2014 Programmarekening Gemeente Beuningen

(1)

Gemeente Beuningen Programmarekening

2014

(2)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 1

Inhoudsopgaven

Blz.

Voorwoord 3

JAARVERSLAG 5

1. RAADSVOORSTEL 7

2. KERNGEGEVENS 16

3. PROGRAMMAVERANTWOORDING 19

3.1 Overzicht realisatie per programma 20

3.2 Programma’s: 21

-Algemeen bestuur 21

-Integrale veiligheid 25

-Verkeer en vervoer 31

-Economische zaken 35

-Onderwijs 38

-Welzijn 43

-Maatschappelijke ondersteuning 49

-Sociale voorzieningen 56

-Landschap, milieu en groen 61

-Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 72

-Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 77

3.3 Prioriteiten 85

4. PARAGRAFEN 86

4.1 Lokale heffingen 86

4.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 95

4.3 Onderhoud kapitaalgoederen 103

4.4 Financiering (Treasury) 110

4.5 Bedrijfsvoering 114

4.6 Verbonden partijen 116

4.7 Grondbeleid 123

4.8 Reserves en voorzieningen 181

4.9 Bezuinigingen 188

JAARREKENING 191

5. OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN IN DE JAARREKENING EN DE TOELICHTING 193 5.1 Overzicht van baten en lasten 2014 (Resultatenrekening 2014) 194 5.2 Toelichtingen bij het overzicht van baten en lasten 2014 197

5.2.1 Resultaatbepaling en resultaatbestemming 197

5.2.2. Verschillenanalyse 198

5.2.3 Verlies- en Winstrekening Grondbedrijf 2014 200

5.2.4 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen (WNT) 201

(3)

5.3 SISA verantwoording specifieke uitkeringen 202

6. BALANS EN DE TOELICHTING 209

6.1 Concernbalans per 31 december 2014 210

6.2 Toelichting bij de concernbalans per 31 december 2014 212

6.3 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 238

6.4 Restantkredieten per programma 240

7. OVERIGEN 246

7.1 Resultaatbestemmingen en autorisatie 246

7.2 Begrotingsoverschrijdingen uitgaven 249

7.3 Programma - producten matrix 250

7.4 Recapitulatie programma’s 254

7.5 Resultatenrekening 2014; functionele indeling 257

7.6 Overzicht kapitaallasten (Staat C) 258

7.7 Overzicht incidentele en structurele baten/lasten 265

7.8 Begrippenlijst 267

________________________________________________________

Vaststellingsbesluit 2014 270

(4)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 3 Voorwoord

De voorliggende programmarekening 2014 (Overzicht van baten en lasten) van de gemeente Beuningen is op grond van het “Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten” (BBV) voorgeschreven.

De gemeenteraad stelt op basis van dit besluit de programmarekening vast.

De door de raad vastgestelde begroting is samengesteld uit 10 programma’s, waaraan nog het verplichte onderdeel

“Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien” als programma is toegevoegd.

De programmarekening bestaat uit dezelfde programma’s als de begroting.

De programmarekening is inclusief de cijfers van het grondbedrijf.

Naast deze programma’s zijn 9 paragrafen opgenomen, waarin de beleidslijnen zijn vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten.

Alleen voor het gemeentelijk grondbedrijf wordt nog afzonderlijk een beleidsanalyse gemaakt. In 2014 is wederom in de paragraaf grondbeleid deze “Beleidsanalyse Grondbedrijf Jaarrekening 2014” integraal opgenomen.

Achterin deze programmarekening is een recapitulatie opgenomen welke de verdelingsmatrix geeft tussen enerzijds alle producten en anderzijds de toerekening naar de programma’s. Deze verdelingsmatrix is voorgeschreven.

Op deze wijze wordt voldaan aan artikel 24 van de BBV welke als jaarstukken minimaal vereist:

1. Jaarverslag, met: -de programmaverantwoording -de paragrafen

2. Jaarrekening, met: -het overzicht van baten en lasten en de toelichting

-de balans en de toelichting

-SISA verantwoording specifieke uitkeringen

In de programmarekening zijn de concernbalans en -resultatenrekening opgenomen. De integrale cijfers (concerncijfers) worden gepresenteerd, dus inclusief het grondbedrijf. Aanvullend wordt op enkele plaatsen de toelichting specifiek op het grondbedrijf toegesneden. Uiteraard wordt over het grondbedrijf naar behoefte ook afzonderlijk (tussentijds) gerapporteerd.

De toelichtingen bestaan hoofdzakelijk uit de toelichting van de verschillen met de actuele begroting (Herfstnota).

Uitgebreide vergelijking met de cijfers van vorig dienstjaar blijft achterwege, omdat jaarlijks het grootste deel van de afwijkingen met de begroting van incidentele aard is.

Op het niveau van de programma’s wordt toelichting gegeven op de verschillen tussen enerzijds voorgenomen beleid en ramingen 2014 en anderzijds hetgeen is gerealiseerd.

(5)

(6)

JAARVERSLAG

(7)

(8)

Raadsvoorstel

Onderwerp : Programmarekening 2014 (Overzicht van baten en lasten)

Raadsvergadering :

Nummer(agenda) : Commissie 1 : Fin en AZ

Registratienummer : BW15.00232 Datum : 13 mei 2015

Registratiecode : *BW15.00232* Commissie 2 : Auditcommissie

Auteur : Harry Jacobs Datum :

Status : Openbaar B&W-vergadering : 28 april 2015

Persgesprek : Portefeuillehouder : J.J. Driessen

Samenvatting

Vaststellen van de programmarekening 2014 (overzicht van baten en lasten) Besluit om

1. Akkoord te gaan met de programmarekening 2014 gemeente Beuningen en deze conform vast te stellen 2. Het gerealiseerd resultaat vast te stellen op voordelig € 9.075.000 (voordelig € 1.406.000 voor de

algemene dienst en voordelig € 7.669.000 voor het grondbedrijf)

3. De resultaatbestemmingen definitief vast te stellen op een storting in de reserves van € 335.000 4. Akkoord te gaan met de nog vast te stellen aanvullende resultaatbestemmingen van het eindresultaat:

Storting in de algemene bedrijfsreserve algemene dienst € 1.406.000 Storting in de algemene bedrijfsreserve grondbedrijf € 7.669.000

5. Vast te stellen dat er in 2014 geen begrotingsoverschijdingen van de uitgaven hebben plaats gevonden 6. De 6e begrotingswijziging 2015 vast te stellen; resultaatbestemmingen vorig dienstjaar

Inleiding

Hierbij treft u aan de programmarekening (overzicht van baten en lasten) over het boekjaar 2014.

