Interviewer: Olga Kijzers
Datum: 12 december 2019 Locatie: Politiebureau Hoefkade
Olga: Yes. De opname is begonnen. We beginnen meteen met vraag #1. Ben je bekend met het concept discretionaire bevoegdheid?
Ben: Zeker! Misschien zou dat raar zijn als ik daarop nee had gezegd, ha-ha. Olga: Ha-ha. Hoe de definiëren jullie discretionaire bevoegdheid bij de politie?
Ben: Uh, ik heb vast ooit een definitie geleerd, die weet ik niet meer. Tot de bevoegdheid of de mogelijkheid om zelf interpretatie te geven aan bevoegdheden. Een heel concreet voorbeeld zou kunnen zijn, je fietst buiten op straat en je hebt je licht niet aan. Dan is het aan mij om te besluiten of ik jou wel of niet een boete ga geven. Als ik dan besluit dat niet te doen en jou te waarschuwen, zou het zomaar niet kunnen zijn dat ik van mijn chef daar commentaar op krijg omdat hij daar anders tegenaan kijkt. Tegen die situatie.
Olga: Uh-huh. Wat je zei, het fietsen zonder licht is het gebruikelijk dat politieagenten een waarschuwing neigen te geven of hetzelfde soort besluit te nemen? Dat ze soortgelijke situaties op dezelfde wijze afhandelen.
Ben: Het is wel een beetje situatie afhankelijk. Maar het is wel streefwaardig om enigszins op dezelfde manier af te handelen. Maar het is natuurlijk nog steeds zo dat, weer het voorbeeld van fietsen zonder licht, iedereen heeft zijn verhaal. En elke situatie kan van elkaar verschillend. Dat kan ik uitleggen. Een goed verhaal van iemand waar iemand [ge]stress[t is], [die vertelt] mijn moeder is overleden, ik ben onderweg naar een ziekenhuis maar ik ben vergeten het licht aan te zetten. Ik denk dat het kan uitleggen dat ik degene daarvoor en degene daarna wel een boete heb gegeven die geen goed verhaal hadden, en in die situatie kiezen om dat niet te doen, ik denk dat het kan. Maar ik vind dat je wel van een bepaalde mate van voorspelbaarheid mag verwachten van de politie. Je moet als burger toch ook enigszins weten waar je aan toe bent.
Olga: Oke, duidelijk. Dan heb ik wat vragen over ICT-toepassingen, want daar gaat mijn scriptie over. Welke ICT-toepassingen of -systemen worden bij de politie gebruikt door jou en jouw collega's?
Ben: Alles wat in de computer zit, ha-ha. Ik ben niet echt van van de ICT, natuurlijk gebruik ik de applicaties die wij in het systeem hebben. Wil je dat allemaal weten?
Olga: Ja, graag, ha-ha.
Olga: Het gaat me echt om jij gebruikt in je dagelijkse activiteiten. Welke systemen, digitale programma's.
Ben: We hebben BVCM (Basisvoorziening Capaciteitsmanagement). Het is een
programmaatje of de applicatie in de computer waarbij we onze uren in registreren en waar het rooster in terug te vinden is, waarbij je verlof aanvraagt. Ook alle andere
personeelszaken, mijn reiskosten, studiekosten. Ja, noem maar op. Soms gaat het allemaal. Dan hebben we een BVH (Bedrijfs Voorziening Handhaving). Dat is eigenlijk het registratie systeem wat toch wel het meest of één van de meest gebruikte is binnen politie, omdat we daar onze acties noteren, als je aangifte komt doen. Dat wordt het verwijt in BVH.
Olga: Gebruiken jullie deze op straat of als jullie al een crimineel hebben gevangen en dan op kantoor?
Ben: Je een wijkagent jeugd zoveel boeven vangen ik vanuit mijn rol niet meer, maar ik zat zeventien jaar bij de baas en ik heb het in het verleden wel gedaan. Techniek is altijd een ontwikkeling. Ik denk, ja, voor andere collega's praten, ik heb het nu over mezelf, als ik nu iemand aanhou op straat die mee moet naar politiebureau, doe ik mijn administratieve taken achteraf op politiebureau. Omdat ik het fijner vind om op een computer te werken, maar we registreren daarin niet alleen boeven die gevangen worden, maar ook bijvoorbeeld
geluidshinder op straat of iets waar we als politie bij geweest zijn dat kwijt willen het systeem doen we dat ook daarin. Maar er zijn ook mutaties. Die geen proces-verbaal zijn. Ik maak mijn mutaties als ik dat doen nog steeds in de computer en op een politiebureau. Alleen kan dat tegenwoordig ook met een mobiele telefoon met een app op de mobiele telefoon. Dus. Ik heb dat nog nooit gedaan. Misschien ga ik dat ook nooit doen, dat weet ik niet. Maar het is wel zo dat de collega's die de hele dag in de auto zitten met z'n tweeen en van melding naar melding rijden, die hebben de mogelijkheid om onderwijl tijdens het serveren of tijdens het rijden naar een andere locatie alvast wat af te zetten een systeem via de telefoon. Dat is op zich wel handig want dat verlaagt je administratieve lasten.
