a. Voorzetwand binnenhuis
Voldoet uw bestaande wand niet, dan is er nog de mogelijkheid om een voorzetwand te plaatsen. Een voorzetwand wordt over het algemeen uitgevoerd in metal-stud vorm.
De keuze hoe de metal-stud voorzetwand te plaatsen is zeer belangrijk. Een verkeerde plaatsing kan weinig tot geen geluidsreducerende effecten opleveren en dus geen voordeel creëren voor de persoon met ASS.
Onderstaand is in Fig.2.3.4een voorzetwand weergegeven waarop een aantal belangrijke factoren zijn aangegeven.
1. De keuze van de plaat; bedenk dat een persoon met ASS last kan krijgen van driftaanvallen wanneer hij overprikkeld raakt, kies daarom liever voor twee platen of extra versterkte vezel platen;
2. Dikte van isolatie; hoe dikker de isolatie hoe beter de wand geïsoleerd is voor luchtgeluid en warmte;
3. Contactgeluid; zorg ervoor dat de wand ‘zwevend’ is geplaatst. Dit is te bereiken door de voorzetwand vrij te plaatsten van de bestaande wand en vloer. Er zijn op de markt meerdere aanbieders van oplossingen hiervoor (Gyproc, Rockwool, xellla, e.d.). De oplossingen zijn
uiteenlopend van trillingsarme beugels, het klemmen van de voorzetwand tussen drukvaste isolatie tot minerale wol tussen staanders en wand plaatsen. Bedenk dat elke trilling gedempt of vermeden moet worden om optimaal resultaat te hebben;
4. Kierdichting; belangrijk van kierdichting is om geen verlies te hebben van het resultaat. Door juiste toepassing van afdichtingband en (elastische)kit is dit te bereiken (pas elastische kit vooral toe op delen welke kunnen werken door vocht of warmte);
5. Klankkast; voorkom dat de voorzetwand een klankkast wordt door voldoende isolatie toe te passen of de spouw klein te houden (niet breder dan het metal-stud profiel).
Afstudeerproject: Woonwensen Autisme | 2. In de woning 32 b. Voorzetwand buitenshuis
Naast de mogelijkheid om binnenshuis een voorzetwand te plaatsen, is er ook de optie om buitenshuis een voorzetwand te plaatsen. Dit is een isolatiemethode waar u een isolatiepak tegen de gevel aanplakt en hierna afwerkt. Ook voor dit systeem zijn er meerdere aanbieders op de markt met elk hun eigen specifieke kenmerken en waarden. Onderstaand is een voorbeeld gegeven waarbij gebruik wordt gemaakt van regels
met isolatiemateriaal ertussen, hierna word de wand afgewerkt naar keuze. Let op, indien u uw buitengevel veranderd krijgt u te maken met de welstandscommissie in uw gemeente. U gaat namelijk uw gevel
aanpassen en dus het aangezicht. Vooraf een gesprek aanvragen bij de gemeente om uw plannen te bespreken wordt geadviseerd.
1. Plaats houten regels op de buitenmuur, ideaal is ongeveer 600mm hoh (hart-op-hart afstand).
2. Plaats een lucht of dampscherm indien de muur niet luchtdicht is. 3. Plaats de isolatieplaten tussen de regels, zorg ervoor dat ze
precies op maat zijn, er goed gekneld ertussen zitten. 4. Breng een dampopen scherm aan, het beschermt tegen
regendoorslag en vocht.
5. Werk de muur af na keuze bijvoorbeeld; baksteen, keramische pannen, schroten, etc.
Naast bovenstaande optie zijn er ook producten op de markt welke een kant-en-klare schil aanbieden. Bij deze variant wordt er een pakket van drukvaste isolatie, wapeningsnetten en een afwerklaag tegen uw gevel geplakt.
Rechts in figuur 2.3.6, ziet u een doorsnede van het pakket voor buitengevelisolatie.