Conform het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (het “BBV”) zijn de balans en resultatenrekening opgenomen. Zie ook het voorwoord in de programmarekening.

De gemeenteraad dient deze programmarekening jaarlijks vast te stellen. Het betreft de afsluiting van de cyclus: Programmabegroting –> Zomernota –> Herfstnota –> Programmarekening. Het college legt hiermede verantwoording af aan de raad.

Beoogd effect

De programmarekening loopt één op één met de programmabegroting en voldoet aan het BBV. Per programma is het financiële resultaat weergeven. Daarvoor zijn per programma opgenomen de

primaire ramingen alsmede de begrotingswijzigingen. De verschillen met de ramingen worden gesplitst opgenomen voor de uitgaven en de inkomsten, met het oog op de begrotingsoverschrijdingen.

Ook het in de programmabegroting opgenomen voorgenomen beleid is hierbij overgenomen. Op deze wijze is op eenvoudige wijze per programma op onderdelen een vergelijk te maken tussen

voorgenomen beleid/prioriteiten enerzijds, en de beleidsrealisatie anderzijds. Per programma zijn tevens de reserveringen opgenomen, alsmede de belangrijkste incidentele posten.

In dit raadsvoorstel worden de belangrijkste onderwerpen toegelicht van de resultaten van de exploitatie 2014 en de balans per 31-12-2014.

Een meer gedetailleerde toelichting treft u voor de exploitatie aan bij de diverse programma’s, de paragrafen en de Balans.

Voor de ontwikkelingen in het grondbedrijf verwijzen wij u naar de Beleidsanalyse van het Grondbedrijf die verwerkt is in de paragraaf Grondbedrijf.

(9)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 8 Overzicht baten en lasten 2014 (x € 1.000) + = nadeel - = voordeel

Werkelijk Werkelijk

2013 Primair Herfstnota 2014

Algemeen bestuur € 3.839 € 3.659 € 3.799 € 3.752 Integrale veiligheid € 1.495 € 1.571 € 1.493 € 1.426 Verkeer en vervoer € 3.496 € 3.072 € 3.233 € 2.711 Economische zaken € 153 € 115 € 102 € 104 Onderwijs en kinderopvang € 2.565 € 2.632 € 2.672 € 2.510

Welzijn € 1.956 € 2.018 € 3.007 € 2.701

Maatschappelijke ondersteuning € 4.924 € 6.207 € 6.483 € 5.981 Sociale voorzieningen € 2.558 € 2.786 € 2.942 € 2.625 Landschap, milieu en groen € 886 € 794 € 1.164 € 739 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting € 2.789 € 1.571 € 1.709 € 5.182- Algemene dekkingsmiddelen € 27.851- € 24.983- € 26.403- € 26.777- Gerealiseerd totaal saldo baten en lasten € 3.189- € 559- € 202 € 9.410- Mutaties in reserves € 5.900 € 1.657 € 475- € 335

Gerealiseerd resultaat € 2.711 € 1.098 € 273- € 9.075-

N N V V

Begroting 2014 Financiën

Resultaat 2014

Het boekjaar 2014 sluit met een verrassend groot voordelig saldo van € 9.075.000. Het voordelig resultaat is echter volledig ontstaan door incidentele meevallers. Hierna zal dit verder worden toegelicht en een doorvertaling worden gemaakt naar het structurele resultaat.

De resultatenrekening is opgenomen bij hoofdstuk 5.1. Hieronder is de verkorte weergave opgenomen.

Resultaat concern

Het gerealiseerd resultaat 2014 bedraagt voordelig € 9.075.000 (voordelig € 1.406.000 voor de algemene dienst en voordelig € 7.669.000 voor het grondbedrijf)

Resultaat algemene dienst

De algemene dienst sluit met een voordeel van € 1.406.000, tegen een begroot voordeel van € 273.000.

(zie hoofdstuk 5.1) De afwijking met de herfstnota is dus € 1.133.000 voordelig. De belangrijkste afwijkingen zijn gedurende het jaar bij de zomer- en herfstnota al verwerkt, maar een aantal grote afwijkingen zijn pas later opgetreden.

De belangrijkste posten zijn:

 Hogere algemene uitkering op basis van de decembercirculaire V 335.000

 Rentevoordeel en eenmalige ruimte kapitaallasten 2014 V 385.000

 Nog niet uitgevoerde werkzaamheden nieuwe groenbestek V 318.000

 WMO voorzieningen (woon-, vervoer- en rolstoelvoorzieningen) V 114.000 V 1.152.000

De decembercirculaire was uiteraard bij de herfstnota nog niet bekend. De eenmalige ruimte

kapitaallasten en het voordeel op de werkelijk betaalde rente wordt gedurende het jaar wel ingeschat, maar pas bij het opstellen van de jaarrekening zijn de definitieve cijfers bekend. Zo zijn er meer

kapitaallasten doorbelast naar de complexen grondbedrijf en is er aanzienlijk minder aan rente betaald.

Mede doordat er niet bijzonder veel wordt geïnvesteerd, was het financieringstekort veel lager dan geraamd bij het opstellen van de begroting. De WMO voorzieningen laten al langer een dalend verloop zien, maar met name de woonvoorzieningen zijn moeilijk vooraf in te schatten.

(10)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 9 Tot slot het voordeel op het nieuwe groenbestek. Het groenbestek is vorig jaar voor 3 jaar aanbesteed.

Om diverse redenen (zie toelichting bij het programma landschap, milieu en groen) is de uitvoering van een deel van het bestek pas eind 2014/begin 2015 gestart. Het gevolg is dat van het volledige jaarbudget 2014 nagenoeg niets is aangewend. Reservering van dit bedrag of vorming van een voorziening is niet toegestaan volgens het BBV. Gevolg is dat dit restantbudget voor 2014 in het rekening resultaat vloeit als incidenteel voordeel. Echter, later in de bestek periode zal dit bedrag extra nodig zijn. Conform het BBV worden deze “overschotten” als toelichting op de balans opgenomen, onder de noemer “Niet uit de Balans blijkende verplichtingen” (Hoofdstuk 6.3 NuBBV).