Olga: En dat appje is verbonden met een systeem op de computer? Ben: Klopt.
Olga: En heb je vaak contact met degenen die toezicht over deze systemen houden? Ben: Zelden. Als het [appje] niet werkt of als je ergens tegen aanloopt dan wel. Maar da gebeurt zelden.
Olga: Op welke manier gebeurt het?
Ben: Soms is er een storinkje of zoiets. Registreer je iets weg waarvan je ziet dat het verkeerd is gegaan. Je hebt wel ICT-mensen die onze diensten beheren. Ik bel niet meer dan één keer in een jaar naar zijn servicedesk. Maar het gebeurt opzich wel met enige regelmaat dat er ergens iets aan de hand is en soms wat te van tevoren aangekodigd omdat het onderhoud, soms ook niet.
Olga: Dus het is meestal onderhoud of een storing?
Ben: Nou ja. Maar het beheer van data. Wat ik dan wel heb vanuit mijn rol, wij doen als politie, wij melden aan Veilig Thuis. Ken je Veilig Thuis?
Olga: Ja, een vriend van mij werkt daar. Het is toch iets met kindermishandeling? Ben: Onder andere. Het is een knooppunt van signalen van vermoedens van
kindermishandeling en vermoedens huiselijk geweld. Daar kan je melden, ook als burger, maar professionals moeten dat ook melden als wij vermoedens hebben en niet alleen de politie, maar ook huisartsen, schoolen en dergelijke melden daar kleine signiaaltjes waarvan je denk, hmm dat is raar. Als politie doen we dat ook bij het vermoeden van
kindermishandeling of huiselijk geweld hebben moeten we dus melden en collega's op straat moeten die melding aanmaken in een systeem. Daar wordt kwaliteitscontrole opgedaan op het bureau kwaliteitscontrole of alles conform de privacywetgeving is en of wij wel of niet voldoen aan de meldscode die ook nog wel eens vergeten kan worden collega's achter de broek aan zetten. Dat gebeurt door mij maar anderzijds gebeurt automatisch dat bij de BVA. Daar zelfs nog een soort backoffice of achter om te kijken of alles wat geregistreerd wordt goed gaat, is het dus ook zo dat als het systeem zegt van dit heeft iets met
kindermishandeling te maken of iets met huiselijk geweld te maken, dan moet jij dus dat Veilig Thuis formulier op maken, en als je dat niet doet, dan krijg je of van mij het verzoek om dat alsnog te doen. Als het goed is, krijg je dat geautomatiseerd. Krijg je ook een mailtje en die moet je behandelen, anders gaat dat je achtervolgen, als je na één of twee appèls dat je het niet gedaan hebt niet reageert, gaan ze dan naar je chef, je kent het wel. Je wordt aangesproken dat je je werk niet goed gedaan hebt.
Olga: Is dat een extern systeem?
Ben: Hoe dat hoe dat precies werkt weet ik niet. Er zijn collega's die zich daarmee bezighouden, volgens mij is het gewoon data die enorme malen meldingen geeft aan collega's en die sturen ze weer door. Ik dan als kwaliteitscontroleur krijg met enige
regelmaat van collega's nog wel eens TrueBlue melding doorgestuurd. Ik word gestalkt door TrueBlue, omdat het Veilig Thuis formulier niet hebben gemaakt, maar om deze en deze redenen heb ik dat niet gedaan in deze casus en ik denk dat dat ook niet nodig is of niet handig is om in deze casus te doen. En dat kan, dan kom je wel een beetje terug in discretionaire bevoegdheid. Alleen als ze dat antwoord geven aan kwaliteitsbewakers, die zeggen dan: "overlegd dat met je eigen kwaliteitscontroler, als die dat ook vindt dat jouw redenen volstaan, dan mag hij dat door melden en boeken we hem af". Dus in die zin heb ik dan nog wel contact met die afdeling om dat in de gaten te houden.
Olga: Oke, helder. En dan weer over discretionaire bevoegdheid. Als je deze systemen gebruikt om beslissingen te nemen voel dat jouw discretie beperkt wordt of juist bevorderd? Ben: Nou ja, bevorderd in ieder geval niet. Want ja, als je iets vastlegt op papier dan staat het daar, en dan moet je eigenlijk gewoon datgene doen wat van tevoren afgesproken is.
Het komt wel eens voor dat het niet of laten registreren omdat het niet weet hoe het af gaat lopen en ik me nog niet aan een protocol wil binden. Dus bevorderd wordt het niet en beperkt voel ik me eigenlijk ook niet.
