In 2010 wordt Spanje nog steeds omschreven als het land dat goed is om in te wonen en te genieten, maar slecht is om in te werken en als de plek van de siësta en de charme, ontdekt door de Engelse reizigers van de negentiende eeuw.173 Ook al is Spanje aan het hervormen, nog steeds
gaat de gedachte rond dat Spanje niet in staat is te begrijpen hoe het hoort te werken in de wereld. Het volgende citaat laat dit zien:
Pero España, como tal, sigue siendo un sitio pintoresco; el lugar de la siesta y la simpatía que en su día - finales del siglo XIX- descubrieron los viajeros ingleses. Un lugar lleno de paradojas, también: "Exportamos el modelo de la Transición española, pero somos incapaces de hacer saber que Abertis está construyendo autopistas en medio mundo."174
Uit het krantenartikel “España sigue siendo ‘different’”, waar het bovenstaande citaat uitkomt, blijkt dat het imago van Spanje achteruit is gegaan, vanwege de gevolgen van de economische crisis.175
171 El País, Ni perezosos ni improductivos, 17 februari 2011. Beschikbaar op:
http://elpais.com/diario/2011/02/17/opinion/1297897213_850215.html Eigen vertaling titel: Noch luilakken, noch improductievelingen
Eigen vertaling: De betrouwbaarheid van de Spaanse economie is groter dan dat de oppervlakkige analisten presenteren.
172 El Mundo, España sale de la crisis.. en TV, 28 maart 2011. Beschikbaar op:
http://academic.lexisnexis.eu/??lni=52GM-W5H1-F16M-C28J&csi=256121&oc=00240&perma=true Eigen vertaling titel: Spanje komt uit de crisis…op TV
Eigen vertaling: Het beeld dat de spaanse economie verspreid is verbeterd in 2011, en veel meer in maart.
173 El País, España sigue siendo ‘different’, 21 november 2010. Beschikbaar op:
http://elpais.com/diario/2010/11/21/negocio/1290347542_850215.html Eigen vertaling titel: Spanje blijft ‘anders’
174 El País, España sigue siendo ‘different’, 21 november 2010. Beschikbaar op:
http://elpais.com/diario/2010/11/21/negocio/1290347542_850215.html
Eigen vertaling: Maar Spanje, als zodanig, blijft en schilderachtige plek; de plek van de siësta en de vriendelijkheid die op een dag – eind negentiende eeuw - ontdekt is door de Engelse reizigers. Een plek vol tegenstellingen, ook: Exporteren wij het model van de Spaanse transitie, maar aan de andere kant zijn wij niet in staat te begrijpen dat Abertis (Spaans bedrijf dat gespecialiseerd is in het beheren van tolsnelwegen en parkeerterreinen) autosnelwegen aanlegt in de halve wereld.
175 El País, España sigue siendo ‘different’, 21 november 2010. Beschikbaar op:
http://elpais.com/diario/2010/11/21/negocio/1290347542_850215.html
53
Passie en ‘genieten van het leven’
Volgens het artikel “Mariscal diseña la imagen de España” uit El País (2010) is er een organisatie
genaamd Mad in Spain176 die souvenirs ontwerpt om het imago van Spanje te moderniseren. De
stieren en flamenco worden achterwege gelaten, maar de nadruk wordt juist gelegd op passie, kunst, genieten van het leven en creativiteit. Waarden die het nieuwe imago van Spanje moeten verbeteren onder de toeristen. Voor de lancering van het merk is de designer Javier Mariscal uitgekozen om de eerste producten te ontwerpen. Spanje moet af van de typische beelden en door deze nieuwe creatieve souvenirs raken de buitenlanders bekend met de Spaanse designers.177
Dit is een goed voorbeeld van een initiatief om het beeld van Spanje te moderniseren. Bovendien laat het de wens zien dat oude beelden uit het stereotypebeeld moeten verdwijnen. Echter wordt de nadruk nog steeds gelegd op passie en ‘genieten van het leven’, twee kenmerken die voortkomen uit de Romantische beeldvorming van Spanje.
Toros y toreros178
Het beeld van torero Julio Aparicio, met zijn kin
doorboord door een hoorn van een stier ging de hele wereld over. Heeft dit beeld het Spaanse imago kwaad gedaan? Het beeld van Spanje gaat vaak samen met het beeld van stieren en stierenvechters in veel landen. In Groot-Brittannië grepen de tabloids de gelegenheid aan om Spanje te bekritiseren met deze foto.
