Cradle to cradle
Sinds enige tijd is van Houtum Papier actief bezig met het cradle to cradle concept. Voordat het bedrijf met cradle to cradle bezig was werd er al veel gedaan in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Nadat het bedrijf door de kamer van Koophandel geïnspireerd werd door het cradle to cradle principe, voelden ze dat ze hier veel affiniteit mee hadden. In het licht van MVO, dat zij altijd al belangrijk vonden, hebben ze het cradle to cradle principe omarmd om door te voeren in hun bedrijfsvoering, en het heeft tevens hun positionering als bedrijf versterkt. Wat zij merken is dat de markt het ook belangrijker begint te vinden om verantwoorde producten af te nemen.
De vraag van de Kamer van Koophandel was; of zij pilot bedrijf wilden worden op het gebied van cradle to cradle. Er is toen een meerjaren samenwerkingscontract afgesloten met EPEA voor het ontwikkelen van cradle to cradle producten. Een aantal producten hebben reeds een cradle to cradle certificering, maar Gehlen geeft wel aan dat er nog een hele hoop verandering plaats moet vinden.
Innovatie
Gehlen geeft aan dat innovatie belangrijk is binnen het bedrijf. Het bedrijf is meer dan alleen een leverancier van tissue papier, zij zijn namelijk een leverancier van oplossingen voor toiletruimtes. Op dit gebied zoeken zij naar innovaties die altijd een duurzaam karakter hebben. Het ecologische aspect staat bij deze innovaties vanzelfsprekend centraal. Gehlen merkt op dat er een neveneffect ontstaat bij het oppakken van cradle to cradle. Zij zijn gestart met het innoveren van één productlijn en tijdens dit proces zijn er andere partijen die ook het gedachtegoed oppikken. Vooral degene die er direct bij betrokken zijn.
Het kostenaspect is ook van belang, doordat zij koploper zijn binnen de papier industrie en zichzelf hiermee een uitzonderlijke positionering kunnen geven ten opzichte van anderen. Het bedrijf opereert binnen Europa en merkt dat het ‘markt’ wordt, maar Gehlen zegt toch dat cradle to cradle nog vooral binnen Nederland blijft.
Omgeving
Ze weten dat ze midden in een dorp liggen en houden van oudsher rekening met hun buren. Deze nodigen ze eens in de twee jaar uit om te laten zien wat ze aan het doen zijn. Het streven is een goede buur te zijn. Dit komt onder andere tot uiting in iemand die zich bezig houdt met de externe klachten, en hier zeer zorgvuldig mee omgaat. De verantwoordelijkheid die zij voelen is niet ontstaan vanuit bijvoorbeeld MVO maar vanuit het gevoel ergens deel vanuit te maken, in dit geval het dorp, dat een bepaalde verantwoordelijkheid met zich meebrengt.
Grondstoffen
In het kader van het meervoudig gebruik van grondstoffen wordt er papier gerecycled. Hij erkent dat dit niet hetzelfde is als cradle to cradle, maar ze recyclen wel zoveel als ze kunnen. Ook hun afvalstoffen proberen ze zoveel mogelijk te recyclen. Er zijn relaties met oud-papier handelaren, die oud papier leveren dat van Houtum vervolgens gebruikt om nieuw papier van te maken. Het grootste aandeel oud papier komt uit de omgeving. Voor het recyclen van dit oud
42
papier is een hoop chemie nodig, die bij hen allemaal biologisch afbreekbaar en veilig voor het milieu is. Na het behandelen van het oud-papier is er een deel bruikbaar papier en een ander deel overige grondstoffen zoals kleilagen, die voor hen onbruikbaar zijn. Deze onbruikbare stoffen gaan naar een karton bedrijf in Roermond, waarvoor het goed bruikbaar is. Hier is het afval voedsel. Tevens neemt van Houtum op hun beurt weer karntonnendozen af bij dit bedrijf. Hierdoor hoeven ook niet onnodig lange afstanden afgelegd te worden.
Logistiek
Over logistiek wordt wel nagedacht maar vooral gezien als een vrij statisch gegeven dat weinig beïnvloedbaar is. Er wordt wel nagedacht over hernieuwbare dispensers, die herbruikbaar zijn. In dat geval gaat logistiek wel een belangrijkere rol spelen. Volgens Gehlen is het vooral stap voor stap zoeken naar wat er mogelijk is. Het concept is geen moeilijk verhaal, de praktijk echter wel. Kosten spelen ook een rol. Het local to local concept spreekt hen aan. Dit houdt in dat er geen oud-papier naar China geëxporteerd wordt en vanuit de VS oud-papier geïmporteerd wordt omdat dit financieel aantrekkelijker is, maar het oud papier wordt lokaal gehouden. Er is een zekere stijgende vraag naar de cradle to cradle producten. Vooral afname van overheden. Energie
Het bedrijf is een zeer grote energieverbruiker, dat komt door het drogen van het papier. Ze hebben reeds een warmtekrachtkoppeling. Dit is echter eerder efficiënt dan effectief maar ze zijn wel aan het kijken hoe ze dit CO2 neutraal voor elkaar kunnen krijgen. Hij erkent dat dit niet
gemakkelijk is maar het moet wel kunnen lukken. Momenteel zijn ze met een lokale partij bezig met oplossingen te zoeken..
Natuur
Ze gaan al heel lang zorgvuldig om met de thema’s lucht, water en bodem. Deze kan je daarom ook niet los van elkaar zien. Vooral water en energie verbruik zijn belangrijke factoren. Het optimaliseren is niet alleen vanuit overheidsregels maar veelal vanuit waarden besef, de richtlijnen zijn de eerste aanzet.
Toekomst
De drie P’s van het MVO beleid vormen voor hen de basis en deze zijn inherent aan de toekomst. Bij het ontwerpen van een product zoeken ze naar mogelijkheden. Dit zoeken vind Gehlen vooral erg leuk. In beginsel werd hij voor gek verklaard, door bijvoorbeeld het chemieproces te willen veranderen, dit komt door het feit dat het een traditionele branche is en erg uitgeknepen. We moeten van de gebaande paden afwijken en hierin heeft een groot deel van de branche geen zin. Er zijn buurtbindingsprogramma’s waar zij aan meewerken. Hiervoor worden rondleidingen gegeven aan basisscholen. Belangrijk is hierin het aspect; wat is het milieu en welke implicaties hebben bepaalde activiteiten? Ook werken ze met stagiaires, die vooral vanuit kringlooplogistiek worden aangenomen.
Economie
In zijn algemeenheid wordt MVO als kostenbesparend gezien door Gehlen. Zuinig omgaan met water, afvalstoffen en energie, zijn allemaal kosten besparend. Cradle to cradle in deze fase kost iets meer, door ontwikkelingstijd, ze gaan er wel vanuit dat de kosten zullen nivelleren en uiteindelijk zelf zullen dalen ten opzichte van de kosten van de traditionele productie. Grondstoffen, afvalstoffen en energie worden steeds duurder waardoor traditionele productie alleen maar duurder wordt. Om dit voor te zijn zoeken ze nu al naar alternatieven. Hij gaat er vanuit als cradle to cradle kan, waarom zouden we het dan niet doen. Hij gaat hierbij wel uit van overheidsstimulering. Het gaat gemoeid met grote investeringen, waardoor het in beginsel verliesgevend is. Banen worden niet direct gecreëerd. Samenwerking met anderen is noodzakelijk, doordat ze zelf relatief klein zijn. Innovatie zonder samenwerking is hierdoor niet mogelijk.
43