Sociaal-culturele factoren voor West-Afrikaanse migratie naar de Canarische eilanden Om de factoren te verklaren die grote invloed hebben op West-Afrikaanse migratie naar de Canarische

eilanden is het belangrijk om op te merken dat de migranten die via deze route reizen vaak geen vluchtelingen zijn vanuit oorlogsgebieden, maar vaak economische migranten zijn die migreren in de hoop op (economisch gezien) een beter bestaan.140 _{De belangrijkste herkomstlanden zoals Senegal en Guinee zijn op dit moment}

niet verwikkeld in oorlogen of andere interne conflicten. Wat is dan wel de reden voor veel West-Afrikanen om aan de risicovolle, langdurige reis naar Europa te beginnen? Academici zijn het erover eens dat er voornamelijk naar de sociale-culturele context gekeken moet worden om te kunnen begrijpen waarom (voornamelijk) West-Afrikaanse mannen dan toch besluiten te migreren. Dit blijkt ook uit het artikel ‘High- risk migration: from Senegal to the Canary Islands by Sea’ (2013) geschreven door Miranda Poeze. Zij stelt dat hoewel het niet ontkend kan worden dat economische factoren een belangrijke rol spelen in een

persoonlijke beslissing om te migreren, het echter niet de enige verklaring is waarom bepaalde migratie keuzes worden gemaakt zodra er hoge risico’s aan deze keuze zijn verbonden. Het blijkt dat de belangrijkstee invloed op de sociaal-culturele context de familiebanden en familierelaties van migranten zijn. In West- Afrikaanse landen wordt er namelijk van jonge mannen verwacht dat ze zorg dragen voor de ouderen en de rest van de afhankelijke familie, zodra hun ouders met pensioen gaan. Senegalese familierelaties zijn namelijk gebaseerd op bepaalde karakteristieken van de zogenaamde ‘we-culture’. Dit houdt in dat deze relaties gebaseerd zijn op gehoorzaamheid, overeenstemming en volgzaamheid gebaseerd op leeftijd en geslacht. Deze sociale structuur, die een grote sturende werking heeft op het gedrag, schrijft voor dat

familieverplichtingen altijd vervuld moeten worden en staat boven de persoonlijke ambities van de individuele gezinsleden. Voor veel West-Afrikaanse migranten zorgt arriveren in Europa ervoor dat ze zichzelf financieel kunnen onderhouden en kunnen zorgen voor hun familie in het herkomstland. De mate van succes en de status en respect die migranten hiermee verkrijgen is een groot verlangen geworden voor vele jonge mannen. Dit is voornamelijk zo omdat zijzelf in hun huidige positie, met hun huidige banen en de

139 Miranda Poeze, ‘High-risk migration’, p. 59. 140 Miranda Poeze, ‘High-risk migration’, p. 59.

familieverantwoordelijkheden die zij dragen, nooit hetzelfde welvaarts- en consumptieniveau kunnen bereiken als West-Afrikanen die gemigreerd zijn naar Europa. In het geval van Senegalese mannen is er een botsing tussen deze persoonlijke ambities en de gezinsverplichtingen waar te nemen. Op persoonlijk vlak zouden deze mannen graag deel willen nemen aan de zogenaamde ´migrant consumer culture´ om zo hetzelfde

statusniveau te bereiken als andere migranten die succesvol in Europa verblijven. Aan de andere kant zijn zij dus verplicht om hun inkomsten met andere familieleden te delen. Senegalese mannen veronderstellen dat migratie naar Europa er voor zal zorgen dat hun eigen financiële situatie erop vooruit zal gaan, waarbij ze tevens de familieverplichtingen zullen kunnen nakomen. Door het belang van status en respect worden er door West-Afrikaanse migranten die in Europa verblijven onrealistische verwachtingen over het leven in ‘het Westen’ gecreëerd doordat migranten geld en andere dure spullen naar het herkomstland terugsturen. Het blijkt dat openheid en eerlijkheid over de moeilijke levensomstandigheden waarin migranten zich vaak bevinden sociaal onacceptabel is en vaak resulteert in een grote mate van jaloezie en competitie. Zo stelt Poeze in haar artikel dat: ‘The ‘richness’ that flows from Europe to Senegal in the form of houses, cars and other luxury goods are not just material artifacts but signify status and success’ 141

Ook Frontex stelt in het pas verschenen: ‘Africa-Frontex Intelligence Community Joint Report’ dat economische factoren vaak niet beslissend zijn in de keuze om naar Europa migreren. Het rapport stelt dat: ‘For many West Africans, the decision to migrate is motivated by the feeling of inequality as well as social, peer and family pressure rather than by desperate need (poverty). This is why many of the migrants are not the worst-off in their home countries.’142 _{Stephan Dunnwald is het in zijn artikel ‘On migration and security:}

Europe managing migration from Sub-Saharan Africa’ eens met Miranda Kroeze en stelt dat migratie vanuit West-Afrika aangemoedigd wordt door de manier waarop voormalige migranten verhalen vertellen over hun ervaringen in Europa en effect heeft gehad op de meningen en het besluitvormingsproces binnen de complexe sociale structuur van de West-Afrikaanse cultuur. Dunnwald sluit zich aan bij Poeze en het Africa-Frontex Intelligence Community Joint Report, door te stellen ‘what can be stated is that it were not the very poor who went’ 143_{. Het gebrek aan voedsel en levensmiddelen is volgens hem niet de veroorzaker van migratie. De}

redenen moeten eerder gezocht worden in de hoop om veel geld te verdienen, het maken van een economische sprong voorwaarts en het vervaardigen van een bijzondere ervaring waar naar afloop van de reis over verteld kan worden.

141 Miranda Poeze, ‘High-risk migration’, p. 60.

142 Frontex, ‘Africa-Frontex Intelligence Community Joint Report’,

http://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/AFIC/AFIC_report_2015.pdf, geraadpleegd op 1 februari 2015

143 S. Dunnwald, ‘On migration and security: Europe managing migration from Sub-Saharan Africa’, Cademos de Estudos

Hoofdstuk 3 - De ‘externe dimensie’ van de West-Afrikaanse en Centraal-Mediterrane