Deze film is beschikbaar gesteld door het KITLV, uitsluitend op voorwaarde dat noch het geheel noch delen worden gereproduceerd zonder toestemming van het KITLV. Dit behoudt zich het recht voor een vergoeding te berekenen voor reproductie.
Indien op het originele materiaal auteursrecht r ust, dient men voor reproductiedoeleinden eveneen toestemming te vragen aan de houder van d it auteursrecht.
Toestemming voor repro ductie dient Incn schriftelijk aan te vragen.
This fibn is supplietl hy tlte K/TL V ollly on conditioll that neither it nor part of it is flirther reprodllced without first ohtailling the penllissioll o.l the KITL JI which reserves the right to 11lake
IIcharge fOl' Slich reprodllction. If the Illaterial JUllletl is itself ill copyright, fhe penllissioll of' the owners oJ' tIllIl copyright
~villalso be required fol' sllcll I'eprodllctioll.
Applicatioll Jor perllli sion to I'eprodllce should be
nl
atle in writing, givillg details
(~lthe proposetl rep rot/liet;
011.IG ATUUR
OVORM:
1lELF NUMBER MI OFO M:
M META 0653
LEESBOEK VOOR SCHOOL EN HUIS o DER REDA TIE VAN J. C. WIRTZ Cz.
OUD-I PECTEUR VAN HET LAGER- NO ER WIJS
,---- L 0 D A :::===:=,
HET SOEMBAN EESGHE WEES M EISJE
DOOR
D. K. WIELE GA
UITGA VE N. • H. TEN 6RI'K' U1TG.-MIJ _ ARNHEI\-f
111111111111\II~mj~~mlill\I\~IIII~rl
00740827l, ~III \I
1iI\. TIQl \RI \AT BAT \ \ 1\
DDr" \11.1.11 171 I -2{)l) 2 A \ 13,11 \!lldlCchl
1'Ih? l'lh 'rland
11
,.. J
/1 LEESBOEK VOOR SCHOOL EN HUIS li
ONDER REDACTIE VAN J. C. WIRTZ Cz.
OUD-INSPECTEUR VAN HET LAGER 0 DERWIJS
LODA
HET SOEM BANEESC HE WEESMEISJE
DOOR
D. K. WIELENGA
MET ILI.U~ rHATIES VA • JF .• 'l\:C r'\UI~I:.
ARNHEM
N.V. H. TEN BRINK'S U1TG.-MAATSCHI~
nOOFD TUK I.
HET GE ClIEURDE Y1 TI ET.
Lap e was gemcl,jk cn humeurig, \\'ant all \ 'a hrrn di .n dag teg 11- gelool en, I Ll,j \\"U, 's morgens ht'cl yl'oc~
met zijn W l'])llL't HUlll' lipt ,t ra lid ~'('
g'unn, mam' r]1\:( \Y 1'])
\\'a 11 m mi. ·lnkt.
Zijn buurlllan hUl!
C'l'U CToec!(' nmg, t ge- daau ell \\'a.' In t crll korf \'(,1 vis(·h,je.' (hui,' gpkOJ1H'lL )faal' hij had llirü; llnu('J'';
g \'allgcll, dali ('('11 vijftal llllnozC'l k1('i-
Jl(' hcr, tjC'R, llpt JIH'('- 11em 11 JU t waard.
_"0S zijn werpnet blijn'll hoken." T 'U .101 t, was zijn
werpnet blijven hak('n a -hter (' 11 ge Otpll, .'clH'l'-
p n koraal ·te n onder water, zoodat hjj tem ('i' gc-
~;lagcn met eng ,(-11 Ul'dll t naal' hui .. \\'as gc'gaan.
Toen het c n paal' uur later b \\'a ge\\' n1e11, wai'
hij naar zijn 'fr 11el1 omheining' in 7,('e gaal I 7.i(:~:, ot' hij daar niet e 11 goede vangst kon oJlhah>ll. 1.~1.) .~1,'
rivie:l"lnonding aan hpt , hand gt kOlllrl1, had 111.) ZI.Jl!
ooge:n e:cn. go d uiig wreven. Zag hi.i g"oed of 'whp('],
de l' wat an'1 zijn gpzi('hL vt'l'mog('11 !
Die ,'t{,(,llcn mh illing" had hij j 11 mnalHlcl1 vall mOf'ilijken arh id YPI' in 7,I'C opgpho\lwd. lIpt :~':l"';
en langwerpig vi('rkant, waarvan (1(' g"l'oot. tI' zlJdc>
wel yijf6g pa s('n lang \\'a~.
D Z omheindr l'ulInte: mrt (,1'11,'{ ('Ill'11 muul' van me<'1" d:m ('('11 mrtrl" hoogtc', . tond hij ",)op<1 !!,'('hc{'l ondpr "ater, maar li<,p hi.i rb \\'('('1' droop:. D(· vi,-
eh n, di in dr gatC'l1 vall drIl koraalhncll'lll ,1I'hl('r- bh'yrn, ,ntl'(,11 dan maal' \'001' ]1( t opntlH:lI.
Al hl cf ('I' ";11'('11{,, u!(lpl1 ('('11 gTootp \'1,'('11 a(·ht(>;·
in dip Rtp('n('ll omhl'ining, tip klC'int vi,'(·hj(·' w;tn' , dikwijls ze r talrijk. Z(' \Wrdf>l1, na .JlJ('~, ZOll~ tp zi,i.Jl ingC'wl'r\ n, in d(' zon ged I'oo~d I'~I IJl ZI.J1I \\'111 kl' !t.V' vlot \"<Tlwcht. <';Pl1 paal' duhlH'lt.F'S pl'r <lag \'l'l'- diC'l1dr hii r1' 1)1l'dp ...
:Maar torn hij dir!1 da~ aan de' l'i\'i(,J'l)\OIl<1jll~
kW<1 m, zng hi.i df' :-;t('('!1 ('u omhpi lIi ng ZOt) g()('cl al.- gc'- h ('('] \'('l'wo('sl.
Wat ('rTl groot onn-plllk had h('111 ~elroff(\ll!
ITd (Ycbeurd(' wel ('11 0nk('IC' maal. <lat dOOl' C'('11 hevig;; S or'm, de npgt'z\\'('eptC' golven llÎ('!' 1'11 daar een PTlkel , niet al t z\\"a1'('11 ~t('('ll hac1d('l\ loc~('
. po ld. Dat wa. c('ht('1' gemakkC'li.ik en vIng tI' 1101'- tf' 11 CTl grwrrsL
~ 11 wa. hrt v('e:l r~ r! Lange ,'tukkell llllllll' WUl"C'n gp11<'pI v<,rnicld zoodat all 1',' (.("11 gl"O()-
;)
t ruïne van te ellen gelcck, D z c kOI1 1)(>t l1ü>t g _ daan h bb n, want re wa g en .. tor])] g '" <,:1. Al- 1 n aan boo.· 01 zet van ec 11 llijdigCll \,jjaJld kon di t vcrnieling ""crk WOl'drll i 0('0'(' '<,h1"('\'(·11. \raal'- ,chijnlijk hadd('n C'ukclc berg-mcn' -h >n 11 i g('claan, want cli lce:fdrll aHijd in vijauds('hnl' ]lJp1 <1(, kn,'t-
mcns,h 11.
Katuurlijk wa' ('1" g cu ('uk ·le \·is(·11 hillllrn d o111h ining acht rg blevell; zoodat hij 111('i zijn t wce lcdigc vi.'c-hkOl'Y011 ,,'crI' lJa,U' huis tC'l'llgk('(I1'(h'.
I 'omb l' ov 'nlac'ht hi.i, hoc hd v('](', \"l>J(> Ir!'k n
Z011 dm'ell, (' l' hij d(' ,'('had(' h('l':-;t 11 kou 11rl>l)(,11.
