Programma Algemene dekkingsmiddelen ca
4.1 Paragraaf lokale heffingen
In de onderstaande tabel is aangegeven welke lokale heffingen de gemeente Beuningen in 2014 heeft toepast en welke inkomsten uit deze lokale heffingen zijn ontvangen.
De belastingen en overige heffingen vormen in 2014 circa 23% van de gemeentelijke baten.
De heffingen zijn vermeld inclusief de verleende kwijtscheldingen en de bezwaarprocedures.
Beleid ten aanzien van lokale heffingen
De tarieven voor de belastingen en de overige heffingen voor 2014 zijn door de raad vastgesteld in de vergadering van december 2013.
In 2014 heeft de gemeente het volgende beleid gevoerd ten aanzien van de lokale heffingen:
Kostendekkende tarieven voor de retributies, waarbij de compensabele BTW als kostenfactor is
aangemerkt;
Verhoging van de tarieven van de OZB t.o.v. 2013 met 3%; .
Inflatiecorrectie met 1,5% ten opzichte van het vorige jaar voor de overige tarieven.
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 87
Raming in de primaire begroting 2014 € 6.518.649
1e begrotingswijziging: dekkingsvoorstel € 195.000
Dekkingsvoorstel maatregelen begrotingstekort €
-1e bestuursraspportage (Zomernota) €
-2e bestuursrapportage (Herfstnota)
Totale raming 2014 € 6.713.649
Werkelijke inkomsten, incl. aanvullende kohieren € 6.701.588
Lagere opbrengst € 12.061
Omschrijving 2012 2013 2014
van de waarde: van de waarde: van de waarde:
eigenarenheffing voor * woningen 0,132% 0,155% 0,168% * niet-woningen 0,273% 0,322% 0,381% gebruikersheffing voor: * niet woningen 0,219% 0,258% 0,315% Tarief Onroerende zaakbelastingen
Ingaande 1 januari 2007 wordt op basis van de Wet WOZ jaarlijks door de gemeente van elke individuele onroerende zaak de waarde vastgesteld bij waarde beschikking, de zogenaamde WOZ-beschikking.
Hierna wordt het te betalen bedrag aan belasting berekend en middels een aanslag aan de belastingplichtige opgelegd.
De WOZ-beschikking voor 2014 is gebaseerd op 1 januari 2013.
De Onroerende Zaakbelastingen worden met ingang van 1 januari 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Dit volgt uit de wijziging van artikel 220f van de Gemeentewet per 1 januari 2009.
De tarieven voor 2014 zijn, bij besluit van de raad van december 2013, rekening houdende met deze wijziging van de Gemeentewet en rekening houdende met de uitkomsten van de hertaxatie, definitief als volgt vastgesteld:
a) bij de gebruikersbelasting van onroerende zaken, 0,315 %
b) bij de eigenarenbelasting:
1. voor onroerende zaken die in hoofdzaak tot woning dienen 0,168 %
2. voor onroerende zaken die niet in hoofdzaak tot woning dienen 0,381 %
In de hierna volgende tabel is het verloop van de tarieven over de jaren 2011 tot en met 2013 opgenomen:
Van de opbrengst 2014 wordt de volgende specificatie gegeven:
Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing dient ter dekking van de kosten van het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval. De gemeente heeft op basis van de Wet Milieubeheer een wettelijke taak tot de inzameling en de verwerking van huishoudelijk afval.
