Voor een persoon met ASS is het van belang dat ruimten een duidelijke functie hebben, het liefst ook maar één functie per ruimte. Bij de plaatsing van een deur dient deze gedachte in het achterhoofd gehouden worden. De keuze voor het type kan op basis van doorkijkmogelijkheden en reliëf gemaakt worden.
a. Keuze van het model
Een reguliere deur als in situatie 1 is in vergelijking met de andere mogelijkheden de meest prikkelarme variant. Het is van belang dat deuren géén ramen bevatten, hierdoor kan teveel licht binnenvallen en men kan zien wat er achter de deur gebeurd. Dit kan beiden als zeer storend en/of verwarrend worden ervaren. Indien er toch daglicht rondom de deur binnen dient te vallen, dan kan gekozen worden voor situatie 2. Hier is geen doorkijkmogelijkheid, maar kan wel een geringe hoeveelheid daglicht de ruimte betreden. Situatie 3 en 4 zijn sterk af te raden vanwege de zijlichten. Indien een woonsituatie vergelijkbaar is met bovenstaande 3 of 4, dan is mogelijk een aanpassing als in volgende paragraaf aan te raden.
b. Aanpassingen in bestaande situaties
Wanneer er in een woonsituatie teveel prikkels worden opgewekt rondom deuren, dan kunnen een paar kleine aanpassingen hier het prikkelniveau verlagen. Zoals in bovenstaande paragraaf is vermeld kunnen doorkijkmogelijkheden erg storend zijn. Deze kunnen gereduceerd worden door het raam te verduisteren
of af te werken met een materiaal wat de gehele doorkijk weg neemt.
Een eerste optie is verduisteren van de ruit door middel van folie. Een folie kan in (bijna) ieder gewenst patroon of design worden uitgevoerd. Door een folie te kiezen in dezelfde kleur als de deur zelf, zal de folie het minst opvallen en nog de minste prikkels veroorzaken. Een folie met een hoge weerspiegeling wordt afgeraden. Aangezien het een binnen situatie betreft, kunt u gebruik maken van zowel elektrostatische- als plakfolies. Voor een uitgebreide beschrijving van de aangeraden bevestigingswijze kunt u gebruik maken van het stappenplan in hoofdstuk 1.3.2.b.
Een tweede optie is het aanbrengen van een verflaag op de ruit. Let hierbij wel op dat dit voornamelijk geschikt is voor kleine oppervlakken en dat dit een (vrijwel) permanente oplossing is. In huurhuizen is dit dus af te raden. Een creatieve oplossing is het aanbrengen van schoolbord verf. Hierdoor kan het storende ruitje worden omgetoverd tot een notitiemogelijkheid voor bijvoorbeeld boodschappen of activiteiten die niet over het hoofd mogen worden gezien. Onderstaand stappenplan geeft aan hoe u een ruit het beste kunt schilderen zodat de verflaag dekkend aangebracht wordt en langdurig stand zal houden.
1. door de ruit licht op te schuren zal de verf beter hechten, let hierbij wel op dat u omliggend kozijn niet opschuurt;
2. plak de randen nauwkeurig af met schilders tape en druk deze goed aan;
3. breng een eerste laag schoolbord verf aan met een kwast en laat deze stofvrij opdrogen; 4. herhaal dit voor een tweede en derde laag;
Afstudeerproject: Woonwensen Autisme | 2. In de woning 39
2.5.3 TOCHT
Kieren zijn een bron van geluidslekken en tochtmogelijkheden. Waar tocht voor een gemiddeld persoon als storend wordt ervaren, kan dit voor een persoon met ASS nog vele malen erger zijn. Om te bepalen of een aanpassing mogelijk aan te raden is kan men de mate van tocht meten. Dit kan door een brandende aansteker bij de diverse kozijnen te houden. Indien de vlam flakkert is tochtwering wenselijk.
Toch kan het lastig zijn om te bepalen welke tochtwering bij de specifieke situatie past, een onderkant van een deur heeft immers meer slijtage te verdragen dan een kelderraam dat eens per jaar wordt geopend. Daarnaast moet de gekozen tochtbestrijding de opening goed afsluiten, maar mag het openen ervan niet vermoeilijken. Voor iedere situatie kan een zo goed mogelijke soort tochtwering worden uitgezocht, zie onderstaande tabel, zodat slijtage door gebruik of weersinvloeden zoveel mogelijk worden beperkt.
Locatie Tochtwering
Rondom kozijn EPDM rubber, polyurethaan schuimband Deurposten
Zolderluiken
Onderkant van deur Valdorpel Brievenbus Brievenbus Kieren in of langs houten kozijnen
(niet bewegende delen)
Tape, PUR schuim, kit.
De meest gebruikte tochtstrips zijn EPDM rubbers en polyurethaan schuimbanden. Dit materiaal heeft een lange levensduur wanneer deze goed wordt bevestigd. Daarnaast draagt een rubberen tochtstrip bij aan de geluidsreductie tijdens het sluiten van het desbetreffende raam-/ deurkozijn.
Een variant die regulier wél toegepast wordt maar in een woonruimte voor personen met ASS liever niet, zijn tochtweringsborstels. Deze manier van tochtwering wordt nogal eens onderaan deuren bevestigd om de luchtstroom te verminderen. Naast het feit dat deze systemen uw vloer kunnen beschadigen,
veroorzaken ze een vegend geluid. Dit geluid kan door personen met ASS als erg storend of pijnlijk worden ervaren. Indien er overlast is van tocht onder de deur, dan zou men beter een valdorpel toepassen. Dit alternatief wordt in hoofdstuk 2.6 Hang& Sluitwerkuitgebreid toegelicht.
Wanneer de investeringskosten worden afgezet tegen de energiebesparing die deze oplossing teweeg brengt is te zien dat deze eenvoudige oplossing tevens een zeer rendabele oplossing is.
Financiële aspecten Tochtweringband Brievenbusborstel
Investeringskosten [€/m1] €0,50 €7,- Besparing per deur per jaar €15,- €14,-
Energiebesparing per jaar [€/m1] 4 m3 gas N.v.t. Besparing per jaar [€/m1] €2,32 N.v.t. Terugverdientijd 4 maanden 6 maanden
Nog wat praktische handvatten om de tochtwering goed uit te voeren:
• om de juiste lengte van de strip te bepalen telt u de omtrek van het kozijn bij elkaar op, gemeten op de plek waar de tochtwering geplaatst wordt. Tel hierbij een factor van 5-10% bij op, zodat u iets speling heeft. Meet in lastige gevallen het oppervlak nogmaals na voordat u begint met snijden, iedere verkeerde snede kan immers een ‘lek’ vormen.
• zorg dat u werkt op een droog en schoon oppervlak met temperaturen boven de 5 [˚C].
• het materiaal moeten aan beide oppervlakken strak bevestigd zitten en wanneer de deur gesloten wordt dan dient het materiaal licht ingedrukt te worden. Let erop dat hoeken niet onnodig veel materiaal bevatten, dit kan het dichtdoen vermoeilijken.
Afstudeerproject: Woonwensen Autisme | 2. In de woning 40