I~J\]JO mo ,'t
hU
nu H,lIl geld komelI \"001' zi.ill cl;)~'l'li.il . dl olld(>I']lowl t
Hij had aH i.id g Je fel "all d('11 C<'U('IJ dag- iJl dl'Jl alld01'cu (>11 r1' altijd op g"( )'('h'Hd, dat <1(' rUb' :I.<'l'
h 111, d( 11 :lI'l11f>ll 111UII, \\'('1 lH't noodig'(> ZOl! ()pl('\'l"
l'cn. "-at llloe,'t hi.i b('gilllwn, II\l ZijIl "'(>]"11111'/ \ .. :~
g <:;('hcunl ('tl zi.in st(>('Jl('1l oUlh('iuillg \\'U' '(,l"l\ic'ld?
" a t Wtl,' de: oorzank ".111 al dit onlt(>iJ. dat 11('111 7.lh'
\\ reNl had get roffC'n? lI~j bdllWfd(' (Il" lIid 1,111 "d\'('1'
11a te <1enkc11.
Hij :wlf wa: d sC'hllldig'(' (>11 11<1<1 lid allt·s aa 11 zi(.11
:t,df t(, wijten!
"\Yas llij dicn lllOl'g'('1l ni('t ]Jaal" 11(,t :t 1',\I\(l g'(',~,1a1l om 1e yj,','C'h 11 PH had hij zijn \\'(>l'pJlC'j lIid iJl Z (' gegooid, z UelPl' C'(,l'~i nUlI hrt net ('ll aall <1(' ;WC' ('ril
kj in oi'f('ranc10. tI' h 1>b(,11 g'C'bt'3cht
t
Hi.i bad h :mdrl',' nooit Y l'grtC'1l om hij d('Jl C'{,1','1(>11 worp, teg~Jijk mrt het urt, ('('11 klri11 pl'uimp.i<> tahuk in zee't
W<'I'})('I1. Nu llad hi.i hl't in geda('hf('!oos!Jrid6
niet gedaan en daarom ,,-as nat1lll1')ijk h t net g - seh urd.
En hoe lang wa. h t al niet g lcd 11, dat hij aan d zee-geesten bij d riviermonding e n off .ruude had gebmcht?
Ied('1'('lll'<,g<'ll-Ujd ('11 i d0I'<'11 u.l'og'('u-tijd ll100st(,1l de zcc-gee ten gun tig worden ge 'temd met c n offerande, bestaande uit een kuiken en een mand,j l m t l'~ist en all 1'1 i toe pjj ,
Ook hierin wa hij nalatig gewee:t, zoodat d z ('- gee ten zijn s1c-'(,llen omb ining ni('t la11g<,l' haddell be chel'lnd, maal' toegelaten, dat vijandige handen die vemi lden.
Somb l' 11 I-waad wa. hij HlUi .. g kom n.
Z~jn hui. j in h t dorp, ni t vcr ,all hei "t rand gel g n, wa. nid V0 1 hi.i:lOndl'l','. Dr . ti,j1(,Jl wm'en van kromme boom. tauU1lCll, llO~ geen drie lI1et(·"
ho g. Geen enl~e] rechte. tljl was Cl' 1e Zi<'ll . .A110('l!
bij d deuropening war n d stammen wat hijgC' kapt.
De g binten war0n van kno <,st ig'(' arm-di kk"
boomtakk n, waaraan ook geeJl ('nh·l<, I'( (>ht<, li.in wa tontdekken.
De oID\\anding' wa. t t cen 111('t('1' honn d(,ll grond in ('lkaal' gC'timn1crd van planl-j('., V( 1'k1' g01l ui t
oude p trol UUl- en j<'Jl 'V('rld, t 11, nat mo(>, t W(,] ,
want anders zond n d(' losloopende houd 11 eu va r'-
ken, al t(' gcmakkrlijk het hui. j(' klllln(,ll hinnen drinO'(,ll. En ,ooml d(', nacht: b ('ft 111(']1 d('l'g lijk b zoek niet gaarne. TIet i .. yrlTel nd door zoo'n knorrend ",a1'krl1 of dool' zoo'u lluff('] (,l1dCll honu
7
te worden gewekt.
Verder wa de omwanding tot boven toe g - maakt van ruw gevlochten matten met iallo ze gl'ootel'e cn kleiner openingen. Di p ning 11 wa- ren nuttig, \\'ant n~ kon de rook van het haardvuUl', dat nooit mocht uitgaan, gemakkelijker naar buiten trekken uit het choor teenlooze hui,'.
Uier en daal' waren in de matt n-onnvanding bovendien nog wat vierkante gaten g n d 11, di('
" nachts met een lecht ,Juitend luik eenig zius ge loten konden worden.
D deuropening, waardoor 111en Ic 'hts gebukt kon binnen komen, werd ook alleen de. nacht.- af- g sloten met een t vig in elkaar g tirnmel'd hout 11
Rch t, dat dan van binnen werd va t g0zet mrt cen niet al t ZWal'Cll .luitboom.
Tn dit hui. j ,ongevcer ze' meter in 11('t \ipl'kallt, met en dak van palmblader n, waar zonn 'hijn en reg nop vel'. cheid u plaat en gcmal"kcl,jk k 11-
d('n doordrincren, her. 'ht en oube hl'ijflijk wanorde van vuilhcid n verwaarloozing. Dr 1'0 l, had aJl s gl'oez lig zwart g maakt. De aarden vloer,
~ loht aangestampt, w rd maar zelden aan ge\' gd.
lT t hui raad b tond uit c n wank Ie taf 1 met wat ki tje, at zitplaatscn. D a·M l'-om\'.andillg was geheel in b slag g nomen door een halv n m t )' }lOoge en n meter breede laapbank van bambo _ latt n, in en drie~al afdeelingen verd cId, Dool' doeken, opgehangen aan een touw, had meu du c 11
drietal me r of mindel' afge loten -laapplaat n.
Iu de open voorgal ~l'ij waren link en recht.- van
8
de d 'UI' pcning-, t(' r('n de' 0111 \Y<1nding', ('('11 pual' t onban]-rn aal1grbra('h1. Enk 1(, hoomtakl,pll wa-
l' n g('hl'llikt als .1ijltj s, wat hmnbo( -,tC'llg-d:-> al.:
d\Yal', ligg 'l'S r!l daal'op 1(' gr:pletPIl bamh<H··laU('l1, zoo die'ht ll100'(·lijk aanccu g(,~llOPI'<l dnO!' tOllWt,jC'i
van boomba. t.
"Op '-rn kIS il' '" J~ deu-op.om!! zn' ZI)n HOUW",
Ur wink l-YOOlTaad bc 'tond ho [zak 1 ijk '(Ii 1 g '- droogd vi' hj ~,uit l' 'tald op platte l'omle 1llalldl~11
b dekt III t 11
no
rd n yliegcn ('n allclen' ÏlL,(,(·t l 11Zoo kon m n l'l' k 0l cn . irill eH pinang elL i ahak en kaliL Ding n di i 'drr 11 11 dig- lip(·ft VOOI' zijn ollmi bal' n pruim.
9
Op c n kistje' in d' dcurop mug zat zijn vrouw om mogelijk klantcIl 1 e bedipnrJl C'n p te pa.'.' n, dat g cn vluggC' hand iet s \\'C'ghaald . la}wl'ig rn .'uffig l('undp zjj t('gen (' n dc>ul'po, t, want hrt waf' J'('('cL: bijna t \\'aalf UUl' (lIl het \\'as mCPl' dan hond<'rd g-md('u in d schaduw,
Lapoe ,,'ierp zijn l('dig(\ vi. (-hl1lèllld('11 ril \\' naaI' zIjl! Yl'OU\\' n l'ü'P : .,ls de' rij.,t al gaal'
t"
Ih· VI' U\\', 111<1 Loda g('h eteH, wa ' opgl'Spl'ollgca
pIl ant ,,"oordcle stug: ,
Ir
e' kan ik op (1 11 ,\ ink(']pa .. 11 ril teO'('lijk l'ij:t kok('1l ?"
lli.i gaf zijn "I'om\" (Ien .. t mp ('u kwaad kJollk zi,ill
~t('1ll : "Ajo, "JlIg wal. Ik }1('h hongC'1', "
1)(' ,rouw .'Joop lraa:->ti~ Ilaar hilltWll, l('l'wi,jl hij hL,t!'1 0,' gillg' 7.ilt(,11 op lid ki .. tj ill dl' <11'111'-
(I !H'lI111g,
Uit 11('t hui. hrnm \'(·(·1 1'00k, 11U Jun LCHla hH
.'llll ull'nd llaul'(h Hlll' JH'g'Oll <.lau 1(' ,,,akk('I'pll HW ('('lt n1l1 pnhnhlad g'(·do('ht('}l ",unie'r.