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 88 Kosten afvalverwijdering
2014 Afval
Functie 721 begroot na wijz. werkelijke kosten verschil begroot na wijz. werkelijke kosten (excl. b.t.w.) (excl. b.t.w.) (excl. b.t.w.) (incl. b.t.w.) (incl. b.t.w.) Toezicht afval € 321.788 € 351.031 € 29.243- € 335.230 € 368.031 GFT € 339.203 € 363.195 € 23.992- € 407.176 € 434.613 Grof vuil € 95.060 € 130.787 € 35.727- € 117.013 € 156.338 Restafval € 397.502 € 370.774 € 26.728 € 525.195 € 509.898 Oud papier € 49.413- € 46.648- € 2.765- € 29.480- € 27.166-Chemisch afval € 11.552 € 1.606 € 9.946 € 14.555 € 3.324 Glasafval € 13.170- € 1.776 € 14.946- € 7.084- € 9.397 Buurtbeheerploeg € 167.310 € 142.728 € 24.582 € 185.783 € 157.025 1.269.832 € € 1.315.250 € 45.418- € 1.548.388 € 1.611.458 vegen wegen/onkruid (funct.210/560) € 135.445 € 49.785 € 85.660 € 161.876 € 60.013 kwijtscheldingen (functie 614) € 44.000 € 58.164 € 14.164- € 44.000 € 58.164 storting reserve (resultaat) € 12.170 € 3.942 € 8.228 € 12.171 € 3.942 Totaal der lasten € 1.461.447 € 1.427.142 € 34.305 € 1.766.435 € 1.733.578 Inkomsten afvalstoffenheffing (F.725) € 1.766.435 € 1.733.578 € 32.857- € 1.766.435 € 1.733.578 Overschot € 304.988 € 306.436 € 1.448 € - €
-Voordelig verschil € 1.448 btw verschil €
-Omschrijving 2012 2013 2014
vast recht, bij gebruik van:
* twee containers € 106,00 € 116,00 € 116,00
* één container € 106,00 € 116,00 € 116,00
* afvalzakken € 106,00 € 116,00 € 116,00
huisvuilzakken:
* gft-afval, groot formaat, per zak € 0,55 € - €
-* gft-afval, klein formaat, per zak € 0,20 € - €
-* restafval, groot formaat, per zak € 1,25 € 1,25 € 1,25
* restafval, klein formaat, per zak € 0,68 € 0,68 € 0,68
kosten ledigen containers per keer:
* container restafval 140 liter € 3,80 € 3,80 € 3,80
* container restafval 240 liter € 6,50 € 6,50 € 6,50
* container gt-afval 140 liter € 2,60 € - €
-* container gt-afval 240 liter € 4,50 € - €
-In onderstaande tabel zijn de tarieven voor de laatste 3 jaren opgenomen:
De opbrengsten van de verkoop van restafval- (en g.f.t.) zakken, als wel de opbrengst van de ledigingen van de containers, zijn verwerkt in de inkomsten afvalstoffenheffing.
De afvalstoffenheffing dient, INCLUSIEF BTW, kostendekkend te zijn. Het verschil van de uitgaven en inkomsten inclusief btw wordt gestort in de afvalreserve. Inclusief btw was een overschot geraamd van € 12.000, terwijl er op rekening basis een overschot optrad van € 4.000.
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 89
Voordelig verschil alle kosten derden inzake inzameling afval 5.000
Lagere opbrengsten DIFTAR afvalcontainers, afvalzakken -30.000
Lagere overige opbrengsten afval (oudpapier/huish.app/toezicht ed.) -15.000
Lagere opbrengst afvalstoffenheffing -4.000
Hogere ontvangsten afvalfonds (restafval/plastic, glas en oudpapier) 11.000
Kapitaallasten afval 0
Doorrekening kosten vegen wegen, onkruidbestrijding en kwijtscheldingen (ov.programma's)71.000
Toerekening uren ed. afval -45.000
Minder gestort in reserve ten opzichte van de begroting 8.000
Voordelig verschil betreft het verschil op het btw-voordeel 1.000 Voordeel
2014
Functie 722/726 begroot na wijz. werkelijke kosten verschil begroot na wijz. werkelijke kosten
(excl. b.t.w.) (excl. b.t.w.) (excl. b.t.w.) (incl. b.t.w.) (incl. b.t.w.)