Het bomenonderhoud is aanbesteed voor de periode 1 april 2014 tot 1 april 2015. Dit seizoenwerk loopt dus niet gelijk aan het boekjaar. Om grotendeels dezelfde redenen, resteert ook hier een groot deel van het jaarbudget. Dit incidentele voordeel op het bomenbestek is op dezelfde wijze verwerkt als het voordeel groenbestek (NuBBV).

In totaliteit is het incidentele voordeel 2014 op het onderdeel groenonderhoud € 318.000.

In hoofdstuk 5.2.2. wordt een opsomming gegeven van alle verschillen, inclusief grondbedrijf.

Hierbij wordt ook aangegeven welke verschillen uiteindelijk budgettair neutraal zijn omdat ze leiden tot een in omvang gelijke mutatie met een reserve. Zij beïnvloeden dan niet het uiteindelijke resultaat.

Het BBV schrijft echter voor dat deze verschillen voor en na mutaties met reserves zichtbaar moeten zijn.

Tevens is hier aangegeven of de afwijkingen van incidentele of structurele aard zijn.

Indien het positieve rekening resultaat wordt gecorrigeerd voor alle incidentele afwijkingen, dan resteert er een tekort bestaand beleid voor de algemene dienst van ± € 1,2 miljoen. Dit past in het beeld dat de primaire begroting voor 2014 liet zien (-/- € 1,1 miljoen) en de primaire begroting voor 2015 (-/- € 1,5 miljoen). Via het dekkingsvoorstel wordt de begroting voor het betreffende jaar vervolgens weer sluitend gemaakt.

Bij deze analyses zijn dus de afwijkingen naar aard opgenomen, structureel of incidenteel. Bij de programma’s zelf zijn de belangrijkste incidentele posten ook nog voor hun werkelijke (nominale) waarde opgenomen.

Toelichting resultaat algemene dienst

Indien structurele verschillen uit 2014 zich ook daadwerkelijk voordoen in 2015 , zal dit worden meegenomen bij de zomernota 2015 en de daarbij behorende begrotingswijziging. Op basis van het 1^e halfjaar 2015 is dan op die onderdelen een betere inschatting te maken wat de bijstelling van de budgetten dient te zien.

Wij hebben met de ARN gesprekken gevoerd met betrekking tot de concessievergoeding. De

aanlevering van buiten de regio neemt aanzienlijk af. Reden voor ons om te kijken naar de toekomstige ontwikkelingen. De uitkomst van de gesprekken is dat de ARN de komende 10 jaar een jaarlijkse vergoeding van € 375.000 betaalt, onafhankelijk van de aangeleverde hoeveelheden. De begroting 2015 is nu nog € 525.000, wat dus een verhoging van het structurele tekort betekent van € 150.000.

Verder wordt nog opgemerkt dat de opbrengst precariorechten nog niet structureel als inkomst is opgenomen. In 2014 zijn aanslagen precariorechten over 2012 t/m 2014 opgelegd voor € 1,8 miljoen.

Hiervan is betaald € 1,2 miljoen. Openstaand per 31 december 2014 is € 0,6 miljoen. In verband met de juridische onzekerheden die er nog steeds bestaan rondom deze aanslagen , is e.e.a. als volgt verwerkt:

Voor het nog openstaande bedrag is een voorziening dubieuze debiteuren gevormd van € 0,6 miljoen.

Het ontvangen bedrag is vooralsnog gestort in een voorziening vooruit ontvangen precariorechten van

€ 1,2 miljoen. De opbrengst precariorechten is derhalve volledig buiten het rekeningresultaat 2014 gehouden.

(11)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 10 Resultaat grondbedrijf

De volledige verlies- en winstrekening grondbedrijf is opgenomen bij hoofdstuk 5.2.3. Dit (incidentele) grote resultaat bestaat:

Vrijval voorziening Hutgraaf a.g.v. gewijzigde systematiek (zomernota) v 3.340.000 Vrijval voorziening complex Ewijk Algemeen v 3.614.000 Mutaties voorzieningen overige complexen n -/- 548.000 Extra storting voorziening zandwinning Beuningse Plas n -/- 670.000 Bijdrage (negatieve) ABR Grondbedrijf Zandwinning (af te lossen tekort) v 670.000 Resultaatnemingen 2014 (Omgeving Zuid.Structuurweg en Buiten Plan) v 679.000 Vrijval voorzieningen archeologisch monument en afgesloten complexen v 465.000

Overigen v 119.000

Totaal v 7.669.000

De vrijval voorziening Hutgraaf is al meegenomen bij de zomernota. Alleen is bij de begrotingswijziging van de zomernota alleen de bijdrage van de algemene dienst aangepast. Voor het grondbedrijf worden tot nu toe geen begrotingswijzigingen gemaakt. Vandaar dit grote voordeel bij de jaarrekening.

Doordat het Masterplan Ewijk is onderverdeeld in een tiental deelplannen, is per deelplan beoordeeld wat de omvang van de voorziening moet zijn. Met andere woorden: de totale voorziening is in 2014 herverdeeld over de deelplannen. Hierbij is ook de voorziening die toegerekend was aan de Kruksewal opnieuw beoordeeld. In het totale Masterplan Ewijk was de Krukse Wal volledig voorzien, aangezien het een geluidswal betreft (een bovenwijkse voorziening) en er ook geen opbrengsten tegenover staan.

Hiervoor is er in de grondprijzen van alle deelplannen reeds rekening mee gehouden omdat er een opslag in zit voor bovenwijkse voorzieningen. Omdat er in de aankomende periode tot 2029 jaarlijkse bijdragen worden verantwoord vanuit de verkopen uit de deelplannen en deze worden verantwoord in het deelplan Krukse Wal, is er niet langer een voorziening voor de Krukse Wal noodzakelijk omdat de toekomstig geraamde bijdragen aan deze bovenwijkse voorziening toereikend zijn om de totale

plankosten tot en met heden te dekken. Derhalve heeft dit in de jaarrekening 2014 geleid tot een vrijval voorziening complex Ewijk van € 3.614.000.