I )(, "'JJldl'Î<-htillg \\ a.' 7.
"u,
dat dl' lJl('(' .. 1C' rook- wolken cle dCUI'o}1 uing uitl'olcl('tl. Lapo(' 1110(·:t ('1' 1('lkpll.' "all pro<,s1('11 ('11 kW'h{'TI, totdat hij ('illd(llijk zijn 'TOl!\\ tooruig tO('l'Îf·p : "Maak 1)('1 1lÏ<·t al tc'(·l'g-. "
Maal' zi.i èllltW()()l'(ld" : .,ll(·t hout i .. \'(wlttig'. lIel i' mijn .'c'huId 11irt."
r[()( II ('1' ('('}lt('l' ook UI P; luid kind('l'g('~dlJ'('(,Il\
nit het huis klOlIk, kon Lal 0(' 11(,t ni('t lang('1' uit houden (lU st nel op '1Il zijn kü,t.ir, Hij wilc1(1 vóór h<:'t ete11 nog en'u ~1ap(,ll. maar rook ('n g<', dll'('e'llW
\' I'hindel'de' h(,lll dat 1e' do('n, I1ij gillg 11aal' hui1f'11
10
str kte zich uit op den grond onder en boom in de schaduw, met en tuk hout al. hoofdku, sen.
Om geen la t te hebben van vIi geu n mu, kieteu bed kt hij zijn g zicht met en tip van zijn vuil witten 'houderdoek.
Zoo viel hij in laap en 'I l'o-at den tijd.
TI t rij t kok n duurde lang, want ma Lod,t harl het werk aau het haardvllm' in d n :te k gelaten.
De kleine L da, cu mei je van no ge n jaar, had zoo erbarmelljk g huild dat d 1110 U l' rA VOOI' het kind ging zorg n. Ham' mun. al zou hi,1 :üak ..
w 1 kwaad z~in, moc, t maal' wat \\"ac'11t 'n.
Ina Loda had haal' killdj li(>f en zOl'gdC' Cl' 7,00
goed mogel~jk voor.
n
t ''Ia, zwal- 11 1e1kc11: zil'lc Zij b haudcld het naar haal' hest \\'('ten, maul' dal wa nirt v('el. Hadu
k1 in(' Locla koort:, dan gill~:zij l' menaar d rivier, d('Llk nu( dat lid koudt' water de h eü' koorts w 1 zou afk elen.
ch1'o uwd het kind, uan da ·ht zij: , lIet h('rft hong r", rn t pt(' 11 t mondje zoo lang 'lol m i rij, t of bananen, dat 11 t niet 111e('1' ~c·hl'c(,u\\'cJl l .. on.
Da kindje wa ig nlijk het r{ llige zOlJne~traal
tj in baal' dro f ru dni ter l(,l'('n.
E n tiental jarcn gcled 11, i e11lnin, t !;.nlgcl' dan zij op 1Jaa1' -;'ing l' kon tellen, ,,'a haar stam lol'p, hoog in de b rgell g legcn, dool' (' 11 ,ijanu Y.Hl tho ku. t Ol' rl'aU n. In rook n vlamm n was 1H't UO 1'1) opgegaan. "Mrn had moeten ylu ·htc J1 voor d(' \'('pl
talrijker en betcr b waprnden ,·\jaml.
Op di vlucht wa, zij g tntik ld oyp!' r11 hoom· wortel 11 111C't vel tuikten enkrl wa __
zU
bli,ivcu lig-11
gen. Zoo wa zij dool' de achtclTolg r. buit cmaakt cn het vrije bcrg-kind werd een sluyin bij de ku l- menschen.
Zij had reed me Cl' dan één mee ter g bad en Hl'··
schillende VI'OU wen hadden haardoor z wa 1'011 al'b id in hui 11 op h t veld afg b uld.
TIonger n gebr 11: had zU dikwijl . g lrd n.
fCf\r dan eenmaal was zij ruw mi hand('l L Nu eens, omdat zij ecn kookpot had g hl' kru dali weer omdat zij bij bet weycn een fout bad gC'lllaa]-t.
Haar jOl1O'e kra ht wa v l'gaan en zij wa,' op \""~jf
eutwintig jarig n leeftijd l' cd. verouderd.
T lkcns wa zij zi k gewee t, omdat h t berg-kind ni t kon wennen aan 11 t zooyeel '\'al111 I'r ku~t
klimaat. Z~j bad groote zweren aan haal' hecl1cJl, di niet wilden geuezrn. Daarom had m 11 haal' ('('11
pam' jaar g I d n v(,l'ko 'h1 aan Lar oe in hrt YI'('rl11- delingen dorp bij dr 1'ivi 1111 ondin 0'.
Z 0 was zij dC' rouw van Lapo gr\r rd n, al h0- hand lde hiJ haar al .. e n 8]ayi11, die
'-0
l' hem mo :-;4koken cu op het hui. pas, Cll.
lTaar kindje wu. haal' all ~, juist omdat hr1 z () zwak rn ziek lijk "as, kor:tel'dfl zij 11 i zoo gop,I mogelijk.
I~oda ,('hrecuwd en zou du, ,wl hOllg l' hrbb 11,
Vlug haaldC' zjj het yan de ,laapbank aehte}' 11 t gordijn, nam n ri,ip banaan rIl brg n di met ,tukjes cn brokjr, in hrt mondj c tr \\"r1'ke11. j f rt haar duim werd r n stukje tot a htrl' in 11 t k rlg:.n geduwd, zodat d kleine \\'<>1 m (', t :lil-krll om ni(' te . tikk ll,
12
H t land at ('n brdaal'd . zoodat zij 11 t \\'crl' op de laapbank kon m crI gg n en zich vC'rd l' b zig houden met het et n kok<'11 YO l' haal' man.
Eind bjk wa: Ina Lodu met hrt rij. t koken klaar en kon zij haar man gaan roepen .Deze ging over- eind zitten en zC'i: "Bn'llg' de l'i.i:t maal' hirr."
In een ve1'l'ot'st blikken bord \\,('rd d dampende
"VIUIl h.'oll,· 11) het \/111 J •. slnopbonk orhlrr het ordlin."
rij t opg0schept l'11 \'001' h 'm lH'l'I'g'l'ZC't op den gr nd. In e n :mdl'l' hord JagC'll wat "'cdroogd . ,i. {·h- j . C' n tiental ~paal1:(·h(' pr}>(\l't.iI'" Pil ('lil hoopje zout.
f t zijn becn n knu eling' Ollz r zijn]i haam g - vouw('u, be 'Ton LapoC' t c1Pll. ~r('t (k ving 'l'S \',Ul zijn l' ehtcl'D:md kIl ('dd hij een gl'O ltt'l' of kh-incl' balI tjc rij,
t.
nij . tal- JH'1 nid in zi.in mond, llUW I'13
eenig8zin8 vooro"\ r g bogen, mikte h~j hrL met 11 vlugg pol b wegjng in zijn -wi.jd g op nd n mond.
M t zijn link l'hand grc p hjj zoo nu 11 dan ns in bet andere bord naar wat toe. pijs. Niet in hOL
bord m t rjj t, maar in den mond mengt men b
t
eten naar maak.
D maalbjd duurde niet lang'. ulzig ru haa lig had hij g geten ,vant hij had hOllger.
.. 'cn klopperdnp m~t '" ter'
IJ n 8c111'(, ll" mn: "water", bracht zijn vrouw hem en klapperdop met wat l', gl'. chept uit h t
·teencn watervat.
TIij pocld z\jn mond en wa, tIlt zijn YÏ.ng rs.
Do I'('Rt dronk hij op.
14
Een pruimpj werd nu klaar gemaakt, be taande uit sirih, pinang n kalk. Bedaard beO"on hij te kauwen, met e n ruim tabak onder zijn bovenlip ge eh oven.