aanleg riolering € 1.010.625 € 848.677 € 161.948 € 1.161.918 € 953.214 rioolbeheer € 649.698 € 568.280 € 81.418 € 704.774 € 619.024 afval-/hemel-/grondwater € 90.355 € 42.364 € 47.991 € 98.755 € 43.248 vegen wegen (f.210/560) € 135.445 € 199.140 € 63.695- € 161.876 € 240.050 bermen (f.210) € 165.795 € 94.048 € 71.747 € 196.183 € 107.492 waterpartijen (f.240) € 61.640 € 68.401 € 6.761- € 67.940 € 75.937 wion € 7.200 € 7.086 € 114 € 8.712 € 8.574 kwijtscheldingen (f.614) € 9.000 € 11.897 € 2.897- € 9.000 € 11.897 2.129.758 € € 1.839.893 € 289.865 € 2.409.158 € 2.059.437 Opbrengst rioolrechten: eigenaarsdeel € 1.622.376 € 1.673.936 € 51.560 € 1.622.376 € 1.673.936 gebruikersdeel € 333.622 € 336.897 € 3.275 € 333.622 € 336.897 1.955.998 € € 2.010.833 € 54.835 € 1.955.998 € 2.010.833 Voorzieningen riool:
aanleg riolering (storting) € 264.903 € 586.656 € 321.753 € 264.903 € 586.656
beheer riolering (onttrekking) € 718.063- € 635.259- € 82.804 € 718.063- €
635.259-
453.160-€ € 48.604- € 404.556 € 453.160- €
48.604-Saldo (= btw voordeel) € 279.400- € 219.544- € 59.856- € - €
0,00-Nadelig verschil op btw-voordeel €
59.856-Omschrijving 2012 2013 2014
eigenarentarief, per aansluiting € 136,00 € 148,00 € 148,00
gebruikerstarief, per aansluiting € 28,05 € 31,00 € 31,00
164,05
€ € 179,00 € 179,00
Rioolrechten
De rioolrechten worden geheven ter dekking van de aanlegkosten en de exploitatiekosten van het gemeentelijk rioolnetwerk
In onderstaande tabel zijn de tarieven voor de laatste 3 jaren opgenomen:
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 90
Lagere uitgaven onderhoud, energie en overige kosten riolering € 94.000
Hogere opbrengst rioolrechten € 55.000
Kapitaallasten riool € 265.000
Stelpost eenmalige ruimte kapitaallasten riool (reeds ingeboekt) €
100.000-Toerekening uren ed. riool € 32.000
Vegen wegen, onkruidbestrijding, bermen, waterpartijen en kwijtscheldingen €
2.000-Totaal voordelig verschil t.o.v. begroting € 344.000 V
Lagere onttrekking voorziening riool (kostendekking 100%) € 404.000- N
Nadeel op doorbelaste btw € 60.000- N
Omschrijving 2012 2013 2014
voor de eerste hond € 77,00 € 78,00 € 79,00
voor de tweede hond € 129,00 € 131,00 € 134,00
voor de derde hond € 154,00 € 157,00 € 159,00
voor een kennel € 360,00 € 365,00 € 370,00
De rioolheffing dient, INCLUSIEF BTW, kostendekkend te zijn. Het verschil van de uitgaven en inkomsten inclusief btw wordt gestort dan wel onttrokken aan de voorziening riolering
(schommelfonds). Exclusief btw was een overschot geraamd van € 279.000 (het doorbelaste btw-voordeel), terwijl er op rekening basis een overschot optrad van € 219.000. Het verschil van € 60.000 betreft het nadelige verschil op de doorbelaste btw.
De belangrijkste verschillen (exclusief btw) zijn:
Hondenbelasting
In beginsel is de hondenbelasting is een algemene belasting, waarvan de opbrengst te goede komt aan de algemene middelen. In onze gemeente wordt de hondenbelasting ook deels gebruikt voor de dekking van de kosten van toezicht, hondenuitlaatplaatsen, verwijdering van hondenpoep en dergelijke.
In onderstaande tabel zijn de tarieven voor de laatste 3 jaren opgenomen:
In de jaren 2012 t/m 2014 zijn de tarieven van de hondenbelasting geïndexeerd.
De opbrengst voor 2014 bedraagt € 200.411 terwijl over 2013 aan hondenbelasting € 188.000 werd ontvangen.
De inkomsten zijn € 200.411 ten opzichte van een raming van € 196.400
In 2014 is weer een controle uitgevoerd op de aanwezigheid van honden (en of deze dus zijn aangemeld bij de gemeente) binnen de gemeente Beuningen. Door jaarlijks een deel van het
woningbestand te controleren op de aanwezigheid van honden, blijft het aantal geregistreerde honden op niveau.
Dit niet alleen in het belang van de financiële opbrengst die anders gemist zou worden, maar ook in het belang van de rechtsgelijkheid onder de inwoners van de gemeente Beuningen.
De jaarlijkse controle van een gedeelte van de woningen wordt in elk geval t/m 2014 uitgevoerd.
Forensenbelasting
De forensenbelasting valt toe aan de algemene middelen van de gemeente. Forensenbelasting dient ertoe om mensen die relatief veel in de gemeente verblijven maar geen ingezetene zijn, mee te laten
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 91 betalen aan voorzieningen in de gemeente. De gemeente Beuningen heeft ervoor gekozen om de hoogte van de forensenbelasting te bepalen op basis van de WOZ-waarde.
