Thema Kust en Waddenzeebeleid

Planologische Kernbeslissing 3e _{Nota Waddenzee}

In de Planologische Kernbeslissing (PKB) Derde Nota Waddenzee (uitgiftejaar 2007) is het rijksbeleid voor de Waddenzee voor de komende tien jaar vastgelegd. Dit beleid is gericht op de duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en behoud van het unieke open landschap. In de Derde Nota Waddenzee (met als titel ‘Ontwikkeling van de Wadden voor natuur en mens’) beschrijft het Rijk het beleid voor de Waddenzee onder meer op het gebied van natuurbescherming, ruimtelijke ordening, milieu en water in onderlinge samenhang. Via andere rijksnota's en provinciale en gemeentelijke ruimtelijke plannen vindt dit beleid zijn weg.

Aan de waddenprovincies is gevraagd om het recreatiebeleid voor de Waddenzee met inachtneming van deze PKB verder inhoud te geven. De PKB geeft voorrang aan de natuur met beperkt medegebruik in de Waddenzee. Voor het recreatief

medegebruik geldt een zonering waarbij de voor verstoring gevoelige gebieden worden ontzien.

3e _Kustnota

Het kustbeleid is beschreven in kustnota's. Eind 2000 heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat (nu Infrastructuur en Milieu) de 3e _{Kustnota uitgebracht.}

actiepunten. Het beleid is ‘dynamisch ontwikkelen’ en veiligheid staat voorop. Eén van de acties is het verder ontwikkelen van het dynamisch beheer van de duinen. Ook het optimaliseren van zandsuppleties en het evalueren van de effectiviteit van onderwatersuppleties worden genoemd. In de 3e _{kustnota wordt de waddenregio}

genoemd als de regio waar de mogelijkheden voor herstel en ontwikkeling van natuurlijke processen het sterkst zijn toegenomen. Het beleid van de 3e _kustnota

met o.a. dynamisch kustbeheer draagt daarmee bij aan de instandhoudingsdoelen van Ameland.

Programma Naar een rijke Waddenzee

Het doel van het programma Naar een rijke Waddenzee is een gezonde en

veerkrachtige Waddenzee, die tegen een stootje kan en waar natuur en duurzaam gebruik hand in hand gaan. Dit programma is opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit (nu Economische Zaken) en het Regionaal College Wadden.

De betrokken partijen, overheden, natuurorganisaties en gebruikers van het gebied hebben hun ambitie uitgesproken in een gezamenlijk streefbeeld. Niet als een vaststaand einddoel, wel als richting, waarlangs de ontwikkeltrajecten voor natuurherstel vorm- gegeven zullen worden.

Uitgangspunt voor dit streefbeeld is een rijke zee in 2030, voor de natuur, maar ook voor een sterke Waddeneconomie. Voor de rijke Waddenzee in 2030 zijn vijf

ecologische piketpalen uitgezet. Deze zijn;

 Er is schoon en helder (genoeg) water

 Het voedselweb is in evenwicht

 Er is een grootschalige aanwezigheid van biobouwers, zoals mosselbanken, sabellaria- riffen en zeegrasvelden

 De Waddenzee is een veilige plek voor bewoners en gebruikers

 De Waddenzee is optimaal ingebed in de internationale keten van wetlands. De ontwikkeltrajecten ter verwezenlijking van het streefbeeld zijn ondergebracht in vier clusters, te weten : cluster Voedselweb, cluster Morfologie en Water, cluster randen van het Wad en het cluster Internationale inbedding.

Deltaprogramma Waddengebied

Het Deltaprogramma Waddengebied heeft de ambitie een duurzame waterveiligheid te garanderen en tegelijkertijd kansen te creëren voor robuuste en veerkrachtige natuur en voor duurzaam menselijk gebruik. Hierbij worden ook de gevolgen van klimaatveranderingen meegenomen.

De uitgangspunten voor de Waddenzee (inclusief de eilanden) zijn:

 Door middel van suppleties de zandige kusten van de Waddeneilanden handhaven en waar mogelijk bijdragen aan de waterveiligheid).

 Door middel van suppleties zandhonger van de Waddenzee compenseren en zoveel mogelijk meegroeien met de zeespiegelstijging.

