DIVISIE CULTUREN
B. NEDERLANDSTALIGE CULTUUR
OPDRACHT
In 2019-2020 waren er twee voltijdse personeelsleden werkzaam in de dienst, de
cultuurbeleidscoördinator die door de Vlaamse Gemeenschap wordt gesubsidieerd in het kader van het lokaal cultuurbeleid en een culturele medewerker ten laste van de gemeente. De dienst is gelegen in de Hovenierstraat 47B te 1080 Sint – Jans – Molenbeek. Hij is toegankelijk elke werkdag van 9u tot 17u en is bereikbaar op: 02 412 06 32/33 en e-mail: cultuurbeleid.1080@molenbeek.irisnet.be.
De Nederlandstalige Cultuurdienst heeft twee opdrachten.
Ten eerste waarborgt de dienst een culturele dienstverlening naar de burger, naar alle verenigingen en andere geïnteresseerden. Zij beantwoordt vragen over cultuur en ontspanning en verwijst iedereen door naar de gepaste (sociaal-)culturele en gemeentelijke instanties. In deze dienstverlenende
opdracht organiseert de Nederlandstalige cultuurdienst ook een cultureel vrijetijdsprogramma voor de inwoners.
Ten tweede coördineert de dienst het lokaal cultuurbeleid, een partnerschap van verschillende culturele verenigingen die samen aan de culturele ontwikkeling van de gemeente werken. Deze opdracht komt voort uit het decreet van 12 juli 2001 “houdende het stimuleren van een integraal en kwalitatief lokaal cultuurbeleid” en 6 juli 2012, beide uitgevaardigd door de Vlaamse Gemeenschap.
Zodoende volgt de dienst alle processen op met betrekking tot het Nederlandstalige culturele beleid in de gemeente. Het gaat om het begeleiden van de cultuurraad, de opmaak van het zesjaarlijkse
cultuurbeleidsplan, van de jaarlijkse actieplannen en van de voortgangsrapporten en om de uitvoering van specifieke projecten.
In deze opdrachten wordt de Nederlandstalige Cultuurdienst bijgestaan door een cultuurraad, die op 5 maart 2007 werd opgericht volgens de formule die in het decreet van 13 juli 2007 is opgelegd en volgens het organiek reglement dd. 29 april 2005. Deze formule beschrijft dat de samenstelling moet bestaan uit culturele verenigingen die met vrijwilligers of met professionelen werken en deskundige inwoners van de gemeente. De cultuurraad van Molenbeek telt 14 stemgerechtigde leden en 3
waarnemers. Zij heeft als opdracht (art.2 van het organiek reglement tot oprichting van de cultuurraad):
n. Het bevorderen van een kwalitatief en integraal cultuurbeleid zoals beschreven in art. 3 van het decreet van 13 juli 2001 op het lokaal cultuurbeleid. De adviesraad brengt advies uit bij de opmaak, de uitvoering en de evaluatie van het gemeentelijke cultuurbeleidsplan en wordt aldus betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van het gemeentelijke cultuurbeleid.
b) Het adviseren van de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Schepenen inzake de Nederlandstalige culturele aangelegenheden, volgens art.4 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 op de hervorming van de instellingen, van 1 tot 10:
1. Bescherming en luister van de taal;
2. Aanmoediging van de vorming van navorsers;
3. De schone kunsten;
4. Patrimonium, musea en wetenschappelijk – culturele instellingen (uitgezonderd monumenten en landschappen);
5. Bibliotheken, discotheken en soortelijke diensten;
6. Radio en televisie, en hulp aan de geschreven pers (uitgezonderd mededelingen van de
140 federale Regering);
7. Jeugdbeleid (behalve wanneer een aparte jeugd(advies) raad bestaat);
8. Permanente opvoeding en culturele animatie;
9. Lichamelijke opvoeding, sport en openluchtleven;
10. Vrijetijdsbesteding en toerisme.
c) Het bevorderen en organiseren van overleg, coördinatie en samenwerking tussen de betrokken culturele organisaties;
d) Het verzamelen van informatie en documentatie over het culturele leven en over de culturele behoeften in het werkingsgebied;
e) Vertegenwoordigers van verenigingen, die in de Adviesraad Cultuur zetelen, laten de informatie doorstromen naar de achterban en peilen naar de standpunten.