In onderstaande tabel zijn de tarieven voor de laatste drie jaren opgenomen:
WOZ-waarde in € 2012 2013 2014 < 110.000 > 110.000 < 165.000 > 165.000 € 455,00 € 547,00 € 638,00 € 462,00 € 555,00 € 648,00 € 506,00 In 2014 heeft de forenbelasting een bedrag opgebracht van € 17.835
Toeristenbelasting
Toeristenbelasting is een algemene belasting die de gemeente heft om het gebruik van voorzieningen door toeristen te financieren. De toeristenbelasting moet betaald worden door degene die in de
gemeente overnacht zonder in de gemeente te staan ingeschreven aan degene die het verblijf biedt. De aanslag voor de toeristenbelasting wordt vervolgens opgelegd aan degene die het verblijf biedt. In onderstaande tabel zijn de tarieven per persoon per overnachting voor de laatste drie jaren opgenomen:
Overnachting in: 2012 2013 2014
Hotels, pension B&B etc.
Kampeermiddelen € 1,05 € 0,55 € 1,10 € 0,60 € 1,15 € 0,65
In 2014 heeft een controle plaats gevonden op de volledigheid van de aanslagen toeristenbelasting voor de jaren 2011 tot en met 2013 door het bedrijf ANG.
De toeristenbelasting over het belastingjaar 2013 is opgelegd in het belastingjaar 2014. De opbrengst in 2014 is een bedrag van € 159.625.
Deze verhoging is veroorzaakt door de extra controle voor de jaren 2011 en 2013 van ANG en de opbrengst van het evenement Down the Rabbit Hole
Grafrechten
In de primaire begroting wordt bij de opstelling van de ontvangsten grafrechten en de kosten van grafdelven, uitgegaan van ± 25 begravingen. De werkelijke opbrengsten bedroegen € 52.379 tegen een raming van € 49.258.
Op basis van ervaringscijfers dienen de ramingen neerwaarts bijgesteld te worden. Ingaande 2015 zal het grootste deel van de kapitaallasten vrijvallen. Daardoor zal het exploitatietekort aanzienlijk afnemen.
Het (administratieve) beheer van begraafplaats Haaghove is in het kader van de bezuinigingen in 2012 overgedragen aan de stichting Begraafplaatsen Nijmegen. De facturering blijft echter wel via de gemeente Beuningen.
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 92
2014 begroot werkelijk verschil
huwelijken 31.450 34.832 3.382
overige burgerlijke stand 8.980 6.805 -2.175
g.b.a. 20.870 19.010 -1.860 paspoorten 124.615 133.869 9.254 rijbewijzen 78.390 51.894 -26.496 overige documenten 100 583 483 naturalisatie 2.400 1.393 -1.007 bijzondere wetten 25.000 30.431 5.431 invalidenparkeerplaats 550 0 -550 292.355 278.818 -13.537
Overzicht lokale lasten 2014 (bron Coelo-atlas 2014) meerpersoons
Gemeente woonlasten ozb -won ozb- niet won afvalstoffen rioolheffing
heffing won Groesbeek 621,00 0,0902% 0,3162% 216 189 Heumen 833,00 0,1756% 0,4810% 201 150 Lingewaard 803,00 0,1843% 0,5176% 172 202 Wijchen 579,00 0,1109% 0,3251% 162 162 Druten 674,00 0,1179% 0,2967% 198 205 Ubbergen 717,00 0,1200% 0,4735% 164 263 Overbetuwe 635,00 0,1042% 0,2419% 207 184 Nijmegen 697,00 0,2115% 0,7704% 157 133
West Maas en Waal 739,00 0,1198% 0,4154% 198 243
Beuningen 2014 777,00 0,1676% 0,6960% 202 179
Landelijk gemiddeld 704,00 0,1184% 0,4143% 261 186
Leges Publiekszaken
Van de opbrengsten van de (gemeentelijke) leges van de verschillende onderdelen wordt de volgende specificatie gegeven:
Overzicht lokale lastendruk
De lastendruk in de gemeente Beuningen is in het onderzoek van COELO. De hierna vermelde cijfers zijn ontleend aan het belastingoverzicht van de zgn. COELO Atlas 2014. Het begrip woonlasten is samengesteld uit een woning met een voor die gemeente gemiddelde waarde van € 250.000,--, het rioolrecht en de afvalstoffenheffing.