Olga: Want waar ik aan dacht, ik ben natuurlijk niet zo bekend met deze systemen, nou ja, eigenlijk helemaal niet. Maar ik dacht dat je een hele bijzondere situatie kan hebben op straat met de boeven en de situaties in het systeem zo gestandaardiseerd zijn dat die situatie niet meer past in de categorieën op het scherm.
Ben: Ja, dat gebeurt. Maar hoe leg jij discretionaire bevoegdheid uit want ik heb mijn uitleg? Olga: In mijn onderzoek definieer ik het als het handelen naar eigen inzicht.
Ben: Ik denk dat het handelen naar eigen inzicht eigenlijk nog wel mogelijk is. Als jij dus gezegd hebt wat mij te binnen schiet is dat, het voor mij ook een poosje geleden, dus ik weet niet of dat nog zo is, maar toen ik nog achter de boeven aan rende had je artikel 8. Artikel 8 van de Wegenverkeerswet is rijden onder invloed. Daar was binnen dat de BVH een snelle manier om dat af te handelen en voor winkeldiefstal was dat ook zo. Dan heb je een snel formulier wat ervoor zorgt dat je je werk sneller kan doen. Het was zo en het zit niet persé je discretionaire bevoegdheid de weg, maar het maakt je werk wel moeilijker. Als je dan een artikel 8 hebt. Dat het inderdaad sneller werkt door dat procesje, maar vervolgens de werkgever voor je vraagt en je hebt altijd dat proces je gebruikt. Als je het proces gebruikt wanneer het artikel 8 met een plus is, dus iemand onder invloed maar de aanrijding of iemand onder invloed is zijn rijbewijs is ingevorderd en vreemdeling is. Dan moet je eerst dat proces doorlopen, waar dat automatisch gegenereerde artikel 8 proces verbaal komt daar moet je alles handmatig gaan aanpassen of eraan toevoegen een begeleidend schrijven erbij maken omdat dat proces eigenlijk alleen maar dat artikel 8 kende. Maar erg lastig, maar of het nog zo is weet ik eigenlijk niet.
Olga: Oke. En vind je dat deze ICT-systemen effect hebben op jouw werk, met name je discretionaire bevoegdheid.
Ben: Ja, zeker. Ik heb het net een beetje toegelicht. Als ik misschien wat langer en dieper nadenk, dat ik uiteindelijk zou ik moeten concluderen dat wel zo is. Maar ik vind het meevallen.
Olga: Dus geen directe effecten die je merkt?
Ben: Nou, wat ik me nog zou kunnen bedenken is, later we terug gaan naar dat verhaal over het fietstje zonder licht. Dan ben jij aan het bepalen. Je mag niet straffen op gedrag sowieso, he? Want dat mag niet. Maar wat wel kan en wat ook mag is dat jij fietst op straat en ik besluit, voordat ik ga vertellen of een boete voor krijgt, ga eerst even je naam intoetsen om te kijken wat is de afgelopen periode omtrent deze persoon aan de hand geweest. Dat zou zomaar kunnen zijn dat een collega van mij gisteren geregistreerd heeft dat dezelfde persoon zonder fiets onderweg was met hetzelfde verhaal over zieke moeder in een ziekenhuis. Dan zou je die waarschuwing uit het systeem kunnen meenemen in jouw
overweging hoe je omgaat met [deze situatie]. En dit kan je veel breder trekken, want wij weten best wel veel een persoon. Ten minste als het geregistreerd staat de systemen, dat kan je ten allen tijde terugvinden. Om dan meer dan [...] hebben we op dit moment aan bureau drie jeugdgroepen die we multidisciplinair... aanpak op loslaten. Ga via
veleigheidsstructuren, maar dan is het ook zo dat die jongens en meisjes die in die groep zitten, die krijgen een signalering op hun naam. En de signalering staat... alle collega's, het verzoek en de behoefte om wanneer zij in aanraking komen met deze jeugd om zoveel mogelijk informatie in dat systeem te zetten. Daardoor is het uiteindelijk ook zo dat als jij lid bent van een groep in de Hoefkade en je loopt op Scheveningen op het strand word je gecontroleerd, wordt wat scherper naar jou gekeken door de politie, omdat je kennelijk de aandacht vraagt op een andere locatie.
Olga: En dat kan je op je telefoon zien?
Ben: Ja, ja, ja. Dat is de app. Nou, dat zijn meerdere computerprogramma's die bij elkaar geïntegreerd zijn, met elkaar in verbinding staan. In een app.
Olga: Je zei dat je al een tijdje werkzaam bent bij de politie... Ben: Al zeventien jaar.
Olga: ...merk je verschillen in je werk en jouw discretionaire ruimte voor de invoering na de invoering van deze systemen die jullie nu gebruiken.
