Waar houden de meeste civil society organisaties zich mee bezig?

In deze scriptie is geconstateerd dat civil society een belangrijke rol speelt in

democratiseringsprocessen in Albanië. In deze paragraaf zullen verschillende fasen van de

199 The Children's Human Rights Centre of Albania Interview met de directeur Altin Hazizaj, 24 juni 2014.

200 J. O'Brennan in Enlargement of the Western Balkans edited by Vesna Bojicic-Dzelilovic, James Ker- Lindsay and Denisa Kostovicova, Londen: Palgrave Macmillan 2013, pp.35-37.

201 J. O'Brennan in Enlargement of the Western Balkans edited by Vesna Bojicic-Dzelilovic, James Ker- Lindsay and Denisa Kostovicova, Londen: Palgrave Macmillan 2013, pp.35-36.

ontwikkeling van civil society worden onderscheiden en laten we zien waar de meeste civil society organisaties zich in Albanië mee bezig houden.

De civil society sector in Albanië groeide geleidelijk in 1992-1993 als het gevolg van nieuwe NGO's en netwerken. De meeste NGO's waren geregistreerd in Tirana. Veel civil society organisaties hielden zich in beginsel bezig met mensenrechten. Maar er zijn meer gebieden waar de NGO's zich op focusten, namelijk:

 Het milieu. In 1993 werd het regionale milieucentrum geregistreerd (REC). Het REC was gericht op NGO subsidies, milieu-informatie, educatie en de bevordering van de participatie van het publiek (de samenleving).

 De ontwikkeling van de particuliere sector. In de vroeg jaren negentig was de private sector in Albanië grotendeels onder ontwikkeld. In 1993 pleitte het Phare-programma van de EU voor de oprichting van 'de kleine en middelgrote Foundation' en zeven 'Regional Business Bureaus' (RBA's) om de ontwikkeling van de middel- en klein bedrijven (MKB) in Albanië te ondersteunen. De RBA leverde een grote bijdrage aan seminars en capaciteitsopbouw voor particuliere bedrijven. Kennis werd gedeeld op het gebied van business planning, marketing en ondernemerschap. Deze trainingen creëerden betere voorwaarden voor particuliere bedrijven en individuen om een aanvraag te doen voor het Phare-programma van de EU. NGO's op dit gebied droegen bij aan de ontwikkeling en groei van deze sector.

 Jeugd. In 1994 heeft de Albanese Jeugdraad (AYC) zich geregistreerd. De Jeugdraad werkte als overkoepelende organisatie om programma's en activiteiten voor kinderen te organiseren, maar beïnvloedde de ontwerpen van het jeugdbeleid (door publieke instellingen). Als gevolg van de aanzienlijke donor steun, werd de AYC een uitgebreid netwerk van tachtig jeugdverenigingen, jeugdhuizen, lokale studenten, overheden en lokale jeugdraden. In 1995 werd het OSFA's debatprogramma opgestart. De

doelstellingen die binnen dit programma werden opgenomen waren het ontwikkelen van kritisch denken, communicatie, bevordering en respect voor diversiteit van ideeën, evenals het stimuleren van jongeren om bij te dragen aan de discussies over de ontwikkeling van Albanië.

 Media. In 1993 werd het OSFA media centrum functioneel. Het doel van de oprichting was om professionele trainingen voor journalisten, cameramannen,

operations, geluid en andere technici op te leiden en te ondersteunen. Het Soros media centrum faciliteerde de voorbereiding en het verbeteren van de mediawetgeving in

Albanië en organiseerde workshops over mediawetgeving. Vrije en onafhankelijke media in Albanië (doel). 202