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 93 Omschrijving 2012 2013 2014 Onroerende zaakbelastingen 5.881.138 6.362.405 6.701.588 Rioolrecht 1.782.080 1.948.667 2.010.833 Afvalstoffenheffing 1.782.211 1.766.239 1.733.578 Totaal 9.445.429 10.077.311 10.445.999
Aantal inwoners per 1 januari *) 25.507 25.433 25.324
Lokale lastendruk per inwoner 370,31 396,23 412,49
Aantal woonruimten *) 10.802 10.878 10.878
Lokale lastendruk per woonruimte 874,41 926,39 960,29
*) Op basis beschikkingen algemene uitkering
Opbrengst in €
Overzicht lokale lastendruk (gemiddeld per inwoner en per woning)
Volume en bedrag kwijtscheldingen
Voor personen met een minimuminkomen is gehele of gedeeltelijke kwijtschelding mogelijk van:
de onroerende zaakbelasting
de afvalstoffenheffing (alleen het vast recht)
de rioolrechten
de hondenbelasting, uitsluitend voor de eerste hond (m.i.v. 2009)
Van alle niet genoemde belastingsoorten, zoals leges, wordt geen kwijtschelding verleend. De voorwaarden om voor kwijtschelding in aanmerking te komen zijn opgenomen in de door het college van burgemeester en wethouders bij besluit van 12 oktober 1999 vastgestelde “Regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen / heffingen gemeente Beuningen”.
De normbedragen voor het verlenen van kwijtschelding, welke door het Rijk worden vastgesteld, zijn gekoppeld aan de normbedragen in de wet Werk en Bijstand, die op 1 januari 2004 in werking is getreden.
Ieder verzoek is afzonderlijk behandeld. Er is gekeken naar het netto-besteedbaar inkomen en het vermogen, dat iemand heeft op het moment dat een verzoekschrift om kwijtschelding wordt ingediend. Van de in 2014 verleende kwijtscheldingen wordt het volgende overzicht gegeven:
Bij het dekkingsvoorstel 2014 heeft er slechts 1 bijstelling plaatsgevonden. Op basis van de bezuinigingen 2013 is het budget van € 53.000 met € 6.000 verlaagd tot € 47.000.
Op basis van zomernota/herfstnota heeft een bijstelling van het budget plaatsgevonden met € 21.000.
begroot aanraming werkelijk verschil
afvalstoffenheffing/ 47.000 21.000 70.061 -2.061 rioolheffing/ hondenbelasting *) o.z.b. 47.000 21.000 70.061 -2.061
*) bij verdeling buiten beschouwing gelaten 68.000
Ingaande 2015 wordt getracht een onderverdeling (in %), per belastingsoort, te geven naar aanslagen, verminderingen en oninbaarheid.
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 94
Toekomstige ontwikkelingen belastingsamenwerking Munitax
Het gemeentelijk belastingkantoor Munitax verzorgt alle werkzaamheden met betrekking tot
WOZ/belastingen voor de gemeenten Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Millingen aan de Rijn en Wijchen.
Vanaf 2015 is herindeling van Groesbeek, Ubbergen en Millingen aan de Rijn een feit. Hierdoor worden de inwoners van Ubbergen toegevoegd aan de samenwerking. In totaal bedient Munitax dan ca.
135.000 inwoners. Het aantal deelnemende gemeenten wordt daardoor echter één minder te weten: Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen en Wijchen.
In 2014 zijn veel van de procesverbeteringen opgestart. De kosten en opbrengsten in 2014 inzake deze verbeteringen (migratie, koppeling basisadministratie en ook de herindeling MUG gemeenten) zijn doorgeboekt naar 2015 omdat daar het zwaartepunt ligt van de uitvoering.
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 95
4.2 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing
Inleiding
De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan in hoeverre de gemeente Beuningen bestand is tegen (onverwachte) financiële tegenvallers. Om dit te kunnen beoordelen is inzicht nodig in de omvang, de achtergronden en de financiële implicaties van de risico’s ten opzichte van aanwezige
weerstandcapaciteit.
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is het vermogen om financiële tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat het de normale bedrijfsvoering aantast.
De ratio weerstandvermogen is de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit.
1. Beschikbare weerstandscapaciteit zijn de middelen en mogelijkheden waarover de
gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. (eigen vermogen, langlopende voorzieningen en reserves, onbenutte belastingscapaciteit en ruimte op de begroting)
2. Benodigde weerstandscapaciteit bestaat uit alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn
getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente.
