Algemene Europese migratiecijfers

Ten eerste is het van belang om de meest recente cijfers, wat betreft irreguliere migratie vanuit derde landen naar de EU toe, te schetsen. Hoewel het er in 2014 op leek dat de Centraal-Mediterrane route onbetwist de meest populaire route voor migranten zou blijven, veranderde dit in 2015. Uit de recente FRAN cijfers uit Q3 2015 blijkt dat er vergeleken met hetzelfde kwartaal in 2014 een sterke toename in de migratiecijfers valt waar te nemen waardoor de migratiedruk op alle Europese externe grenzen zich sterk uitbreidde. In totaal werden er in 2014 meer dan 278.000 illegale grensoverschrijdingen geconstateerd. Dit was respectievelijk tweeënhalf en twee keer zo veel als in 2013 (107.000) en 2011 (141.000). Tot 2014 was 2011 namelijk het topjaar vanwege

90 Frontex, ‘Migratory Routes Map’, http://frontex.europa.eu/trends-and-routes/migratory-routes-map/, geraadpleegd op 5 mei 2015. 91 Frontex, ‘Migratory Routes Map’, geraadpleegd op 5 mei 2015.

de migratiestromen die opgang kwamen als gevolg van de Arabische Lente in het Midden-Oosten. Van de ruim 220.000 migranten die via de zee reisden bereikten 170.000 migranten via Italië, via de Centraal- Mediterrane route, Europa. Dit betekent dat dit de meest gekozen migratieroute was in 2014. Vooral in het derde kwartaal van 2014 werden alle records van illegale grenskruisingen verbroken. Gezamenlijk

rapporteerden alle Europese lidstaten in het derde kwartaal van 2014 meer dan 110.581 irreguliere

migranten.92 _{Totdat 2015 aanbrak was Q3 2014 het kwartaal met het hoogste aantal migranten dat binnen één}

kwartaal werd geregistreerd sinds Frontex begon met het onderzoeken van de data. Van de 110.581 migranten die in Q3 2014 geregistreerd werden, waren bijna 100.000 irreguliere migranten aan de zee grenzen van de EU gedetecteerd. Zoals te zien valt in tabel 3 betekent dit dat in Q3 2014 bijna 90% van de illegale

grensoverschrijdingen via een maritieme zeeroute plaatsvond. Meer dan 66% van de irreguliere grensoverschrijdingen kwam via een maritieme route, via Italië, Europa binnen. 93

Tabel 3. Het aantal illegale grensoverschrijdingen aan de Europese land- en zee grenzen vanaf 2008 tot en met 2014.94

In het tweede kwartaal van 2015 (Q2 2015) veranderde de situatie uit 2014 (waarbij de Centraal-Mediterrane route het populairst was) enorm. Hoewel de migratiestoom in het Q1 2015 via de Centraal-Mediterrane route nog een sterk impuls kreeg waarbij het hoge aantal irreguliere migranten uit Q2 2014 zelfs werd overschreden, veranderde dit sterk in Q2 2015. Zoals te zien valt op kaart 2 bereikte het aantal migranten dat via de

Oostmediterrane route reisde ongekende hoogtes en werd deze route het ‘populairst’ onder migranten en vluchtelingen. Hierbij werd een recordaantal van 68.178 migranten gemeten aan de externe grenzen met Turkije, die een stijging van 670% betekent in vergelijking met datzelfde kwartaal in 2014.95

92 Frontex, ‘Annual Risk Analysis 2015’,

http://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Annual_Risk_Analysis_2015.pdf, geraadpleegd op 12 januari 2016. 93 Frontex, ‘FRAN Risk Analysis Q3 2014’, http://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/FRAN_Q4_2014.pdf, geraadpleegd op 29 december 2015.

94 Ibidem, geraadpleegd op 29 december 2015.

95 Frontex, ‘FRAN Risk Analysis Q2 2015’, http://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/FRAN_Q2_2015_final.pdf, geraadpleegd op 12 januari 2016.