Uit het rapport van Human Development Promotion Centre zien we dat 29 procent van het totaal aantal geregistreerde NGO's zijn opgericht in de vroege transitieperiode van Albanië. De NGO's waren vooral actief op het gebied van mensenrechten en vrouwenorganisaties. Deze NGO's waren de eerste van de gemeenschap en zetten onderwerpen zoals reproductieve gezondheid, gezinsplanning, abortus en seksuele voorlichting op de agenda en maakten deze bespreekbaar. Deze organisaties maakten ook deel uit van de eerste netwerken die zich bezig hielden met gelijke kansen in het bedrijfsleven, de wetgeving en de openbare orde, maar ook met de participatie van vrouwen in de politiek en het bestuur. De mensenrechten- en

vrouwenorganisaties waren ook de eerste organisaties die zich opwierpen met de 'watchdog functie' om de controlerende rol van de overheid over te nemen. Ook dienden de verslagen van de Human Rights Watch rapporten als sterke instrumenten van belangenbehartiging. Deze rapporten waren het resultaat van gezamenlijke NGO-projecten. Ondanks de

capaciteitsopbouw en trainingen van de media, bleef de media tijdens de transitieperiode grotendeels onderontwikkeld en onderhevig aan de politieke sfeer. 203

De piramide crisis in 1997 zorgde voor een enorme ontwikkeling van de gemeenschap van NGO's in Albanië. Organisaties die zich bezig hielden met de rechten van vrouwen en met landmijnen werden zeer actief. Op het hoogtepunt van de Kosovo-crisis werden er meer dan 160 nieuwe NGO's geregistreerd in Tirana. Veel organisaties voorzagen in een brede waaier van sociale diensten. Uit hetzelfde onderzoek van Human Development Promotion Centre blijkt dat 49 procent van de civil society organisaties zich registreerden in de periode 1997-2001. In 1998 stelde de regering een plan op voor corruptiebestrijding. Sindsdien nam het aantal NGO's toe en begonnen zij zich bezig te houden met de politieke dialoog en in de strijd tegen corruptie. Vanaf 1998 ontpopte anticorruptie zich als een nieuw focusgebied voor civil society. Ook hielden civil society organisaties zich in de periode van 1998-2001 vooral bezig als 'watchdog' voor de verkiezingen. Tijdens deze periode namen de organisaties de verkiezingen waar en zorgden ervoor dat deze op een zo eerlijke mogelijke manier zouden verlopen. Hoewel het verkiezingsproces in Albanië (in termen van naleving van de normen van de democratische landen) problematisch bleef, was de ervaring van civil society als

202 L. Xhillari & Y.Çabiri , Third Sector Development in Albania: challenges and

opportunities, Human Development Promotion Centre, http://euclidnetwork.eu/eu-funding-and- policy/resources/doc_view/119-third-sector-development-in-albania.html, geraadpleegd op 2 juli 2014. 203 Ibidem.

waarnemers van groot belang voor de verdere ontwikkeling van de civil society sector. 204

Veel nieuwe geregistreerde NGO's raakten in 1999 betrokken bij de dienstverlening, terwijl de bestaande NGO's in Albanië vooral gericht waren op mensenrechten, vrouwen en het milieu. De organisaties introduceerden de dienstverlening naast hun andere activiteiten. 205

Daarnaast ontstonden er in de periode van 1997- 2001 denktanks. Zij versterkten hun interne organisatiestructuren en capaciteiten, door hun expertise en lanceerden de eerste onderzoeken in de markt.

Tussen 2002 en 2005, verschoof de betrokkenheid van de civil society sector in Albanië van de bescherming van burgerlijke, politieke, economisch, sociale en culturele rechten naar het gebied van de verbetering van de kwaliteit van het bestuur en de uitkomsten hiervan. De rol van civil sociey nam toe, met name op het gebied van belangenbehartiging, lobby activiteiten, maar ook op het gebied van strategische formuleringen. Vanaf 2003 was er een geleidelijke toename met betrekking tot advocacy activiteiten. Met een advocacy

organisatie of groep wordt een organisatie bedoeld die probeert de beslissingen van een regering of een andere autoriteit te beïnvloeden. Civil society organisaties raakten betrokken bij voorbereidingsprocessen voor regionale en lokale ontwikkelingsstrategieën , maar ze werden ook op lokaal- en gemeentelijke niveau betrokken.

