e m a n g s a j a s o e d a a d a i n g e t a n b o e a t o e n d a n g p a d a s o b a t k o e d o e d o e k b e r d j a m o e d i r o e m a s a j a , t a p i s a j a p i k i r i t o e p e s t a m a k a n m i n o e m b o e a t d i b i k i n d j a d i l e b i s e n a n g , b a e k d i a d a k e n d i k e b o n k e m b a n g L e - t j o e n - k o a n , b e s o k s a j a b o l e b i k i n s e d i a i t o e m a k a n a n , d a n k e d o e w a T o e a n t r o e s a d i o e n d a n g l a g i b o l e b r a n g k a t k a

^ s a n a " .

K e m o e d i a n L i e P o e t W i e l a l o e b e r p a m i t a n p o e l a r g .

^ D i r o e m a n j a i a l a l o e p r e n t a i a p o e n j a b o e d a k C b o e a t b e s r i k k a s i s e d i a d o e w a k o e d a j a n g b i s a . l a r i k e n t j e n g , m i s t i m e n o e n g g o e d i d e k e t i t o e r t a m a n .

I L e t a k n j a i t o e k e b o n a d a d i l o e a r k o t a , k i r a - I c i r a d j a o e n j a a m p a t p a a l , b e g i t o e b e s o k p a g i n j a K o n g S o e n K i a n s a m a l e D j i n d e n g e n t o e n g g a n g

^ k o e d a b a w a p e n g i r i n g n j a p e r g i k o e n d j o e n g i n i t o e k e b o n k e m b a n g .

D i i t o e t a m a n t e l a h d j a d i r a m e , o r a n g - o r a n g d a r i r e s t a u r a n t s ä n g e t r e p o t d a l e m k e w a d j i b a n n j a ,

^ b o e a t s e d i a k e n m a k a n a n d a n n o n a - n o n a t o e k a n g

* n j a n j i j a n g d i p a n g g i l b o e a t m e l a n j a n i n s o e d a b e r i a s d e n g e n p e l e n t e .

S e m e n t a r a L i e P o e t W i e s a m b o e t d e n g e n ' g o e m b i r a p a d a t e t a m o e n j ;

É

(38)

- 34 -

D a l e m i t o e p e s t a L i e P o e t W i e

S "'-f' l°'° Ä

d i . d f o

^r

e o t o n g p a d a K o n g S , e „ K i a a , a r o

B a r o e l a a d j a i c I e D j i n d a n o r a n g - o r a n g n i a k a d i k a s ? ? a f r " a " g l ; " £ : r s • " ™ ° ' " 8 S a n g k o e d a

lanS'llTtf."®'""^""' '*°"S Soen Klan poen

"ang, ia'' ,£

lari^TJr^' bawa

S i a ' o e n g B a n g a n n j a K o n g S u e n K i a n s o e - S

bi'ror

' S i a ™ ^

it

F<'r.n«%^' '^oewa tenga maiem

K o n g S o e n K i a n b a r o e i l a n g p o e s i n g n j a , m a k a i a

kpnÏf h h terprandjat koetika ia dapet

k e n j a t a h a n b a h o e w a d i s e p o e t e r d i r i n j a a d a s a n - g s o e n j i , t i d a t e r d a p e t I e D j i n a t a w a L i e P o e t

s^éda 't bahoewa dirinja

f a n g d o e r d j a r " " ° ' =

(39)

I a r a s a k e n s e b a g i d j o e g a d o e n i a s o e d a a m b l e s d i b a w a k a k i n j a , k e r n a d e n g e n i i n j a p n j a l e D j i n , a d a b e r a r t i p o e t o e s n j a i a p o e n j a k e p a l a j a n g i a m i s t i t r i m a h o e k o e m a n s e b a g i g a n t i n j a .

B e g i t o e i a s o e d a t o e m b o e k i n d i i i s e n d i r i d e ­ n g e n r a s a s a n g e t m e n j e s l a t a s i a p o e n j a k e a l p a - h a n .

I a t e r p a k s a b e r d j a l a a n k a k i m e n o e d j o e k a d a l e m k o t a b o e a t p e r g i b e r d j o e m p a p a d a r a d j a T i o O n g m e r a p p o r t i t o e h a l , s o e p a j a i a b o l e d a p e t i d j i n b o e a î b a w a t e n t a r a p e r g i s o e s o e l p a d a i t o e d o e w a o r a n g j a n g s o e d a l a r i .

