9.4.1
Inleiding
De eerste proef waarin is onderzocht of Scilla, Puschkinia en Chionodoxa een verkorte
heetstookbehandeling kunnen overleven is binnen een voorgaand project uitgevoerd in cellen van PPO. De bollen verdroegen de behandelingen slecht. In deze proef is onderzocht of de behandelingen uitgevoerd bij een bedrijf dat ook bollen voor hyacintenkwekers heetstookt beter worden verdragen.
9.4.2
Materiaal en methode
Materiaal : - Scilla tubergeniana, maat 7/8 - Puschkinia libanotica, maat 5/+ - Chionodoxa luciliae, maat 5/+
Bewaring bollen : vanaf ontvangst half juli 23°C, vanaf 30 juli 20°C Data aanvang 44°C : 8 september 1997
25 september 1997 Behandelingen : controle 20°C 1w38°C+1d44°C 1w38°C+2d44°C 1w38°C+3d44°C 2w38°C+2d44°C 2w38°C+3d44°C 2w30°C+ 2w38°C+3d44°C 2d38°C+3d44°C Plantdatum : 13 november 1997
Zowel de bewaring bij 38°C als bij 44°C is bij het bedrijf uitgevoerd.
9.4.3
Proefresultaten
De effecten van de behandelingen waren zo groot, variërend van normale oogst tot absoluut geen opbrengst, dat besloten is om de proef niet statistisch te verwerken.
9.4.3.1 Scilla mischtschenkoana (syn. S. tubergeniana)
Standcijfer
Op het veld was al te zien dat alle behandelingen schade veroorzaakten (tabel 115). Vele behandelingen waren volledig dodelijk. Een heetstookbehandeling later in het seizoen leek nog schadelijker.
Aantal bollen
Bij de controle behandeling zijn evenveel bollen geoogst als geplant. Na een heetstookbehandeling van 1w38°C+1d44°C en 2dagen38°C+3d44°C zijn ongeveer de helft van de bollen geoogst t.o.v. geplant. Bij de overige behandelingen zijn geen noemenswaardige aantallen bollen geoogst. Na minimaal 2 weken 38°C zijn geen bollen geoogst.
Er lijken geen verschillen te zijn in aantal bollen als gevolg van het tijdstip van heetstook. Totaal oogstgewicht
Bij de controle behandelingen was het oogstgewicht 2,4 maal groter dan het plantgewicht. Er was sprake van een goede bolgroei. Na een heetstookbehandeling van 1w38°C+1d44°C en 2dagen38°C+3d44°C was het oogstgewicht ongeveer 20% van dat van de controle. De overige behandelingen gaven nauwelijks of geen opbrengst. Er lijken geen verschillen te zijn in oogstgewicht als gevolg van het tijdstip van heetstook.
Gemiddeld bolgewicht
Het effect van de behandelingen op het gemiddeld bolgewicht was vergelijkbaar aan het effect op het totaal oogstgewicht wat hiervoor besproken is.
Tabel 115. Standcijfer (5 = goed, 1 = geen opkomst), aantal geoogste bollen, totaal oogstgewicht (g) en gewicht per bol (g) gemiddeld per behandeling voor Scilla.
heetstook 8 september stand aantal gewicht gewicht/bol behandeling controle 5 199 2185 11,0 1w38°C+1d44°C 2,5 92 272 3,0 1w38°C+2d44°C 1,2 3 12 4,4 1w38°C+3d44°C 1,3 30 48 1,6 2w38°C+2d44°C 1 0 0 0 2w38°C+3d44°C 1 0 0 0 2w30°C+2w38°C+1d44°C 1 0 0 0 3d38°C+3d44°C 3,2 100 387 3,9 heetstook 25 september controle 5 204 2163 10,6 1w38°C+1d44°C 3,3 142 560 3,9 1w38°C+2d44°C 1,2 0 0 0 1w38°C+3d44°C 1 1 3 3,3 2w38°C+2d44°C 1 0 0 0 2w38°C+3d44°C 1 0 0 0 2w30°C+2w38°C+1d44°C 1 0 0 0 2d38°C+3d44°C 2,8 73 332 4,5 9.4.3.2 Chionodoxa Stand
Op het veld was direct al goed te zien dat alle behandelingen schadelijk tot dodelijk waren (tabel 116). Na 2 weken 38°C of meer kwamen de bollen niet op.
Aantal bollen
Bij een aantal behandelingen zijn ongeveer evenveel bollen geoogst als geplant, namelijk bij de controle, 1w38°C+1d44°C, 2d38°C+3d44°C en eenmaal 1w38°C+2d44°C. Er lijken geen verschillen te zijn in aantal bollen als gevolg van het tijdstip van heetstook.
Totaal oogstgewicht
Het oogstgewicht van de controle was 1,9 maal groter dan het plantgewicht. Dit was goed sterke groei. Alle behandelingen gaven een lager oogstgewicht dan de controle. De schade was het meest beperkt bij 1w38°C+1d44°C en 3d38°C+3d44°C. De opbrengstreductie na 1w38°C + 2 of 3 dagen44°C was groter. Nog meer warmte had nauwelijks of geen overleving tot gevolg. Er leken geen verschillen te zijn in
oogstgewicht als gevolg van het tijdstip van heetstook. Gewicht per knol
Tabel 116. Standcijfer (5 = goed, 1 = geen opkomst), aantal geoogste bollen, totaal oogstgewicht (g) en gewicht per bol (g) gemiddeld per behandeling bij Chionodoxa.