Het winkeltje en het hui. Ii t hij aan d zorgen van zijn vrouw over.
:Met een goed g lulde maag ril een 1 kkcre pruim in zjjn mond, \"erd", en langzamerhand Zijll b ozt}
. temming.
Een groot ongeluk had hem dirn dag getroff('l1, maar Allah had all R bepaald. Wat mort gebeur 11,
g b urt toch. Gcen m n. ·h kan daa r iet:-\ aan vcr- anderen. Het was ei (Y'c111~ik dom zich el' dns hoo'~
ov('r te maken.
of bern tend :tond hij indrlijk op. yit h t hui"
haalde hij zijn g :chcurd vi dlllC't en he·gon ]1<'1 te her tellen.
nOOFD TUK Il.
lIET KLEINE ~fEI JE.
D kleine Loda was een zwak kind n het dUllrdc lang cr het got:d kon loopen n praten. rl ertjes hac1 h t ni t noodig, want het klimaat ,nUl altijd cycn "arm. Z\j dro 'g all 11 c n paar .. i rad n. Om
"meegenom~n nMr de rivier en dOllr afgespoeld."
llaar b ide enkel: had .... ader cn paal' l'ÏnO'('ll van ,-vit g itç-nvrl gebOJl(l n. Mocdol' had haal' bom d n hal ~n vreemd zilveren munt ,tuk, aan en]' od kOOl'dJ gehangen. II t ,,-a een voorbeho dmidd 1 tegen booze gec ten.
Vuil cn groezelig zag z~i er altijd uit. '] ('ht eeJl:-;
of tw emaal in de wc k werd zij door haar 111 edrr meegenomen naar de rivi r 'n daar aig'. po ld.
Hl
Dag Hjk ,,·a .. r]]r11
met
zrrp \\Cl, jrts, wal <111('r11 de wit-men rhen dedrn. \V r] werd zij ird('J'('11 lllO),-g 11 ingr\\-jeY('n mrt klapprrolir. Olin:l ('/'(')1(1 van olie blonk heel haar kl ine li haampjp in de' 1l101'gCl1-
zon . • 1 f en vuil maakte haal' p(·ht< l' , ])(H'dig' 'Y('e . groezrliO'.
Omdat zij rPIl mpi,',i \\ a~, w( rel zij dop]' haar \"a- der Y<'mrht. njj had 1i Y r 1'11 zoon g'rhall. \\Ti(l Z01.
hem nu ]at('r b('g'l'aVrll ril ic'tl"l' jaar rr11 off l' 1)1'('11- g TI aan zijn ziC'] op dat gmt'?
Een Hwi, je '''as a]]ren nuttig 1'1\ \ oOJ'(l( plig' a] , zij p-;root ",rrd.
''r
oor rngol'drn }ll'i.is l,on :.::i.i <lau ilisvrouW' Y('rk ('}lt word( Tl aan (,I'Tl m:lII.
:Maal' boyrlldi<'n "wa,' Loc]a t lh'lh zi,']". Zou zÎ:
"\ cl ooii gl' ot "ol'de'n? ,Til ('('n, had lij 7,\\"('I'C'11 a,d\
\'0 trll of armen, dan \\('1'1' had zi,i \\ ('b n lallg' h()(I~.,
k )ol'isrn.
Erll h1l11lT1'OUW had rrH,' tot I11a Lodn !!f zpg\l:
,,\\"'aa1'ol11 gaat gi.i llld hl't kind llÎ('t lW11I' lil 1 hui"
drr z:i ('k('n 1 Pnj(lti, waa I' dc' \\ i tt C' lll/'d i(·j: ll-n'OllW
irdC'l'r(,ll ]\rlpt ?"
Zjj had h('t 11n<1I' man g('Yj'a:H!;(l. ll1an,' cl il' 1'\'i<1r:
. , ' -TC'I'lI. dat ",il ik ni(,t! nan znl 111,t kind ZI k('" :i('I'-
vrll. Dool' h ri aamWllH'll V:ln Y1'I'('mtll' 1111'<1 i (·ijllrll ,yo1'dt llwn h t 0\'('1'<1 11 knmi 111P1 in dl' n ndd Y;lH de \\itt grr, t<,n, Di ctC'!1 (ie 7i 1 van lll't l.;illd op rn hrt ~trrft. Onz Q'rrstrn zlll1ru hoo,' "'0)'(1('11 r11
on, strnff n md ong luk. D('nl- mnar aan lld g - , ('l1r111'<l(' \,jsrhn{'t rTI dr vrrni 1d(' "i'('h-omhrjllilJg', Jk zn I ('( Tl oHI'], hl'('llgrn aan c1p!l dorp. -g('('st. Zoo zal het kind w I bE't r wordrn."
17
:Maar de ld ine Loda w rd ni tb t 1'.
moeder vond het v rdrir1.ig en de vad l mop ..
p rde cl' telkens OY r. Ina Loda had haal' ('nig~~
kind aal'ne flink 11, t('rk zien opgl'O ien . .N II .i:C'l t het kind, r cd. ze' jaar oud, nog -1 erds Y<'rl vcr- zOl'O'ing. Zij wa meer tot la t dan iot 1u:1.
.T a, al zoo '11 k] ein mei. j gezond ('n , t rrk is, da u kan n1l'n ham' \'001' all l'lc'i hui. hondelijk \\'NI\: gr- bl'uiken.
Zij kan naar de put gaan out 1bn1' lllal('!1 op een dag. De put i.. dir} en aan ren lang dun tonw met 'en rmmrl'tjc van I almblac1 g "\"loc111 ('11, wordt 11 t water hij kleine b<,rtj(', trp:rli.ik omhoog grlwald, W 1 twintig maal moet mrn h t <,m111r1'1 j ' lat <'11 zakkrll rn O])t rr 1, kell, ('rl' cl ~tr('n 11 kl'll i I vol \ya- tn i '.
Zl,i kan ln hC't hos(·h hl'mHlllOlll I.!.'anll .. prnk- krl('ll om t 11 te kol-ril of aan den kant \'nl1 de rivier gJ'orll gm" gaan ,'!lijdeTI VOOl' llrt Illngcll' .longe panl'd.
Zi,i kan zOl'gC'n. dn t d(' 'tU'krll,' 11 Uil Y(}rd,'ri j"l'i.ip;('11 nadat zi.i op 1'('11 plattrIl ,1('('11 1))('1 ('('11 all-
dNen ste 11 in haar' hand, dr hal'd maL -]'o1']'r]~
heeft fi.in gr, 'lng('ll.
Zij kan 0]1 (ir kipprn l('ttrl1, dat li ni(,t tC' V('J'
afdwalen ('n zoo een prooi W01'c1I'11 "nl1 I' ofvoO'('] f' bo, chkat of k]rinr landkl' kodi1.
Zij kan mrt ('rn zwaar g vuldr mand op hd hoofd naar de markt gnan om groenten of YI'llC'htrn uit den tuin te vl'J'koopen.
Zoo'n klpin m i:jc oycl'al YOOl' t<, gpll'uik('u,
1.0DA 2
1
hicrh en gezonden en daar heen gr 'tuurd, Eu a18 zij Di t al t Jug haar ,,,,crk do i en ook \Y<'l ('('11::,
wil spelen, dan kan zij slaag (>1 st'hcldwool'cleJl krijg n.
. Kind van n bo z n gee.t. mog('n <1r kroko- dillen je opet
u'"
i1" dan non' maur ('Pil za<'l,tr VPt'-wcnsching.
Zoo'n jong handig mrü .. jr i, lli.1H1' h('pt.jf' ('tr11 \\'('1 waard! Zij m ri te, reden zijn m 1 zoo HII ('11 dan een oud lapje gord, waarvan zij }}1('t ('PIl yt'l'I'()('~t('
naald zelf maal' een rok mopt Zj(,11 tc· !lInken . .Anelc l'~
bindt zij bet maar ]0: om lw.:n lllager lÜ·haal1lP.i<'·
faar het wordt anders. all" Il('t hnd 7.\\"al- i' ('11
ziek.
nan heeft I H'll Cl' nWHl' ]a:l v:m 11 hl t i .. llPl'gl'n:
top nut, 'yanl hr1 kan niet ,·(')'kcu.