Dit is niet eerder gecorrigeerd omdat voor dit onderdeel is voortgeborduurd op de basisaannames van de grote bezuinigingsoperatie van 2010.

Verder hebben er in 2014 ook een aantal extra stortingen in de voorzieningen plaatsgevonden in verband met (herijking van de) verwachte tekorten op grondexploitaties. In totaal is per saldo € 548.000 toegevoegd aan die voorzieningen.

In verband van de tegenvallende aanbesteding Zandwinning Beuningse Plas is in 2010 een voorziening getroffen van € 20.000.000, zijnde het verwachte tekort bij afronding van dit project. Tot het moment van afronding (2028) blijft dit bedrag in principe ongewijzigd op de Balans staan, tenzij tussentijdse ontwikkelingen het rechtvaardigen om dit verwachte eindresultaat bij te stellen. In 2014 heeft herijking plaatsgevonden (o.a. de optimalisatie) en dit heeft geleid tot een extra storting van € 670.000. Dit bedrag komt ten laste van de negatieve algemene bedrijfsreserve zandwinning. Deze laatste wordt in 14 jaar (t/m 2028) afgelost.

In 2014 is 1 complex afgerekend, te weten Omgeving Zuidelijke Structuurweg. Deze sloot met een klein voordeel van € 19.000. Op de gronden buiten plan is een winst gerealiseerd van € 660.000. Dit was met name de boekwinst op de grondverkoop aan het RGV.

Tot slot is de voorziening archeologisch monument Keizershoeve volledig vrijgevallen (€ 126.000) en kon van de voorziening voor afgesloten complexen een bedrag van € 339.000 vrijvallen.

In de paragraaf grondbeleid wordt dit allemaal uitgebreid toegelicht.

Aan de complexen wordt nog slechts over de netto boekwaarde (investeringen -/- voorzieningen) per 1/1 rente toegerekend. De rente over de voorziening Zandwinning komt voor rekening van de algemene dienst, de rente over de voorzieningen overige complexen komt ook voor rekening van de algemene dienst.

(12)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 11 Toelichting resultaat grondbedrijf

Ook het positieve resultaat bij het grondbedrijf is volledig het gevolg van incidentele meevallers. De meeste zijn het gevolg van herijking van de benodigde voorzieningen van de verschillende complexen.

Deze mutaties (in casu vrijval) lopen via de Verlies- en Winstrekening. De winst 2014 is slechts voor een klein deel het gevolg van positieve resultaatnemingen van complexen dan wel grootschalige grondverkopen.

Verschillenanalyses

De zomernota en de herfstnota zijn via een begrotingswijziging in de financiële administratie verwerkt.

Dit betekent dat bij de jaarrekening alleen verschillen worden geanalyseerd tussen rekeningcijfers en bijgestelde ramingen. Alle begrotingswijzigingen zijn door de raad vastgesteld. Structurele

aanpassingen worden meegenomen naar het volgende boekjaar. (Zomernota 2015)

Uitgangspunt bij de analyse is dat als een post niet expliciet als incidenteel is aan te merken, er vanuit gegaan wordt dat deze structureel van aard is.

Resultaatbepaling en resultaatbestemming

Het gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten bedroeg voordelig € 9.410.000. Hierna hebben diverse resultaatbestemmingen, dat zijn mutaties met reserves, plaatsgevonden. In hoofdstuk 5.2.1 in een overzicht opgenomen van alle mutaties met de reserves.

Het BBV schrijft voor dat mutaties met reserves niet functioneel worden verantwoord, maar worden beschouwd als resultaatbestemming. Dit heeft wel tot gevolg dat er op de programma’s vele verschillen kunnen ontstaan, welke later via de resultaatbestemming worden verrekend met reserves.

Het gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten voordelig € 9.410.000

Saldo mutaties met reserves (storting) - - 335.000

Gerealiseerd resultaat voordelig € 9.075.000

Ná deze vastgestelde bestemmingen resulteert er een saldo waaraan de raad in het lopende boekjaar nog een definitieve bestemming dient te geven. Dit resultaat is dan ook afzonderlijk op de balans opgenomen en wordt pas in het boekjaar 2015 als resultaatbestemming vorig dienstjaar definitief geboekt. Hiervoor is de 6^e begrotingswijziging 2015 samengesteld. Van dit eindresultaat wordt voorgesteld:

1. Storting in de algemene bedrijfsreserve algemene dienst € 1.406.000 2. Storting in de algemene bedrijfsreserve grondbedrijf € 7.669.000

Deze verschillen in reservemutaties komen in eerste instantie naar voren bij de diverse programma’s.

Daar wordt een en ander inhoudelijk toegelicht. Bij het programma Algemene dekkingsmiddelen is het onderdeel mutaties met reserves zelf opgenomen. Daar vinden we de betreffende

resultaatbestemmingen in zijn totaliteit terug. Hoofdstuk 7.1 geeft een totaaloverzicht van alle autorisaties m.b.t. de reserveringen. Aan alle reserveringen ligt eerdere besluitvorming ten grondslag.

Mutaties met voorzieningen blijven buiten de resultaatbestemmingen. Deze mutaties van voorzieningen worden ingevolge het BBV functioneel verantwoord.

Bij de bepaling van het resultaat zijn verder alle posten meegenomen, die bekend waren op het moment van samenstelling van de jaarrekening. Voor zover mogelijke verplichtingen nog niet

kwantificeerbaar zijn, worden zij opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en/of bij de niet uit de balans blijkende verplichtingen.

Baten en lasten worden verantwoord in het jaar waarop ze betrekking hebben (=factuurbasis), ongeacht het moment waarop de gelden worden ontvangen of betaald (=kasbasis).