Risico’s
Het is tevens van belang om zicht te hebben op de risico’s die zich manifesteren bij de uitvoering van de gemeentelijke taken. De geactualiseerde risico’s en hiervan de financiële gevolgen worden in beeld gebracht. Een risico is de kans op het optreden van een gebeurtenis, die een negatief gevolg voor de gemeente met zich mee kan brengen. Risicomanagement is het op gestructureerde wijze identificeren, analyseren en beheersen van risico’s. Dat betekent niet dat alle risico’s benoemd worden. Het is onmogelijk om alle risico’s inzichtelijk te krijgen.
Het risicoproces bestaat uit 3 fasen:
1. Inventarisatie van risico’s
2. Analyse en beoordeling van risico’s
3. Beheersing van risico’s
Vanuit de risico’s wordt een relatie gelegd naar de gewenste hoogte van de reserves.
Beleid
In de gemeenteraad van 5 juli 2011 is de Nota risicomanagement en weerstandsvermogen behandeld en vastgesteld. Deze nota vloeit voort uit de “verordening artikel 212 GW” van de gemeente Beuningen en is een vervolg op de Nota weerstandsvermogen, die door de gemeenteraad van de gemeente
Beuningen in 2008 is vastgesteld.
Artikel 11 van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten) en de
financiële verordening gemeente Beuningen artikel 212 GW vormen het kader voor risicomanagement. De Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen 2011 bevat de kaders en uitgangspunten voor risicomanagement binnen de gemeente Beuningen. In 2015 wordt deze nota herzien.
Drie maal per jaar, via de jaarrekening, de zomernota en de begroting, geven wij (met de nota als leidraad en kader) een integraal en actueel beeld van de risico’s, het weerstandvermogen en de ontwikkelingen ten opzichte van de vorige rapportage (begroting 2015).
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 96
Inventarisatie van risico’s (gewenst weerstandsvermogen)
Risico´s vloeien voort uit:
1. Inkomsten (eigen inkomsten, algemene- en specifieke uitkeringen)
2. Kapitaalgoederen 3. Financiering 4. Deelnemingen 5. Grondzaken 6. Bedrijfsvoering 7. Grote projecten
Het huidige risicobeleid binnen de gemeente Beuningen is vastgelegd in de Nota risicomanagement en weerstandsvermogen 2011. Omdat risico’s veranderen is periodiek onderhoud van de uitkomsten van de risicoanalyse nodig. De in de nota genoemde risico’s zijn geactualiseerd naar de huidige stand van zaken en waar nodig aangevuld.
In de tabel, die achteraan deze paragraaf is opgenomen, staan de risico’s benoemd.
Analyse en beoordeling van risico’s
Om een analyse en beoordeling van risico’s te kunnen maken, is het nodig om de risico’s te prioriteren. Dit is een waardering van de risico’s. De analyse bestaat uit een inschatting van de kans dat een
gebeurtenis optreedt, en wat daarvan de gevolgen zullen zijn. De risicoscore van ieder individueel risico wordt bepaald als Kans x Gevolg.
Voor de kans dat een gebeurtenis optreedt wordt de volgende tabel gehanteerd:
Voor het bepalen van de score voor het financiële gevolg wordt de volgende onderverdeling aangehouden:
Een lage score geeft een risico aan dat weinig voorkomt met een klein financieel gevolg. Een hoge score betreft grotere financiële gevolgen, welke zich ook nog regelmatig voor kunnen doen.
In de tabel, die achteraan deze paragraaf is opgenomen, wordt naast de risicoscore, per risico aangegeven of het een structureel of incidenteel risico betreft.
Voor incidentele risico’s geldt dat de impact slechts eenmalig is. Structurele risico’s geeft de komende jaren een blijvende impact op de financiële positie.
Vervolgens wordt per risico het minimale, verwachte en maximale financiële gevolg bepaald. Omdat structurele risico’s een langere financiële impact hebben, wordt de financiële omvang van de structurele risico’s vermenigvuldigd met factor 1,5.
Het totaal van de maximale financiële gevolgen van de risico’s is ca. € 16.400.000,- (structurele risico’s x factor 1,5). Het totaal van de verwachte financiële risico’s is € 5.647.500,-.
