AAN SLACHTOFFERS VAN OPZETTELIJKE GEWELDDADEN EN AAN DE OCCASIONELE REDDERS
---
A.R. M80809 B.R. 6197
Beslissing van 7 mei 2009
De Vijfde Kamer van de Commissie, samengesteld uit:
mevrouw D. DESMET, voorzitter,
de heer M. SWINNEN en mevrouw A.M. VERSCHUEREN, leden, bijgestaan door de heer G. VAN DEN ABBEELE, secretaris a.i., spreekt de volgende beslissing uit in de zaak van:
de heer Joël X.
wonende te …
en mevrouw Christiane Y.
wonende te …
qualitate qua Valentine X. (° ../../1991) wonende te …
De Commissie nam kennis van de stukken, onder meer van:
- het verzoekschrift d.d. 5 augustus 2008, neergelegd op het secretariaat van de Commissie op 7 augustus 2008, waarbij de verzoekers namens hun minderjarige dochter Valentine X. om de toekenning hebben gevraagd van een financiële hulp van € 620 meer intresten;
- het verslag opgemaakt door de verslaggeefster op 24 december 2008 overeenkomstig de artikelen 11 en 12 van het K.B. van 18 december 1986;
- het door de Minister van Justitie op 28 januari 2009 neergelegd advies;
- de regelmatige kennisgeving aan de partijen van de procedurestukken en van de rechtsdag vastgesteld op 21 april 2009.
De Commissie hoorde in haar openbare zitting van 21 april 2009:
- de verslaggeefster in haar verslag over de feitelijke toedracht van de zaak en over de middelen van de partijen;
- de verzoekers in hun opmerkingen, vertegenwoordigd door Mr. Decostere loco Mr. Jean-Baptiste Petitat, advocaat te … .
De afgevaardigde van de Minister van Justitie is niet verschenen.
I. Feiten
Nathalie X. (° ../../1987), de zus van Valentine, werd het slachtoffer van seksueel misbruik, gepleegd door de heer Daniel Z. (° 1956). Deze misbruikte jarenlang zijn positie als leerkracht om zedenfeiten te plegen op meerdere kinderen, waaronder Nathalie.
Het misbruik t.o.v. Nathalie betrof meer specifiek:
- aanranding van de eerbaarheid met geweld of bedreiging, gepleegd te … op verscheidene niet nader te bepalen tijdstippen in de periode van september 1997 tot 14 januari 1999;
- verkrachting met behulp van geweld, gepleegd te La Roche-en-Ardenne (tijdens bosklassen), op niet nader te bepalen datum in de periode van 1 april 1998 en 30 april 1998 en op niet nader te bepalen datum in de periode van 1 juli 1998 tot 31 juli 1998.
Meer details omtrent de op Nathalie gepleegde zedenfeiten staan te lezen op de blz. 6, 10 en 11 van het vonnis van de Correctionele rechtbank te … d.d. 24 februari 2003.
II. Vervolging
Bij vonnis van de Correctionele rechtbank te ... d.d. 24 februari 2003 werd Daniel Z. wegens het plegen van onder meer de sub I vermelde feiten veroordeeld tot een effectieve gevangenisstraf van zeven jaar.
Op burgerlijk gebied werd hij veroordeeld tot betaling van de definitieve som van € 620 meer intresten aan de heer en mevrouw X.-Y. q.q. hun minderjarige dochter Valentine.
Tegen dit vonnis werd geen hoger beroep aangetekend.
III. Gevolgen van de feiten A. Voor Nathalie X.
* Nopens de invloed van de feiten op het psychisch welzijn van Nathalie lezen we in het deskundig verslag d.d. 5 maart 2004 van klinisch psychologe I. Lamote het volgende:
“Nathalie werd door de feiten zwaar getraumatiseerd. Uit ons testonderzoek werd duidelijk dat Nathalie nu nog, na de behandeling, last heeft van heel wat symptomen van een post traumatische stress- stoornis. Nathalie scoort ook nog hoog op depressiviteit. Er zijn nog in ernstige mate depressieve klachten aanwezig. Verder heeft Nathalie nog last van angst, hostiliteit, insufficiënt denken, wantrouwen, agorafobie en slaapproblemen. Er is bij haar nog steeds een duidelijk algemeen psychisch en lichamelijk onwelbevinden. Uit de SDQ kon afgeleid worden dat Nathalie in aanmerking komt voor het ontwikkelen van een psychiatrische stoornis.”
De deskundige meent dat Nathalie nog een hele tijd begeleiding zal nodig hebben. Die wordt geschat op 15 jaar. Uitgaande van een tweewekelijkse begeleiding gedurende 15 jaar wordt de kostprijs berekend op € 11.700.
Nathalie onderging reeds de volgende medische en psychologische behandelingen:
- twee weken hospitalisatie in Sint-… in 2000;
- begeleiding door mevr. Depauw (psychologe bij Slachtofferhulp ...) sinds 19.01.00;
- raadpleging Dr. Wieme op 07.02.03;
- opname in AZ Sint-… van 03.06.03 t.e.m. 04.07.03 wegens depressieve decompensatie met een escalatie van automutilatie in haar PTSS;
- opname in Jeugdkliniek te … van juli 2003 tot december 2003.
* De feiten hadden tevens een destabiliserend effect op de opvoedingssituatie van Nathalie en de andere kinderen: de moeder van Nathalie werd ziek, de ouders gingen een tijdje uit elkaar, er ontstonden ernstige financiële problemen.
* Nathalie slaagde niet in het schooljaar 2003-2004. De rechtbank aanvaardde dat het verlies van dit schooljaar te wijten was aan de sub I vermelde feiten.