(13)

31.12.14 31.12.13 31.12.14 31.12.13

Materiële vaste activa € 41.136 € 41.055 Gerealiseerd resultaat € 9.075 € 2.711- Financiële vaste activa € 22.859 € 29.729 Algemene reserve AD € 1.858 € 3.759

Algemene reserve GB € 15.443- € 14.622- Algemene reserve GB Zandwinning € 12.829- € 13.172- Totaal vaste activa € 63.995 € 70.784 Overige reserves € 3.816 € 3.812 Voorraden € 67.071 € 68.473 Totaal eigen vermogen € 13.523- € 22.934- Af: Voorzieningen € 41.990- € 47.726-

Totaal voorraden € 25.081 € 20.747

Voorzieningen € 10.079 € 9.231 Vorderingen € 8.724 € 9.392 Langlopende schulden € 92.125 € 101.867 Liquide middelen € 3 € 2.450 Kortlopende schulden € 8.273 € 15.183 Overlopende activa € 122 € 209 Overlopende passiva € 971 € 235 Totaal vlottende activa € 33.930 € 32.798 Totaal vreemd vermogen € 111.448 € 126.516

Totaal € 97.925 € 103.582 Totaal € 97.925 € 103.582

Balans per 31-12-2014 (x € 1.000)

Balans (verkort)

Vaste activa

Bij hoofdstuk 6.2 toelichting concernbalans wordt het verloop van de vaste activa nader uiteengezet.

Dit heeft een normaal verloop en laat verder geen bijzonderheden zien. In totaal is de boekwaarde met

€ 6,8 miljoen afgenomen. Er is in 2014 voor € 3,7 miljoen geïnvesteerd, waarvan € 2,8 miljoen in wegen en riolering. De overige investeringen betreffen met name welzijns-/sportaccommodaties en automatiseringsinvesteringen.

Aan opbrengsten is een bedrag van € 1,5 miljoen geboekt, met name de opbrengst van de grondverkoop Elsenpas aan RGV.

Verder is er voor € 2,1 miljoen regulier afgeschreven, voor € 0,1 miljoen vervroegd afgeschreven en tot slot voor € 6,8 miljoen aan aflossingen ontvangen. Dit laatste is met name de algehele aflossing van de verstrekte geldleningen woningbouwcorporaties ad. € 5,8 miljoen.

Voorraden

Per 31 december 2014 was het geïnvesteerd vermogen complexen grondexploitatie € 66,8 miljoen. De afname in 2014 was € 1,7 miljoen en wordt met name veroorzaakt door de meeropbrengsten

Oranjekwartier (€ 1,2 miljoen).

In verband met verwachte tekorten zijn voor allerlei complexen voorzieningen getroffen tot € 41,9 miljoen, zijnde € 20,7 miljoen voor de Zandwinning Beuningse Plas en € 21,2 miljoen voor de overige complexen. Het totaalbedrag aan voorzieningen is met € 5,7 miljoen afgenomen. Dit had een viertal oorzaken: vrijval voorziening Hutgraaf - € 3,3 miljoen, vrijval voorziening Ewijk algemeen - € 3,6 miljoen, op basis van de actuele doorrekeningen is € 0,5 miljoen extra gestort in de overige

voorzieningen, terwijl € 0,7 miljoen aanvullend is gestort in de voorziening zandwinning Beuningse Plas.

In verband met mogelijke herziening van de prognoses woningbouw (aanpassing fasering) is reeds in 2013 een voorziening getroffen van € 0,2 miljoen. Deze is in 2014 niet aangepast.

Belangrijkste factor die tot al deze maatregelen hebben geleid is het uitblijven van economisch herstel.

Vooral de woningmarkt zit nog op slot, hoewel enig licht herstel op dit moment zichtbaar is. Uitvoering van plannen vertraagd en de woningbouwplanning wordt om die reden jaarlijks geactualiseerd met alle financiële gevolgen van dien.

Over de opbouw van deze voorzieningen wordt verder verwezen naar de paragraaf grondbeleid.

Op de balans worden de voorraden netto, dus verminderd met de voorzieningen, opgenomen.

Aanpassing boekwaarde: Bij het complex Waterdorp zijn in 2014 totaal 9 kavels daadwerkelijk verkocht met een opbrengst van € 176.000. Voor de 1e tranche is echter in 2014 een voorschot

ontvangen van de projectontwikkelaar van € 450.000. Dit is als opbrengst verantwoord bij het complex.

Bij de afronding van de jaarrekening is besloten om slechts € 176.000 als opbrengst in 2014 te verantwoorden en het overige bedrag van € 274.000 als vooruit ontvangen grondopbrengsten door te

(14)

Mutatieoverzicht reserves (x € 1.000)

Autorisatie Aanvullend

Omschrijving

Saldo 31-12-2013

Resultaat 2013

Saldo 01-01-2014

Mutaties reserves

Saldo 31-12-2014

Resultaat 2014

Saldo 1-1-2015 Algemene reserve algemene dienst € 3.759 € 1.495- € 2.264 € 406- € 1.858 € 1.406 € 3.264 Algemene reserve grondbedrijf € 14.622- € 1.216- € 15.838- € 395 € 15.443- € 7.669 € 7.774- Algemene reserve GB Zandwinning € 13.172- € 13.172- € 343 € 12.829- € 12.829- Overige bestemmingsreserves € 3.812 € 3.812 € 4 € 3.816 € 3.816 Totaal € 20.223- € 2.711- € 22.934- € 336 € 22.598- € 9.075 € 13.523-

negatief negatief

ALGEMENE DIENST x € 1.000

Saldo 31 december 2013 voordelig 3.759

Resultaatbestemming vorig boekjaar (2013) -1.495

Afkoopsom De Stroming -451

Rentebijschrijving 2% 45

Saldo 31 december 2014 1.858

Storting restant gerealiseerd resultaat 2014 1.406

Saldo 1 januari 2015 voordelig 3.264

2015

Begrotingssaldo na belastingvoorstellen etc. 3

Zomernota 2015 p.m.

3

voordelig 3.267

GRONDBEDRIJF x € 1.000

Saldo 31 december 2013, weerstandsvermogen nadelig -14.622

Bijdrage algemene dienst in tekort grondbedrijf 150

Storting bijdrage algemene uitkering bommenregeling 245

Resultaatbestemming vorig boekjaar (2013) -1.216

Saldo 31 december 2014 -15.443

Storting restant gerealiseerd resultaat 2014 7.669

Saldo 1 januari 2015 nadelig -7.774

boeken naar 2015. De juridische overdracht vindt plaats in 2015. Een en ander is extra-comptabel verwerkt.