Er zijn daarnaast opvallende voorbeelden van goed georganiseerde verkiezingen monitoring, anticorruptie campagnes, toezicht op mensenrechten en 'watchdog' activiteiten. Ondanks de ongunstige omgeving voor de Albanese civil society zijn de NGO's en civil society organisaties volgens de CSO Sustainability Index in 2012 actief betrokken bij een aantal advocacy campagnes en inspanningen gericht op belangenbehartiging.206 _{De periode}

tussen 2002 en 2005 vertegenwoordigde de meest snelle fase in de ontwikkeling van civil society in Albanië.

De civil society sector na 2005 werd echter gekenmerkt door de afname van

financiering van verschillende donoren. Als resultaat van deze ontwikkeling verminderde de sector in omvang en in reikwijdte van de activiteiten. Als we het Human Development

Promotion Centre rapport aanhouden dan zien we dat in 2007 43 procent van de NGO's actief

204 L. Xhillari & Y.Çabiri , Third Sector Development in Albania: challenges and

opportunities, Human Development Promotion Centre, http://euclidnetwork.eu/eu-funding-and- policy/resources/doc_view/119-third-sector-development-in-albania.html, geraadpleegd op 2 juli 2014. 205Auteur onbekend, CSO Sector development, http://www.usaid.gov/europe-eurasia-civil-society, geraadpleegd op 1 juli 2014.

206 L. Xhillari & Y.Çabiri , Third Sector Development in Albania: challenges and

opportunities, Human Development Promotion Centre, http://euclidnetwork.eu/eu-funding-and- policy/resources/doc_view/119-third-sector-development-in-albania.html, geraadpleegd op 2 juli 2014.

zijn op het gebied van het promoten van democratie, economische ontwikkeling en advocacy. Een profielschets van CIVICUS laat zien dat de verdeling van civil society organisaties in Albanië zich tegenwoordig vooral richten op de institutionele civil society. In tegenstelling tot de meeste landen waar civil society organisaties over het algemeen servicegericht zijn. Albanië heeft een hoge vertegenwoordiging van maatschappelijke groeperingen,

mensenrechtenorganisaties, denktanks en NGO's die zich richten op ontwikkelingscapaciteit en democratie. De civil society sector in Albanië kan dus beter gekarakteriseerd worden advocacy ('pleidooi') sector in plaats van een servicegeoriënteerde sector. Opmerkelijk is daarbij dat meeste civil society organisaties in Albanië geconcentreerd zijn in Tirana, terwijl in de landelijke gebieden buiten de stad veel minder en zwakkere civil society organisaties gevestigd zijn.207_{Civil society organisaties richten zich vooral op advocacy-activiteiten,}

sociale dienstverlening, studie en onderzoek. De afgelopen tien jaar is er een geleidelijke toename met betrekking tot advocacy activiteiten van maatschappelijke organisaties,vanwege een grote interesse in het aangaan van het beleidsdialoog van de regering en de lokale

overheden.208

De drie civil society organisaties die later nog aan bod komen in dit onderzoek richten zich vooral op de versterking van de civil society sector in het algemeen, het versterken van democratie, bemiddeling en de bescherming van de rechten van kinderen.

4.3.1 Wat zijn de doelstellingen en hoe zien zij de bijdrage van Albanië aan Europeaniseringsprocessen?

Europeanisering strekt zich uit als een proces waarin een poging wordt gedaan om de

manieren in kandidaat-landen aan te pakken en te veranderen.209_{Uit het rapport van Tasco blijkt}

dat civil society organisaties weinig kennis en belangstelling hebben voor de Europese integratie en de uiteindelijke toegang van Albanië tot de EU. De kennis ontbreekt met name op gebied van de

gevolgen van Europese integratie en voor de hervorming voor het land. Het gevolg is dat er zich een ernstige lacune ontwikkeld met betrekking tot zowel het integratieproces en het functioneren van de instellingen van civil society. 210 _{Aan de hand van de volgende organisaties worden inzicht gegeven in} de doelstellingen van civil society organisaties in Albanië.