Kaart 2. Aantallen illegale grensoverschrijdingen aan de buitengrenzen van de EU, in Q2.96

Aan kaart 2 zijn twee aspecten opvallend. Ten eerst blijkt dat het aantal migranten dat in het tweede kwartaal van 2015 naar Europa kwam bijna net zo groot is als het totale aantal migranten dat via de Centraal-

Mediterrane route richting Europa trok in héél 2014. Ten tweede blijkt duidelijk dat de populariteit van de migratieroutes is verschoven. Hoewel in 2014 de meeste migranten voor de Centraal-Mediterrane route kozen, valt er in Q2 2015 een enorme stijging van migranten waar te nemen die de Oostmediterrane route kiezen.

In Q3 2015 steeg het aantal irreguliere migranten nog exponentieler. Zoals te zien is op kaart 3 werden, net zoals in het Q2 2015, de meeste migranten getraceerd op de Oostmediterrane en de Balkanroute. Binnen één kwartaal kwamen er 617.412 migranten naar de EU toe. In vergelijking met hetzelfde kwartaal in 2014 betekent dit een stijging van 549%. Veel migranten kwamen via de Oost-Egeïsche Zee, via de Griekse eilanden Lesbos, Chios en Samos, de EU binnen. Onder de migranten waren vooral veel Syriërs en Afghanen. In Q3 had 70% van de irreguliere migranten op deze route de Syrische nationaliteit. 97

96 Frontex ‘FRAN Risk Analysis Q2 2015’, geraadpleegd op 12 januari 2016. 97 Frontex, ‘FRAN Risk Analysis Q3 2015’,

Kaart 3. Aantallen illegale grensoverschrijdingen aan de buitengrenzen van de EU, in Q3.98

Zoals gesteld in paragraaf 2.2 blijkt uit cijfers van Frontex dat de Centraal-Mediterrane route over zee naar Italië en Malta in 2014 de meest populaire doorgang naar Europa was. Het jaarrapport van 2014 toont aan dat het aantal illegale migranten dat via de Centraal-Mediterrane route de Europese grenzen probeerde te

overschrijden in Q3 2014 verdrievoudigde vergeleken met hetzelfde kwartaal in 2013. De bevindingen van Frontex zijn samengevoegd in tabel 4.99 _{In totaal arriveerden er in 2014 meer dan 170.000 irreguliere}

migranten in de EU door gebruik te maken van Centraal -Mediterrane route. In 2013 waren dit ‘slechts’ 40.000 migranten. In kaart 4 wordt het toegenomen percentage tussen 2013 en 2014 illegale

grensoverschrijdingen naar de EU per migratieroute getoond. De kaart toont aan dat er vergeleken met 2013 op de Centraal- Mediterrane route sprake is van een toename, namelijk van 266%. 100 _{Door het toegenomen}

aantal migranten dat vanuit Noord-Afrika vertrekt richting Italië en Malta, is ook het aantal personen dat omkomt op zee gestegen. The UN Refugee Agency (UNHCR) schat dat in 2014 ongeveer 3400 migranten hun leven verloren op de Middellandse Zee. 101

98 Frontex, ‘FRAN Risk Analysis Q3 2015’, geraadpleegd op 13 januari 2016. 99 Frontex, ‘Annual Risk Analysis 2015’, geraadpleegd op 12 januari 2016. 100 Ibidem, geraadpleegd op 13 januari 2016.

101 ‘UNHCR, Focus op het redden van levens op zee’,

http://www.unhcr.nl/media/persberichten/2014/artikel/86bf32a609fc621ada6834cc3e8e1d88/unhcr-we-moeten-focussen-op-het.html, geraadpleegd op 15 mei 2015.

Kaart 4. Percentuele toename of afname tussen 2013 en 2014 per migratieroute.102

Tabel 4.Een vergelijking van vier verschillende migratieroutes.103