AL- bet eru \'ool'hi.igaand zi('ktt' i , dan laat me'}' bet r n paar dagcll allcC'n liggen. ~ 1d Z 0 HU (lil dal
r11 heet je rij.-t en 111('1 ypf'l . c·hpld,,'n, zal lll't \\ (I
\\,('(.,. gauw h('t(·l' \\' )l'd('n.
Mrn h cft wrülig- III edel i.iuC'l I Jlld (' 11 zi ], killd.
Vrcl Cl'get' wordt h('t.nog, al h('1 hnd: lti.id 1'.\\:1.'
i~ ('n altijd one;r:-:chikt ('l1 Ollht I'waalll 011\ t(' ]H'lpf'lI.
I.Japo<,. d(' yader, ~nau ~:d(' d(· Ht inl' Lo<1a t lkl'll- af. Wat had j aan zoo'n killd. Al at z<' Hit t YI ('I.
ze hi('ld toch t(']k('n~ d<' mOedl'1' "an ]laa1' w('rk Il )(' ('c1'd('r h('t Riicrf. hoc licycl' hii ]1(>t had!
Grlukkig dat lna L da r1' and(,l', ow!' d<1I·11t. Z i wa, ('t n groot d('l'l yan haal' 1 'YPIl '('11 z\YHrcnd(' layin gew('('st. Li('fdr of TIl de]i,i<1(,11 had
7.\i
"allniemand ond('rvonden. DaaTom hie]d zi.i \'('('1 yan
] !J
haal' do -htf'l'tje n v rzol'gdc h t zoo g ed mog('}jjk.
Al haal' kind Rtiel'f, hI('ef zij weCl' eenzaam ('Tl y~l'_
latpn in het yoor haar \'1' e!Udc dOl'p.
Dikwijls was zij naar II oude wjiz<.' vrouw 0'(-
g.~an, lmap in all el'I ('i too cl'll1edirijn' 11. 2\fa;I" d;~'1I'
ZlJ arm waren. had dic YlOnW .lc(·ltt: wpÏllig' g'rl)()]- pen V Ol' ~.('n ki!) krijgt 111 11 nid Y('rl lIl('dic.ijll.
Alleeu de l·].Jk , (11(' ('eu paard of ('('11 hllff(·] kall ,genon, i. in :taai Z1 -h b('st(' nwdi<-jjl1(,11 aan 1(' sC'haf-
ft'H, BoY(\ndirll had haal' lllan hd dC'n Jnatstpll tijd n'l'bocl('n, z('g'g'<'lld. dat hrt toeh nÎ<·ts lIj(·lp. Y('I'clen' kostc'H "ild hij niet 111('('1' ll1akNl.
.. D. kleine 1..0 la yond ll('t z('lf ook Y(,l'dl'i<'tig', dai ZJol mrt zoo gczond wa als andere kind 1'('11. Vooral van di C' ,gl'ootc zwrl'('Jl had zij veel lac;t. D(' andcl'f' J-jndereu konden zi('h yrij ovcml b wegen ('11 SJ> (.j,
d.~n des avond. zoo prettig- op het dorp ph'in. Mnal'
ZI.1 k~~ er ~l rht.' naar ki.iken anuit d lage VOOl'-
~aler].1 van hun klein hui . .ie.
. Z,i
zo(-ht haar troo, t dan m{'(', tal bij moedel' ('11(heht tegen hntll' :lang .leund, VTO('g zij: ., ford('!'.
\( 1'1p] nog' ('('n: (' n v(,l'hnalt.ie~"
HOOFDSTUK 111.
EEN VERHAALTJE.
Nu dan ik zal je eens vertellen, waarom d muizen en de katten vjjanden zijn.
"Er was een een aap in het bo.' oh, die I-lom in een hoogen boom. Moe van het I-limmen, daalde hjj
.. 11Ij pi Ie .1('1 worm IJ I hel neu ga"
weer op den !!Tond. Dam' zag hij epll half \' l'gnll 11
boom. tam lige;Cll PH hi.i zridp: .. !fil'l' zal ik hum wormen gaan zoek n".
.Juist .. tak ('}' ('( n1jr zijl) kop lHlé1l' hui1t'll. 1)(' anp greep hem e11 wild 11 'lll in zijn 111 mel :-:tekC'n, maal de glibberig W 1'111 luoo}) in zijn llPl! ·gat. De aal) rolde van p~in op den grond!
Daar zag hij een reiger yliegen en hij 1'i p: ,,0 h('o1' reiger! 0 heer reiger! a1.
tcti
dien worlH uit l11\in21
neus kunt halen, zullen wij vrienden zijn tot deu dood toe."
De reiger streek neer op d n grond.
De aap zeide: "Al gij den worm cr uithaalt, moet g hem ui t d ol'Rlikkrn, "'ant ij wil ('('}).' zirll wai voor tanden hij heeft."
"Dat i goed", zeide de l' iO'er, n hij pikt. met zijulangen navel den worm uit h t n 'u gat van den aap, maar hij slikt he111 door.
Boos wa d· aap: .,~ lik hem nirt doot', }H'b ik zoo even gezegd en toeh slikt ge hem door!"
De aap greep den niger aan n trok he111 al zi.in veeren uit, zoodat hij niet mer!' kon vli gen.
De reiger zeide: "Wacht maar! :M~jn veeren zullen wel weer aangro ien. Dan zal ik mij wreken.'
Een viertal maanden gingen voorbij rIl zi.in vep-
re~ 'yaren werr aangegroeid. JIi.i prob e1'de r 11'
vliegen en hij kon het weer. Hi,i vloog naar dr ri viel'- monding in z c. Daal' begon hij modder te Yr1'za-
~~len ell het werd een heel groote hoop. Torn ging h1.1 er een g'l'ootp . eh uit van V01'l11rn ~n kneden.
Klaar mr.t dit wrrk, zridr hij: "Laten wr llU warl!
t 011. totdat dl' sdlllit grwd droog is. I )all Zllll('1l \\ ij
haar in zee trekk n." .
De aap, die Vl'org'rl' dp. v('('}'rn y,lIl dril 1'('i g'f'1' 11i t- gctrokkrl1 had. ging een .. naar het zr 'tl'anel. Hi.i l-wam bi.i de l'iviprmonding 0n zag; daal' rr11 l'rig(>l'.
"TIa, ll0.e1' rei,gel'. "'aarhren gaat gij. dat gij zulk een grootc . ehuH hrht grmaukt."
De rrig;el' nntwoorddr: "TI\: ga naur het land aan dp overzijdr vun de z('('."
22
, Laat mij met u meegaan?" vroeg de aap.
De reiger vond het goed.
"Wie gaan cr mot u me(' op 1'ei .. ?" \l'Org 10C11 <l(' aap.
"Dat zal ik u \orte11('n," ant\\" ordd de l't'ig 'I',
"het zjjn: papagaai(>n, kakatoe '.', to1'1 rldni v H,
bo chdniven, parki t(>11, ('01 bri tjr' r11 zang-\'ogpl- tjc . Al d z n te v 1'Za111r}(111,11r 111 ik \ oor mijll ]'('- koning. Dan 11101't gij '(Tzam ]('11 uw lllCdl'-H 1)(>]1.
muizcn, langen, nddr]'., alll'rlei grdirl'te, dat nic·!
vli gen ka11. B11 dl'uk r1' nan, da1 ",ij 1ll01'g('I1;n-onrl vertrekken!' ,
Op den nfg0.sprokcll 1ijd wa1'ClI allC'll Yl'l'z'lllH'ld en men brgon de srhuit in zcp tr trekkeIl. '{(wn ZP
allen in de' ,ch11ii "a1'(,11 p,'rzrtell, zridp dr I·,'ig 1':
"De apf'll moe n maar ('(']':'t 1'o('i"11 11- za1 WI)I
sturen."
De apen roeiden, maar men vOl'drl'dp . 1<,('11t: ]ang-
zaam.
Daarom zeide de I' igcr: ,TI cr aap, gij moci ('I hi.i zingen."