Reserves en voorzieningen

Voor de aard en doelstelling van alle reserves en voorzieningen wordt allereerst verwezen naar de laatste nota Reserves en Voorzieningen 2013 die door de raad in januari 2013 is vastgesteld. Hierna worden alleen de reserves beschreven, de voorzieningen blijven hier buiten beschouwing.

In de paragraaf reserves en voorzieningen (alsmede bij de toelichting op de balans) worden het doel en het verloop van alle reserves en voorzieningen ook uiteengezet.

Algemene reserve algemene dienst

De algemene reserve is in 2014 met € 0,5 miljoen afgenomen. Het verloop ziet er als volgt uit:

Algemene reserve grondbedrijf

De algemene reserve is in 2014 met € 6,8 miljoen toegenomen. Het verloop ziet er als volgt uit:

In de paragraaf grondbeleid (onderdeel 8.2) wordt nader ingegaan op het verwachte toekomstige verloop van deze negatieve reserve. Ingeschat wordt dat via de potentiële opbrengsten van gronden het tekort uiteindelijk in 10 jaar (t/m 2024) weggewerkt kan worden.

(15)

GRONDBEDRIJF ZANDWINNING x € 1.000

Noodzakelijke extra storting voorziening Zandwinning BP -670

Rentevoordeel nieuwe geldlening 2012 tbv aflossing zandwinning 213

Aflossing zandwinning 800

Algemene reserve grondbedrijf Zandwinning

In 2010 is een voorziening getroffen van € 20 miljoen ten behoeve van het verwachte tekort

Zandwinning Beuningse Plas. Deze negatieve algemene reserve grondbedrijf zandwinning zou in 25 jaar afgelost worden via een jaarlijkse aflossing door de algemene dienst van € 800.000. Deze aflossing, alsmede de rente over dit bedrag, is als structurele last in de begroting algemene dienst opgenomen.

Tevens is besloten het rentevoordeel van een nieuwe in 2012 afgesloten vaste geldlening aan te wenden ten behoeve van aflossing zandwinning. Dit voordeel was in 2014 € 213.000.

In 2014 is aanvullend € 670.000 gestort in de voorziening zandwinning Beuningse Plas, dit bedrag komt ten laste van deze negatieve ABR Grondbedrijf Zandwinning.

Dit alles leidt ertoe dat nu het tekort Zandwinning in 2028 afgelost zal zijn. De termijn is dus teruggebracht van 25 jaar naar 18 jaar.

Overige bestemmingsreserves

De overige reserves zijn nagenoeg ongewijzigd. De reserve MFA Kloosterhof Weurt en de reserve eenmalige prioriteiten zijn samen € 0,2 miljoen toegenomen. Dit betreft de storting van de eenmalige ruimte kapitaallasten MFA en met name de storting van de eenmalige middelen transities AWBZ en Jeugdzorg. De reserve bezuinigingen daarentegen is met € 0,2 miljoen afgenomen.

In deze reserve eenmalige prioriteiten zitten alle saldi van allerlei eerder vastgestelde eenmalige budgetten, welke per 31 december 2014 nog niet (geheel) zijn uitgevoerd of uitgegeven. Bij de zomernota worden deze vervolgens weer beschikbaar gesteld voor het nieuwe (lopende) boekjaar.

Over 2014 zijn verder geen bijzonderheden te vermelden. Het grondbedrijf beschikt niet over bestemmingsreserves.

Voorzieningen

Dit zijn de overige voorzieningen, niet zijnde voorzieningen ten behoeve van de bouwgrondexploitatie.

De overige voorzieningen zijn in 2014 met € 0,8 miljoen toegenomen. Verder wordt hiervoor slechts verwezen naar de paragraaf reserves en voorzieningen alsmede de toelichting bij de balans.

Langlopende schulden

De afname van € 9,7 miljoen is het gevolg van de reguliere aflossingen van € 4,3 miljoen en de algehele aflossing van de opgenomen geldleningen woningbouwcorporaties van € 5,8 miljoen. Hier tegenover staat een zelfde bedrag als afname bij de financiële activa die hierboven zijn behandeld. De gemeente vormde slechts een tussenpersoon bij deze (opgenomen en doorbetaalde) geldleningen. Er zijn geen nieuwe geldleningen afgesloten in 2014. Wel is een in 2002 reeds ontvangen voorschot van de Provincie tbv de Zandwinning alsnog als opgenomen geldlening op de balans opgevoerd (€ 0,4 miljoen). Dit was ten onrechte als ontvangen subsidie verwerkt, maar wordt door de Provincie nog steeds aangemerkt als een verstrekte lening die in de toekomst terugbetaald moet worden.

Kortlopende schulden

Deze zijn met € 6,9 miljoen afgenomen. Dit is met name veroorzaakt door de aflossing van een

kasgeldlening van € 7,5 miljoen. Echter de schuld in rekeningcourant is met € 1,8 miljoen toegenomen.

Dit staat als kortlopende schuld credit op de balans. Het positieve rekeningcourant tegoed per 1 januari stond bij de liquide middelen debet op de balans.

Begrotingsoverschrijdingen

In hoofdstuk 7.2 is een overzicht opgenomen van de totale uitgaven per programma, afgezet tegen de begrote uitgaven zoals die zijn geautoriseerd door de raad. De overschrijdingen zijn wel gecorrigeerd voor de doorbelastingen van kapitaallasten en ambtelijke uren. Deze ambtelijke uren worden weliswaar per programma geraamd, maar kunnen in werkelijkheid op basis van het organisatiebrede tijdschrijven hiervan afwijken en zodoende vinden er verschuivingen plaats tussen de verschillende programma’s. De

(16)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 15 hierdoor ontstane “overschrijdingen” van uitgaven worden ieder jaar pas achteraf formeel

geautoriseerd bij de vaststelling van de programmarekening.

Na deze aanpassingen, voor de kapitaallasten en ambtelijke uren, blijkt dat er géén overschrijdingen aan de uitgavenzijde van de programma’s hebben plaatsgevonden.

Bezuinigingen

Allerlei onderdelen van de ingezette noodzakelijke bezuinigingsoperatie voor 2012 tot en met 2015 zijn in de programmarekening verwerkt. Dit komt ook weer uitgebreid aan de orde bij de kaderbrief

begroting 2016. Vooralsnog wordt hier alleen verwezen naar de paragraaf 4.9 bezuinigingen.