ACTIVITEITEN
In de periode van 1 augustus 2019 tot 31 juli 2020 heeft de Nederlandstalige cultuurdienst beide opdrachten van gemeentelijke dienstverlening en coördinatie van het lokaal cultuurbeleid op verschillende manieren ingevuld.
gemeentelijke dienstverlening
In de opdracht van culturele dienstverlening heeft de dienst telefoons, e-mails en gesprekken met de burger onderhouden. Zij voerde ook het subsidiereglement uit, met subsidies aan Nederlandstalige verenigingen voor hun werking en subsidies voor culturele projecten. Daarnaast maakt de dienst ook deel uit van verschillende overlegstructuren. Op deze bijeenkomsten informeerde zij zich over het culturele werkveld in Molenbeek en Brussel:
III) Lid van Raad van Beheer van GC De Vaartkapoen
De cultuurdienst volgt de vergadering van het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum.
IV) Lid van Raad van Beheer van O.B. De Boekenmolen
De cultuurdienst volgt de vergaderingen van de beheerraad van de Bibliotheek.
V) Lid van de algemene vergadering en de stuurgroep van BRoM (Brede School Molenbeek, een netwerk van alle actoren binnen de brede leer- en leefomgeving van Molenbeekse kinderen en jongeren.) De cultuurdienst volgt de vergaderingen van de stuurgroep van BROM op. Deze vergaderingen vinden om 2 maal per jaar plaats.
VI) Lid van Het bureau, de raad van bestuur en de algemene vergadering van ‘Promouvoir des Cultures à Molenbeek asbl, een bovengemeentelijke vzw.
VII) De Nederlandstalige cultuurdienst volgt het netwerk van Brusselse cultuurbeleidscoördinatoren op, een reflectiegroep van het lokaal cultuurbeleid waaraan 19 Brusselse gemeenten
deelnemen. Het netwerk komt elke laatste donderdag of dinsdag van de maand samen.
De Nederlandstalige cultuurdienst maakt deel uit van het beroepskrachtenoverleg, een netwerk van culturele professionelen in de gemeente, zijnde O.B. De Boekenmolen, en GC De
Vaartkapoen. Zij komen samen om het lokaal cultuurbeleid verder te bespreken en culturele ontwikkelingen binnen de gemeente op te volgen.
De Nederlandstalige cultuurdienst maakt deel uit van de werkgroep diversiteit van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
De Nederlandstalige cultuurdienst maakt deel uit van de werkgroep “culturele vrije tijd” van Perspective Brussels om zo de diepgaande studie van de universiteiten van Gent en Namen te begeleiden.
De cultuurdienst organiseert ook zelf een cultuurraad die experten en culturele verenigingen verenigt. Zij kwam samen op 9/09, 10/10 & 27/01.
141
De Nederlandstalige cultuurdienst organiseerde/werkte mee aan volgende culturele activiteiten:
De organisatie van een concertenreeks voor (oudere) mensen in gemeentelijke feestzaal Sippelberg, ism vzw Moca. Op verschillende toegankelijke momenten werden muzikale artiesten uitgenodigd om vooral de oudere Molenbeekse inwoners een ontspannende namiddag te bezorgen waar ze elkaar konden ontmoeten.
19/09: Dan Peeters 17/10: Frank Galan 14/11: the Twins 16/01: Music Sound 20/02 : Luc Steeno
Samen met de Franstalige en Nederlandstalige bibliotheek,asbl Molenbesace en vzw Samen voor Morgen werden opnieuw elke laatste zaterdag van de maand vertel & spelmomenten georganiseerd in het paviljoen van het Marie Josépark. Doel van het initiatief is om de
leescultuur bij kinderen aan te wakkeren en leesplezier te laten groeien, ouders te informeren over de bibs en andere initiatieven en ‘out of the box’ culturele activiteiten aan te bieden. Deze namiddagen gingen op volgende momenten door
26/10/2019
30/11/2019
25/01/2020
Elke 2de zaterdag van de maand organiseert de dienst samen met samen voor Morgen een vertelevenement in Korenbeek om leesplezier bij kwetsbare gezinnen aan te moedigen. Deze momenten gingen door op 12/10/2019, 14/12/2019, 8/2/2020
Elke 1e woensdag van de maand organiseerde de cultuurdienst, samen met O.B. De Boekenmolen een spelletjesnamiddag in de bibliotheek.
04/09/2019, 2/10/2019, 6/11/2019, 4/12/2019.
Verder ondersteunt de dienst ook de logistieke organisatie van verschillende kindervoorstellingen die door vzw MOCA worden georganiseerd.
Op zondag 28 september 2019 zou het buurtfeest Fiesta Au Park voor een derde keer
plaatsgevonden hebben. Dit jaar iets groter, gekoppeld aan straattheaterfestival ‘Sjoemelage’.
Omwille van het stormachtige weer werd deze editie afgelast.