B. Voor Valentine X.
Ingevolge de feiten op Nathalie ontstonden er problemen binnen het gezin (de moeder werd ziek, de ouders gingen een tijdje uit elkaar, er ontstonden ernstige financiële problemen), waardoor ook Valentine zelf schade leed.
IV. Mogelijkheden tot schadeloosstelling
* Luidens het verzoekschrift bekwamen verzoekers geen enkele vergoeding in dekking van de geleden schade.
* De kansen op verhaal tegenover de dader zijn nagenoeg onbestaande.
Uit een door gerechtsdeurwaarder Verhaeghe in 2004 gevoerd solvabiliteitsonderzoek (weliswaar uitgevoerd in een connex dossier) blijkt dat de heer Z. geen inkomsten heeft - hij verblijft in de gevangenis - doch wel deelgerechtigd is in een aantal onroerende goederen. Het betreft een huis waarvan hij het volledig vruchtgebruik heeft en drie stukken grond waarvan hij slechts in volle eigendom deelgerechtigd is ingevolge erfenis van zijn moeder en haar tweede echtgenoot.
Op de drie stukken grond werd door een ander slachtoffer van de zedenfeiten inmiddels uitvoerend beslag gelegd. De afrekening van verzoekers werd overgemaakt aan de instrumenterende notaris (de heer Lesage), teneinde opgenomen te worden in de pondspondsgewijze verdeling van de opbrengst van de verkopen.
Hier stelt zich evenwel een probleem. Tussen de familieleden van wijlen de heer Georges Z., wiens nalatenschap eveneens gerechtigd is in de drie stukken grond, en diens zoon Daniël Z. rijst een discussie over de geldigheid van een opgesteld testament, hetgeen invloed kan hebben op het eigendomsrecht van de gronden.
Er werd een procedure gestart waarbij een schriftonderzoek van het betwiste testament werd bevolen (tussenvonnis d.d. 19 oktober 2007).
Bijgevolg kan de verkoop of minstens de verdeling van de gelden nog enige tijd op zich laten wachten.
Bovendien verwacht notaris Lesage slechts een geringe verkoopwaarde van de gronden.
V. Begroting van de schade
Verzoekers vragen namens Valentine om de toekenning van een financiële hulp van € 620 meer intresten, zijnde de schadevergoeding die haar bij vonnis d.d. 4 juni 2007 werd toegekend.
VI. Beoordeling door de Commissie
Hoe verwerpelijk de op Nathalie X. gepleegde feiten ook mogen zijn, toch dient de Commissie vast te stellen dat het hulpverzoek van verzoekers q.q. Valentine als niet-ontvankelijk moet worden afgewezen.
De reden hiervoor is dat Valentine niet kan ondergebracht worden onder één van de in artikel 31 van de wet van 1 augustus 1985 voorziene categorieën van personen aan wie een financiële hulp kan toegekend worden.
Artikel 31 somt vijf categorieën van personen op:
1° personen die ernstige lichamelijke of psychische schade ondervinden als rechtstreeks gevolg van een opzettelijke gewelddaad;
2° nabestaanden van of personen die in duurzaam gezinsverband samenleefden met een persoon die overleden is als rechtstreeks gevolg van een opzettelijke gewelddaad;
3° ouders of personen die voorzien in het onderhoud van een minderjarig slachtoffer dat als gevolg van een opzettelijke gewelddaad een langdurige medische of therapeutische behandeling behoeft;
4° verwanten tot en met de tweede graad van of verwanten die in duurzaam gezinsverband samenleefden met een slachtoffer dat sinds meer dan een jaar vermist is, indien deze vermissing naar alle waarschijnlijkheid te wijten is aan een opzettelijke gewelddaad.
5° hen die vrijwillig hulp bieden aan slachtoffers, niet in het kader van de uitoefening van een beroepsactiviteit in verband met de veiligheid en niet in het kader van een deelname aan eender welke gestructureerde vereniging teneinde hulp en bijstand te verlenen aan derden, en die
“occasionele redders” genoemd worden of, in geval van overlijden, hun rechthebbenden, zoals opgesomd in artikel 42, § 5.
Valentine X. kan zich niet beroepen op artikel 31, 1°, van de wet, aangezien deze bepaling de personen beoogt op wiens persoon zelf de gewelddaad rechtstreeks werd gepleegd. In casu werden de gewelddaden (seksueel misbruik) gepleegd op de zus van Valentine.
Valentine behoort ook niet tot de tweede categorie omdat haar zus Nathalie niet overleden is ingevolge de op haar gepleegde gewelddaden.
Evenmin kan Valentine onder één van de drie andere categorieën ondergebracht worden.
Aangezien de wetgever de mogelijkheden van tussenkomst tot voormelde categorieën heeft beperkt, kan de Commissie niet anders dan het verzoek als onontvankelijk af te wijzen.
*
* *
OP DIE GRONDEN, De Commissie,
Gelet op de artikelen 17 § 1, 39 tot 42 van de gecoördineerde wetten van 18 juli 1966 tot regeling van het taalgebruik in bestuurszaken, de artikelen 31 tot 37bis van de wet van 1 augustus 1985, zoals gewijzigd door de wetten van 26 maart 2003, 22 april 2003 en 27 december 2004, en de artikelen 14 tot 34 van het K.B. van 18 december 1986,
Verklaart het verzoek onontvankelijk.
Aldus uitgesproken te Brussel, in openbare zitting en in de Nederlandse taal op 7 mei 2009.
De secretaris, De voorzitter,
G. VAN DEN ABBEELE D. DESMET