207 Auteur onbekend, Civil Society profiles, http://civicus.org/cdn/2011SOCSreport/Civil-Society-Profiles.pdf, geraadpleegd op 2 juli 2014.

208 Auteur onbekend, Albania needs assessment report: Technical Assistance for Civil society Organizations in the IPA countries, http://www.tacso.org/doc/nar_al2014april.pdf, geraadpleegd op 3 juli 2014.

209 G. Atanasova, Does Europeanisation Equal Democratisation? Application of the Political Conditionality Principle in the Case of the Macedonian System of Governance, www.ceeol.com, nr. 1 (2008), pp. 111, 210 Auteur onbekend, Albania needs assessment report: Technical Assistance for Civil society Organizations in the IPA countries, http://www.tacso.org/doc/nar_al2014april.pdf, geraadpleegd op 3 juli 2014

 Institute for Democracy and Mediation

De belangrijkste pijlers van het Institute for Democracy and Mediation (IDM) hebben betrekking op duurzame hervorming van strategieën, het overheidsbeleid, sociale -, economische en politieke ontwikkelingen. Door middel van uitgebreid onderzoek,

beleidsevaluatie en analyse levert het IDM een bijdrage aan het maatschappelijk middenveld. Hierbij wordt grote waarde gehecht aan samenwerking . Sinds de start van IDM in 1999 zijn alle inspanningen gericht op de verbetering van het lokale bestuur door ontwikkeling van de gemeenschap, capaciteitsopbouw van maatschappelijke groepen en de bijdrage in de richting van decentralisatie. In het kader van de programma's van IDM probeert de organisatie door middel van verscheidene initiatieven de burger in de lokale besluitvorming te bevorderen en de verantwoordingsplicht van de besluitvorming verhogen op lokaal niveau. Binnen IDM is een gespecialiseerde onderzoeksunit aanwezig die onderzoek doen naar europeanisering en met name met betrekking tot de hervorming van de inspanningen in Albanië. De missie van deze onderzoekseenheid voor dit onderzoek is enerzijds het informeren van het publiek over de kwesties en anderzijds probeert de onderzoekseenheid het debat in Albanië op gang te krijgen middels deze ontwikkelingen. Voor IDM geldt dat vooral de strategieën gebaseerd op onderzoek en academische bijdragen op het gebied van maatschappelijk actoren,

democratische praktijken en burgerparticipatie.211

 Partners Albania

Partners Albania is een onafhankelijke non-profit organisatie met de missie om het

maatschappelijk middenveld en de cultuur van verandering en conflict management in Albanië te bevorderen. Partners Albania is lid van Partners for Democratic Change

International, een samenwerkingsverband van verschillende centra in 20 landen. Deze

organisatie is begaan met het verstrekken van opleidingen in conflictoplossing en diensten voor de burgers, non-profit organisaties, gemeentelijke en landelijke overheid en

bedrijfssectoren in Albanië, maar ook wereldwijd.212 _{Binnen de civil society sector staat}

Partners Albania beter bekend als een resource center en is daarmee de enige in Albanië. Partners Albanië richt zich vooral op het lokale bestuur. Hoewel ze ook werken met civiele

