Binnen de integrale aanpak wordt aangedrongen om de bestuurlijke mogelijk- heden te onderzoeken en waar mogelijk te benutten om het verschijnen van leden van Outlaw Motorcycle Gangs, met name in ‘full colours’, aan banden te leggen.408Soms gebeurt dit in indirecte of in verkapte vorm, door exploitanten
van horeca-inrichtingen te verbieden leden van OMGs te mogen ontvangen. Soms gebeurt dit directer, door in een (nood)verordening te bepalen dat het leden van een OMG, die bijvoorbeeld door hun kleding als zodanig herkenbaar zijn, verboden is of verboden kan worden om zich nog langer in het aangewe- zen gebied op te houden. In deze paragraaf bespreken we deze in de praktijk voorkomende voorschriften.
Noodmaatregelen
In de aanloop naar de motorraces op het Tourist Trophy-circuit in Assen (TT Assen) in juni 2014, kondigt de burgemeester van Assen een noodverordening af op grond van artikel 176 Gemw. Bij de burgemeester is ernstige vrees voor verstoring van de openbare orde ontstaan. Daartoe voert de burgemeester aan dat het destijds in Assen gevestigde chapter van No Surrender tijdens de TT Assen activiteiten organiseert, waarvan wordt verwacht dat die een groot aantal
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
407 Zie het bericht ‘Politie: ‘veel informatie ingewonnen’ bij controle Hells Angels’, Leeuwarder Courant 29 oktober 2017. 408 ‘Full colours’ is de term die doorgaans gebruikt wordt voor de lederen vesten met emblemen en insignes op de voor en ach-
andere leden van OMGs aantrekken. De burgemeester beargumenteert dat de toestroom van die leden van andere chapters van No Surrender in combinatie met ‘full colours’ spanning kan opleveren onder het publiek en onder leden van andere motorclubs. Dat brengt gezien de omvang van het evenement ontoelaat- bare risico’s met zich mee. Om die reden kondigt de burgemeester een nood- verordening af, waarin een gebiedsverbod wordt opgelegd aan hen die zich willen manifesteren als leden van Outlaw Motorcycle Gangs. In artikel 2 van die noodverordening staat het volgende:
Artikel 2 noodverordening Assen (23 juni 2014):
‘Het is verboden om, in het bij deze verordening aangewezen op wegen en andere openbare plaatsen, zich te manifesteren als zijnde lid van een zogenaamde Outlaw Motorcycle Gang door het dragen van kenmerken- de kleding (motorjas met emblemen) of kenmerkende uitrusting en/of meegebrachte voorwerpen (full colour).’409
Het gebiedsverbod in artikel 2 draagt het karakter van een kledingvoorschrift – een ‘full colours’-verbod –, aangezien andere personen, die zich niet door middel van hun kleding (of uitrusting) manifesteren als leden van een OMG, niet onder het gebiedsverbod vallen. Een dergelijk kledingvoorschrift werpt echter de vraag op of dit niet op gespannen voet staat met de in artikel 7 Gw verankerde grondgedachte dat louter het Openbaar Ministerie op grond van de (straf)wet (repressief) mag optreden tegen uitingen vanwege de inhoud.410Een
noodverordening mag geen inbreuk maken op grondrechten, tenzij de afwen- ding van acuut levensgevaar de beperking van het grondrecht rechtvaardigt.411
Een ander voorbeeld van een gebiedsverbod waarin een kledingvoorschrift ligt besloten is de noodverordening van 1 december 2014 van de burgemeester van Echt-Susteren. Hij vaardigt deze verordening uit vanwege vrees voor ernstige wanordelijkheden als gevolg van oplopende spanningen tussen rivaliserende
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
409 De noodverordening is te raadplegen via 1percent.nl/download/assen/noodverordening.pdf (laatst geraadpleegd op 1 november 2018).
410 Eveneens is het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, gewaarborgd in artikel 10 Gw, in het geding. Een noodvoorschrift mag op dit grondrecht in beginsel geen inbreuk maken, zie Wierenga, Post & Koornstra, 2016, p. 36-46. 411 Aanhangsel Handelingen II 2011-12, nr. 3451; Kamerstukken II 2015-16, 34 349, nr. 3, p. 7; J.G. Brouwer, ‘Van boerkiniverbod
tot kledingvoorschriften voor OMG’s’, NJB 2016, 1827; Wierenga, Post & Koornstra 2016, p. 11, 29-30, 44 en 107. Zie ook Bun- schoten 2015, artikel 7 Gw, aantekening 2.
OMGs die een confrontatie met elkaar dan wel met de politie lijken te zoeken. Het bedoelde gebiedsverbod met daarin een kledingvoorschrift luidt als volgt:
Artikel 4 noodverordening Echt-Susteren (1 december 2014): ‘Al degenen die zich bevinden binnen het veiligheidsrisicogebied van deze verordening, zoals op bijgevoegde kaart nader aangeduid als het gebied binnen de rode lijn, en meer in het bijzonder degenen die kenne- lijk behoren tot een OMG (outlaw motorcyle gang), waaronder in ieder geval worden verstaan Hells Angels MC en hun supportgroepen alsmede de MC Bandidos en Satudarah MC en hun supportgroepen – en dat door bijvoorbeeld kleding, uitrusting, “colours”, tatoeages, gedrag/uitstraling, taalgebruik c.q. meegebrachte voorwerpen, gedragingen of anderszins kenbaar maken – en die kennelijk de openbare orde verstoren of dreigen te verstoren, zijn verplicht zich op eerste aanzegging van de politie te begeven buiten het gebied, op bijgevoegde kaart nader aangeduid door een rode lijn, in de door de politie aan te geven route en richting.’412
De burgemeester van Sittard-Geleen legt op 15 mei 2015 een vergelijkbaar nood- voorschrift op, ditmaal in een noodbevel, eveneens om escalerende spanningen tussen leden van OMGs te verminderen. In het noodbevel legt de burgemeester wederom een gebiedsontzegging in combinatie met een kledingvoorschrift op:
Artikel 3 noodbevel Sittard-Geleen (15 mei 2015):
‘Al degenen die zich bevinden binnen het werkingsgebied van dit nood- bevel en die kennelijk behoren tot een zogenaamde “Outlaw Motorcycle Gang”, waaronder in ieder geval worden verstaan leden van “Hells Angels” en “Bandidos” en hun supportersgroepen – en dat door bijvoor- beeld kleding, uitrusting, “colours”, tatoeages, gedrag/uitstraling, taal- gebruik, meegebrachte voorwerpen, gedragingen of anderszins kenbaar maken – en die kennelijk de openbare orde verstoren of dreigen te ver- storen, zijn gehouden zich op eerste aanzegging van de politie buiten het werkingsgebied van dit noodbevel te begeven in de door de politie aan te geven route en richting.’413
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
412 Zie voor het desbetreffende noodvoorschrift Wierenga, Post & Koornstra 2016, p. 29-30 en de daarbij behorende Bijlagen (te raadplegen via www.politieenwetenschap.nl – laatst geraadpleegd op 1 november 2018).
413 Zie voor desbetreffende noodvoorschrift Wierenga, Post & Koornstra 2016, p. 30 en de daarbij behorende Bijlagen (te raad- plegen via www.politieenwetenschap.nl – laatst geraadpleegd op 1 november 2018).