Op zaterdag 5 oktober organiseerde de dienst samen met de Molenketjes en jeugdwerking VMJ een nieuwe editie van Buitengewoon, een familie evenement waarbij avontuurlijk buiten spelen in de natuur centraal staat. Er namen een 100 – tal personen deel.
Op maandag 7 oktober begeleidde de dienst een dialoogtafel, op de reflectiedag van partnerorganisatie Samen voor Morgen rond burgerinitiatieven in Korenbeek met ook de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
Op vrijdag 29 november 2019 organiseerde de cultuurdienst samen met Brede school
Molenbeek en de gemeentelijke jeugddienst het Lampionnenfeest in het Muzenpark. 1 maand voordien werden verschillende ateliers georganiseerd bij 2 omliggende Nederlandstalige en 2 Franstalige scholen ter creatie van lampionnen en een lichtinstallatie (ism. Fabrik). De avond zelf waren er verschillende workshops en spektakels rond licht en schaduw in een gezellig familiale sfeer. Er zijn ongeveer 250 toeschouwers betrokken.
Op zaterdag 30 november 2019 nam de cultuurdienst deel aan de artisanale markt in Korenbeek, waarbij verschillende plaatselijke handelaars hun eigen ambachtelijk gemaakte producten aanboden.
De cultuurdienst nam deel aan de organisatie van het festival Bewogen van 12 februari 2020 – 16 februari 2020. Het festival Bewogen heeft als doel kleine ontmoetingen met grote gevolgen
142
te creëren tussen nieuwkomers en mensen die al langer in Brussel wonen. Het festival bestaat uit een samenwerking tussen heel wat Brusselse gemeenschapscentra en Brusselse
gemeenten en een aantal organisaties die bezig zijn met nieuwkomers. De cultuurdienst organiseerde het festival Liefde is … op het Karreveldkasteel op 14 februari. De activiteiten werden allemaal georganiseerd en geprogrammeerd door Molenbeekse jongeren met o.a.
grafitti- en dansworkshops, en optreden van nonkel Tony, onthaal, versiering, boodschappen op textiel en catering, en kunstenaars met buitenlandse roots zoals videoboodschappen,
schilderkunst en slam poetry ism. BON, De Wijkacademie.
Samen met Brede school Molenbeek organiseerde de cultuurdienst filosofische reflecties rond de filmdocumentaire “Goden van Molenbeek” bij de 2de graad van de Nederlandstalige
Molenbeekse scholen. De voorstellingen gingen door op vrijdag 21/02/2020 & 6/03/2020.
De cultuurdienst boekte ook jong talent namelijk Adnane Lamarti met zijn monoloog Muntthee in het Huis van Culturen en Sociale Samenhang op woensdag 4/03/2020.
Door de lockdown naar aanleiding van het corona virus werden diverse activiteiten geannuleerd, waaronder de verdere voorstellingen van Goden van Molenbeek, Bonneviefeest, Fiesta au Parc, Knoeks, Vertel-en spelnamiddagen, spelletjesnamiddagen, de erfgoeddag, Ô de Molenbeek en de seniorennamiddagen. Tijdens de coronaperiode, waarbij verplicht telewerk werd ingevoerd,
ontwikkelde de cultuurdienst initiatieven om de Molenbekenaar van op afstand te ondersteunen.
De cultuurdienst lanceerde een oproep om boodschappen en herinneringen die je kracht geven te delen met anderen. Op basis van de verzamelde boodschappen werden van gedachten gewisseld en teksten geschreven door Molenbeekse jongeren.
De cultuurdienst maakte een affiche en postkaart ‘wij denken aan jou’ naar partners, senioren, scholen en rusthuizen toe.
De cultuurdienst verhoogde zijn subsidiebudget naar verenigingen en projecten met de vrijgekomen middelen van de geannuleerde projecten.
Na de lockdown organiseerde de cultuurdienst opnieuw initiatieven:
Op 1 juli lanceerde de cultuurdienst het initiatief #Raamkunstmolenbeek waarbij plaatselijke kunstenaars op Molenbeekse ramen van particulieren een raamillustratie aanbrengen. In een parcours worden alle ramen verbonden met elkaar tot 31 augustus. Elke deelnemer ontvangt eveneens een catalogus van de deelnemende ramen en kunstenaars en er komt een
overzichtstentoonstelling.
Vanaf 5 juli verspreidde de cultuurdienst zijn zomermagazine “Molenété/ Molenzomer” aan speelpleinen en zomerstages voor kinderen.