1. verlijming van de drukvaste isolatie op de gevel; 2. drukvaste isolatieplaat;
3. wapeningsmortel; 4. wapeningsnet; 5. eindlaag, sierplijster.
c. Spouwmuurisolatie
In voorgaande paragraaf is beschreven hoe een gevel of muur beter geïsoleerd kan worden met behulp van een voorzetwand. Deze optie is zeer geschikt als een wand niet voldoet aan de wens bij bestaande bouw. Uiteraard is het ook mogelijk dat men niet de ruimte heeft om binnenhuis te verbouwen. Men kan bijvoorbeeld de ruimte niet missen of heeft niet voldoende financiële middelen om een grote verbouwing te plegen. Om een woning dan toch thermisch en gedeeltelijk geluidswerend te verbeteren is er de mogelijkheid om de spouwmuur vol te laten spuiten of lopen met isolatiemateriaal, spouwmuurisolatie genaamd.
Bij spouwmuurisolatie wordt de muur vooraf endoscopisch bekeken (soort kijkoperatie) om te bepalen welk vulmiddel het meest geschikt is. Wanneer duidelijk is welk materiaal geschikt is zal de aannemer een aantal gaten boven in de spouw boren om hier de vulling naar binnen te spuiten of te laten lopen. De kijkoperatie van de wand kost ongeveer een halve dag, Het daadwerkelijk volspuiten of -lopen een dag.
Afstudeerproject: Woonwensen Autisme | 2. In de woning 33 Verschillende soorten spouwmuurvulling zijn o.a. steenwol, glaswol, polyurethaanschuim, gebonden polystyreenschuimparels (PS-korrels), perliet (wordt gegoten). Kies altijd voor een vochtwerend isolatiemateriaal om doorslaande muren (vocht aan binnenzijde) te voorkomen.
Over het algemeen hebben de meeste aannemers een hun eigen vaste leverancier en staan achter hun product. Aangeraden word om meerdere aannemers om een offerte te vragen waarin duidelijk de verbetering staat vermeld. Probeer ook altijd een KOMO-procescertificaat te krijgen bij uw aannemer, dit certificaat zorgt voor een onafhankelijke controle op materiaal en uitvoering.
Om een idee te geven van de investeringskosten is onderstaande tabel weergegeven. De tabel geeft de investeringskosten weer per materiaal per m². De terugverdientijd van het na-isoleren van een woning wordt momenteel erg aantrekkelijk gemaakt door energieleveranciers. Diverse leveranciers hebben promotieacties lopen waarbij men korting krijgt op een investering. Naast deze korting bespaart men bij een oppervlakte van 50m² (uitgaande van een tussenwoning) al snel €248,- per jaar op de energierekening8.
Materiaal Gewicht vulling (kg/m³) Werkhoogte (m¹) Kosten (€/m²)
Glaswol 30 Tot 6 11.55 6 – 12 13.50 Steenwol 70 – 100 Tot 6 11.85 6 – 12 13.95 Polyurethaanschuim 12 Tot 6 15.25 6 – 12 16.35 Gebonden polystyreenschuimparels (PS-korrels) 16 Tot 6 11.25 6 – 12 12.70 *www.beheerenonderhoudskosten.nl
2.3.3 HET ADVIES
Voorgaand is zeer veel informatie gegeven betreffende allerlei soorten wanden. Kort samengevat is het advies:
• met een spouwmuur is op een economische, milieuvriendelijke en duurzame manier voldoende isolatie te behalen. Meer dan met een muur zonder spouw;
• betonnen woningscheidende wanden worden bij voorkeur toegepast na kalkzandsteen wanden; • binnenwanden bij voorkeur toepassen in metal-stud. Er zijn grote isolerende waarde te behalen in
zowel lucht- als contactgeluid;
• flankerende constructies (denk aan plafonds, vloeren en gevels) akoestisch ontkoppelen; • samenstellende delen van een wand toepassen met ongeveer eenzelfde akoestische waarde; • let op de gevoeligheid van de wand, personen met ASS kunnen bij prikkels een driftbui krijgen; • een bestaande woning verbeteren? Pas na-isolatie van de spouwmuur toe;
• als laatste: er zijn vanuit de overheid diverse subsidies mogelijk wanneer een woning na-geïsoleerd wordt en de energieprestatienorm aantoonbaar wordt/is verbeterd. Hier onderzoek naar voor men aan de slag gaat. Op www.milieucentraal.nl kan veel informatie teruggevonden worden over deze subsidies en regelingen.