Tijdspad

Ingevolge de gemeentewet dient de programmarekening voor 15 juli door de raad te worden vastgesteld en, inclusief accountantsrapport, aan de Provincie te worden toegezonden.

De controle van de programmarekening door accountantskantoor Ernst & Young heeft inmiddels plaatsgevonden in week 15/16. De accountant is voornemens een goedkeurende controleverklaring te verstrekken bij de programmarekening 2014.

Echter, met de accountant wordt nog overleg gevoerd over de manier waarop een risico bij de

ontzanding van de Beuningse Plas in de jaarrekening moet worden verwerkt. Het betreft hier het risico dat de gemeente het ingestelde cassatieberoep tegen een tweetal onteigeningsuitspraken zal verliezen.

Met de accountant is nog in discussie of hiervoor een voorziening moet worden getroffen. Indien de accountant ons hiertoe verplicht, dan daalt hiermee het resultaat van € 9,1 naar € 8.3 miljoen positief, en zal de programmarekening conform aangepast moeten worden.

Deze controleverklaring, alsmede het accountantsrapport, zullen na ontvangst aan uw raad worden toegezonden en ter inzage worden gelegd. Hierover zal ook afzonderlijk worden gerapporteerd.

De opmerkingen uit het accountantsrapport 2013 zijn zo veel mogelijk in de programmarekening 2014 verwerkt. Over de managementletter 2014 is afzonderlijk gerapporteerd.

Communicatie

De programmarekening wordt aan de raadsleden uitgereikt, de bijlagen worden ter inzage gelegd.

Indien gewenst kan op aanvraag nadere informatie op onderdelen (geheel of gedeeltelijk digitaal) worden verstrekt. Na vaststelling door de raad wordt de programmarekening 2014 geplaatst op de website van de gemeente Beuningen.

Bijlagen

1. Programmarekening 2014 AT Routingformulier: AT15001403

Burgemeester en wethouders,

Dyanne Kocken Carol van Eert

secretaris burgemeester

(17)

31.12.2014 31.12.2013

A. Sociale structuur *)

*) Bron: algemene uitkering beschikkingen 2014 resp.2013 31.12.2013: beschikking primo 2014 (2014-04) 31.12.2014: beschikking primo 2014 (2015-03)

Aantal inwoners 25.288 25.324

waarvan

van 0-19 jaar 5.935 6.072

van 20-64 jaar 15.344 15.420

van 64 jaar en ouder 4.009 3.832

van 75-85 jaar 1.215 1.189

Aantal lage inkomens 2.660 2.630

Aantal uitkeringsontvangers 1.566 1.498

IOAW 26 15

IOAZ 7 7

militairen 14 16

totaal aantal WSW-ers 169 182

WAJONG 267 244

WAO 501 535

WAZ 33 34

WIA 228 195

WWB 321 270

Aantal minderheden 545 500

Aantal eenouderhuishoudens 713 729

B. Fysieke structuur

*) Bron: algemene uitkering beschikkingen 2014 resp.2013

Oppervlakte land in hectare *) 4.363 4.363

Oppervlakte binnenwater 346 346

in hectare

Woonruimten *) 10.928 10.771

Aantal inwoners per woning 2,31 2,35

Bedrijfsvestigingen 1.552 1.519

2. Kerngegevens

(18)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 17 C. Financiële structuur

Gemeenterekening 2014 Gemeenterekening 2013

Totaal per inw. Totaal per inw.

Waarde woningen (x € 1.000,00) *) 2.427.500 2.635.000

*) Programmabegroting 2015

Waarde niet-woningen 419.500 468.000

(x € 1.000,00)

Gemeenterekening 2014 Gemeenterekening 2013

Totaal per inw. Totaal per inw.

Gewone uitgaven: 63.272.111 2.502 53.829.444 2.126

Programma:

algemeen bestuur 4.214.749 167 4.251.579 168

integrale veiligheid 1.503.210 59 1.571.548 62

verkeer en vervoer 2.982.121 118 3.780.524 149

economische zaken 382.206 15 717.966 28

onderwijs en kinderopvang 2.780.146 110 2.803.221 111

welzijn 2.906.847 115 2.479.507 98

maatschappelijke ondersteuning 6.507.721 257 6.404.757 253

soc.voorzieningen, volksgezondheid en zorg 12.227.617 484 11.574.464 457

milieu 5.525.947 219 5.403.424 213

ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 6.216.892 246 4.907.139 194

financiering en alg. dekkingsmiddelen 18.024.656 713 9.935.316 392

Gewone inkomsten:

7 afvalstoffenheff.(inkl.ledigingen/zakken) 1.733.578 69 1.766.239 70

7 rioolbelasting 2.010.833 80 1.948.667 77

9 onroerende zaakbelastingen 6.701.588 265 6.362.405 251

9 toeristen-/forensenbelasting 177.460 7 60.287 2

9 hondenbelasting 200.411 8 188.904 7

9 precariorechten 0 0 0 0

9 alg uitkering gemeentefonds inclusief

verfijningen 20.504.336 811 19.046.983 752

Vaste schuld 92.124.658 3.643 101.866.879 4.023

waarvan:

vaste geldleningen 92.124.658 3.643 96.069.122 3.794

geldleningen toegelaten instellingen 0 0 5.797.757 229

Reserves en voorzieningen (staat D) 31.817.550 1.258 38.959.434 1.538

waarvan:

Algemene reserves -26.414.255 -1.045 -24.035.009 -949

Bestemmingsreserves 3.815.783 151 3.812.038 151

Voorzieningen *) 54.416.022 2.152 59.182.405 2.337

*) Incl.van derden verkregen middelen en risico's

(19)

(20)

Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 19 Programmabegroting

1e

bestuursrapportage (Zomernota)

2e

bestuursrapportage (Herfstnota) Overzicht van baten

en lasten (Programmarekening)

3. Programmaverantwoording

(21)

2014 Saldo: + = uitgaven - = inkomsten + = voordelig - = nadelig

baten lasten saldo Primair baten lasten saldo

Programma: saldo baten lasten saldo

Algemeen bestuur 463.152 4.214.749 3.751.597 3.658.656 420.850 4.219.400 3.798.550 42.302 4.651 46.953