Ben: Denk ik vooral aan de praktische snelle dingetjes. Toen ik bij de politie stuitte toen schreven wij een boete uit op een papier en die zend je dan op een gegeven moment in. Nu doe je dat met de telefoon vanuit de app die ik net ook benoemde. Als je die verzonden hebt kost het je meer moeite om eventueel achteraf op aan te passen of weg te krijgen dan dat ik dat papiertje heb want soms zit die twee dagen in je zak. Is er iets gebeurd waardoor je misschien anders denkt over die boete zou je het papiertje kunnen verscheuren en
weggooien. Nu staat iets in de computer dan moet er wel iets gebeuren. Misschien betere reden om hem gedaan te krijgen omdat mensen met je meekijken. Een praktisch klein voorbeeld. Van.
Olga: Mhm. Want vroeger had je natuurlijk geen app, maar dan neem ik ook aan dat je geen informatie kon opzoeken als je op straat stond.
Ben: Ja dat is ook wel een verschil. Wat ik me ook kan bedenken is dat informatie opzoeken over personen kom vroeger wel of, vroeger toen ik bij de politie werkte. Toen vroegen wij die persoon op via de portofoon binnen een politiebureau iemand voor je nazoekt op de
computer en die geeft dat door. Dus. Dan is er ook een extra mens bij betrokken. Waardoor het zomaar zou kunnen zijn dat die mens vanuit zijn discretionaire bevoegdheid, of die mens gaat meedenken over de situatie waar jij op straat mee bezig bent. Beperkt het jouw
discretionaire bevoegdheid? Nou, dat weet ik niet. Maar als die persoon bij de infordesk iemand voor mij opzoekt, dan geeft hij, behalve mijn vraag beantwoorden van wat er op de naam van die persoon staat, geeft hij ook zijn visie mee. Maar als jij buiten student bent en
iemand die achter de computer die doet behalve de vraag beantwoorden van wat er op naam van die persoon ook nog eens zijn visie te vertellen is.
Olga: Zijn interpretatie, wat hij daarvan vindt? Ben: Ja precies.
Olga: Dus het is eigenlijk wat dat betreft positiever geworden? Dat je zelf bevoegd bent dan in plaats van een andere persoon.
Ben: Ja, nou ja. Dat was eigenlijk al zo, maar je zou het ook zo uit kunnen leggen, maar er zullen vast ook voorbeelden zijn waar het juist een andere kant op werkte.
Olga: En werk je vaker met mensen of met systemen? Ben: Met mensen. Veel vaker met mensen.
Olga: Met met de IT-systemen alleen op kantoor, zoals je zei?
Ben: Ja. Nou ik werk regelmatig met de computer hoor, maar dan het nog steeds over mensen.
Olga: Alright. Vind je dat jouw cliënten liever persoonlijk contact met jou opnemen als er beslissingen over hun worden genomen?
Ben: Ja alleen dan wel persoonlijk in de brede zin. Sommige mensen vinden het fijn om te appen of om een voicemail in te spreken. Fijn om een mailtje te sturen. Gebeurt met mensen buiten om wat minder, maar ze vinden het wel fijn om persoonlijk te horen. Zeker als ik in hun casus betrokken ben. Dan willen ze liever R1(H) van de Politie dan de Politie. Want ja, dan ken je ook de persoon, dus je voelt je vrij om nog eens een vraag te stellen hoe zit dat of... Kan je ook wat meer uitleg over geven. Dat is heel basaal denk ik en menselijk. Olga: Wat ik me afvraag is of mensen langskomen, als je bijvoorbeeld een beslissing hebt genomen, om dat met jou te bespreken. Of zijn ze tevreden als je een mailtje stuurt? Ben: Ik denk dat... Het verschilt van mens tot mens, maar ik denk wat voor hun het makkelijkst is en ook... Ik kies er bijvoorbeeld voor, ik heb mijn visitekaartje laten drukken met mijn 06 nummer erop, mijn werknummer. Wat mij betreft mag iedereen op straat het nummer met een iedereen delen. Ik vind niet dat ik vervolgens lastig gevallen word door die mensen uit de wijk die allemaal iets van me willen. Er zijn collega's die liever het
wijktelefoonnummer wat we allemaal hebben alleen aan professionals geven of er liever niet aan geven, en bel maar via 0900 8944. Daarin zit het verschil van hoe benaderbaar je bent via de telefoon. Iedereen kan mij bellen en dat gebeurt dan ook maar ik weet ook dat er collega's zijn dat wat minder doen, maar dan kan je nog steeds als klant of cliënt buiten nog de politie bellen en vragen naar de desbetreffende collega. Maar dan gaat het wel via een telefoniste. Die zorgt ervoor dat de collega het mailtje krijgt wat wel is afgehandeld worden