8 Nuon, 2012
Afstudeerproject: Woonwensen Autisme | 2. In de woning 34
2.4 GEVELOPENINGEN
Door de jaren heen is de functie van een gevelopening sterk veranderd. Rond 1500 werden ramen als
schuttersgaten toegepast en waren deuren extreem zwaar, om als bescherming te dienen tegen vijanden. Rond 1700 kwam hier al verandering in en kwam er glas in een voordeur. Men toonde meer gastvrijheid. Nu, in de 21ste eeuw, heeft een gevelopening een zeer belangrijke plek gekregen in zowel het ontwerp als het gebruik.9
Voor een persoon met autisme dient er goed te worden gekeken naar de gevelopening, immers een gevelopening heeft invloed op het uitzicht, lichtinval, gevoel van veiligheid en geluidsoverlast.
Uitzicht
Zoals reeds eerder aan bod is gekomen in hoofdstuk 1 is het uitzicht erg belangrijk voor personen met autisme. Een persoon met ASS kan het erg vervelend vinden om uit te kijken op een (te) drukke weg. Daarnaast wordt in het algemeen het naar binnen kijken van voorbijgangers als een stressvolle prikkel ervaren. In dit hoofdstuk 4.1 Zonwering worden weringen van de gevelopening gegeven. Indien dit niet het juiste resultaat oplevert kunnen ook oplossingen uit hoofdstuk 1.3 Buitenruimte toegepast worden, waar bijvoorbeeld de optie voor plakfolie met een zeer handig stappenplan wordt gegeven. Hier is beschreven dat de borstweringshoogte van het kozijn geacht wordt om 1000mm hoogte te zijn vanaf het vloerpeil. Een kozijn tot op de vloer heeft namelijk het effect van verwarring ‘wat is binnen en wat is buiten?’
Daglicht
Teveel daglicht kan als vervelend worden ervaren door personen met autisme. Daarom geld als regel dat een raamkozijn zo klein mogelijk dient gehouden te worden. Liever iets meer kleinere kozijnen dan één grotere. Het kozijn aan de rustige zijde van de woning kan echter wel wat groter zijn. Dit zorgt voor een gevoel van vrijheid.
Om overmatige lichtinval tegen te gaan wordt aangeraden zonwering (zie hoofdstuk 4 zonwering) toe te passen op alle gevels gelegen aan de zuidkant. Naast zonwering kan er natuurlijk ook gekozen worden voor
zonwerend glas, nadeel hiervan is dat u dan vastzit aan een bepaalde weerstand van de ruit. Mocht het teveel zon tegenhouden (bijvoorbeeld in de winter) dan zult u extra gebruik (= extra kosten) maken met normale binnenverlichting. Zomers is het daarnaast mogelijk dat de intensiteit van de zon feller is dan het raam aankan wat wederom ervoor zorgt dat het raam tekort schiet. Als laatste kan de persoon met ASS afwisselend wel of niet last hebben het invallend licht, daarom is zelf het ten zeerste aan te raden om voor een oplossing te kiezen welke op elk moment zelf te reguleren is.
Glazen bouwstenen worden sterk afgeraden in een woning voor een persoon met ASS aangezien de stenen bij heftige regen erg veel geluid produceren. Toepassing binnenshuis is wel mogelijk.
Geluidsoverlast
De keuze voor het soort glas en type kozijn heeft invloed op de reductie van geluid van buitenaf. Een autistisch persoon hecht zeer veel waarde aan een stille omgeving. Hierom is de keuze zeer belangrijk. Volgens het bouwbesluit geldt een maximale gevelbelasting van 50 dB(A), met vrijstelling zelfs tot 55dBa. Het geluidsniveau binnen mag maximaal 33dBa zijn voor wegverkeer- en railverkeerslawaai en 35dBa voor industrielawaai, echter kan dit alsnog als prikkel worden ervaren door een persoon met autisme.
Onderhoud
Voor personen met ASS is onderhoud aan de woning een zeer stressvolle ervaring. Een onbekend persoon komt bij zijn of haar woning diverse werkzaamheden uitvoeren wat vaak gepaard gaat met ongewenste
geluiden, geur en stof. Zorgen voor weinig onderhoud zal dus voor de hand liggen om de autistische persoon zo min mogelijk te belasten.
9 Neufert, 1995
Afstudeerproject: Woonwensen Autisme | 2. In de woning 35