. laaI' dl' aap :\1Ilwoll1'(1(1(': .. lk kal! l1i( 1 zi1I.~(,l1.
nrt
i1'\ hrtN, clnigi.i ?:ing1."D reiger zong: ., .,.. oruit. 0 :('hnit! 1'11 ]]<>1'. ()
, rlmit! ~fü1c1('n 111 7.( (' g 1"0111P1I. lm'r1" dml ill . tllk ken!"
Al, poewg 'Wa, men midd n in z('!' g'r1"01lH'n. Plo . eling brak dC"C'lmit in ~tul'krn ('n hl'okb'l1
Al de apen, d ,langrn 11 cIC' andrrr dirl'011 yjr]('ll in h t ~'ater en zij 'V"C'l'cIronkpn.
Al de vogel., door drIl r ig('J' YrJ'zalt1rld. \"logC'1l
23 weg en b reikten het land.
Er waren e h ter twee muizen. Die dJ'rY n n g op het water en zwommen rond. Daar zagen zij (' 11
schildpad.
,0 heer childpad! 0 heer childpad! Help ons l(wh! ."('('lll Oll: I1W(' op tt\\' rug!"
D childpad ant\\' ordd : "N en. dat wil ik niet.
G~i zult m~i in mijn TUg b~itcn n dat do t pijn."
De muiz n 1 eloofd n, dat zij h m nict zoud n bijten.
. de mUll"n k omm"n o~ lijn 'u ..
"Dan zult gij
ID\i
ook een belooning moct0TI geven.""Goed" z iden de muizen, "wij zullen u cu dorp vol laven geven."
".Al dat zoo i., kom dau maar hi
1',"
zpi de . child-pad .
De muiz0u zwommen naar h m t ('. (n klomnH'll op zijn rug.
Zoo bereiken zij den rand van h t .. t rand.
"Klim '1' nu maar af", z ide de childpad.
24
Maar de muizen zeiden: "Ga nog een ind,ie, wam het is hier nat."
De schildpad klom op het droge.
Hier is de vaste grond," zeide d childpad" klim er nu maar af."
De muizen antwoorden:, cen, hi r willen ",i.i cl'
niet af, want het i te zanderig. Ga nog maar' ('H
eindje."
De s 'hildpad ging verder en kwam aaIl dPll I'and van een groot bosch.
Toen zeide h~i: "Ik ben moe!" Ik kan 11i ct \'('1'- derI"
De muizen zeiden: "Verg ving, heel' 'e1lÎldpad!
Al.'
gl.i
l' ni t ge\\'('(':t was, dtlll zuudPII wij g('st 0 1,\,('11 z~in midden in zee. Ga nog maal' c('n klein illdjP."Zoo kwam n zij bij het nc:t nm de muizen, De muizen zeiden: "Houd biel' maar ~til. ,. Zi,i klommen van zi,in rug op den glO11d. Toe11 1'1 ni , t('1'
den zij tot elkaar: ,Laten ,,, dien sC'hildpad g'J'ijp(·ll.
Laten wij hem doodrn en in Oll~ 11 st slprpf'll.
nm
zullen wi.i hem ]ekkr1' opeten, ..
De schildpad hoordde dit t1ui, tel'rn. Zoo ;'l1r1 mo- gelijk vluchtte hi.i '''Cg'. D muizen liepell hem 1l0~
achterna, maar haalden hem niet in.
D ehildpad dook ,,'('cr in ZP. ('11 7.\\"0111 11p('lI. Dl'
muizen kC'(,l'd n trrug naar hun n . 1.
Er wa I'('n ('('n, vi.iftirn katt 11. Op ZP }(rl'('11 dag namen zi.i hUl1l'inhlbrl1etje, en ging'pll Cl' nwp llaal' het strand om te spelen. Zij hingrn de 1 l1('l.i('s tlllt
hun hal ('1\ in sicrlljke , pl'ongrl1 l'(,lldrn zi,i hC(,ll 1'11
wep1'. De childpad klom op h('1 strand, Lnl1~ hl( "f
- -~--
hij met opgeheven hoofd kijken, ho dip katt 11 speelden.
De opp r-kat z idc: "lIecr childpad, \\"<'U11'om
, taat gij zoo naar ons te k~iken~"
De schildpad antwoordde: "Och, il kijk zoo maal eens."
"Zoudt gij het ook een willen prob l' 11
t"
"Zeker, al gij mij de belletje z 0 lan grcft. "
"Waarom zouden wij dat nid d 11." z idr11 dc' katten.
,Maar dat mo t gij mij al uw belldje', g v n ", zeide de c::hildpad.
De opp r-kat verzameldr al de b 11 tjrs. Zij hin- gen ze om zijn langen hal en OYC)' zijn bl' r<1(,l1 l'1lg',
Toen zij r 111 I-lam' WUl' 11, zeid n dr kat 1 (']1 :
" -u, heel' :childl act mort gi.i rrn, IntrIl 71P11, hcl('
gij loopen kunt. \Vi.i zullen toezi n."
\' I" '("HI lil "~ lt!·. .. <:n d~ 1." !~n .
De childpad liep met pgeh v 11 hoord. '-l\l~:
stapte hij voor de katten h cu 011 we 'l'.
Na ecn poo je zeide hjj: " TU, hor dor ik lid I"
26
"Verbazend mooi i: h t", zeid(,ll de katt ll . . ,Do"
het nog een keer."
Nog vier maal liep de schildpad h('e11 n w(' 1'.
Toen rende hij plot cling in zee, al de beIl tj('~' 111('('-
nemende.
De katten 1'i pen: ,,0 heel' .'f'hildpad! wnê1l'om rooft gij onze beUetjp.s?"
Dr :childpad anhyoordd : "Er i.' ('('u aanl ('id udc orzaak. '
.,Zeg on. die oOlzuak." zeiden de katten.
"D oorzank ligt hij dp. 1l1l1iz('11. E('1l tijd,ij' g 1 cl 11 ZW"0111 ik l'u~tig in z('('. Er dl'('VPll ('('11 paal' muiz 11,
die riep n: "ITf'lp on' to("11, () })(,(,I' -:('hildpncl ". Tl- heb 7. geholprll rn zi.i beloofdpIl mij pcn dOl,!' \'nl slaven. ) f aar toen wij bij hun hui: g'elwlll 11 wa 1'('1,.
zeiden zi.i: ,,'\Vij 7.:n11rn h In grijrrn r11 /londen ('11 () )-
ten. Dit i,' de l'rd(,l1. waarom ik lI\Y I)(']]('t5(': g('- roofd heh. :raai duo h('('u. V<.lllgi de muiz(ln en (I t ze op."
Y an dien dag af, zi.in de katten en de muizen vU- anden van elkaar.
nooFDSTUK IV.
KINDERVER1fAAK.
Veel fabelen en verhalen wi
t
moeder zoo aan de kleine L dat
n ,-ertr11(,l1. ... "i t i drr n kon dat doen. Alleen zij. dir ('c 11 gord g'('])('lIgrll hacld(,l1. Al die verhalen werd n dool' d oud l' n aan dr jonge\.ren overgeleverd. En zoo ging(,ll zi.i 'Van mOlld tnt mond.
n
('krll kende' 1lH'1l Hü't, Wél1l1 llÎpmaucl kolt lezen of schrijven.Vooral in den oogstt\id in elP tnin(,Il of in cl n l'rgc1l1i.id hij hrt .. mrult'llcl ]laal'clnlUl', llli ·tPI'<1p III '11
gaarne naar die fabelrn en v('rhalcn.
D jeugd yermaaHc zich 111 cr met hd zing 11 "all
z('lf gemaaldp.1iedcr n. E ~ll Z 11g vóór rIl dr alldrl' 11 TIelen in koor t lken~ hi.i.
De klc'ine Loda wa~ daar knap in. I 'p len of W(']'-
)~rJl als de andrrC' }-ind ren kon zij nirt. . faal' zi.i had een gocd g 11 UCl'P.ll. ITi(,l'in oyrrt ,'of zi.i al elr an·
deren.
Zoo zat zij op ('rl1 a,"ond in elc .'lllaJ1C' '-0 rgalNi,i van haal' hui .. De zon wa.' nall hrt ondrl'gann.
nt'
w inige koopwaar wa. opg'('h rg- n in Jl11i . _ Tj ('111 nnO.
kwam wat koop en als }J('t donkN ,y('rd.