In het kader van “Zomer in Molenbeek” organiseert de cultuurdienst in samenwerking met verschillende partners een wekelijkse culturele interventie op een plein in Molenbeek. Volgende activiteiten gingen door:
1 juli: parkour op gemeenteplein ism Circus Zonder Handen
10 juli: dansatelier Seppe Baeyens op de Parvis ism Ultima Vez
14 juli: knutselfrutsels in het Muzenpark ism Samen voor Morgen
29 juli: familieactiviteit op het Saint Rémyplein ism JES vzw
In het kader van “Zomer in Molenbeek” organiseert de cultuurdienst “1,5m kinderspel”, namelijk spelfiches waarbij spelen beschreven staan die op veilige afstand van elkaar kunnen gespeeld worden. De materialen waarbij 18 spelen kunnen gespeeld worden, zijn de hele zomer
beschikbaar op de zomer in molenbeek activiteiten en tijdens de activiteiten van samen voor morgen op het Weststation. Het gaat o.m. om krijt, hoepels, frisbees, springtouwen, ballen en reuzezeepbellen.
11 juli werd in GC De vaartkapoen de jaarlijkse 11 juliviering georganiseerd tijdens Manchester Plage met verschillende DJ sets van Brussels en Nederlandstalig talent van 17:00 – 00:00
143
coördinatie Lokaal Cultuurbeleid
In opdracht van de Vlaamse Gemeenschap heeft de Nederlandstalige cultuurdienst de coördinatie van het Lokaal Cultuurbeleid op zich genomen. De cultuurdienst volgde de cultuurraad als
adviserend orgaan op. Deze cultuurraad kwam samen op 9/09, 10/10 en 27/01. Alle cultuurraden van 2019 stonden in het teken van de opmaak van het nieuwe cultuurbeleidsplan 2020 – 2025. In januari werd een concreet actieplan opgesteld voor 2020.
De cultuurdienst ging ook over tot de organisatie van gemeenschapsvormende projecten in samenwerking met de Molenbeekse culturele partners. De projecten bouwden verder op een dynamiek van de afgelopen jaren:
Op zaterdag 14 september organiseerde de cultuurdienst samen met 2M³ en GC De
Vaartkapoen “Het gewone Herschreven” nav de open Monumentendagen. Onder het thema Artistieke ruimte werden in de gemeente 3 verschillende wandelingen georganiseerd die de unieke invulling van oude ruimten illustreerden. De wandelingen liepen langs oude fabrieken die een culturele invulling hadden gekregen over transitplaatsen met tijdelijke bezettingen tot plaatsen waar financiële transacties in al zijn vormen plaatsvinden. De wandelingen werden gezamenlijk afgesloten in de Sint Jans De Doperkerk waar een artistiek optreden van gerd Aertsen plaatsvond en met een Breugheliaans buffet waarbij een geslacht schaap werd gedeeld volgens Breugheliaanse traditie. Er hebben 250 bezoekers deelgenomen.
De cultuurdienst focuste ook vooral op de redactie en opmaak van het cultuurbeleidsplan, dat bij de VGC werd ingediend op 1 december 2019 en bij de Vlaamse Gemeenschap op 31 december 2019. Deze werd door beide overheden ontvankelijk verklaard.
Tijdens een terugkoppelmoment met de focusgroepen die het beleidsplan mee hebben vormgegeven op 22/10/2019, konden jongeren en vrouwen vragen stellen en brainstormen over de uitvoering van het plan.
In 2020 zijn omwille van de coronamaatregelen de activiteiten ter realisatie van het beleidsplan en het lokaal cultuurbeleid geannuleerd, waaronder het festival Molem Ma Belle en zijn andere initiatieven uitgesteld tot latere datum met name de organisatie van een Nederlandstalig familieaanbod, van een netwerkmoment met de culturele sector en de lancering van een stadskunstenaarschap.
Tijdens de coronaperiode, waarbij verplicht telewerk werd ingevoerd produceerde de cultuurdienst enkele essentiële documenten die de organisatie van cultuur en het kader in de toekomst duidelijker kan maken. Zo bouwde zij verder aan een lokaal cultuurbeleid.
Zij ontwikkelde een verkorte versie van het cultuurbeleidsplan, op maat van bewoners en partnerorganisaties.
Zij ontwikkelde een voorstel tot stadskunstenaarschap als ambassadeur van Molenbeek.
Zij ontwikkelde een voorstel voor de organisatie van speelstraten tijdens de zomervakantie in samenwerking met het Huis van Culturen.
Zij ontwikkelde een magazine voor Molenbeekse kinderen die tijdens de zomervakantie thuis blijven. Zij ontwikkelde samen met het Huis van Culturen een tweede editie.
144