Ook in de VS zijn online forums gevuld met reacties voor of tegen het verbod op stierenvechten. In Spanje zelf is het tijd om te moderniseren. Als iemand niks over Spanje weet en deze foto179
ziet, kan er geen goed beeld over Spanje gevormd worden.
176 De organisatie Mad in Spain is te vinden op: http://www.madinspain.es/madinspain.swf, geraadpleegd op 25 juli
2013
177 El País, Mariscal diseña la imagen de España, 17 oktober 2010. Beschikbaar op:
http://elpais.com/diario/2010/10/17/negocio/1287321269_850215.html Eigen vertaling titel: Mariscal ontwerpt het beeld van Spanje.
178 Vertaling: Stieren en stierenvechters
179 El Mundo, Una imagen corneada de España, 30 mei 2010. Beschikbaar op:
http://academic.lexisnexis.eu/??lni=7YK8-F160-YC2W-73S6&csi=256121&oc=00240&perma=true Eigen vertaling titel: Een door gespietst beeld van Spanje
54
In het artikel “Una imagen corneada de España” uit el Mundo 2010 wordt duidelijk gemaakt dat
Spanje af moet van het stereotyperende beeld van stieren. Het klopt niet meer met de werkelijkheid en zo’n voorval als dit stelt het beeld van Spanje in het buitenland in een kwaad daglicht.180 Het beeld van stieren valt onder het Romantische beeld dat van Spanje, de stier staat
namelijk symbool voor macho en brute kracht. Een beeld dat positief gebruikt kan worden, maar
ook negatief zoals in dit geval.
Uit een onderzoek van Real Instituto Elcano met de titel “Toro flaco. La imagen del toro como
símbolo de la crisis de España en los medios internacionales.” (2013) blijkt dat het symbool van de stier gebruikt wordt door de internationale pers als creatieve metafoor voor de actuele situatie die Spanje ondergaat tijdens de economische crisis. Traditioneel gezien, wordt de stier geassocieerd met Spanje en het is niet raar dat dit iconografische element terugkeert in de pers tijdens de huidige crisis. “Un símbolo tan típicamente español hace que, iconográficamente, en la mayoría de los casos la prensa utilice al toro como cliché español.”181
Echter wordt het beeld van de stier nu weergegeven als gewond beest, geknapt door de vlaggen van de economische markten. Toch gebruikt de Spaanse pers het beeld van de stier om het Spaanse imago in het buitenland tegen te gaan. Het beeld van de stier wordt ook positief gebruikt. Bijvoorbeeld door een artikel over Spanje van de Frankfurter Allgemeine Zeitung, hierin werd optimisch over Spanje
gesproken en werd de stier van Osborne als een
silhouet in de horizon
voor een opkomende zon gebruikt ter illustratie. Dit symbool kan worden opgevat als een teken van optimisme en de hoop op de wedergeboorte van het land: Spanje zal weer herstellen.182
180 El Mundo, Una imagen corneada de España, 30 mei 2010. Beschikbaar op:
http://academic.lexisnexis.eu/??lni=7YK8-F160-YC2W-73S6&csi=256121&oc=00240&perma=true
181 María Morán, Toro flaco… La imagen del toro como símbolo de la crisis de España en los medios internacionales (2013),
www.realinstitutoelcano.org/wps/portal/rielcano/contenido?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/elcano/elcano_es/o bservatoriomarcaespana/ome9-2013-moran-imagen-toro-espana-medios-crisis, geraadpleegd op 10 juli 2013 Eigen vertaling titel: De zwakke stier.. het beeld van de stier als symbool voor de crisis van Spanje in de internationale media.
Eigen vertaling: Een symbool dat zo typisch Spaans is, zorgt er voor, iconoclastisch, dat de pers in grotendeels van de gevallen de stier gebruikt als Spaans cliché.
182 María Morán, Toro flaco… La imagen del toro como símbolo de la crisis de España en los medios internacionales (2013),
www.realinstitutoelcano.org/wps/portal/rielcano/contenido?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/elcano/elcano_es/o bservatoriomarcaespana/ome9-2013-moran-imagen-toro-espana-medios-crisis, geraadpleegd op 10 juli 2013
55