Enkel jong TI<; (,ll 111('Î. jc'. hndd('n gc'haan iJl elP
rivier. Nu kwnmrll zi.i, ylug aallstapprncl, llaal' buis.
28
Want als het donker i " durft men ni t buitcn lH"
dorp te blijven.
Toen de kindcrcn lang' hct hui' au d kkim' Loda gingen, b gon dczc te zingen, TIet heele troep- je bleef stil staan om t lui teren en mee tc ûng ·n.
De kleine Loda zong met haar hoog mei je,' t('111:
De wit g kraagde kiekendief hoog in de lucht,
n dan vi 1 het 1'0 l' in: 11 wai honggo! 1)
I) k , 1
. t eH m cur l'S kuikcJlii ui t den tuin.
he wai honggo!
De vlugge landkl'okodil in de hooge ta -tu ,
he wai honggo I rooft moeders kippen
van onder h t hui.'.
he wai honggo!
de Y111Q,'g'C' g'l'()('llP ,\<1(11'1'
in lI(,t dic·1dt'g'l'a..;
he wai honggo!
bijt 1l10(·(1(·1'.' (·l1k(·1 op J )(·t .... llIall (' p<ld.
he wai honggo!
, ,,, «0 1\ ~en" I etn het"!
zochte ,\, ,JiJS ct 5 In
gdijl\ md .. .1" Ir d()m d ,
J n rel., I,d. I1 ,111/11
29
de groote bruin' krokodil in de breedc rivicr,
he wai honggo!
grjjpt mo .d 1'::> g it n, al. ze gaan drink n.
he wai honggo!
de groot vctte lang uit het dichte bosch,
he wai honggo I
omkronkl'lt mo('d(']'~ varken, wroetrnd in den grond.
he wai honggo!
Ook andere dOlV. kindcren waren kom n to(·lon- pen. Zjj vonden dat zingen leuk. En d~ kle.~nc, LodH kOI1 uitl'it kcnd VÓ(Il·Ûllg'C'll. Ht('('cl· \\1.1 ZlJ lllC'U'\'\'
liedjes te bedenken. .
"Zing (I' nop: ('putjC"', 1'iC'])('n dp kllld('l'C'll.
En Lndn b gOH '\'('('1'. 1N\Yijl lid kool' tplk(,llS inviel.
Er \\'a1'C'11 ('('n. tweC' w cz 11 In het verlatrn dorp,
he wai honggo!
zij hadden niet te eten,
zij haddrn ui t tr drinken.
he wai honggo!
daal' kwam ecu g1'oot(' aap uit. n 11ooo-en b 0111.
he wai honggo!
"ll bt ge niet te r1r11 t
rbt gr lJid 11' dlinkf'u'("
he wai honggo!
Ik za} ten zorkt'n, Ik zal waieT' hal( n.
he wai honggo!
maï' (m hanmlPJI,
1',\', t ('n P01111'O('11<'11.
he wai honggo!
groot!' rijp<' a:1I'dtlorl1j0:.
al1N]I'i .'()(l1't \:lIl g'l'ocntf',
he wai honggo!
Groot \\ ('1'(}(,11 hUil )i('haJlwl1.
lang \\ rrcl('Tl h1111 hal'Pl1.
he wai honggo!
T ('n l' Y<tlll a:nlg'('I'(,(}C'lI
op hrt 811011(' pnnl'cl.
he wai honggo!
d hJ'()( cl/'l' \'~tl1 hun \'<td I
1dt hrt V('ITr land.
he wai honggo!
- - - ~ - - - ---- -
31
Zie ik daar de kinderen
van mijn olld~t n bl'o d r t he wai honggo!
Ga maal' met ml.i mede.
naar het Y(, I'l'C d rp.
he wai honggo!
ITjj zdtr z \ m t hUll b idel1, op 11 t .. trTk . paard.
he wai honggo!
en l'crd n (,t }l('Jl. hen n ovrJ' berg rn dal
he wai honggo!
faal' dl' grootr aap
zat nu :-,;til te \\ ('e11C11, he wai honggo!
dl'O f hrt hoofd te· ~wlluddcll
in 111'1 1Pl'g'P lllli ' ; he wai honggo I daa 1'0111 gi ng lll,j lH·nr.ll
mW.I' het diphtp ho:c-h.
he wai honggo 1
(,ll hij za 1 ft· trPIll'Pll
in zi,in hOOgPll hOOIl1.
he wai honggo!
Klaal' mct. zingen. 1'ir[l (' n Y;lll de killdel' n: .,He.
Loda. ken jp !log ('('n 1'é1adsp1 '("
32
"Jawel ", zei Loda, ,Luist r maal'. \Vie' kan Jwt raden?'
"Iljj verzamelt d wec 'kindel' lt. Als de VOI'st ('!' allecn i,', Z\jll allr kil1dC'l'(,ll \'oltalhg. Komt de' VOl' ,tin, dan "lucht n all kinderen, -jet 'éll wOl'dt
r meer gezien.'
)r (> n, dat kon niemand radrIl,
,,'t I veel te mo ihjk " 1'i P 11 zi,i all 11. "ZeO' het on maa1', Loda, wij kuunen het toeh niet opl SS('jl."
Lodn z i: "Jullie bpnt wcl ecn bC'('tjc dOlll. llet i,' nipt zoo Jl)OPilijk. 1)(' \'ell'st, dip dp \\ ('(':kiwI( "('11 \'('1'-
zamelt, i de maan. Al: di<~ :ch\int, dan k 111('11 al de tcrren, Komt do \'0 l','ti11 , gaat cIc zon op, dan \'(')' dwi.in 11 zr, .Jc ziet Cl' niet cen1,k l11eCI'."
"GC'rf nu e n: ('pn gemnkk('lijk J'anusdt,Ït' ". z('i- deu de kinderen.
"Goed, lui 'trI' mam" J~r i .. P(,11 groot \'01':t. h' PI'
luid ('n krachtig i hi,i in zi.il11'OCprll. Ile ·or.-t( 11 \ all
alle land 11 g yeu hem anh\'OOl'd,"
XIl wa" ('I' gauw i('IlHlllCl, (li" IlPt )'na(I<1(,.
,,'t 1 d haan, 't I,' de haalt." ,'ipJ! hi,i uit.
"Go d grl'aden ", zpi I~oda. " .I. T1I nog dit raad (IJ:
"Er i 0('11 zwart paal'd.
net
hedt man)' (h'i(' pont('I1.Ûlldrl' zi.in bllik ligi nl1t'~ 1,l'i~ (11 km' dell))' pJ],ntl,' heell. '
Ta veel he 11 en we l' pratel1. \ra ' ('I' (,j
nu
1 ij J' (),~II mei je, di(' <1r oplO:,'Îllg youd, Zij riep: ,.net z\\'a1'11' paard i dr kool"pot. Dir. taat op dl'i(' :-;t{'(,ll 11 jJlhet haaednmr. Ondr1' zijn buik ligt h t h ':l1l<UlOut lui. cu km, door (\lkaa1'."
To( 11 guf ('('n d('l' 11nel t'( killrlC'l'C'll ('('11 raad.'!'l op.
3
G~i ziet hot m t h t oog. Gij h ort. het m t het 001:. Al' r 11 t wil t grUp 11, dan grijpt ge altijd mi, .'
I [ct duurdr niet lang, f J..;oda ",i .. t 11rt antw o1'd.
lIet i, dE' wind" z ido ziJ'. Maar raad dit llU
" - . " t
ril.' ,El' i .. i cmand. II ij h dt 111 l' dan ' éu h fd.
Maal' hij he ft sI eht .. • ~11 J r11. En dat been i heel lang. "
~ ~icmulld \ra: r1', di h t radrll kon. Daal' JU af Loda z I f de \)plo,', 'ÜJO',
" !Irt i.. 11 rÎ,irl'. Die h rft 11(' 1 wat bI' nn 11 bo\"cu in dr brl'grll. E II dat ('('11(' langc been loopt hi<·l' b n dptl dool' 11 t ku:tJnlld."