W a k t o e i a s o e d a s a m p e d i d e p a n p i n t o e k o t a , d i i t o e w a k t o e b a r o e d j e m p o e k o e l t i g a m a l e m p i n t o e k o t a m a s i t e r k o e n t j i r a p e t , m a k a i a d j a d i k e n a m e n o e n g g o e s a m p e f a d j a r .

D i i t o e s a ' a t p i k i r a n n j a b e r t a m b a d j a d i l e b i J j i n g o e n g , s e b a b i a s l e m p a n g i t o e d o e w a o r a n g n a n t i k e b o e r o e l a r i s a m p e d i t a p e l w a t e s n e g r i T j i n k o k , s e d e n g t i d a d a p e t d j a l a n m a s o e k k a d a l e m k o t a .

W a k t o e m a t a h a r i t e r b i t p i n t o e k o t a b a r o e d i b o e k a , i a l a l o e m e n o b r o s m a s o e k p o e l a n g k a r o e m a n j a d e n g e n a d j a k t e n t a r a n j a i a p r e n t a s o e r o e k o e r o e n g r o e m a n j a L i e P o e t W i e b o e a t t a n g k e p k o e l a w a r g a n j a , t a p i i a p o e n j a m a k s o e d t i d a b e r h a s i l , s e b a b d a l e m i t o e r o e m a s o e d a t i d a b a r a n g s a t o e m e n o e s i a l a g i j a n g k e t i n g g a l a n .

(40)

Ilmoe Correspondentie Inggris-Melajoe.

I s i n j a

! . A f o e r a n o e m o e m d a r i b a g i a n b o e a t m e n o e - l i s s o e a t o e s o e r a t d a r i k e p a l a s a m p e d i b a g i a n p e n o e t o e p .

2 . A t o e r a n t j a r a b a g i m a n a o r a n g h a r o e s m e - n o e l i s s o e r a t l a m a r a n .

3 . T j o n t o o e n t o e k m e n o e l i s s o e r a t b o e a t m i n t a p a k e r d j a h a n d a l e m b a h a s a I n g g r i s d a n M e l a j o e .

4 . M o d e l s o e r a t d a r i f a b r i e k T o p i .

5 . S o e r a t d a r i f a b r i e k T o p i k a s i t a o e b a h o e w a p e s e n a n t o p i m i n t a d i a t o e r k e n d e n g e n p a k e p e - r a n t e r a ' a n a g e n t d i L o n d o n .

6 . T j o n t o s o e r a t b o e a t m e n a g i o e i a n g j a n g m e n a r i k h a t i , s o e p a j a o r a n g j a n g d i t a g i t i d a m e n d j a d i g o e s a r .

7 . M o d e l s o e r a t b o e a t p e s e n b a r a n g .

8 . O e t j a p a n - o e t j a p a n j a n g t e r p i l i h b a g o e s d a n s o e r o e p b e t o e l b o e a t d i m a n a s o e r a t o e n t o e k m e l a m a r p a k e r d j a h a n .

9 . S o e r a t b a l e s a n d a r i f a b r i e k T o p i . 1 0 . S o e r a t d a r i b a n k .

1 1 . S o e r a t k o m b a l i k e n o e w a n g s a l d o j a n g d i t a g i .

B a n j a k l a e n - l a e n t j o n t o j a n g p e n t i n g b a g i p e r h o e b o e n g a n d a g a n g d a n t j a r i p a k e r d j a h a n .

1 b o e k o e h a r g a f 1 . 5 0 d i d j o e a l f 0 . 7 5

(41)

B o e k o e - b o e k o e j a n g t e r s e b o e t d i b a w a i n i d d j o e a l o b r a l s a b a n d j i i i d f 0 . 6 0

T j e r i t a A d j a i b d a n l o e t j o e . T a b e a t M e n o e s i a .

G o e n a - Q o e n a , I l m o e i t e m . R e s i a H a r e m .

P r i n s e s V e r a . O e y H o n g G i o k . M a l t j a n g t e r g a d e . S i t i M o e l j a n i

R e s i a B e r s a l i n d e n g e n t i d a s a k i t . L a u w T h i a n p e n t j o e r i j a n g b o e d i m a n . P e n j a k i t K o t o r .