Kans Score
Doet zich meer malen per jaar voor 5
Doet zich 1 maal per jaar voor 4
Doet zich 1 maal per 2 jaar voor 3
Doet zich 1 maal per 5 jaar voor 2
Doet zich minder dan 1 maal per 5 jaar voor 1
Gevolg Score x < € 10.000 1 € 10.000 < x < € 100.000 2 € 100.000 < x < € 500.000 3 € 500.000 < x < € 1.000.000 4 x > € 1.000.000 5
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 97 Gevolg: 5 Gevolg: 4 Gevolg: 3 Gevolg: 2 Gevolg: 1
Kans: Kans: Kans: Kans:
1 2 4 5 Kans: 3 Verzekeren Zelf dragen Preventie / Reductie Preventie / Reductie Taak afstoten Verzekeren
Beheersing van risico’s
Om meer inzicht te krijgen in de spreiding van de risico’s naar kans van optreden en gevolg, wordt gebruik
gemaakt van de risicokaart, zie figuur hiernaast. Afhankelijk van waar een risico zich op de kaart bevindt, zijn verschillende beheersmaatregelen noodzakelijk.
In feite zijn er vier mogelijkheden om risico’s te beheersen:
1. Vermijden 2. Verminderen 3. Overdragen 4. Accepteren
Zo is verzekeren een goede beheersmaatregel voor risico’s waar een kleine kans voor bestaat, maar met een groot financieel gevolg. Risico’s met een grote
kans, maar met een klein financieel gevolg kan de gemeente het beste proberen te voorkomen of anders proberen te reduceren.
Als een risico niet kan worden vermeden, verminderd of overgedragen, dan wordt een risico geaccepteerd en zal de eventuele financiële schade volledig door het weerstandsvermogen afgedekt moeten worden.
Wanneer de risicoscore zoals deze blijkt uit de tabel, achter deze paragraaf, dan ontstaat het volgende beeld (van de in totaal 45 beschreven risico’s):
De nummers in de risicokaart corresponderen met de aantallen risico’s die zich in het desbetreffende vak van de risicokaart bevinden. Daarmee wordt direct
inzichtelijk hoe de risico’s zijn verdeeld over het groen, oranje en rode gebied.
Uit de risicokaart blijkt dat veel van de benoemde risico’s goed door de gemeente zelf gedragen kunnen worden (groene vlakken). Risico’s die in het oranje gebied zitten vragen om aandacht. Ze vormen individueel nog geen reëel gevaar voor de continuïteit van de organisatie, maar naarmate die tijd vordert, kan het risico wel een
bedreiging gaan vormen. Voor deze risico’s wordt het dan ook aangeraden niet lang te wachten met het nemen van beheersmaatregelen.
Beschikbare weerstandscapaciteit
De beschikbare weerstandscapaciteit is samengesteld uit de volgende onderdelen: 1. Eigen vermogen
2. Langlopende voorzieningen en reserves 3. Onbenutte belastingcapaciteit
4. Ruimte op de begroting (bezuinigingsmogelijkheden)
Ad 1. Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserves (algemene dienst en grondbedrijf), de potentiële winstnemingen binnen het Grondbedrijf en de stille reserves. De algemene reserves zijn vrij
aanwendbaar, zolang de rente die hiermee wordt gegenereerd niet als structureel dekkingsmiddel ten goede komt aan de algemene middelen. Van stille reserves is sprake wanneer de marktwaarde van bepaalde activa hoger is dan de op de balans opgenomen boekwaarde. De aanwezigheid van dergelijke stille reserves is een onvermijdelijk gevolg van het voorschrift dat de boekwaarde van de activa
gebaseerd moet zijn op de historische kostprijs. Om deel uit te maken van de weerstandscapaciteit
Gevolg: 5
0 2 1
Gevolg: 42 1 2 1
Gevolg: 35 3 8 2
Gevolg: 22 4 6 3 1
Gevolg: 11 1
Programmarekening 2014 Gemeente Beuningen (Overzicht van baten en lasten) Pagina 98 moeten deze activa vrij verhandelbaar zijn en de opbrengst bij verkoop moet uitgaan boven het bedrag dat nodig is om wegvallende inkomsten op te vangen.
De algemene reserve van de gemeente Beuningen per 1 januari 2015 is naar verwachting een kleine € 3,3 miljoen. Ook tot het eigen vermogen behoort de algemene reserve van het grondbedrijf. Deze is per 1-1-2015, € 7,8 miljoen negatief. Tot het algemene reserve van het grondbedrijf behoort ook het