heetstook 8 september stand aantal gewicht gewicht/bol behandeling controle 5 213 1427 6,7 1w38°C+1d44°C 3,7 196 1027 5,2 1w38°C+2d44°C 2,5 133 512 3,8 1w38°C+3d44°C 2,5 133 525 4,0 2w38°C+2d44°C 1 0 0 0 2w38°C+3d44°C 1 0 0 0 2w30°C+2w38°C+1d44°C 1 6 17 2,9 3d38°C+3d44°C 3 180 839 4,7 heetstook 25 september controle 5 208 1463 7,0 1w38°C+1d44°C 4 206 1227 5,9 1w38°C+2d44°C 2,7 180 856 4,7 1w38°C+3d44°C 2,5 151 827 5,5 2w38°C+2d44°C 1 0 0 0 2w38°C+3d44°C 1 0 0 0 2w30°C+2w38°C+1d44°C 1 20 77 3,9 2d38°C+3d44°C 3,7 190 1116 5,9 9.4.3.3 Puschkinia Stand
Hoewel de verschillen op het veld erg groot waren, waren ze minder groot dan bij de twee andere gewassen. De controle en ‘korte’ heetstookbehandeling (2d38°C+3d44°C) zagen er op het veld goed uit. Aantal bollen
Over het algemeen zijn na 1w38°C + 44°C of 3d38°C+3d44°C evenveel bollen geoogst als bij de controle. Bij 1w38°C+3d44°C op het tweede tijdstip lijken wel minder bollen geoogst. 2w38°C of meer gaf een enorme opbrengstreductie. Wanneer het totale aantal geoogste bollen uit de twee behandelingstijdstippen werd opgeteld leken er minder bollen geoogst bij het tweede tijdstip t.o.v. het eerste, respectievelijk: 1237 en 843 bollen.
Totaal oogstgewicht en gemiddeld bolgewicht
Het hiervoor behandelde gold ook voor het totaal oogstgewicht en gemiddeld bolgewicht. Het totale oogstgewicht van de eerste heetstookdatum t.o.v. de tweede datum was respectievelijk: 7799 g en 5272 g.
Tabel 117. Standcijfer (5 = goed, 1 = geen opkomst), aantal geoogste bollen, totaal oogstgewicht (g) en gewicht per bol (g) gemiddeld per behandeling bij Puschkinia.
heetstook 8 september stand aantal gewicht gewicht/bol behandeling controle 5 172 1186 6,9 1w38°C+1d44°C 4,7 200 1350 6,7 1w38°C+2d44°C 4 191 1129 5,9 1w38°C+3d44°C 4,2 200 1219 6,1 2w38°C+2d44°C 2,8 100 469 4,7 2w38°C+3d44°C 2,7 91 459 5,0 2w30°C+2w38°C+1d44°C 2,7 78 386 4,9 3d38°C+3d44°C 5 205 1601 7,8 heetstook 25 september controle 5 176 1196 6,8 1w38°C+1d44°C 4 172 989 5,8 1w38°C+2d44°C 3,3 169 968 5,7 1w38°C+3d44°C 3,7 134 614 4,6 2w38°C+2d44°C 2 9 26 2,9 2w38°C+3d44°C 1,6 0 0 0 2w30°C+2w38°C+1d44°C 1,3 0 0 0 2d38°C+3d44°C 4,8 183 1480 8,1
9.4.4
Samenvatting proefresultaten
Vanwege de enorme verschillen tussen de behandelingen was statistische verwerking niet mogelijk (veel uitval) of overbodig (verschillen heel duidelijk).
9.4.4.1 Scilla
- Alle behandelingen gaven grote of zeer grote schade.
- De schade bleef het meest beperkt door 1 week 38°C + 1 dag 44°C en 2 dagen 38°C + 3 dagen 44°C. Zelfs dan waren de opbrengsten te laag om ooit interessant te kunnen zijn voor de praktijk. - Er leken geen verschillen te zijn als gevolg van de twee tijdstippen van behandelen.
- Deze resultaten kwamen goed overeen met de voorgaande proef waarbij werd verondersteld dat de tegenvallende resultaten wellicht door de oude outillage van PPO zou zijn veroorzaakt. Dit bleek niet het geval te zijn.
9.4.4.2 Chionodoxa
- Alle behandelingen gaven grote of zeer grote schade.
- De schade was beperkt 1 week 38°C + 1 dag 44°C of 2 dagen 38°C + 3 dagen 44°C. Het is echter niet bekend hoe effectief deze behandelingen zijn tegen geelziek.
- Er leken geen verschillen te zijn als gevolg van de twee tijdstippen van behandelen.
9.4.4.3 Puschkinia
- Een aantal behandelingen werd redelijk verdragen door dit gewas.
- De schade bleef redelijk beperkt na 1 week 38°C + 1 of 2 of 3 dagen 44°C of 2 dagen 38°C + 3 dagen 44°C. Het is echter niet bekend hoe effectief deze behandelingen zijn tegen geelziek. - Een behandeling op het late tijdstip leek slechter voor de opbrengst dan een behandeling op het
vroegere tijdstip.
De resultaten van deze proef waren goed vergelijkbaar met die van vorig jaar ondanks gebruik van andere outillage. Daarnaast moet worden bedacht dat dit jaar daardoor de behandelingen drie weken later zijn uitgevoerd dan vorig jaar. Het tijdstip van uitvoeren lijkt dit jaar nauwelijks van belang terwijl vorig jaar bleek dat later behandelen negatief was voor de groei. Heetstook lijkt niet toepasbaar. Voor zover de verkorte behandeling verdragen wordt door Puschkinia en Chionodoxa is het de vraag in hoeverre de bacterie door deze behandeling wordt gedood.