211 Auteur onbekend, Institute for Democracy and Mediation, http://idmalbania.org/idm/, geraadpleegd op 21 juni 2014.

212 Auteur onbekend, Partners Albania, http://www.partnersalbania.org/?gj=gj2, geraadpleegd op 19 juni 2014.

groepen, houden ze zich vooral ook bezig met bemiddeling. Voor Partners Albania geldt dat, ondanks dat de financiering uit de Verenigde Staten komt, zij zelf opdraaien voor de

financiering. Ook heeft Partners Albania een eigen staf en board of directors. In tegenstelling tot andere civil society organisaties creëert Partners Albania haar eigen

financieringsstrategieën. Sinds 2006 werkt de organisatie samen met de business sector. De belangrijkst redenen hiervan is dat de donorgemeenschap voorziet in korte en beperkte financiering. Maar Partners wil ook samenwerkingsovereenkomsten aangaan met de business sector en heeft dit dan ook gedurende de laatste vijf jaar gedaan. Het belangrijkste doel echter van de lokale NGO's is om de non-profit sector te dienen, effectiever en efficiënter te zijn.213

 Children’s Human Rights Centre of Albania (CRCA)

De missie van de CRCA is a) het beschermen van de rechten van de kinderen tegen elke vorm van schendingen en misbruik op elk niveau van de overheid, familie en maatschappij, b) het bevorderen van de ontwikkeling van de rechten van kinderen, c) het verhogen van de participatie van kinderen in het nationale openbare leven en het reguleren van de besluitvorming op lokaal en nationaal niveau, en d) CRCA houdt zich bezig met de

verbetering van wetgeving, politiek en normen voor de rechten van kinderen in de publieke en private instellingen.214

 CIVICUS

De fundamentele bouwsteen voor CIVICUS (World Alliance for Citizens Participation) is het besluit in 1991 van groep maatschappelijk organisaties uit de hele wereld om de uitbreiding van de participatie van de burger in elke regio van de wereld te versterken en ondersteunen. Sinds 1993 heeft CIVICUS meegewerkt aan belangrijke prestaties. Deze prestaties omvatten onder meer de voorbereiding van regionale verslagen over de toestand van het

maatschappelijk middenveld, maar ook andere internationale rapporten over de toestand van het maatschappelijk middenveld zijn uitgebracht door CIVICUS. Sindsdien heeft CIVICUS gewerkt om de burgers aan te zetten tot participatie en het maatschappelijk middenveld in de hele wereld te versterken. 215

Het belangrijkste product van de CIVICUS is de civil society index (CSI). De CSI is een actieonderzoek dat wordt uitgevoerd door en voor maatschappelijke organisaties

213 Partners Albania, Interview met de directeur Julijana Hoxha, 9 juni 2014.

214 The Children's Human Rights Centre of Albania Interview met de directeur Altin Hazizaj, 24 juni 2014. 215 Auteur onbekend, CIVICUS, http://civicus.org/index.php/en, geraadpleegd op 20 juni 2014.

wereldwijd. Dit onderzoek is gebaseerd op een uitgebreide methodologie die is ontwikkeld door Civicus. Het doel van onderzoek voor CIVICUS is om de huidige toestand van het maatschappelijk middenveld te monitoren en beoordelen om vanuit daar actiepunten op te stellen. 216

In het onderstaande schema zijn de strategieën van de organisatie CIVICUS uitgewerkt. Hierin wordt duidelijk weergegeven dat het samen brengen van civil society organisaties, maar ook analyse over civil society een positief effect hebben op het

democratiseringproces. Voor CIVICUS gelden deze waarden globaal, maar deze strategieën zijn ook goed toepasbaar op de case Albanië. Ook zien we dat zowel het beleid op Europees niveau als de strategie van (in dit geval een globale organisatie) op een gelijke wijze civil society benadert. Het verschil tussen is dat de EU vooral een globale richtlijn (niet specifiek in een bepaalde context) aangeeft terwijl CIVICUS haar acties aanpast aan de diverse regio's en specifieke situaties waarin zij moet handelen.

Bron: CIVICUS: World Alliance for Citizen Participation Operational Plan 2013- 2017

In document Europeanisering en Democratisering door Civil Society?: een case-study in Albanië (pagina 71-79)