T j i n t a d a n p e n g i d o e p a n . I l m o e P e n g r a w a t a n a n a k b a j i . M a h K w a l o n ,

D o e w a s o e d a r a j a n g b i d j i k s a n a . 2 0 0 m i n g g o e d a l e m s a n g s a r a .

L i e T j i e K w a n , k o r b a n n j a t j i n t a s e d j a t i . I m Y a n g T o u w H o a t .

G o e n a n e g r i . L i m L i o n g T j a i j . I b o e j a n g b e n g i s .

P e k a l o n g a n g l a p g o e l i t a . A e r m a t a .

K o e t o e k a n A l l a h .

S a t o e p e m b a l e s a n d a r i n o n a k o m e d i . N a s i p o a r n g d i m a d o e .

S a t o e i s t r i i o e p o e t k e n s o e w a m i n j a d a r i b a h a j a .

(42)

H a r g a O b r a l 2 b o e k o e f L —

S a i r t j e r i t a N o r i P o e t A n a k s i a p a ?

N j o n j a T j h a n H o e i . S i K e p a l a p o e t i .

P e r o e n t o e n g a n s a t o e p r a m p o e a n t j a n t i k . B o e w a n j a P e r g a o e l a n .

N o n a K i m N i o , p e t j a n j a G o e t j i W a s i a t . D o k t o r j a n g g a i b .

S o e d a b e r d j a s a b a r o e d i p o e n g u e t m a n t o e .

N o n a G i o k N g o 1 b o e k o e

B o n g 3

T j i t K i a m S i p P a t H i a p 2 H i k a j a t k a p t . S o u w B e n g K o n g 1

S a m S e n g T o u w 3

T e r l o e n t a - l o e n t a 1

T o n g T h i a n P i e t 1

I t e m - p o e t i d a n M e r a d i . 1

H a r t a r e s i a . ' 1

P e n g a n t e n J a n g D j i n a k a , s a t o e g a d i s j a n g k a w i n s o e p a j a d a p e t k o e t i k a b o e a t p o e w a s i n h a t i n j a s a m a i a p o e n j a k e t j i n t a h a n , o r a n g j a n g d j a d i s o e w a m i n j a k e n a d i r o n g r o n g s t e n g a m a t i i t o e d i a b o e w a h n j a k e m e r d i k a h a n B a r a t ,

3 B o e k o e t a m a t d i O b r a l f 1 , 5 0

G o e g o e r i t a n , d o e r i a t n o e p a d a b e u r a t f 0 . 5 0

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

rian. Sabeiitar lagi ada kedengaran orang ketok pintoe.. Itoe pi'ampoean adjak Bang. Bang Lok laloe itoeng itoe oeang se- i'ahkan ditangan ini njonja, sembari di

BOEKHANDEL TJAN &amp;CO.. Tio Hu dengai t ada tnenoenggoe lagi, lantas tahan pada itoe pemboenoe, d m marika jang laen laloe mendekat^n dan ikat padanja.. Maka

Malca itoe saboleh-bolehnja akoe niaoe berliadapan moeka l»adamoe boeat bikin perliitoeiigiin.&#34;' satelali berkata begitoe, Khaij iSin itoe lantas tjoba pegang

Dikampoeng tjina orang djadi tjeritaken bahwa Liem Boen Ong tiada beda dengen Ong Boen Sie, jang katanja ampirdoewa taon läloe telah poelahg tjina, tapi itoe tjerita

Peker­ dja'an ini tida moedah, sebab alat-alatnja masih ada berhoeboeng pada beberapa rahsia jang tiada gampang boleh diperhoeboengkan oleh orang jang beloem mengarti betoel

„Sedari kita berpindah tempat, disini saia hidoep dengen Keng-jan dan Simin, itoe orang pelajaran jang djadi djcnggos begitoe setia, soeda ichias hati boeat tinggal

Batoel sadja ajah terbirit-b rit lari ka kamar, dan dengen tjepet akoe laloe pelok .padanja sambil bilang : 'Ajah, kau moesti trima iapoenja menawaran, sebab kaloa

kaloe oepamanja itoe kedjahatan di lakoeken oleh orang loearan, sebab soeara gonggongan andjing jang begitoe qemoeroe, menoeroet atoeran itoe pendjahat tentoe aken