I I ct \ra: al laat gP\\"ol'drll. Op 11('1 dO)'P!;llkill zat 'n de mallnen l'Oud '('11 hout\"uul', dat !;oms !h)og op- ,lamdc'. Z\; praatten 0\ Cl' hun paard 11 of OWl' d ,is <.:hcrij.
eit de huizl'll kl( 11k lliN en daal' Iwt gNO('}) nUl
(,(\Il moedel' om haar kind. Zoo verdwenell d kin-
cl rUl langzê\ll1el'ltand. I d ']' ging uaal' zijn ig 11 hui:. De kleine' Loda ging mul!' hillUPlI. Zij at u .
('('U bOl'dj
I'\i,'t
n hring- op haal' slaaplna1je lig en.II ct was ('PJl prcttig llYOlldjr ge\\'ol'dru, Z( odu t z
!"po dig in slaap vi 1.
LODA 3
Zoo !.),'l'(l(·ic11' <l<' klc·illt· !.(,!la HJl 101 zi.i ()llg(','!'!'l' t \\ aalf .iaal' \\.1 " Pn·('i(·" wi .. t 7,(' 1Ii('1 IJ(t(' o11d Z(' \\'<1~,
Xi('JllnJ\(l "ist dit ,'.111 zi('11 ZI'II' lil' \ <lil ('('11 HlI(kl'.
"~ic' ZOlt (']' .Wllt (·('b·lliJl!!; ,'HlI Jlo11<11'11 ! :\1 ('JI kOIl illl-
1lI(']': lIid 1('7,('11 or ~('!tl'i.i\Ï·lI! ( O}' l'('kI·IH1(· IIIl'Il nip1 lIJp1 ja]'C'II, zooni" wij (lal dOl·11. .'1('11 1'1'1\:('11I1c' 111('1 llf'
t \\,('(' ,inëll'!!;M i.i(wll: <1(' d I'OO!.!,'(' t i.i cl 1'11 dl' !'I't!'pll t i.id,
]<,('11 1I1()('cl('!' laat 11 JIilt\I' kl1·ill J-illd,Î<' 7,)('11, iii,i
,!'aagt: .,Ir 0(' 1)1\(1 i, <lat HIIlI!" Zii allt ",ool'dt:
"J)!'ü' jam', lil i,inlt(·(' 1'. .. (ll' ki,ikt \\'al "(,1'\\'0IH1('I'<1 (')1
z('gt: "Dl'il' .laaI' t ('11 111'1 knll ilO!.!,' nipt J()(lPPII ot' prat ('11 ?" Ell dali kom1 elp \,n]'Jal'ill!.!.': .. 'I
r.
~(·h(l],('11 ill 111'1 IIlic1<1('11 '.111 (1('11 ,'ol'ie;e 11 J'('g('nt i.id. Iu
d('ll dl'OOg('11 i i,jd is 11(·t l1i(,t \'('(.J g('!.),'!'o!'i(l. 't Is 1111
JlC'i lwe;in \"lIl (1('11 l'c'gl'1I1 i,iel. lI('t kind i, (hl ' hijlll1
dril' jaat',"
EI'11 lIt'llallc1 dl!' .illll')'1'11
",lil
lil'l1 jëWl', i.' cln:-- Y(llg'pus cl('z(, h(·I('\.;:(·l1illl!' ]'I'('d. 1 ",i II 1 ie: .iaal' oud,,Al \\'('1'(1 Loc1a langz:wJ( I'hand wuI ollc1('I', zi,i \\ ('n1
11i('1 Y(·{'llnk!'I', J [pt hJ('('f "ukl,(·]1'11. Zij was ( ('}I1('I' ylllg' "au jwg'l'ip ('n ht'ldrl' y;m \'('1' '1;\11<1.
Yadc'l' I,upO<' zpi:
",rut
hcc>ft ('('11 ])H'i~,j(' claul',ulll ( E(·]) l1H'isje 1110<'1 <1111<"1 11l1i,'w('l'k k\111]1('11 doc'n, l10llt halc'n, ,\'al('1' put i ('11. ('i ('11 kokc'l1, in 11('111\1]11 \\'I'I'k('11.la teIl dl'ucr n . ... ~(' 11, k1 in L cIa is iot ]]i('1:-; llut,"
'J (J('II k\\ 11111 ('('11 \'J'(·(·,'C'lijk(' dag.
Loda was llwt IH,Hu' 1Il0 dr1' lwa I' d(' 1'1,'j('1' )'(·gnun . . \f ('n zou ('('11 oud('u rok Z\\',wt \,('IT(·I1. n (,7,(' 1'0]' \\,IS
(J'C'llluakl \';lH ('('11 lap \\'it katoPll, gd ,o('hi hi,j ('('11
(,hil1('(':-; op (11' IW\'('llplaais, Dat \\'as \'(·('(ls 111('('1' dml
('('11 jaar g'('I('<1('11. ,'u \\'as d(' l'ok g:OOI' ('l1 \'llil g('-
\\Onl('II, \Ltsc,!t('l1 in ,tl'OO1IH'l1d ,,'a1('1' 11i('Ip Ili('(
111<'('1', 1 )aal'01l1 7,o1l<I('1I 7,ij h('1l1 maal' z\\'al't \,('l,\,('U, )l()('cll'l' dl'()(,g' cll' ko()kpot. dC'1I I'ok ('11 ('(,Il ll1al1<l,;<' U1(·t 1'1('11, p(' kl('illl' Lwla III(wltt (1)1- 111('(',l<~C'I1I11('is,j('
J1j(J{'t h('1 'TOU\\ ('11 \\ I'l'k ,jOlIg' ]('('1'('11,
'Jf('11 I "n1l1 hi.i (1(, l'i"]('I' ('11 ('1' \\ (,l'cI ('('11 ~c,,,(·llikl(·
plaat" uit!?:(·zol·h1. OJld(·1' (>('11 gl'OO(Pll hoo1l1 7,<'1t(,
111('11 all(', U('PI', lli('I' ZI1[[(l('1\ Z(' hi,illa d('11 }II'(']('JI dëw;
1>] i,i"('I!.
I [('t 1'\\ a 1'1 ll1a k('11 \'.\11 ('('11 I'ok i:-; 11 i (·t 7.()() e;a II \\' g(,)H'llrc1. )1!'1 11<11 tI' hlilll\\'(' l'i "iC' l'I1HHId('I' 1I10('t hi.i nild, ing'('\\ )'('\'('11. I )all g'()('c1 llite.'(·"p()(·]d; \\'('('1' iu-
g('\\'I'C"'('lI ('1\ \\'('('1' llitg('",])()('Ic1. zoo 11'('J't de' kl('uI'
'ëlll <1(' Illod(l(·1' 1'1' !.!,'()('d il1, }faal' dml };:nlll1 lid ('j.g('ll- Ji,ih \,('1" '('11.
l ï l "('I':-;l'llill('1Hl(' pJnlllt'll "'('('1 111('11 \,(·I's(·hiJI('lld(·
l'lc'u I',torre'\\ tc· bl'I'l'ltl('11. ({(·('l ('\1 rU(Hl ('11 7,\\(\1't ('11
))]'1lill. Zoo had (lUl Lo(ht 1'('('<10.; I'lIk(,](· claJ.!:('1\ t!:I'I('c1('lI
('('lt ,o()1'I'aacl h]ad<'1 ('11 gl'plnkl 0111 zWHrl t(· Y(·1'\'Pll.
.\ I .. d( J't)J O'O('clll\(·t 1IIoeld(']' i .. inÇ.'('\\'I'('\'(·I1. \\'o!'- cl('11 (1(,1>111<1""('11 ill ('('11 pot 111<'t \\ al(·I'!.!;l'koold, 1)<111
\\,()\'(11 cl('lllIH!(I('1 iglo 1'(11 1'1' ill e.'('da'l1l ('11 ('('lli}.!.'( UJ'('ll
!.!,'<,k()o!;:1. Eill(kli.ik lIi(~I'\\éL':--(,h('1l ill 'i 1'()()I1H'IHl \\':L- (')' ('11 (11' ]'ok i, \'tud zwart.