 Onderzoek naar het gedrag van geulen en de beste manier om te voorkomen dat ze in de toekomst de waterveiligheid bedreigen.

 Onderzoeken in welke mate kwelders bijdragen aan de veiligheid van de achterliggende waterkering.

 Voor de veiligheidsopgave van de Waddeneilanden ook de zeewaartse oplossingen onderzoeken.

Om deze ambities te kunnen realiseren, zoekt het Deltaprogramma naar multifunctionele oplossingen voor de toekomst. Hiervoor worden

Met de huidige strategieën, zoals zandsuppleties en dijkversterkingen, is de veiligheid op korte termijn niet in het geding. Door de zeespiegelstijgingen en veranderingen van stroomsnelheden en sedimentstromen kan dit veranderen. De huidige suppletiehoeveelheden langs de kust zijn onvoldoende om ook de

Waddenzee volledig met de zeespiegel mee te laten groeien. De veiligheidsopgave in het Waddengebied zal leiden tot een voorstel voor een gebiedsgerichte aanpak. Waar vanuit de veiligheidsopgave maatregelen nodig zijn, is de ambitie ook natuur en economie mee te laten koppelen.

Beheer- en ontwikkelingsplan Waddengebied

In het Beheer- en Ontwikkelingsplan (B&O-plan) Waddengebied, Léven in de Wadden, deel A, dat in 2009 door het Regionaal College Waddengebied (RCW) is opgesteld, zijn de voornemens en doelen uit de PKB Derde Nota Waddenzee verder geconcretiseerd en gecombineerd met beleid van de regionale overheden, de uitwerking van de natuurwetgeving (Natura 2000) en de Kaderrichtlijn Water. Voor Ameland betekent dit dat de natuurwaarden moeten worden beschermd, de veiligheid tegen overstromingen moet worden gegarandeerd en de recreatie in evenwicht moet zijn met de ecologische en economische waarden.

De delen B en C omvatten programma’s, maatregelen en uitvoeringsprojecten, die steeds op het geëigende schaalniveau worden vastgesteld. Deel C, het

Maatregelenprogramma (versie april 2011) gaat om de activiteiten en projecten, waarmee de doelen gerealiseerd moeten worden.

Voor Ameland wordt in het maatregelenprogramma de volgende onderwerpen genoemd:

 Programma Samenwerken aan klimaatbuffer

 Passeerbaarheid voor vis in de Eems Dollard en Waddenzee

 Tegengaan achteruitgang van de eilandkwelders

 Dijkversterking Ameland

Programma Samenwerken aan klimaatbuffer Wadden

Hier wordt voor Ameland de projecten Zuidwest Ameland en de Feugelpôlle benoemd. Deze projecten hangen sterk samen. Klimaatbuffer Zuidwest Ameland betreft een uitvoeringsgericht experiment naar hoeverre natuurlijke processen, zoals vorming van schelpdierenbanken, kunnen meehelpen in het bereiken van een gewenste situatie.

Over de functie van wadplaten in relatie tot kustveiligheid en natuurlijke processen is nog onvoldoende bekend. De zuidwestzijde van Ameland langs de geul Borndiep is één van de locaties die goed te monitoren is, waar ervaring kan worden opgedaan met praktijkexperimenten. Door de uitvoering van praktijkexperimenten kan beter geanticipeerd worden op toekomstige klimaatveranderingen.

De uitvoeringsmaatregelen betreffen de aanleg van een kleischelpenvoorraad en nieuwe rijshouten dammen bij de Feugelpôlle. Dit project omvat het aanbrengen van een kleischelpenbuffer aan de randen van de bestaande Feugelpolle en rijshouten dammen om de erosie aan de westzijde te compenseren en verdere afbraak van het kwelderrestant te vertragen en te beperken. Dit project is in 2012 uitgevoerd.

Passeerbaarheid voor vis in de Eems en de Waddenzee

Voor Ameland wordt de passeerbaarheid van de Waddendijk bij de Noorderslenk genoemd. Deze vispassage wordt al gerealiseerd met cofinanciering van RWS.

Tegengaan achteruitgang eilandkwelders

Dit project is een onderdeel van het Beheer- en ontwikkelplan voor de Rijkswateren 2010-2015, uitvoering maatregelenprogramma Kaderrichtlijn Water (zie paragraaf