Integrale Veiligheid 77.262 1.503.210 1.425.949 1.571.414 70.350 1.563.079 1.492.729 6.912 59.869 66.780

Verkeer en vervoer 271.384 2.982.121 2.710.737 3.071.804 247.150 3.480.590 3.233.440 24.234 498.469 522.703

Economische zaken 278.383 382.206 103.823 114.741 234.194 336.622 102.428 44.189 -45.584 -1.395

Onderwijs en kinderopvang 269.655 2.780.146 2.510.490 2.631.552 256.801 2.929.110 2.672.309 12.854 148.964 161.819

Welzijn 206.016 2.906.847 2.700.831 2.018.433 192.603 3.199.375 3.006.772 13.413 292.528 305.941

M aatschappelijke ondersteuning 526.825 6.507.721 5.980.896 6.206.602 479.805 6.963.250 6.483.445 47.020 455.529 502.549 Sociale voorzieningen 9.602.475 12.227.617 2.625.142 2.785.876 9.938.966 12.880.781 2.941.815 -336.491 653.164 316.673 Landschap, milieu en groen 4.786.678 5.525.947 739.268 793.760 5.267.032 6.430.945 1.163.913 -480.354 904.998 424.645 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 11.398.941 6.216.892 -5.182.049 1.570.789 1.553.485 3.262.616 1.709.131 9.845.456 -2.954.276 6.891.180 (inclusief grondbedrijf)

Totaal programmabaten en - lasten 27.880.770 45.247.455 17.366.684 24.423.627 18.661.236 45.265.768 26.604.532 9.219.534 18.313 9.237.848

Alg. dekkingsmiddelen, excl. reserves 30.782.760 4.005.951 -26.776.809 -24.982.888 28.609.998 2.207.292 -26.402.706 2.172.762 -1.798.659 374.103

Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten 58.663.530 49.253.405 -9.410.125 -559.261 47.271.234 47.473.060 201.826 11.392.296 -1.780.345 9.611.951 Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves 4.608.581 4.943.985 335.405 1.656.993 5.074.637 4.599.629 -475.008 -466.056 -344.356 -810.413 Gerealiseerd resultaat 63.272.111 54.197.391 -9.074.720 1.097.732 52.345.871 52.072.689 -273.182 10.926.240 -2.124.702 8.801.538 Saldo (aanvullende resultaatbestemmingen) 9.074.720 9.074.720 -1.097.732 -273.182 273.182 273.182 -9.074.720 -8.801.538

TOTAAL 63.272.111 63.272.111 52.072.689 52.072.689 11.199.422 -11.199.422

Realisatie Verschil

2013 2013

Saldo (+=voordelig, -=nadelig) saldo 2014

CONCERN Rekening Begroting Rekening

2014 2014 2013 3.839.289 87.692

Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten 9.410.125 -201.826 3.189.464 1.495.108 69.159

Toevoegingen (-)/onttrekkingen (+) reserves -335.405 475.008 -5.900.369 3.495.631 784.894

152.738 48.915

Gerealiseerd resultaat 9.074.720 273.182 -2.710.905 2.565.248 54.758

voordelig voordelig nadelig 1.956.328 -744.503

4.924.071 -1.056.826 2.557.603 -67.540

ALGEMENE DIENST Rekening Begroting Rekening 886.485 147.217

2014 2014 2013 2.788.874 7.970.923

Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten 2.411.367 -201.826 4.405.660

Toevoegingen (-)/onttrekkingen (+) reserves -1.005.405 475.008 -5.900.369 24.661.375 7.294.690

Gerealiseerd resultaat 1.405.962 273.182 -1.494.709 -27.850.838 -1.074.029

voordelig voordelig nadelig

-3.189.464 6.220.661

GRONDBEDRIJF Rekening Begroting Rekening 5.900.369 5.564.964

2014 2014 2013

Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten 6.998.758 -1.216.196 2.710.905 11.785.625

Toevoegingen (-)/onttrekkingen (+) reserves 670.000

-2.710.905 -11.785.625

Gerealiseerd resultaat 7.668.758 -1.216.196

voordelig voordelig nadelig 0 0

Ná wijzigingen

Realisatie 2014 Begroting 2014 Verschillen

3.1 Overzicht realisatie per programma

(22)

3.2 Programma’s

Programma Algemeen Bestuur

Programmadoel: Een democratisch extern gericht bestuur dat effectief, efficiënt en integer is.

Wat willen we bereiken ?

(begroting 2014) Wat doen we ervoor ?

(begroting 2014) Wat is er gebeurd in 2014 ? Burgers betrekken bij het bestuur

Om als democratisch gekozen gemeenteraad een brede betrokkenheid te houden met degenen die vertegenwoordigd worden, is ingezet op het onderhoud van open communicatie lijnen. De gemeente wil de burgers zoveel als mogelijk betrekken bij het politieke proces.

Burgers betrekken bij het bestuur

 Voortzetten van het houden van werkbezoeken en werkbijeenkomsten

 Het project “te gast bij de raad” bij elke

raadsvergadering (10x per jaar) verder voortzetten

 Inwoners, bedrijven en instellingen actief blijven uitnodigen deel te nemen aan politieke besluitvorming bij commissie- en

raadsvergaderingen

 Kindergemeenteraad

 Professionaliseren digitale informatievoorziening aan burgers, instellingen en bedrijven.

 Brede bekendheid geven aan gemeenteraadsverkiezingen in maart

Burgers betrekken bij het bestuur

 Er zijn werkbezoeken gebracht aan o.m.

Perspectief. De 1e periode van 2014 stond in het teken van het inwerken van de nieuwe gemeenteraad.

 Door het teruglopen van het aantal aanmeldingen voor het project “te gast bij de raad” is de frequentie teruggeschroefd naar 5x per jaar.

 De kindergemeenteraad is gehouden in mei j.l. De

“pratende prullenbak” heeft de nominatie gewonnen.

 De digitale verslaglegging van de raadsbijeenkomsten is volledig doorgevoerd.

Zoveel mogelijk handelingen en/of formulieren die op digitale wijze kunnen geschieden, worden ook op die manier aangeboden.

 Ingezet is op extra bekendheid aan de verkiezingen. Het opkomstpercentage is gestegen van 48.5% naar 52.6%.